Print

Kuyobolola Mulumbe Wamasimpe wa Bulelo bwa Yahuwah Buciboola

Eeci cibalo tacili ca WLC. Eelyo notubelesya zilembedwe aabalembi balaanze lya nkamu, tusimba buyo zyeezyo zyeendelana 100% a Bbaibbele a lusyomo lwesu cino ciindi munkamu ya WLC. Aboobo eezyo zibalo inga zyalanganyigwa kuti nzya nkamu ya WLC. Twakalelekwa kapati amulimo wabalanda ba Yahuwah banjaanji. Pele tatukulwaizyi ndinywe nobeenzuma kutalika kubala zyaalembwa abantu aabo. Eezyo nzibaalemba, twakazigwisya mumalembe eesu nkaambo kanjaanji zililubide akubaa tumpenda. Cintu cuusisya ncakuti tucilangaula mbungano yamilimo iitakwe kampenda. Ikuti konyandidwe nkaambo ka [zibalo/milumbe] iitali ya WLC, kobikkila maanu ku Tusimpi 4:18. Kuteelela kwesu nkwakuti kasimpe Kakwe kalazyokoloka, eelyo mumuni nuuyaa kumwesya munzila yesu. Tulakayandisya kasimpe kwiinda buumi, nkanko tulavwuntauzya kufumbwa nkokakonzya kujanwa.

banabukwetene bapati

Nkaambo nzi Yahuwah ncaakalengela bantu? Wakatubambila kubeleka mulimo nzi? Kunooli yebo inga kolangila kuti bantu boonse baluukwete kulizeeza, kababandika akubwekelana makani maubauba akataa zyoonse aaya. Pele tacisyi cicitika eeco pe! Mizeezo yabuleya aya cikombelo ili koocindyoli, izwide biyo zintu zimbi. Mbokubede yaaya kweenwa, mbuli kooko Saatani nkwaakayambukizya akataa mukowa wabantu.

Alimwi kuti Yahuwah kalaa makanze ncobeni, saa muunzila nzi mbwayoocita makanze Aakwe aayo? Hena kuli luzyibo lumbi ndoyelede kujana kwiinda waawo kuzyiba nkobugama buumi bwako? Oolo luzyibo lumbi akukakatila lulaansi bulemu kweezyekanya aceeci. Ambweni, kuti koyanda belesya ciiyo eeci, kuti ujuzye musalo akataa bantu bali munsimunsi lyako, nokuba mbomuswaangana limwi buzuba abuzuba.

Tacigambyi kumvwa kuti umwi walupatipati mu Bbaibbele, ooyo Yahuwah ngwaamba kuti wakali mwaalumi wakali kukkomanisya moyo Wakwe, pele wakatalika kulyaambauzya akulibuzya ncaakali kuponena. Mwami Davida, umwi akataa balombwana balaanguzu kapati mumisela, wakabomba mukwiibaluka nkobwakali kugama buumi bwakwe (abwesu). Kapuweme kulungumana mumweenya uuzwide nyenyezi masiku amwi myaka 3,000 yakainda, mwami wa Isilayeli ooyu wakaambilizya cakukankamuka kanyandindwe nkaambo kaceeco Mulengi wa mulengalenga mupati ncaakatubambila swebo notulibonya aanga tuli bantu batakwe mulimo notukkala anyika nsyoonto boobu:

“Eelyo necenka majulu aako, milimo ya minwe yamaanza Aako, mwezi anyenyeezi, eezyo nzyookalenga; ino ngwaanzi muntu ncomwiibaluka Yebo, amwanaa muntu ncomubikkila mizeezo, amwanaa muntu Yebo ncomubambilila? Nekuba boobo wakamucesya ciimo ansi lya bangele, alimwi Webo wakamusamika mushini wa bulemu abwami! Yebo wakamubikka kweendelezya atalaa milimo ya maanza Aako; Yebo wakabikka zintu zyoonse kunsaa.maulu aakwe” (Intembauzyo. 8:3-6).

Kakwiindide myaka 1,000 aakale, mulembi wabbuku lya BaHebulayo mu Cizuminano Cipya, ulainduluka kaambo ka Davida kakulwaizya akuyumyayumya aaka, pele utwiibalusya cintu citutola ansi kwakaindi kasyoonto buyo: “Nkaambo mukubombeka zintu zyoonse kuli nguwe [mukowa wabantu], Walo [Yahuwah] kunyina ncaakasiya kuti citamubombeli. Pele lino swebo tatunabona pe ambuli sunu zintu zyoonse zyabombela nguwe” (BaHebulayo 2:8).

Ooyo mulembi uya kumbele kutondezya kuti, kusikila buzuba buno, kuli biyo mwaalumi omwe, Yahushua Messiah, wakapailila kuti abaa bulemu oobo mbubaabambilwa bantu. Ngweenya muntu waandeene ooyu lino ulaa bulemu, Yahushua, bakamujaya basilutwe babupaizi mumazuba ngaakali kupona myaka 2,000 yainda, ngonguwe wakalyaamba kuti bumwi buzuba uyoozyokela anyika eeyi akwaabanya bulemu oobo kuli bamwi: “Lino Mwanaa Muntu aakuboola mu bulemu bwakwe, abangele Bakwe boonse anguwe, nkabela uyookkala acuuno cakwe cabulemu. Mbube misyobo yoonse izyoobunganyigwa kunembo lyakwe; nkabela uzyoobaandaanya umwi kuzwa kuli umwi, mbuli mweembezi mbwaandaanya mbelele kuzwa ku mpongo, alimwi uyoobikka mbelele kululyo lwakwe...akwaamba kuli baabo...Kamuboola inywe nomuyandwa kuli Taata, amukone bulelo mbomubambilidwe kuzwa kumalengelo aanyik’a” (Mateyo 25:31-34).

Inzya, kumatalikilo aanyika Yahuwah wakali bambide bulelo bwa banalumi abamakaintu, mbweenya mbuli Yahushua mbwaamba. Kumatalikilo aamusela wabantu Yahuwah TAATA wesu waakulwaizya ndiswe mumajwi aaya: “Amubaa mazyalane akuvwuzyanya, alimwi mwiizuzye nyika, akwiibombeka; akulela atalaa nswi zya mulwizi aatalaa bayuni ba mumajulu aatalaa cintu cipona cili coonse ceendeenda anyika” (Matalikilo 1:28).

Pele, mbuli mulembi wa BaHebulayo mbwaakaamba, zilengwa leza tazininga kweendelezyegwa aamuntu mbuli mbukwaakanzidwe. Twakaambilwa kulela zilengwe zyokwa Yahuwah munzila yakuzyeendelezya cabulemu eeyo iiletela masi woonse zileleko. Pele ncobeni, ono zilengwe nzyezitulela (amamvwa alukukwa) akutuzunda (buumi bwesu mbwa kuzyokela mubulongo oomo mutwakazyila). Ino mbubuti Yahushua bumwi buzuba mbwayootupa kuti tukakone Bulelo oobo mbutwaabambilwa, akutalika kulela kabelesya ndiswe kuti tukamugwasye (Daniyele 7:27)? Ha, aayo MAKANZE aakondelezya aayoozuzika MULIMO ookwa Yahuwah! Kasimpe keni kakuti kwiinda muluzyalo lwa Yahuwah tuyookona Bulelo oobu anyika njitwaabambilwa kuzwa kumatalikilo, ooko nkwiindilizya kapati kufwiinsya kaano ka Bbaibbele lyoonse. Mbuli mulembi John Bright mbwaakatondeka cakuteenkela: “IBbaibbele [Cizuminano Cakale a Cipya] ndi bbuku lyomwe. Ikuti twapa bbuku eelyo mutwe wamakani, inga twalulamika kuliita kuti ‘Ibbuku lya Bulelo bwa Yahuwah Buciboola.’”1

musimbi-a-mwaalumi-uugambidwe

Ikuti twamwantukila kumamanino aakaano kajanwa mu bbuku likondelezya ndyotwiita kuti Bbaibbele, inga twajana kukulwaizyigwa ku mazuba aacizya kumbele eelyo Yahuwah nayoosimpya makanze aakutafwa kwesu tobantu susu: “Bulelo bwa nyika bwaba bulelo bwa Mwami a Messiah Wakwe [Yahushua], alimwi uyoolela lyoonse alyoonse” (Ciyubunuzyo 11:15). Alimwi kwaamba basyomi bamisela yoonse, “Yebo wakababamba kuba baleli abapaizi kuli Yahuwah wesu, alimwi bayoolela atalaa nyika” (Ciyubunuzyo 5:10).

Aaka kampango kali atalaawa, ncobeni, nkuzuzika ceeco Yahuwah ncaakatondezya mushinshimi Daniyele myaka yiinda 2,500 yakainda, eeco ciguminizya zintu ziyoocitika kumamanino aamusela uuno, eelyo naakasyomezya kuti: “Leza wakujulu uyoosimpa Bulelo butakanyonyoonwi, alimwi oobo Bulelo tabukalekelwi bantu bambi; buyoopwayaula akumaninizya malelo aaya woonse, pele lwalo luyakoongola kukabe kutamani” (Daniyele 2:44). Alimwi oobo bulelo buyooba anyika aano aawo basaante ba Messiah mpobayoolela anguwe mu luyando: “ singuzuzyoonse, malelo abupati bwa malelo woonse alaansi lya julu ayoopegwa basaante ba Sijulu. Bulelo bwabo buyooba bulelo buteeli alimwi malelo woonse ayoobanyonena akubateelela” (Daniyele 7:27).

Ooku kukona buumi oobo mbotuyoonjila, kuyooboola kuli ndiswe eelyo Messiah aakuzyokela munguzu abulemu, aciindi eeco walo nayoobusya basyomeka bafwide kuzwa muzyuumbwe zyabo. Eeci cilacitika kutobela ciindi camapenzi aatanabwenwe. Aciindi eeco aaba basyomi bayoosinsimunwa kuzwa mukoona kwabo akutambula buumi butamani (mubwini “musela wabuumi uuciboola”) mu bulelo bwa Yahuwah. Kkomana mukwesu ulimvwe kuyumayuma mucilengaano ca Bbaibbele eeco citondezya mbociyoocitika eeci:

1 Batesalonika 4:16-17: “Nkaambo Mwami [Yahushua] lwakwe, ajwi lyakulailila, ijwi lya silutwe mungele mupati amweembo wa Yahuwah, uyooseluka kuzwa kujulu, mpoonya bafwide muli Messiah bayootaanguna kubuka. Mbube swebo notucipona, notuceede, tuuyoosangana antoomwe ambabo mumakumbi kuyoocingauzya Mwami muluwo.”

Aboobo, oolo lubono ndotuyookona, oobu Bulelo bwa Yahuwah oomo motuyoozulilwa bumwi buzuba mumyaka iiboola, mbombubo Bbaibbele mbolitonkomene kwaambilizya kuzwa kumatalikilo kusikila kumamanino. Ooyu mulumbe mubotu kapati (makani mabotu) aa Bulelo buboola oobo Yahushua mbwaakaboola kuzyokwaambilizya myaka 2,000 yakainda (Luuka 4:43; Maako 1:14, atumwi tumpango tunjaanji). Kusyoma mulumbe ooyu azintu zijatikizya Yahushua mbwali Mwami, ncintu cakakulwaizya bantu kubbizyigwa muzina lwakwe, aboobo akufutuka (Milimo 8:12; Milimo 2:38). Kusyoma kuti lubono ndotuyookona oolo luboola anyika mubuleli bwa Yahushua (Messiah Mwami), ncintu ciyandika acecino ciindi kwiinda mukupona buumi bubotu, alufutuko lutamani mumusela uuciboola (Mateyo 13:11-15; Luuka 8:10-12).

Mukubula coolwe, ooyu tuuli mulumbe wakali kwaambilizyigwa akuyiisyigwa kuti nga makani mabotu kwamyaka 2,000 yainda kuzwa nilwakainda lufu lwa Messiah abaapositolo bakwe. Alimwi ncobeni muntu inga taasyoma cintu citaninga mvwidwe. Tiikwakaumwine cakuti limwi kwasinka matwi kuti zi kumakani aamulumbe wa Bulelo ooyu, pele wakaatulwa amulumbe wiimpene wakanjila mucibaka cawo, aboobo catalika kukatazya kuzubulula masimpe aa nkobugama buumi bwa muntu. Eeco cakaatula mulumbe mubotu wa kasimpe, ceelede kutaanguna kupampanunwa, alimwi eeci caambilizya kuvwuntamwida limwi ziyanza zisiminide kapati akataa bantu. Kusikila cacitika eeco, eezyo ziyanza zinikwiimvwi kazisinkilide nzila ya kumvwisyisya akusyoma zintu eezyo zisolweda ku lufutuko akujana ceeco Yahuwah ncaakatulengela kuti tube.

Kuleka biyo kuyiisya kuubauba kwamu Bbaibbele kwa bubuke bwa bafu kumamanino aamusela uuno, mbuli ciyanza kuyiisyigwa kuti buumi bwamuntu bucizumanana kuponwa kubusena kumbi kali muzimo uutakwe mubili (bamwi baamba kuti “muzimo”) mpeenya biyo mbwaafwida muntu. Makani mabotu/Mulumbe wa bulumbu bwesu Mbulelo bwancobeni bwa Yahuwah atalaa nyika

iino bwakaatulwa akubikka mucibaka cabo “bulelo bwakujulu,” eeco ncintu citanamvwidwe abalembi baci Hebulayo. Mubbuku lyamutwe wakuti The Theology of Martin Luther, Paul Althaus utwaambila kuti ooyu sikubambulula lusyomo mumusela wa 16 taakali kuzuminana amuzeezo wakuti mizimo iitajisi mibili iya kujulu aciindi cakufwa:

“Luther kanjaanji uteelela kuti kweendelanya makani akataa lufu akubuka kuzwa kubafu, lufu nkoonenena kakwiina maloto alimwi kakwiina kulimvwa bulanga nokuba kumvwa cili coonse. Eelyo bafwide nobabusyigwa mu Buzuba Bucaalizya, balo — mbuli muntu nasinsimuka cifumofumo — tabazyi nkubaabede nokuba ciindi ncibakatola kulyookezya... Aboobo Luther kunyina ncaamba ciguminizya mizimo iitajisi mibili kiikkomene kupona buumi akulelekwa cabulemu kacitaninga sika ciindi ca kubuka kuzwa kubafu. Baloona ‘muluumuno muli Kristu.’ Aakale lwiiyo lwa buleza mu Cikombelo ca Lutheran lwakaleya kutobela kasimpe ka Luther aaka... Ba Lutherani bamusela wakkumi aciloba bakayaamuka kuzwa ku muzeezo wa Luther wakuti mizimo yabantu iloona nobafwide...akuya kuli wakuti mubili ulikke ngo woona, pele muzimo ucilanga” (pp. 414, 417). Aawa kubweeda kubukombi bwa mituni kulalibonya ncobeni!

lufu-kulyoonenena-ciindi-cilamfu

Althaus lwakwe ulazumina makani aa Luther aakuti: “Bulangizi bwa cikombelo citaanzi bwakaimvwi akubuka kuzwa kubafu mu Buzuba Bwamamanino. Ooku kubuka kuzwa kubafu kulacitika ku muntu kutali biyo ku mubili wakwe...Masimpe aakataangunina mu Bbaibbele akaatulwa akubikka mizeezo yabu Giliki aya luzyibo lwamaseseke. Muzeezo wa Cizuminano Cipya wa kubuka kuzwa kubafu uujatikizya muntu woonse mbwabede wakeelede kusiila busena ku muzeezo wa muzimo uutafwi. Kwiimpana akataa ceeci abulangizi bwa Cizuminano Cipya nkupati cinicini” (pp. 413-414).

Kuzwidilila kupiluka ku mulumbe wini wa Bulelo bwa Mangwalo aaci Hebulayo (ooyo mulimo wako!), ooyu muzeezo wabu Giliki uutaluzi wakukona buumi kotajisi mubili, uleelede kudadaulwa kuzwa mumizeezo yabaabo bayanda kutobela Yahuwah a Messiah. Kucili makani manjaanji mukaano ka cisyomyo ca Yahuwah cakujosya Bulelo Bwakwe anyika eeyi mbocaabede alimwi mbociyoozuzikwa, pele aaka kaano keelede kwaanwa munzila yakuteelela bululeme eeco ncolyaamba cini Bbaibbele mu kwaambilizya lufu, kapati kujatikizya cicitika eelyo notufwa. Toonse tweelede kuzimaanya kudonaika ooko kutola busena mumaanu eelyo notusanganya mizeezo yiimpene cinicini (muzeezo wa kubuka kuzwa kubafu kumamanino aamusela amuzeezo wa kupola kuzwa mumubili aciindi cakufwa pele katucilimvwide bulanga). Eeci tacili ciyumu kucita, ikuti twalekela biyo Mangwalo Aasetekene kuti abe jwi lyamamnino muciiyo eeci. Inga twajana kuti Cizuminano Cakale a Cipya zilikamantene cinicini mukuyiisya kwazyo.

Mucizuminano Cakale, cilakondelezya kwiiya kuti tatujisi mizeezo nokuba kulimvwa bulanga mu lufu:

Mukambausi 9:5: “Nkaambo bazumi balizyi kuti bayoofwa, pele bafwide kunyina ncobazyi.”

Mukambausi 9:10: “Nkaambo kunoonyina mulimo, nokuba kaambo, nokuba luzyibo, nokuba busongo mucuumbwe oomo webo muyakuunka.”

Intembauzyo 146:4: “Eelyo muya wakwe waakuyaamuka walo ulabweeda mubulongo bwanyika eeyi; mubuzuba oobo mizeezo yakwe iyoo lobelela.”

Kuyungizya waawo, muciindi notufwide kunyina notumwiibaluka Yahuwah nokuba kumutembaula. Eeci nciindi ceenzu ncobeni kuti katuli tucilanga akupona mbuli mizimo iitakwe mibili kujulu (nokuba mumulilo uutamani kuti kakuli boobo):

Intembauzyo 6:4-5: “Kopiluka, O Yahuwah, kondivwuna buumi bwangu; kondinununa ‘me nkaambo ka lubomba lwako, nkaambo mu lufu kunyina kwiibaluka nduwe.

Intembauzyo 115:17: “Tabali bafwide aabo batembaula Yahuwah.”

Mu Cizuminano Cipya, muzeezo wakuti bafwide balifwide kusikila kumamanino aamusela aciindi cakubuka kuzwa kubafu, upa makani aayumyayumya lusyomo lwa Bunakristu mbolweelede kuba kumakani aaciiyo eeci:

Johane 5:28-29: “Mutanyandwi nkaambo ka ceeci, pele lilazya woola oomo boonse bali muzyuumbwe nobayoolimvwa jwi lyakwe akuzwida anze, aabo bakacita milimo mibotu bayoobukila ku buumi, pele aabo bacita milimo iisofweede kubukila kusinganyigwa.”

Eelyo Yahushua aakuzyokela, ndendilyo bafwide nobayoobuka akubaa buumi, alimwi kutali ciindi cimbi kusikila leelyo biyo. Eeco ciyooba cintu ceebeka cini:

1 Bakolinto 15:22-23: “Nkaambo mbweenya muli Adamu boonse mbobafwa, amuli Messiah boonse mbobayoobusyigwa kubuumi, pele omwe-omwe muciwa cimweelede: Messiah ngo micelo mitaanzi; mpoonya, akuboola kwakwe, abaabo bakwe Messiah.”

1 Batesalonika 4:16-17: “Nkaambo Mwami lwakwe, mujwi lya kulailila, ajwi lya silutwe wabangele amweembo ookwa Yahuwah, uyooseluka kuzwa kujulu, mbube bafwide muli Messiah bayootaanguna kubuka. Mpoonya swebo notucipona, notuceede tuuyoosangana antoomwe ambabo mumakumbi kuyoocingauzya Mwami mumweenya.”

sikudonaika-wa-masusu-aacisikili-muzumi-uufwa

Kulibonyaanga kuzwa mumakani aamisela kuti tiilyakalampa kuzwa nilwaayinda lufu lwa Yahushua alwa baapositolo bakwe eelyo lwiiyo lwa Bbaibbele luguminizya kubuka kuzwa kubafu lwakatalika kwaatulwa amizeezo ya Bupaizi bwa maseseke kuti bafwide mbubafwida buyo baunka kujulu kuyooba mizimo iitakwe mibili. Justin Martyr, umwi mutaanzi akataa “bamatata ba cikombelo,” wakakazya kusyoma boobu mu 150 A.D kuti eeco cakali kucitika kale: “Nkaambo ikuti walisanganya akataa bamwi baitwa kuti Mbanakristu, aabo batazumini masimpe aakubuka kuzwa kubafu akwiingaila mukusampauzya Leza wa Abulahamu, Isaka a Jakobe; aabo baamba kuti kunyina kubuka kwa bafwide pele nobafwa mizimo yabo itolwa kujulu: Utayeeyeli kuti aabo Mbanakristu pe” (Dialogue with Trypho, ch. 80). Ooku kucenjezya kwakawuntuluzyigwa.

Ciyubunuzyo 20:4-5 cikosozya kabotu mbobuyoo sangalala buumi bwa baabo lino boona lufu muzyuumbwe, mpawo makani mabotu aa buumi bwa mukowa wabantu ayootalika kwiibalukwa mubuzwide butaninga bonwa. Kwaamba basaante, bantu basyomeka kusyoma mulumbe mubotu ookwa Yahushua Messiah, tubala kuti, “Bakabukila kubuumi alimwi bakalela antoomwe Messiah kwamyaka zyuuluzyuulu azyuulu. Bamwi boonse akataa bafwide tiibakabuka ku buumi kusikila myaka iili cuulu niyakamanina.”

Lino tulaa makani manjaanji aakutugwasyilila kutegwa tutole ntaamu kumbele mukaano aaka: eeco Yahuwah ncaakacita kale Walo uyoocicita alimwi kuzuzika makanze aakwe mapati ku mukowa wabantu. Hena yebo inga wayiisya bamwi makanze ookwa Yahuwah — acibeela cesu mu Mulimo Mupati wa kuccumaila na?

mukaintu-bbotabweebe-waku-asia-uukkomene


1The Kingdom of God, Abingdon, 1981, p. 197.


Eeci cibalo citali ca-WLC cakalembwa aaba Robin Todd.

Twakagwisya mucibalo citaanzi mazina aabakomba mituni ngobayita Taata a Mwana, akubikka mucibaka cangawo mazina mataanzi ngubaapedwe. Kuyungizya waawo twakajokolosya mutumpango ntotulembulude akubikka mazina aa Taata a Mwana, mbuli mbwaakalembedwe kutaanguna abalembi bamu Bbaibbele bakayoyelwa moza. Nkamu ya-WLC