Print

Kunyonokezya BamaJuuda: Kuzubulula BaLoma 9-11

Eeci cibalo tacili ca WLC. Eelyo notubelesya zilembedwe aabalembi balaanze lya nkamu, tusimba buyo zyeezyo zyeendelana 100% a Bbaibbele a lusyomo lwesu cino ciindi munkamu ya WLC. Aboobo eezyo zibalo inga zyalanganyigwa kuti nzya nkamu ya WLC. Twakalelekwa kapati amulimo wabalanda ba Yahuwah banjaanji. Pele tatukulwaizyi ndinywe nobeenzuma kutalika kubala zyaalembwa abantu aabo. Eezyo nzibaalemba, twakazigwisya mumalembe eesu nkaambo kanjaanji zililubide akubaa tumpenda. Cintu cuusisya ncakuti tucilangaula mbungano yamilimo iitakwe kampenda. Ikuti konyandidwe nkaambo ka [zibalo/milumbe] iitali ya WLC, kobikkila maanu ku Tusimpi 4:18. Kuteelela kwesu nkwakuti kasimpe Kakwe kalazyokoloka, eelyo mumuni nuuyaa kumwesya munzila yesu. Tulakayandisya kasimpe kwiinda buumi, nkanko tulavwuntauzya kufumbwa nkokakonzya kujanwa.

Kunyonokezya BamaJuuda: Kuzubulula BaLoma 9-11


Mulugwalo lwa Paulu ku BaLoma, walo waamba kuti “ walo tawufwidi nsoni mulumbe mubotu, nkaambo nzyenguzu zya Yahuwah zyakufutula boonse bamusyoma: kutaanguna bamaJuuda, mpoonya abantu Bamasi” (BaLoma 1:16). Muunzila nzi ooyu mulumbe ncuuli “kutaangunina bamaJuuda”? Ciiminina nzi eeci ku Banakristu mazubaano?

Lufutuko luyeeme mukulisalila kwa Yahuwah—kutali mu kuzyalwa koli muJuuda pe.

Paulu lwakwe wakalaa “buumba kapati akunyongana mumoyo wakwe” (BaLoma 9:2 9:), nkaambo kakuti bamaJuudanyina tiibakali kusyoma mulumbe mubotu. Nokuba boobo eeci tacicesyi nguzu zya mulumbe mubotu—izwi lya Yahuwah taakwe nolyaalilwa koonda mulimo (BaLoma 9:6).

Izwi lya Yahuwah litondezya kuti kuzyalwa koli muJuuda tacaambilizyi kuti ulaa lufutuko. Isaka mwanaa Abrahamu wakasalwa, pele Ishmaeli waakakwa; Jakobe wakasalwa, pele Esau waakakwa (BaLoma 9:6-13). Yahuwah ulakonzya kusala bamwi akukaka bamwi, akuvwuna bamwi—cili kuli nguwe kusala mubulemu: “Yahuwah ulaa lubomba kufumbwa kuli yooyo ngwayanda kufwida lubomba alimwi ulayumya moyo kuli yooyo kufumbwa ngwayanda kuyumya moyo” (BaLoma 9:18). Lufutuko lwiimvwi mukusala cakuliyandila kwa Yahuwah—kutali mukuzyalwa koli muJuuda.

Kuyungizya waawo, lufutuko luyeeme mu lusyomo. Eelyo mulumbe mubotu nowakambaukwa, weelede kusyomwa. Nokuba boobo bamaJuuda banji bakajisi bubi kulilulamika munguzu zyabo kunembo lya Yahuwah, cakuti eelyo nibakamvwa mulumbe mubotu, bakuukaka: “tiibakuukapaula kwiinda mulusyomo, pele kwiinda mumilimo yabo” (BaLoma 9:32). Aboobo, bamaJuudanyina aa Paulu aabo bakamvwa mulumbe mubotu, baakaka kuusyoma.

Paulu wiibalusya BaLoma, andiswe, kuti lyoonse kwakali, alimwi acecino ciindi kucili, bamaJuuda basyaalizi, basyoma mu mulumbe mubotu.

Hena eeci ciiminina masimpilo aa bamaJuuda mumakanze ookwa Yahuwah na?

Paulu wiibalusya BaLoma, andiswe kuti lyoonse kuzwa kale-kale alimwi acecino ciindi kucili bamaJuuda basyaalizi basyoma mumulumbe mubotu: “kucili basyaalizi bakasalwa muluzyalo” (BaLoma 11:5). Lyoonse kucinooli bamaJuuda banjaanji basyoma mumulumbe mubotu.

Kuyungizya waawo, kuli mulimo uucitola busena uuguminizya bamaJuuda, kuzwa kuciindi ca lufu lwa Messiah akubuka kuzwa kubafu kusikila akuzyokela kwakwe. Kataninga sika Messiah, bantu Bamasi tiibakajisi bulangizi nokuba Yahuwah (BaEfeso 2:12). Lino bantu Bamasi balafutulwa nkaambo kakunyansya kwa bamaJuuda (BaLoma 11:30). Pele ooyu mulimo tuulekeli waawo pe. Lufutuko lwa bantu Bamasi lwakabambilwa kucokacoka munyono akataa bamaJuuda kutegwa bakafutulwe: “lufutuko lwakaboolela bantu Bamasi kunyoomenezya bana Isilayeli” (BaLoma 11:11). Mubwini, musamu wa maolifa oomo bantu Bamasi mubaasomekwa (cikombelo) ulaa miyanda iizyila ku buJuuda—bantu Bamasi bakasomekwa “kutali mbuli mutabi wa bulengwa leza” pele kuzwa ku musamu wa maolifa “wamusyokwe” (BaLoma 11:24).

Bulangizi bwesu mbwakuti mitabi njitwaalengwa aayo isomekwe njiyo alimwi ku musamu wayo, antoomwe abantu Bamasi cino ciindi, nobayaa kubona kuti Yahushua, alimwi Yahushua alikke, ngo Messiah wabo.

Nokuba boobo, bamaJuuda banyansya, baakunyoomenenwa (bantu Bamasi nkobafutulwa aa Leza wabo mwini, Messiah wabo mwini, a Bbaibbele lyabo lini), bayookonzya kusomekwa alimwi kumusamu wa maolifa wabo beni: balo nje mitabi ya “bulengwa leza” (BaLoma 11:24). Ncenciceeci ciiminina mulumbe mubotu “kutaanguna kuli bamajuuda”—nkaambo balo mbabakoni beni mubulengwa leza alimwi mbabacili baabo batambula mulumbe mubotu—balo nje mitabi ya “bulengwa leza”. Munzila eeyi—bamaJuuda “anze” mpoonya bantu Bamasi “mukati”—aaya taali ngamamanino lwawo eeni: aalo alaa mulimo wakucokacoka bamaJuuda kuti banyoomenenwe kutegwa bamwi akati kabo bakafutulwe (BaLoma 11:14). Mubwini, eeyi njenzila bamaJuuda mbobayoofutulwa. Alimwi mubuzuba bwamamanino, eelyo Messiah aakuzyokela, tuyoobona kuti boonse bana Isilayeli ba cisi ca Isilayeli ncobeni bayoovwunwa (BaLoma 11:26); akuti izwi lya Yahuwah talyaalilwi koonda mulimo (BaLoma 9:6); akuti walo wakasunga lwiito azisyomyo zyakwe zitajokoloki ku bana Isilayeli (BaLoma 11:29).

Aboobo Banakristu, BamaJuuda abantu Bamasi, bayoozumanana kutola mulumbe kuli bamaJuuda (akumasi, naa kuli baabo batali bamaJuuda; pele kutali kumasi alikke). Kuli basyaalizi bayoomvwa mulumbe ooyo, akuusyoma, akuvwunwa. Bulangizi bwesu mbwakuti mitabi njitwaalengwa aayo ikasomekwe alimwi mucisamu cayo cini, antoomwe abantu Bamasi cino ciindi, eelyo nobayaa kubona Yahushua, alimwi akuti Yahushua alikke, ngo Messiah wabo; akuti Banakristu abalo balaa lufutuko akuzuzikilwa zisyomyo zyabo zini a Mangwalo aazyila kuli Yahuwah.


Eeci cibalo citali ca-WLC cakalembwa aaba Martin Pakula.

Twakagwisya mucibalo citaanzi mazina aabakomba mituni ngobayita Taata a Mwana, akubikka mucibaka cangawo mazina mataanzi ngubaapedwe. Kuyungizya waawo twakajokolosya mutumpango ntotulembulude akubikka mazina aa Taata a Mwana, mbuli mbwaakalembedwe kutaanguna abalembi bamu Bbaibbele bakayoyelwa moza. Nkamu ya-WLC