Print

Miya iili Muntolongo

Eeci cibalo tacili ca WLC. Eelyo notubelesya zilembedwe aabalembi balaanze lya nkamu, tusimba buyo zyeezyo zyeendelana 100% a Bbaibbele a lusyomo lwesu cino ciindi munkamu ya WLC. Aboobo eezyo zibalo inga zyalanganyigwa kuti nzya nkamu ya WLC. Twakalelekwa kapati amulimo wabalanda ba Yahuwah banjaanji. Pele tatukulwaizyi ndinywe nobeenzuma kutalika kubala zyaalembwa abantu aabo. Eezyo nzibaalemba, twakazigwisya mumalembe eesu nkaambo kanjaanji zililubide akubaa tumpenda. Cintu cuusisya ncakuti tucilangaula mbungano yamilimo iitakwe kampenda. Ikuti konyandidwe nkaambo ka [zibalo/milumbe] iitali ya WLC, kobikkila maanu ku Tusimpi 4:18. Kuteelela kwesu nkwakuti kasimpe Kakwe kalazyokoloka, eelyo mumuni nuuyaa kumwesya munzila yesu. Tulakayandisya kasimpe kwiinda buumi, nkanko tulavwuntauzya kufumbwa nkokakonzya kujanwa.

Miya iili Muntolongo

Nkaambo kakuti alakwe Messiah wakafwidila kale zibi zyoonse aciindi comwe, uululeme wakafwida bataluleme, kuti atuswenye kuli-Leza. Wakajayigwa kumubili, pele wakabusigwa kunguzu zya-Muuya. Mbubonya oobo mbwaakainka kuyookambaukila myuuya iyakaangidwe muntolongo, njenjiyo yakaba basicinguni kalekale, ciindi Leza naakacili kukkazika moyo wakwe mumazuba aa-Nowa, naakacili mukuyaka bwato. Mumonya oomo mubwato mumwakavwunwa kumaanzi bantu bace, nkokuti bali musanu mubatatu

(1 Petulo 3:18-20, KJV)

Eeci citobela cakalembululwa kuzwa mubbuku lyamutwe wakuti The Theogony of Hesiod:1

“(ll. 713-735) Mbube kutaangunina zintu zyoonse, Cottus a Briareos a Gyes, kabalutide kuyanda nkondo, bakatalisya kulwana ciyoosya: myaka yakulwanya mabwe iili myaanda yotatwe, kiitobelene umwi awumwi atalaa wumwi, bakawaala canguzu amaanza aabo mabwe aafwililika mbuli misyonga kusikila babazinga ba Titan, akubadimbilila kunsaa nyika iigwagwabele njumu nta, akubaangilila nketani ziminya eelyo nibaabakoma anguzu zyabo nkaambo ka muya wabo mupati, kunsaa nyika kulaale mbuli ku Tartarus. Nkaambo niiba nsando iifulidwe iiwa kuzwa kujulu masiku amazuba aali fuka inga yasika biyo anyika muli bwa kkumi. Kuzinguluka mumbalaa Tartarus kuli lukwakwa lwa lubulo lwacisikili, alimwi busiku bulakwakwamuka mu mindando yotatwe mumbalaa nguwo mbuli kalungu kaamukosi, mpoonya atala kuli miyanda ya nyika alwizi lutazyali micelo. Aboobo malailile ookwa Zeus ooyo uutonka makumbi aabaleza baba Titan oomo mobasisidwe mumudima wa sikunku, mubusena bulaa mudumu ooko kumagolelo aanyika mpati. Kutegwa kabateendeendi; nkaambo Poseidon wakasimpa mulyango ya lubulo lwa cisikili ali njiyo, kuli bwaanda buzingulukide mumabali woonse. Ooko Gyes a Cottus ayooyo Obriareus waciimo-cipati nkwakkala, aabo mbalanda basyomwa bokwa Zeus bakwabilila munzi wa Tartarus.”

cifwanikiso ca bbibi lya mulilo-gustave-dor-dante-alighieri-65-canto-xxxi-ma guntu

Eeci caandaano cili atala, cakazyila kumwaka wa 800 B.C., cigwasyilizya kumvwisyisya kuti mizimo iili muntolongo abangele bakazanga bakaangwa mumunzi wa Tartarus, uuli muli 1 a 2 Petulo, oomo momuzyila twaano twa kulengelezya—kulemba makanaa ba Nephilimu ba kumazubaa Noah (Matalikilo. 6). Aboobo basyomi beelede kumvwisyisya makani aaya. Bamwi bacinjombede kwaalilwa kupandulula zintu zitobela:

“Ikuti Yahuwah kali taakabeengelela bangele bakacita mulandu, pele wakabatandila ku Tartarus kuti bakaangwe nketani zya musinze uulema — bakalindizye kusikila lubeta lukabe” (2 Petulo 2:4).

“Batumwa bakujulu aabo bakaalilwa kutonkomana kukkalilila mumilimo yabo beni, pele bakasiya zikkalilo zyabo zibeelede, [Yahuwah] wakabaanga mu nketani zitamani mukati kamusinze uulemalema kusikila buzuba bupati bwakusinganyigwa” (Juda 6). Aabo bangele bakacita zitondwa zitaambiki akulisanganya mumamambe akufwida busa mibili yeenzu (langa kampango 7).

Ootu tumpango inzya ncobeni tulaambidwe amumilimo ya Mwami Yahushua kuzwa naakajosyelwa buumi, nkokuti naakabusyigwa kuzwa kubafu, a Yahuwah. IBbaibbele lya NIV talisalazyide kabotu ciindi cini Yahushua naakaakukambaukila miya eeyo yakaangidwe muntolongo. Petulo wakapandulula kuti eeci ncintu caacitika kaciindide ciindi naakabuka kuzwa kubafu. Kuba “muzumi” caambilizya kubusyigwa kuzwa kubafu. Muntu uubala uutalaidwe inga wayeeyela kuti Yahushua nguwaali kukambauka kakuli walo wakali fwide!

Nkaambo kakuti alakwe Messiah wakafwidila kale zibi zyoonse aciindi comwe, ooyo uululeme wakafwida bataluleme, kuti atuswenye kuli Leza. Wakajayigwa kumubili, pele wakabusigwa kunguzu zya-Muuya. Mbubonya oobo mbwaakainka kuyookambaukila myuuya yakaangidwe, njenjiyo yakaba basicinguni kalekale, ciindi Leza naakacili kukkazika moyo wakwe mumazuba aa-Nowa, naakacili mukuyaka bwato. Mumonya omo mubwato mumwakavwunwa bantu bace kumaanzi, nkokuti bali musanu mubatatu. (1 Petulo 3:18-20, NIV).

Eeyi “mizimo yakali muntolongo” aciindi cimwi “yakanyansya mumazuba ookwa Noah.” Pele Messiah taakabakambaukila aciindi cakuzanga kwabo.

Aawa kubelesya bbala lyakuti “miya” kuli sicikolo:

“Muya” ndibbala lisanduludwe kuzwa kubbala ndeenya ndyotunga twasandulula “muya wakuyoya” nanka kuti “muwo” (pneuma) aboobo taliiminini cimbi muli lwalyo mbuli, “citakwe mubili.”

“Miya” tiili bantu susu. Yalo ileelene abangele bakalengwa. Aboobo (batumwa bakujulu) mubusanduluzi bunjaanji bayitwa kuti “miya iikutauka” (pneuma) mu BaHebulayo 1:14: “Saa [bangele] boonse tiili myuuya iimubelekela, eeyo myuuya njatumina kuyookutaukila baabo bayookona lufutuko?”

Eelyo kubikkila maanu kukasimpe kakuti balembi bakayoyelwa moza bayita bangele kuti “miya”, alimwi imwi miya eeyi (bangele) bakacita cinyonyoono mumazubaa Noah, alimwi bakaangwa nketani mumadindi aamusinze uulema kusiya mbi, balindila buzuba bupati bwakupegwa mulandu, aawa inga caubauba kumvwisyisya citobela eeci: Kumamanino Yahushua, naakabusyigwa kubuumi butakwe lufu, wakaunka akuyookwaambilizya mbwaakazunda cinyonyoono alufu kuziseese zisofweede eezi zilindila lubeta.

Tulakonzya kumvwisyisya bunji bwa twaano twamasendekezya twansiku ooto twakali kujaninwa mumakani aancobeni aakupyopyonga kupati ooku akusinganyigwa kwa ziseese eezyo zilaa nguzu kapati! Eeci ceelede kucenjezya bantu baluleme kuti kabazumenene kusyomeka kukasimpe, mbwaanga twakaambilwa kale, mumalembe aakayoyelwa moza, aakayobolwa abalembi bamisela yansiku. Tweelede kuya kumbele katupona maumi aabuleza akwaambilizya tusimpe tuyandisi ootu. Zimwi ziindi twaano twa masendekezya makani aabbalaikidwe zintu zikondelezya aakacitika ncobeni mumisela yakainda. Mukaambo aaka, apandulula buzangi bwaacitika nsiku, kujatikizya busena bwa

Tartarus, kweezyekanya kubangele basofweede bamuli 2 Petulo 2:4 amuli Juda 6. Pele tweelede kulikwabilila kulesya twaano twaci Giliki kutusofwaazyila maanu, akuvwumbila luubilili eezyo ziseese zyakajatikene mubuzangi oobo, abaleza banjaanji mbuutwaadyobenganya mulwiiyo lwa buleza.


1 Cakasandululwa aba Hugh G. Evelyn-White (1914) http://www.sacred-texts.com/cla/hesiod/theogony.htm


Eeci cibalo citali ca-WLC cakalembwa aaba Terry Robinson.

Twakagwisya mucibalo citaanzi mazina aabakomba mituni ngobayita Taata a Mwana, akubikka mucibaka cangawo mazina mataanzi ngubaapedwe. Kuyungizya waawo twakajokolosya mutumpango ntotulembulude akubikka mazina as Taata a Mwana, mbuli mbwaakalembedwe kutaanguna abalembi bamu Bbaibbele bakayoyelwa moza. Nkamu ya-WLC