Print

2 Batesalonika 1 Batabilila Kuti Kunyina Kulela Myaka iili Cuulu Anyika

Eeci cibalo tacili ca WLC. Eelyo notubelesya zilembedwe aabalembi balaanze lya nkamu, tusimba buyo zyeezyo zyeendelana 100% a Bbaibbele a lusyomo lwesu cino ciindi munkamu ya WLC. Aboobo eezyo zibalo inga zyalanganyigwa kuti nzya nkamu ya WLC. Twakalelekwa kapati amulimo wabalanda ba Yahuwah banjaanji. Pele tatukulwaizyi ndinywe nobeenzuma kutalika kubala zyaalembwa abantu aabo. Eezyo nzibaalemba, twakazigwisya mumalembe eesu nkaambo kanjaanji zililubide akubaa tumpenda. Cintu cuusisya ncakuti tucilangaula mbungano yamilimo iitakwe kampenda. Ikuti konyandidwe nkaambo ka [zibalo/milumbe] iitali ya WLC, kobikkila maanu ku Tusimpi 4:18. Kuteelela kwesu nkwakuti kasimpe Kakwe kalazyokoloka, eelyo mumuni nuuyaa kumwesya munzila yesu. Tulakayandisya kasimpe kwiinda buumi, nkanko tulavwuntauzya kufumbwa nkokakonzya kujanwa.

2 Batesalonika 1 Batabilila Kuti Kunyina Kulela Myaka iili Cuulu Anyika

Cintu Cikatazya Kumvwisyisya

2 Batesalonika 1 batabilila muzeezo wakuti basali tabakaleli myaka iili cuulu munyika nkaambo eeco ciiyo cilakazyanya amizeezo yoonse imwi ya cuulu ca myaka.

Kutaanguna, 2 Batesalonika 1 balakazyanya a kutolwa kujulu kaataninga citika mapenzi aa mamanino aanyika nokuba kukwempwidwa kujulu akatikati ka mapenzi aayo kacitannga sika cuulu camyaka. Aaka kampango katabilila muzeezo wakuti Kuboola Kwabili kwa Messiah ncintu comwe ciswaangene kutali zintu ziimpene kucitika muziindi zyobile. Nkokuti, kutolwa kwa basaante a kulibonya kwa Messiah antangalala kuyootola busena aciindi comwe. Cisyoonto 6-7 citondezya kuti ciyubunuzyo (apokalupsis) ca Messiah cijokolosya bweende bwa zintu. Kulemununa Banakristu inga kwacitika biyo kwiinda mu kubakwempwida kujulu. Ipenzi kuli baabo babapenzya talijatikizyi myeembo iili ciloba ya kupenzyegwa pele mulilo uutamani, mbuli bupanduludwe mu cisyoonto 9. Woonse obile mabazu aamuzeezo ooyu atola cibeela aciindi comwe, aciindi ca” kulibonya antangalala kwa Messiah ooko kupanduludwe mu cisyoonto 7b. Mbube, kuvwunwa kwa Banakristu a kusinganyigwa kwa batasyomi akutandilwa ku mulilo uutamani ziyootola busena aciindi nceenya comwe.

Cabili, 2 Batesalonika 1 tabalyatani a muzeezo wa kutolwa kujulu kaayindide mapenzi kacitaninga talika cuulu camyaka. Aaka kampango kazyi biyo nkamu zya bantu zyobile, Banakristu a basinkondonyina. Aciindi ca Kuboola Kwabili, Banakristu bayookkomana mu bulemu bwa kujulu buteeli (kampango 10), pele basinkondonyina bayoolijana mu kunyonyoonwa kuteeli mumulilo uutamani (kampango 9). Woonse obile masena aayo nga mamanino alimwi taajokolosyeki. Kuyungizya waawo, tulizyi kuzwa mu tumpango tumwi kuti aciindi ca Kuboola Kwabili, Banakristu banoolaa mibili yaabuka kuzwa ku bafu, iitakonzyi kufwa kabili. Basinkondonyina bayoofwa lufu luteeli. Mbube, mpeenya buyo kwaakwiinda Kuboola Kwabili, kunyina bantu bayoocaala kabacijsi mibili iicili muciimo ncibaazyalwa. Kunyina uunga waleta bantu mu cuulu camyaka kutegwa kukazyalwe bana banjaanji alimwi akuti bantu bamwi bakafwe aakale. Muzeezo wa kutolwa kujulu kaciindide ciindi ca mapenzi pele kacitaninga talika cuulu ca myaka, inga wakwabililwa biyo kuti twajuzya musyobo watatu wabantu aabo batali Banakristu alimwi batali basinkondonyina a Bunakristu. Nokuba boobo, muzeezo wa musyobo watatu wabantu ukazya bumboni buzuunyene bwa Mangwalo bwakuti kuli biyo nkamu zya bantu zyobile: aabo bazulilwa kuli Yahuwah a baabo bamunyansya. Kwaanza nkamu iimbi inga caubausya bulemu bwa mulumbe mubotu kwiinda mukujuzya muzeezo wakuti kucili “ciindi cabili” cakufutulwa ku nkamu yatatu eeyi mu myaka iili cuulu.

Catatu, 2 Batesalonika amuzeezo wakutolwa kujulu kaciindide cuulu ca myaka. Mu zisyoonto 5-7 kutondezyedwe kuti Banakristu balakonzya kuzumanana kulangila mapenzi kwa ciindi cikubwene. Balo beelede kulangila kulemununwa kuzwa aciindi ca Kuboola Kwabili kuleka biyo kuzwa aciindi ca kukona bulelo bwa myaka iili cuulu, mbuli bwaamba muzeezo wa kutolwa kujulu canikwiindide cuulu ca myaka.


Muzeezo wa kutolwa kujulu kaataninga sika manyongwe ulwana kutolwa kujulu akataa mapenzi kacitaninga sika cuulu ca myaka

Atutalikile kulanga kutolwa kujulu kaataninga citika manyongwe akutolwa kujulu akataa manyongwe pele kacitaninga sika cuulu ca myaka. Mu mizeezo yoonse yobile eeyi, kukwempwidwa kujulu kwa basaante akulibonya antangalala kwa Messiah nzintu zyaandeene zili nsini nozicitika. Basaante balikke mbabayoomubona Messiah aciindi ca kutolwa kujulu, kakuli a Kuboola kwabili kuyoocitika myaka yongaye aakale. Ooyu muzeezo wakuti tujisi zintu zyaandeene zicitika zyobile tuuyendelani a 2 Batesalonika 1.

Atutalikile mu tumpango 6-7. Tumpango 6-7 tutondezya kuti kuyubununwa kwa Messiah (apokalupsis) kujokolosya bweende bwa zintu. Aabo bamupenzya bayoopenzyegwa, alimwi nywebo nomupenzyegwa muyoolemununwa. “Inywe” ndibbala liiminina Banakristu baku Tesalonika. Paulu ulalisanganya awalo lwakwe abalongwenyina eelyo naamba kuti, “Akulindiswe akwalo.” Ooko kulemununwa kwaambwa waawa nkulemununwa kuzwa ku mapenzi aayo Banakristu baku Tesalonika a Banakristu ooko nkobatundululwa mumaanza aa basinkondonyina.

Kampango 7 kasalazya kuti ooku kulemununwa kulaboola “mu kuyubununwa kwa Yahushua Messiah kuzwa kujulu abangele bakwe balaa nguzu . . . .” Nkokuti, ooku kulemununwa kuboolela mu kuyubununwa kwa Yahushua Messaih ooku. Kuboolela aciindi ca kuyubununwa ooku alimwi mbuli cibeela naa cintu cijatene a ciyubunuzyo eeci. Kwiinda mu kujatikizya cintu eeci, Banakristu baku Tesalonika tabeelede kutonkomeka bulangizi bwabo a kulangila kulemununwa ooku kataninga yubununwa Yahushua Messiah. Tumpango tumwi tuyumyayumya kuti Banakristu beelede kulangila kupenga akupenzyegwa munyika eeyi (1 Batesalonika 3:4; 2:14; 2 Timoteo 3:1-13; 4:4-5; Incito 14:22; 1 Petulo 4:1-5, 12-19).

Eeco ciindi Banakristu nobayoolemununwa cikonzya biyo kujatanyigwa ku ciindi ca kutolwa kujulu (mbuli mu 1 Batesalonika 4:13-18). Paulu ulangila mapenzi kuzumanana kusikila aciindi ca kutolwa kujulu. Alimwi tacikonzyi kuba mapenzi ku Banakristu eelyo nobanootoledwe kale kujulu. Kufumbwa makani aajatikizya kuboola kwabili kwa Messiah, ooko nkucinca kwa buumi bwa Banakristu kuyoocitika eelyo kutolwa kujulu kwaakubalemununa kuzwa mu mapenzi.

Katutaninga wunka kumbele, tweelede kugataunka kaambo kakatazya komwe. Kupona mumusela wa makumi obile, swebo tweelede kuzyiba kuti Banakristu baku Tesalonika, antoomwe a Paulu abalongwenyina, bakafwa kakutaninga sika Kuboola Kwabili. “Bakalemununwa” kuzwa mumapenzi aabo munzila aciindi nibakafwa kuleka aciindi aciindi ca kutolwa kujulu.

Mbubuti mbotunga twabambulula penzi eeli? Swebo tweelede kwiibaluka kuti nokuba kuti Paulu wakali kulemba keendelezyegwa aa Muya Uusalala, Moza tiiwakamuyubunwida nokuba kuyubunwida uumbi ciindi ca Kuboola Kwabili (Maako 13:32; Milimo 1:7). Mbube Paulu ubandika mbuli umwi wakali kunoonga kucili muzumi aciindi ca Kuboola Kwabili (1 Batesalonika 4-15; 1 Bakolinto 15:51).

Kuyungizya waawo, Batesalonika bakalizyi kuti Banakristu bamwi bakalifwide kale, alimwi banjaanji bacinoofwa ikuti Kuboola kwabili nikwakacili kumbelaa mazuba (1 Batesalonika 4:13-14). Kululamika ncobeni, Paulu taakatonkomekede bulangizi bwabo a lufu lwabo oolo lwakali kuzyaa kuswena pele wakantonkomekede mizeezo a masimpe aa kutolwa kujulu. Lufu ncibeela biyo cisyoonto citamvwisyidwe ca “kulemununwa”; ooko kulemununwa kuboolelezya aa kubusya mubili kuzwa kubafu (1 Batesalonika 4:13-18; 2 Bakolinto 5:4; 1 Bakolinto 15:51-57). Mbube, mu 2 Batesalonika 1, Paulu ukanana mbuli yooyo uutonkomekede mizeezo ku Kuboola kwabili. Ikuti Paulu naakasanganya masimpe aazintu ziyandika ku Banakristu bamwi aabo bayoofwa kakutaninga sika Kuboola Kwabili, eeco nicaanyonganya makani eeni aali mumulumbe.

Kuyunguzya waawo, Paulu wakapandulwide kale penzi lili mu Batesalonika mu 1 Batesalonika 4:13-18. Swebo tukosozya makani kuti 2 batesalonika 1 bajatikizya Banakristu boonse bacinoopona aciindi ca Kuboola Kwabili. Pele abalo bakafwa mumubili balisanganyidwe kusikila aciindi ca kubuka kuzwa kubafu. Abalo, balangila Kuboola kwabili mbuli bwaambidwe mu Ciyubunuzyo 6:9-10.

Lino mbutwakosozya kaambo aaka, atuzumanane kuya kumbele kuvwuntauzya ciiyo ca 2 Batesalonika 1. Mulaka wini uubelesyedwe mu tumpango 7-10 utondezya kuti aciindi ca kulemununwa ooku nceciindi ca kulibonya kwa Messiah, nciindi ca kuyubununwa (apokalupsei) kwa Yahushua Messiah kuzwa kujuluabangele bakwe balaa nguzu mumulilo uuvwilima, kabajokezyela baabo batamuzyi Yahuwah . . . .” Ku muntu uubala, oobu busanduluzi bumvwikaanga Nkuboola Kwabili akataa buleya akulibonya ntongola meso. “Kuyubununwa” takulibonyi biyo ku basaante pele nciyubunuzyo cisanganya mulilo uuvwilima akujokezya ali basonkondonyina ba Yahuwah.

Kuyungizya waawo, mu Cizuminano Cakale “kuyubununwa” naa kulibonya kwa Yahuwah ncintu citaanzi lyoonse nokutalika nkondo ya bulemu bwa kujulu. Yahuwah ulalibonya mubulemu bwakwe anguzu kuti alwane basinkondonyina (Zekaliya 14:3-4; 9:14-16; Izaya 63:1; 66:15-16; Habakuku 3:3-15; abamwi). Kujokezyela ncintu cicitika akaambo ka kulibonya akataa buleya. Oobu mbobweende bwa zintu oobo bulibonya mu 2 Batesalonika 1:7-8, oomo kujokezya mokuboolela akaambo kakulibonya kwa Yahuwah. Yahuwah ulalibonya amakunga aabangele amulilo, alimwi kweendelanya abulangizi bwa mu Bbaibbele, bangele amulilo nzibelesyo ziyandika mu kujokezyela kwakwe.

Aboobo, kutolwa kujulu kwa basaante, aciindi eelyo nobalemununwa, kulasika “mu” kuyubununwa” kwa Yahushua antangalala. Eezi zintu zicitika zyobile–kutolwa mujulu akuyubununwa—zicitikila antoomwe. Nzintu zyobile zijatene mu kuyubununa Yahushua Messiah.

Aabo basumpauzya muzeezo wakutolwa kujulu kaataninga sika mapenzi amuzeezo wa kutolwa akataa mapenzi balapatila aawa. Balakonzya kukazya mulaka uubelesyedwe mu tumpango 7-8, pele swebo tweelede kubambulula kulibonya kwa Messiah ku Banakristu balikke. Ibusanduluzi aawa bweelede kujatikizya biyo kutolwa kujulu, kutali Kuboola Kwabili antangalala. Pele mu kukazyanya kuli boobu, bakwelela kulibonya akataa buleya kumbali (ooko nkobaamba kuti nkulemununwa kujatikizya Banakristu balikke luzutu) a milimo ya kujokezya (eeyo iijatikizya batali Banakristu). Kuzandula bantu kuli boobu nkwakulipangila. Yahuwah ulalibonya kuli basinkondonyina mu kubeteka akubapa cisubulo. Cizuminano Cakale ziindi zinjaanji citondezya bweendelana lwiiyo lwa buleza acintu ciletelezya mbeta eelyo nocipandulula bweende bwa buzuba bwa Mwami.

Nokuba kuti twazumizya baabo basumpauzya kutolwa kujulu kaataninga sika mapenzi abaabo basyoma kutolwa kujula akataa mapenzi kuti kukabe kwaandaanyigwa kuli boobo, pele balo tabakonzyi kwaatija mapanezi aabo. Kweendelana ooko kuli mutumpango 6-7 kutondezya kuti kuyubununwa kwa Yahushua Messiah kuli muzibeela zyobile. Kubbazu lyomwe kujatikizya cisubulo ca basinkondonyina. Kweendelanya a mizeezo yabo, eeco cisubulo nga Mapenzi Aatanabwenwe lwawo eeni. Pele tacisyi eeco 2 Batesalonika 1 ncobaamba. Basinkondonyina batambula “kujokezyelwa” mukaambo ka kulibonya kwa Messiah a mulilo uuvwilima (kampango 8). Ooku kujokezyelwa kuliyungizyide kupandululwa mu kampango 9 kuti “nkunyonyoonwa akaambo kakusika munsimunsi lya Mwami akuumpwa kubekema kwa nguzu zyakwe.” Kampango 9 kabandika cisubulo ca mulilo uutamani, kutali ciindi ca mapenzi cimwi pe. Amubikkile maanu kuti kulibonya kwa Mwami mukampango 9 kuli antoomwe a kuyubununwa Kwakwe mukampango 7, akataa cisubulo ca kampango 9 akujokezyela mu kampango 8, akataa “nguzu zyakwe” mu kampango 9 a “bangele balaa nguzu” mukampango 7.

Ooku kujatana kwa zintu eezi kupa kuti cimvwike kuba cintu cakudonaika kuti kwaambwa kuti nzintu ziindene zicitika aawa. Banakristu baku Tesalonika nibakamvwisyisya ncobeni busanduluzi oobu mbuli cifwanikiso comwe, kabazuminana a cifwanikiso cipandulula “buzuba bwa Mwami” mu Cizuminano Cakale.

Bweende bwa zintu zitobelana buliyumizyidwe mu bbala lyakuti “eelyo” kumatalikilo aa kampango 10. Kampango 9 a 10 kapa kutobelana kwa zintu mubwini, mbweenya atumpango 6-7. Mukampango 9 a 10, ibasaante bayoolemununwa akubweedezyelwa, kakuli basofweede bayoolijana mumulilo uutamani. Eezi mbeta zyobile zicitika aciindi comwe (“eelyo”), baluleme mbuli mbokuyubunudwe mutumpango 6-7 kujatikizya kulemununa basaante akusubula basinkondonyina.

Mubufwaafwi, kusinganya baabo batali banakristu kuya ku mulilo uutazimi kucitikila antoomwe akulemununa banakristu mu kutolwa mujulu. Kunyina munyinza waandaanya kupenzyegwa akataa zintu zyobile eezyo pe.

Aboobo, kutolwa kujulu kwa basante akulibonya kwa Messiah zicitikila aciindi comwe. Aciindi eeci, 2 Batesalonika 1 balakwabana abaabo balaa muzeezo wa kutolwa kujulu kaataninga sika mapenzi abaabo balaa muzeezo wakukwempulwa akataa mapenzi kacitaninga talika cuulu ca myaka.

Kukaka kuti Mufutuli uyoozyokela kiitaninga sika myaka iili cuulu

Cabili, atulange abusena aayimvwi muzeezo wa Kuboola kwa Mufutuli kiitaninga talika myaka iili cuulu, nkokuti, kusyoma kuti takabooli kiitaninga talika myaka iili cuulu. Mumuzeezo ooyu, Kuboola Kwabili ncintu cicitika antoomwe aciindi comwe, caakwiinda eeco kuyoosika musela wa cuulu ca myaka wa luumuno akulikwaya, eelyo bantu nobayungizya kuzyala bana akufwa.

2 Batesalonika 1 baleta makatazyo mu kwiimina amuzeezo ooyu. Mukampango aaka kuzyibidwe biyo nkamu zyabantu zyobile, Banakristu abasinkondonyina. Kukanana ca maanu, mukampango 6, Paulu waamba biyo basinkondonyina bapenzya kutali, baabo batali banakristu boonse pe. Pele kupenzyegwa ngo musyobo wiindilide kutondezya kusulaika Yahuwah, uutondezya boonse batali Banakristu (BaEfeso 4:17-19; 2:13; BaLoma 3:9-20). Mbube, mumulawo, busanduluzi bwa Paulu bujatikizya nkamu yiinda kukomena. Kusikila mukampango 8, busanduluzi buyaa kukwazamuka. Kujokezyelwa ooko kuboolela “baabo batamuzyi Yahuwah abaabo batateeleli mulumbe mubotu wa Mwami wesu Yahushua.”

Mubufwaafwi, aciindi ca Kuboola Kwabili, Banakristu bayookkomana mubulemu buteeli (kampango 10), alimwi aabo batali banakristu bayoonyonyoonwa kukabe kutamani mumulilo uutamani (kampango 9). Zyoonse zintu zyobile eezi nzyamamanino alimwi tazijokololwi. Kuyungizya waawo, tulizyi kuzwa mutumpango tumwi kuti Banakristu banolaa mibili iibusyidwe kuzwa kubafu, iitakonzyi kufwa. Aabo batali banakristu banoofwide lufu lwakufwida limwi. Aboobo, kunoonyina bantu bacinoojisi mibili iitaninga sandulwa. Kunyina uunga wazuzya musela wa myaka iili cuulu cakuti kukabe bana banji bazyalwa akuti bamwi bantu kabacinoofwa. Cintu cikondelezya, aabo balaa muzeezo wakutolwa kujulu kaataninga sika mapenzi balizyi kabotu penzi eeli alimwi babelesya kaambo aaka kukazyanya abaabo balaa muzeezo wakutolwa kujulu kaayindide mapenzi kacitaninga sika cuulu ca myaka.14

Kubula bantu muciindi eeco cilaakati ka mapenzi akutolwa kujulu ncintu cikatazyide mubweende bwa zintu. IBbaibbele lyoonse liyiisya kuti bantu mbiba Yahuwah nokuba baabo balwana nguwe. Kunyina kwiimina akatikati mu nkondo yakulwanina mu moza eeyo iipanduludwe mu BaEfeso 6:10-20, 1 Johane 5:18-21, amu Ciyubunuzyo.

Mulumbe mubotu lwawo uli muntenda mukaambo aaka.

Cilikke cikonzya kubambulula cinyonyoono akuzanga mumuuya cijanwa mu cituuzyo cokwa Yahushua Messiah. Ikuti yebo koswaangene a Messiah, yebo ulinunudwe. Ikuti yebo kotaswaangene anguwe, tonunudwe. Aciindi ca Kuboola Kwabili, aabo bakamantene aa Messiah bayootambula mibili iisandukide, alimwi aabo batakamantene anguwe ayoowunka ku mulilo uutamani. Kunyina busena bwakwiimina bwatatu; kunyina bantu banooyimvwi akatikati pe. Messiah ngo munununi alikke (Milimo 4:12). “Ooyo uutali aandime ulwana ndime,” mbwaamba muli (Mateyo 12:30). “Ooyo ulaa Mwana ulaa buumi; ooyo uutali aa Mwana ookwa Yahuwah tajisi buumi” (1 Johane 5:12). Mbube, tacikonzyeki kujuzya muzeezo mupya watatu kakwiina kunyonganya tusimpe tulaakati ka mulumbe mmubotu

Aabo balaa muzeezo wakutolwa kaayindide mapenzi pele kacitaninga talika cuulu ca myaka, kanjaanji bazumbauzya muzeezo wiimvwi atumpango mbuli bwa Zekaliya 12:10-13:1, BaLoma 11:26, a Ciyubunuzyo 1:7 eelyo bunji bwa bamaJuuda nobayoobikka lusyomo lwabo muli Messiah aciindi cakulibonya kwakwe. Kucenka ciindi citaanzi, ooyu muzeezo ulibonyaanga upa nzila yakutijila iigwasya. Pele kuli mapenzi aali mumuzeezo ooyu.

Kutaanguna, tacisalazyidwe kuti naa ooyu muzeezo inga weendelana a 2 Batesalonika 1 mbwaanga 2 Batesalonika 1 balisalazyide kale nkamu zya bantu zyobile. Cabili, kunyina akataa tumpango tupedwe kagwasyilila muzeezo uutondezya mpobasandukila bamaJuuda aciindi ca kulibonya kwa Messiah kuleka kacitaninga sika ciindi eeco. Catatu, ootu tumpango twa Bbaibbele nokuba tumwi tatujisi cintu citukulwaizya kupampanuna akwaandaanya akataa bantu banunudwe abaabo basweekede. Cane, kunyina kampango mu Cizuminano Cipya katukulwaizya kuti tujuzye muzeezo uulaa ntenda mu bufundisi mbuli wakuti kulibonya kwa Messiah kwabili kuyoojulila “ciindi cabili” ca lufutuko kuleka kugozya ciindi ca kufutulwa. Aboobo, ikuti bamaJuuda kabafutulwa kwiinda muli Messiah, bayookkomana mbweenya mbuli bafutukide boonse, bayoopegwa mibili iisandukide aciindi ca kuboola kwa Messiah.

Kukwabana aa muzeezo wa kuboola kwa Yahushua kaciindide cuulu ca myaka

Camamanino, atulangelange muzeezo wakutolwa kujulu kaciindide cuulu camyaka. Ooyu muzeezo wakutolwa kujulu kumbelaa myaka iili cuulu waamba kuti, mulumbe mubotu, kweendelana a Mesiah akuteelela kwa Banakristu kuyoozumanana munyika kusikila bunji bwa bantu boonse bakabe Banakristu. Mikowa yabantu amfulumende ziyoosanduka akutobela kuyanda kwa Yahuwah mukuqya kwa ciindi, mpoonya musela wa luumuno lupati akulikwaya uyoosika kakutaninga sika Kuboola Kwabili.

Ooyu musyobo wacintu inga kuyoocitika, Ime ndibikkide camba kusyoma ku mazuba aacizya kumbele nkaambo Ime ndigambidwe nguzu zya Yahuwah zya lufutuko kwiinda mumulumbe mubotu (BaLoma 1:16). Messiah ulakonzya kuzyokela mu ciindi cisyoonto, pele kuti naa tabooli mumyaka iili mwaanda iiboola, swebo tuyoobona kusanduka kupati abutebuzi bupati bwa mulumbe mubotu. Abamwi bayeeyela musela wa cuulu camyaka balaa muzeezo ngweenya ooyu.

Ncinzi ciindeene akataa “kusyoma ziyoocitika kacitaninga sika cuulu ca myaka” a kusyoma ziyoocitika kaciindide cuulu ca myaka? Hena kuli kwiimpana akataa mizeezo yobile eeyi na?

2 Batesalonika 1 bagwasyilila kutondezya cintu comwe ciceede ciimpanya mizeezo eeyi. Mu 2 Batesalonika 1, Ime mbwenditaminina, babuzya ndiswe kuti tutonkomeke bulangizi bwesu a kuboola Kwabili kwa Messiah, kutali a kulikwaya mubuvwubi bwa myaka iili cuulu kakutaninga sika Kuboola Kwabili. Acalo Cizuminano Cipya citonkomene ku muzeezo ooyu. Aboobo, mu muzeezo wangu, icintu cipati ciimpanya akataa baabo basyoma zicitika kacitaninga sika cuulu ca myaka abaabo basyoma kaciindide cuulu ca myaka tacili kweezyeezya buyo; nkokuti, icintu cikonzya kucitika ikuti kuboola kwa Messiah kakucili myaka minjaanji kulaale. Kunze lyaboobo ipenzi ndyakuti naa cisyomyo ca Bbaibbele a cishinshimi zitambide banakristu kuti batonkomeke bulangizi ku zintu ziyoocitika mu cuulu ca myaka. Hena buvwubi buli boobo ncecintu ceelede kugamininwa kubikkilwa maanu mu bulangizi bwa cishinshimi alimwi hena eeco cilisyomezyedwe kuyoocitika mu cishinshimi na? Aabo basyoma ziyootola busena kaciindide cuulu ca myaka baamba kuti inzya, alimwi kabayimvwi waawo, balilkwaide kulangila kuti Kuboola Kwabili kucili kulaale. Mbube, bajana kuti taceeleli mu lwiiyo lwa bupaizi alimwi ncintu citakonzyeki mu maanu kuti batonkomeke bulangizi bwabo, oobo buyandika kucitika linolino kuyaamina biyo atalaa Kuboola Kwabili. Mukwiimpanya, aabo basyoma zicitika kuutaninga sika musela wa myaka iili cuulu abaabo basyoma zicitika mu cuulu ca myaka bayeeya kuti Kuboola Kwabili ncecintu citobela mumakanze ookwa Yahuwah kumusela waanyika. Kunooli cilaafwi kucitika, alimwi balo balalangila akupailila kuboola kwa Mwami.

Lino atulange 2 Batesalonika 1. 2 Batesalonika 1 tabeendelani abaabo balangila zintu zicitika kuuyindide musela wa myaka iili cuulu, nkaambo balo bagansyide bulangizi bwabo ku buvwubi buboola mu myaka iili cuulu. Tumpango 5-7 tutondezya kuti Banakristu bacinoolangila kubaa mapenzi kwa ciindi cikubwene. Beelede kulangila kulemununwa mu Kuboola Kwabili, kuleka biyo kuzwa aciindi ca buvwubi bwa myaka iili cuulu, mbuli baabo basyoma zintu ziyoocitika kaciindide cuulu ca myaka.

Bamwi basyoma zintu ziyoocitika kaciindide cuulu camyaka bakasozya kweeleba caambidwe mu 2 Batesalonika 1 kwiinda mukusendekezya kuti 2 Batesalonika bapandulula kuwa kwa munzi wa Jelusalema mu 70 A.D. kutali Kuboola Kwabili.

Kunyina aakutijila kasimpe kakuti Banakristu baku Tesalonika mukampango 2 Tesalonika 1 “mbweenya mbokulibonya” baambilizya Kuboola Kwabili. Paulu wakalizyi nzibaali kukonzya kucita ba Tesalonika alimwi taakali kuyanda kubapyopyonganya. Aboobo Paulu wakali kwaamba Kuboola Kwabili.

Pele swebo tutaminina kuti eeyi nzila tiikonzyi kuzwidilila kweendelana aa magwalo aa Batesalonika. 1 Batesalonika 4:13-18 bageme Kuboola Kwabili. 1 Batesalonika 5:1-10, basimukobonyina aakampango ka 1 Batesalonika 4:13-18, abalo beelede kwaambilizya Kuboola Kwabili. Mbube, 2 Batesalonika 1, bayakide makani atalaa 1 Batesalonika, abalo baambilizya Kuboola Kwabili. Kunyina akataa magwalo obile aaya lulaa ciyanza cakutondeka nzila yiimpene ya kuteelela.

Mubufwaafwi, kunyina aakutijila kasimpe kakuti banakristu baku Tesalonika mukampango 2 Tesalonika 1 “mbweenya mbokulibonya” baambilizya Kuboola Kwabili. Paulu wakalizyi nzibaali kunkozya kucita Batesalonika alimwi taakali kuyanda kubapyopyonganya, Aboobo Paulu wakali kwaamba Kuboola Kwabili.

Ziiyo zya Kusanduluzya Malembe

Aawa cilanyandya kuti aabo basyoma kuti cishinshimi cakazuzikwa kale abaabo basyoma kuti ciyoozuzikwa waakwiinda musela wamyaka iili cuulu balibonya kweendelana. Boonse bobile bayaamina ku kasimpe kakuti Kuboola Kwabili tiikwaacitika mumusela mutaanzi kuti bawumbuluzye caambidwe mutumpango 1:7-10 eeco cijatikizya Kuboola Kwabili. Boonse bobile basandulula 2 Batesalonika 1 munzila yakubambilila kabotu-kabotu bupaizi, kujatikizya kuti naa babali baku Tesalonika naa bakalipilingene kapati mbuli mbabo.

Muzeezo wakukazyanya aawa ulatucenjezya alimwi ku mapenzi toonse ngotulangene aakuzelauka notusandulula Bbaibbele. Ncuubauba kuli ndiswe kuti tuyeeyele kuti Paulu a Batesalonika bakalaa mizeezo iikonzyene mbweenya mbuli njotujisi. Nkokuti, tusendekezya kuti Paulu wakayiisya banakristu baku Tesalonika eezyo nzyotusyoma cino ciindi. Ono kuupedwe lwaanguluko muzeezo ooyo, swebo tuyeeyela kuto Batesalonika bakalizyi ncotuzyi. Kuzyiba ncotuzyi, Batesalonika bakalilumvwisyide lugwalo lwa Paulu mbuli ndiswe. Aboobo, 2 Batesalonika baiminina ceeco ncitwakali kuyeeyela kale kuti ncobaiminina ncobeni. Mbube, eeci ciyumya muzeezo wesu.

Mukubula coolwe, kukazyanya kuli boobo kucizinguluka. Mamanino nzi aajanwa mukukazyanya boobo? Nokuba kuti kulisyaanikizyidwe buti nokuba kumvwika bweenzu buti kusandulula kwesu mazubaano, swebo tulakonzya kuliyumyayumya lwesu kuti kuteetela kwa Batesalonika kuleendelana akusandulula kwesu kwa mazubaano. Tee kayi, Batesalonika bakalizyi Paulu ncaakali kwaamba nkaambo bakali kukonzya kusekkelela ziiyo zyakwe mu bweende bwa ciindi oobo mbwaakali kuyiisya (eeco cikonzyene amizeezo yesu mazubaano).

Muzeezo wakuyeeyela kuti Batesalonika bakali pilingene, ncintu cimvwikaanga cilayandika nkaambo cigwasyilila mpotwiimvwi mazubaano; nokuba boobo, eeco ncintu cilaa ntenda alimwi, Ime mbwesyoma, ncintu citakonzyeki kweendelanya aa kukopwa kwa Batesalonika aciindi cisyoonto kapati ncaakakkala Paulu ku Tesalonika.

Kujokelela ku Mubuzyo wa Kutolwa Kujulu mukulaba kwa liso Kakwiina Kufwa

Eeyi mizeezo ileendelana a 1 Batesalonika 4:13-5:10 a 2 Batesalonika 1. Nkaambo nzi ncocili boobo?

Boonse balazumina kuti 1 Batesalonika 4:13-18 bajatikizya makanaa kutolwa kujulu mukulaba kwa liso kakwiina kufwa. Aabo basyoma kutolwa kujulu kaataninga sika mapenzi abaabo basyoma kutolwa kujulu akataa mapenzi kanjaanji bakali kuyeeyelaa kuti 1 Batesalonika 5:1-10 bajatikizya “buzuba bwa mwami,” kusanganya a Mapenzi Aatanabwenwe a Kuboola Kwabili akataa buleya. Mumuzeezo wabo, kuli zyobile nokuba zinjaanji zyaandeene kucitika mubweende bwa ciindi aawa. Ikuti ncobeni swe nitwali kukonzya kwaandaanya zyobile nokuba zyotatwe kwiinda mu tumpango ootu twa 1 Batesalonika, inga twakonzya aasyoonto kujana aakwiimina mu kutaminina kuti Banakristu baku Tesalonika bakali mvwisyide kale makanaa kutolwa kujulu kaataninga sika mapenzi eelyo nibaatambula 2 Batesalonika. Mbube 2 Batesalonika 1 inga batalika kupyopyonganya bantu baku Tesalonika, pele inga tiibakonzya kusowa muzeezo mutaanzi ngubakazyi kale.

Nokuba boobo, muzeezo wakuti 1 Batesalonika l4:13-18; 5:10 ntumpango tujatikizya zintu zyobile zyaandeene awalo muzeezo uulaa penzi. Mukusandulula tumpango ootu, tulalijana muntenda ya kuyeeyela kuti Banakristu baku Tesalonika bakalizyi nzila iikkwene kabataninga tambula lugwalo lwa Paulu. Ngooyu mukonzyanyo, hena inga tulakonzya kuyeeyela kuti Batesalonika nibakalizyi kale kwiimpanya kwa mazubaano mu kusyoma kuti cishinshimi cakazuzikwa kale? Naa nibakalyaandaanya, mbuli baabo basyoma mazubaano kuti cishinshimi caazuzikwa kale, kabaimpanya kapati akataa mapenzi (aazyibidwe mubunji) a Mapenzi Aatanabwenwe? Hena nibakaliyandila kwaandaanya akataa kugwisyigwa akataa Mapenzi akunununwa eelyo baakwiinda muli ngawo? Hena nibaabona bbala mbuli lya “bukali” (5:9) kuti ncintu ceelene a Mapenzi mukwaandaanya lubeta lwa mamanino? Pele biyo kuti nzila iikkwene ya bupaizi yabagwasyilila, hena kuli maŋunuŋunu aabaambila kuti 1 Batesalonika 4:13-5:10 bajatikizya zintu zyobile kutali kulanganya cintu comwe munzila zyobile na?


Eeci ncibalo citali ca-WLC cakalembwa aaba Vern Poythress.

Twakagwisya mucibalo citaanzi mazina aabakomba mituni ngobayita Taata a Mwana, akubikka mucibaka cangawo mazina mataanzi ngubaapedwe. Kuyungizya waawo twakajokolosya mutumpango ntotulembulude akubikka mazina aa Taata a Mwana, mbuli mbwaakalembedwe kutaanguna abalembi bamu Bbaibbele bakayoyelwa moza. Nkamu ya-WLC