Print

MANYIKA mu makani aamalengelo, NYENYEEZI ziingaila, bangele bakawa– Juda 13

Eeci cibalo tacili ca WLC. Eelyo notubelesya zilembedwe aabalembi balaanze lya nkamu, tusimba buyo zyeezyo zyeendelana 100% a Bbaibbele a lusyomo lwesu cino ciindi munkamu ya WLC. Aboobo eezyo zibalo inga zyalanganyigwa kuti nzya nkamu ya WLC. Twakalelekwa kapati amulimo wabalanda ba Yahuwah banjaanji. Pele tatukulwaizyi ndinywe nobeenzuma kutalika kubala zyaalembwa abantu aabo. Eezyo nzibaalemba, twakazigwisya mumalembe eesu nkaambo kanjaanji zililubide akubaa tumpenda. Cintu cuusisya ncakuti tucilangaula mbungano yamilimo iitakwe kampenda. Ikuti konyandidwe nkaambo ka [zibalo/milumbe] iitali ya WLC, kobikkila maanu ku Tusimpi 4:18. Kuteelela kwesu nkwakuti kasimpe Kakwe kalazyokoloka, eelyo mumuni nuuyaa kumwesya munzila yesu. Tulakayandisya kasimpe kwiinda buumi, nkanko tulavwuntauzya kufumbwa nkokakonzya kujanwa.

“Mayuwe aalwizi aafutu Luka, alakovola bweeme bwao. NTUNYENYEEZI TUENDEENDA buyo, twakayobwedwa mudima uusiya mbi uutamani.” (Juda 13)

Ibbala lya “kwiingaila” lyakazyila kubbala lya kuulika cintu muciGiliki lyakuti πλανήτης (planétés, mubbuku lya Strong 4107) alimwi lilibonya buyo ciindi comwe mu Bbaibbele, mubbuku lya Juda 1:13, eelyo lyaambilizya nyenyezi ziingaila. Kweendelanya kubusena bwa [Biblehub] eeli bbala lizyila kubbala lya kucita cintu lyakuti πλανάω (planáo, mubbuku lya Strong 4105), liiminina kusweeka, kucenga, kuleya kuzwa munzila, naa kusweesya. Eeli bbala lilalibonya ziindi 39 mu Bbaibbele lya KJV. Lilakonzya kwiiminina nyenyezi yiingaila (nkokuti., inyika) a mumaambila mbali kwiiminina mufundisi wakubeja wuunina bantu batakwe makanze, akubasweesya kuzwa munzila. Eeli bbala lyakucita cintu lilaambilizya abana Isilayeli baingaila munkanda mu ciindi ca Kulonga.

Mateyo. 24:4 Lino Yahushua wakabavwiila, wakati, Amucenjele kuti muntu atamweeni. (planáo, Strong 4105).5 Nkaambo kuzoosika banji kuzina lyangu, bati, Ndime Kristo, nkabela bazooena (planáo, Strong 4105) banji. — 11 Alimwi kuzooba basinsimi babeji banji, bazooena mbanji.

2 Timoti. 3:13 Pele balo bantu babi abasikulibeja balainda anka kubija, banooena, (planáo, Strong 4105) akweenwa (planáo, Strong 4105).14 Eno yebo kojatisya makani ngowakaiya azintu nzozuminisya, nkaamboulibezi abo abakakwiisya ngao;

Ja. 5:19 Nobakwesu, nakuli muntu akati kanu uwakaleya munzila (planáo, Strong’s 4105): yalusinizyo, elyo umwi amuboozye ;20 amuzibe kuti uuboozya sizibi munzila yakuleya kwakwe uyooponya muuya wakwe kulufu, alimwi ulavumba zibi zinjizinji.

2 Pet. 2:13 Aboobo balabisizigwa acibweedezyo cakubisya kwabo. Cintu cibabotela nkulilela lyoonse isikati. Ntotubala, ntotumpenda. Balalilela beni mumapobwe aabo ngobapobola akati kanu. 14Meso aabo alizwide mamambi, taaleki kubisya. Baloonga bapilausi, Myoyo yabo ilizibilide lulinyanzizyo. Mbana balutuko. 15Basia inzila iiluleme, baleya (planáo, Strong 4105), baakutola inzila ya-­Balamu mwanaakwe Beori. Oyo musinsimi Balamu wakali kuyanda cilumbo cabutaka;

Aawa mpampawo ibbala lya Cikuwa lyakuti “planeti” mpolizyila, eelyo ndyotukonzya kuzyiba mumilaka yimwi minjaanji (kakuli kwiimpana aasyoonto mukulembwa).

Manyika mu Bbaibbele?

Banjaanji bakabuzya kuti nkaambo nzi Bbaibbele ncolyaamba biyo Nyika eeyi, izuba, a mwezi pele kutali manyika aambi. Hena aalo taayelede kwaambwa na? Ikuti manyika aambi kaalanganyigwa ncobeni kuti ni “nyenyezi,” nkabela aalo alisanganyidwe. IBbaibbele lilaambilizya manyika aambi (aayo ngotuzyibide boobo cino ciindi) kuti ninyenyezi ziingaila mu bbuku lya Juda 13, kwaayimpanya kuzwa kunyenyezi zimwi zili mu mulengalenga. Bunji bwa nyenyezi taziingaili nokuceya pe; ziliimvwi nji mumasena aazyo mozibikkidwe – zinji zizulilwa akataa makunga aa nyenyezi aagaminide aayo aalibonya kulangilwa anyika – pele zimwi nyenyezi kuzigaminina zyaambidwe kuti ninyenyezi ziingaila, zili ciloba antoomwe, mbweenya mbuli mazuba aa mvwiki eesu: Mercury, Venus, Mars, Jupiter, Saturn, Uranus, a Neptune. Zyoonse ziguminizya baleza banjaanji bamunyika yansiku.

Inyika ipanduludwe kuti yakalengwa kuutaninga sika mumuni mubuzuba butaanzi alimwi mbusena oobo Yahuwah mbwaakakanzide kuti bube bwa kukkalila (Izaya. 45:18), utondezya kuti Walo taakali kuyanda kulindila zyuulunzuma atalaa zyuulunzuma zya myaka kuti agozye mulimo ooyu. Mukwiimpanya, inyenyeezi (ziimvwi nji a zyeezyo ziingaila) zyakalengwa mubuzuba bwane, alimwi zyakali maninide kwiimpana kuzwa ku Nyika yesu yaandeene.

Mulimo wa Nyika ngwa kuba makkalilo aa bantunsi, banyama, a masamu. Izuba a mwezi,comwe-comwe kacipandululwa kuti mumuni, zyaabambilwa kwaandaanya buzuba kuzwa ku busiku, zilabeleka akutondezya ziindi zya mwaka, mazuba, a myaka, akumunikila Nyika. Inyenyeezi azyalo zilangikaanga zilagwasyilila kupa mumuni a zitondezyo kulibaabo bakkede anyika. Tulabala makani aanyenyeezi mu kaambo kakuti, “Walo wakabamba nyenyezi azyalo,” eeco citobelezya busanduluzi bwa mulimo wazuba a mwezi. Mulembi ulayungizya kuti, “Nkabela Leza wakazibika mumweenya wakujulu, kuti zimunike ansi, 18ziendelezye isikati amasiku akwaanzaanya mumuni amudima,” eeco mubufwaafwi caambilizya mulimo wa mimuni ya mulengalenga.

Kweendelanya ku bbuku lya Enoki a Bbaibbele, izuba liitwa kuti Lyalo, a mwezi wiitwa kuti Walo.

Izaya. 13:10 Nkaambo inyenyeezi zyakujulu abandakutema zilaleka kumunika. Izuba liyoosizigwa ciindi cakupasula; awalo mwezi uyookasya mumuni wawo.

Ezekiya. 32:7 Nenjookuzimya, njoovumba ijulu akusizya inyenyeezi zyalyo, Njoovumba izuba amayoba, awalo mwezi tuukooyoomunika.

Babetesi. 5:31 Basinkondonyoko boonse banyonyooke mbubonya, O Yahuwah. Pele abo bakuyanda babe mbuli izuba nilipasula canguzu. Elyo nyika yakaumuna myaka iili makumi one.

Nyenyezi zili ciloba?

Amosi 5:8 Amuyandaule sikulenga cibungululu andakutema, oyo uusandula mudima kuti buce akusizya buzuba bube masiku, uuita maanzi aamulwizi akwaatila ansi. Izina lyakwe ngu-Yahuwah:

Eeci caambwa atala awa inga caambilizya cibunga ca nyenyezi ciitwa kuti (Pleiades) (bacizyi bali ciloba) mu mbunga yanyenyezi ya Taurus. Eeyi nje mbunga iilibonya ntongola meso mumulengalenga. Orion,mbuli Taurus, nimbungano ya nyenyezi. Ilakonzya akwiiminina nyenyezi zili ciloba ziingaila.

Matalikilo. 1:3 Lino Yahuwah wakaamba kuti, Akube mumuni. Mpoonya awo mumuni wakaba. 4Nkabela Leza wakabona mumuni kuti mubotu, alimwi Leza wakaanzaanya mumuni amudima. 5Lino mumuni Leza wakauulika kuti ndisikati, awalo mudima wakauulika kuti masiku. Aboobo kwakaba igoko, alimwi kwakaba cifumo, buzuba bomwe. 6 Lino Leza wakaamba kuti, Akube mulengalenga akatikati kamaanzi, uanzaanye maanzi amaanzinyina. 7Elyo Leza wakacita mulengalenga oyo, waanzaanya maanzi aali ansi lyamulengalenga amaanzi aali kujulu lyamulengalenga. Mbuboobo mbukwakaba. 8Lino oyo mulengalenga Leza wakauulika kuti ndijulu. Aboobo kwakaba igoko alimwi kwakaba cifumo, buzuba bwabili. 9 Lino Leza wakaamba kuti, Maanzi oonse aali ansi lyajulu ayoboloke antoomwe, kuti intundubwi iboneke, Nkabela kwakaba obo. 10Lino intundubwi Leza wakaiulika kuti ninyika, aalo maanzi mpaakayobolokela wakaaulika kuti ndwizi. Nkabela Leza wakabona kuti ncintu cibotu. 11Lino Leza wakaamba kuti, nyika isyusye mweemvwe, azisyu zizyala imbuto, amisamu iizyala micelo, umwi aumwi mbuli musyobo wawo, iijisi imbuto mukati, atala anyika, Nkabela kwakaba obo. 12Nyika yakasyusya mweemvwe, azisyu zizyala imbuto cimwi acimwi mbuli musyobo waco, amisamu iizyala micelo iijisi imbuto mukati, umwi aumwi mbuli musyobo wawo. Nkabela Leza wakabona kuti ncintu cibotu. 13Aboobo kwakaba igoko, alimwi kwakaba cifumo, buzuba bwatatu. 14 Lino Leza wakamba kuti, Akube mimuni mumwenya wakujulu, kuti ianzaanye isikati amasiku, alimwi ibe zitondezyo akubamba ziindi zyeelede zyamazuba azyamyaka. 15Ibe malampi mumwenya wakujulu aakumunisya ansi. Nkabela kwakaba obo. 16Leza wakacita mimuni yobile mipati, mumuni mupati wakweendelezya isikati amumuni muniini wakweendelezya masiku; azyalo inyenyeezi wakazicita. 17Nkabela Leza wakazibika mumweenya wakujulu, kuti zimunike ansi, 18ziendelezye isikati amasiku akwaanzaanya mumuni amudima, Nkabela Leza wakabona kuti ncintu cibotu. 19Aboobo kwakaba igoko, alimwi kwakaba cifumo, buzuba bwane. 20 Lino Leza wakaamba kuti, Maanzi avuzye makamu makamu aazintu zyuumi, abalo bayuni bauluke atala lyanyika mumweenya wakujulu. 21Nkabela Leza wakalenga banyama bapati bamulwizi azintu zyoonse zyuumi ziputauka, maanzi.

Bangele bawide

IBbaibbele lilaambilizya bangele aabo batakalilemeka pele bakasiya masena aabo. Juda awalo wakeelanya nzila eeyo bantu baku Sodom a Gomorrha mbubakali kupona maumi aabo kabacita mafunze aa mamambe (kucita nkwela amuntu ngobakonzyene zitondwa):

Juda 1:6 Abalo baangelo abatakajatisya bwami bwabo bwakusaanguna pele bakabusia busena bwabo, wakabaanga azyaanzyo zitamani mumudima uusia mbi, kuti bakalindile mane kusikila kulubeteko lwabuzuba bupati. 7 bubonya obo Sodoma a-Gomora aminzi imwi iyakabambene ayo mbuyakabisya kukucita bwaamu akuba azisusi ziteelede, nkabela yakabikwa kuti ibe citondezyo cakuciswa kwaluumo lwamulilo uutamani. 8Nokubaboobo aba basikulota-lota bacibisya mbubonya, balalisofwaazya kumibili, balaubaansya bwami akusampaula malemu. 9 Anu Mikayelo angelo simutwe, naakali kuzumanana a-Saatani akukazyanya mutunta wa-Musa, wakayoowa kumubeteka cakusampaula, wakaamba buyo kuti, Jehova akutapatile. 10Pele abo balasampaula makani ngobatezi, alimwi makani ngobamvwa buyo mbuli banyama batajisi miyeeyo, balalibisya kulingao. 11Maawe kulimbabo, nkaambo kakuti baleenda munzila yaKaini, balitakaanya kumulandu wa-Balamu cakuyandaula lubono, nkabela bafwa mukukazyanya kwa-Kore. 12 Aba bantu mbobali mabwe aayubide mumapobwe aanu, balapobola anywe cakutayoowa akulilela beni buyo. Makumbi buyo aatakwe maanzi aapepuluka amuuwo. Masamu aakunkumukide aatazyali micelo, aafwide kobile, aakazyulwa miyanda. 13Mayuwe aalwizi aafutu Luka, alakovola bweeme bwao. Ntunyenyeezi tuendeenda buyo, twakayobwedwa mudinla uusia mbi uutamani. 14 Mbabonya aba mbaakasinsimina Enoki, wamusanu mubabili kuzwa kuli-Adamu wakati Amubone! Yahuwah waboola abasalali bakwe abali myaanda yamyaanda

Juda waamba Enoki kuti “wa musanu mubabili kuzwa kuli Adamu," kutondezya kuti walo wakalangenye musela wa Matalikilo kuti wakali wa ncobeni (Enoki ngonguwe ncobeni musela wa ciloba kuzwa kuli Adamu). Juda taakajisi kaambo kakudonaika busanduluzi bwa bana ba Yahuwah (bangele) kuti bakali ba ncobeni.

Matalikilo. 6:1 Lino bantu nibakatalika kuvula ansi, alimwi nibakali kuzyala bana basimbi, 2bana ba-Leza bakabona bana basimbi babantu kuti mbabotu, nkabela bakakwata kufumbwa mbobakali kuyanda akati kabo. 3Mpawo Jehova wakaamba kuti, Muuya wangu tuukooyoo kazyanya lyoonse amuntu pe, nkaambo ninyama buyo. Mazuba aakwe ayooba myaka iili mwaanda amakumi obile. 4Mumazuba alya kakuli babbabbani ansi. Nkabela kusule lyayaaya, bana ba-Leza nibakaswanana abana basimbi babantu, bakabazyalila bana, mbombabo bakaba basinguzu baciindi, bantu basimpuwo. 5 Lino Yahuwah wakabona kuti bubi bwabantu baansi bulayoosya, amiyeeyo yoonse bantu njibayeeya mumyoyo yabo mibi luzutu mazuba oonse, 6aboobo­ Jehova wakausa nkaambo kakulenga muntu, wakapenga mumoyo wakwe.

Alimwi, bbuku lya Enoki a bbuku lya Jasher lilazumina kaano aaka akupa makani manjaanji aayungizyidwe.

Izuba (nokuba nyenyezi) tiizyakali kuyandika kumunikila Nyika mumazuba mataanzi otatwe (izuba lyakalengwa mu Buzuba Bwane). Swebo tulizyi kuti kuzwa mubbuku lya Ciyubunuzyo, Mwanaambelele ookwa Yahuwah (Yahushua) uyooba nguwe uutupa mumuni mu Jelusalemu mupya, oomo zuba talinooyandiki:

Saatani, inyenyeezi iilibotela

Saatani, inyenyeezi iilibotela, wakaanzuka kuzwa kujulu nkaambo kakuzanga kwakwe. Lino, uleendeenda kaukwete kukakatila kweena bantu.

1 Petulo. 5:8 Amulibatamike akucenjela, nkaambo sinkondonyoko Saatani ULEENDEENDA mbuli syuumbwa wabutambo akuya buyandaula ngwati lume.

Jobu 1:6 Bumwi buzuba baangelo bakeza kulimanala kunembo lya-Yahuwah, awalo Saatani wakaboola ambabo.7 Yahuwah wakaamba kuli-Saatani kuti, Wali kuli? Saatani wakavuwa wati, Ndali kuzungazunga koonse koonse, nkenjendeenda munyika.

Mwanaa mwami Tyrus a simalelo wa muluwo (Saatani) balitondezya kupona buumi bukonzyene, mbuli butondezyedwe ansi aawa. Saatani wakali ncobeni nyenyezi iimweka:

Ezekjya. 28:2 O mwana amuntu, ambila mwami wa-Turo kuti, Mbuboobu mbwaamba Mwami Yahuwah. Moyo wako walisumpula. Waamba kuti, Ndime Leza, ndikede acuuno ca-Leza akati kalwizi. We! Uli muntu, toli Leza pe, nekuba kuti wayeeya kuba Leza. 3Ncobeni uli musongo kwiinda Daniele. Taakwe cintu cisisidwe kulinduwe. 4Busongo bwako amaanu aako, nzenzizyo zyakuletela buvubi, aboobo walivuzizya ingolida ansiliva muziyobwedo zyako. 5Maanu aako aakusambazya, ngengao aakuyungizizya buvubi, aboobo moyo wako walisumpula nkaambo kabuvubi bwako. 6Nkaambo kako mbuboobu mbwaamba Mwami Jehova. Mumoyo wako wayeeya kuba mbubonya mbuli Leza. 7Nkaambo kako ncobeni ndakuletela bazwakule, bantu bayoosya akati kabamasi. Bayoosomona mapanga aabo kuti balwisye busongo bwako bubotu, basofwaazye bweebesi bwako. 8Bayookuselemwida mudindi, nkabela uyoofwa mbubonya mbuli bayasidwe mbubafwa mubbonze lyalwizi. 9Ma! Sa unoocaamba kuti, Ndime Leza? Sa unoocaamba obo kumeso aabasikujaya? Mumaanza aabaabo bakuyasa uli muntu buyo, toli Leza pe! 10Uyoofwa lufu lwabatapalwidwe mumaanza aabazwakule, nkaambo ndime ndaamba obo, mbwaamba Mwami Yahuwah.11Lino ijwi lya-Jehova lyakandisikila, liti, 12O mwana amuntu, imba lwiimbo lwakulizya mwami wa-Turo, Umwaambile kuti, Mbuboobu mbwaamba Mwami Yahuwah. Webo wakalilondokede. Wakalizwide busongo, akweebeka loko kwiinda boonse. 13Wakali mu-Edeni, muunda waLeza. Kosakatide mabwe mayandisi oonse, mabwe aasalala pyu, mabwe aatopazi, mabwe aajaspi, mabwe aa-berulo, mabwe aaonukisi, mabwe aakrusalito, mabwe aasafiro, mabwe aanofeki amabwe aasmaragido; alimwi tuntimbwa twako anyeele zyako, zyoonse zyakaleengedwe angolida. Mubuzuba bwakulengwa kwako zyakabambwa. 14Ndakakubika antoomwe aangelo kerubu uunanikidwe uuvumba. Wakali mucilundu cisalala ca-Leza, wakali kweendeenda akati kamabwe aamulilo. 15Wakalilondokede munzila zyako kuzwa kubuzuba bwakulengwa kwako mane kusikila kuciindi eco zibi nezyakajanwa mulinduwe. 16Mukusambala kwako kunji wakazuzigwa lunya, nkabela wakabisya, Nkaambo kaako ndakakutanda kuzwa kucilundu ca-Leza, alakwe kerubu sikuvumba wakakunyonyoona kuzwa kumabwe aamulilo. 17Moyo wako wakalisumpula nkaambo kakweebeka kwako, Wajaya busongo bwako nkaambo kakweebeka kwako. Ndakakuwaala ansi kumeso aabami kuti bakweebele. 18Muzibi zyako zinji, mukupilingana kwakusambala kwako, wakasofwaazya masena aako aasalala, Nkaambo kaako ndakagwisya mulilo mukati kako kuti ukutente, Ndakusandula kuba itwe ansi mumeso aaboonse bakubona.

Banakristu basyoma kuti Nyika ilipapalele balasyoma akuti nyenyezi nzisyoonto alimwi zili munsimunsi lya Nyika, kazili akatikati (kutali atala) lya mulengalenga.

Nkaambo nzi nyenyezi ncozimwekaula? Kulangikaanga zibikkidwe mu mubalo wa meenda. “Eelyo Leza wakacita mulengalenga oyo, waanzaanya maanzi aali ansi lyamulengalenga amaanzi aali kujulu lyamulengalenga— Lino Leza wakamba kuti, Akube mimuni mumwenya wakujulu.”

bubble


Eeci ncibalo citali ca-WLC cakalembwa aa Annika Björk. Eeci cibalo cakafwiinsyigwa kuzwa ku busena bwa: https://bjorkbloggen.com/2017/12/09/planets-in-the-creation-account-wandering-stars-fallen-angels-jude-13/