Eeci cibalo tacili ca WLC. Eelyo notubelesya zilembedwe aabalembi balaanze lya nkamu, tusimba buyo zyeezyo zyeendelana 100% a Bbaibbele a lusyomo lwesu cino ciindi munkamu ya WLC. Aboobo eezyo zibalo inga zyalanganyigwa kuti nzya nkamu ya WLC. Twakalelekwa kapati amulimo wabalanda ba Yahuwah banjaanji. Pele tatukulwaizyi ndinywe nobeenzuma kutalika kubala zyaalembwa abantu aabo. Eezyo nzibaalemba, twakazigwisya mumalembe eesu nkaambo kanjaanji zililubide akubaa tumpenda. Cintu cuusisya ncakuti tucilangaula mbungano yamilimo iitakwe kampenda. Ikuti konyandidwe nkaambo ka [zibalo/milumbe] iitali ya WLC, kobikkila maanu ku Tusimpi 4:18. Kuteelela kwesu nkwakuti kasimpe Kakwe kalazyokoloka, eelyo mumuni nuuyaa kumwesya munzila yesu. Tulakayandisya kasimpe kwiinda buumi, nkanko tulavwuntauzya kufumbwa nkokakonzya kujanwa. |
Ikuti Yahushua kali Leza alimwi kali wabili mumutwe wa baleza botatwe, mbuli nkuta zya musela wane mbuzyakaganta aakale, swebo tulakonzya kulangila nguwe kulyeendelezya munzila yeelela ciimo cabulemu. Mbuli leza, swebo inga twalangila Yahushua kuboola mu zina lyakwe, nkokuti, kubeleka mu nguzu zyakwe mukamwini, kweendelanya akuyanda kwakwe nokuba makanze aakwe. Ncotujana mu Mangwalo, nokuba boobo, ncakuti Yahushua taakacita nociba comwe eeco. Kunze lyaboobo, Yahushua wakaamba kuti wakaboola mu zina lya Wisi:
Johane 5:43 “Ndaboola muzina lya-Taata, pele tamunditambuli; kuti umbi wasika muzina lyakwe mwini, ngomuti tambule walo.
"Ndaboola muzina lya-Taata, pele tamunditambuli; kuti umbi wasika muzina lyakwe mwini, ngomuti tambule walo." (Johane 5:43)
|
Ninzi Yahushua ncaakali kwiiminina eelyo walo naakati wakaboola muzina lya Wisi? Kweendelanya a sicikolo wa Bbaibbele D. A. Carson, kaambyo ka kuboola mu zina lya umwi mu kaambo aaka ciiminina kuti Yahushua wakaboola “ mbuli mutumwa wa Wisi.”1 Andrew Murray, similimo, mufundisi, a mulembi, upandulula bubelesyegwa kaambo ka Bbaibbele mubbuku lyakwe lyakuti In My Name:
Ninzi cili mu zina lya muntu? Eelyo aako kaambo naa ibbala eelyo ndendilyo muntu ndyaitwa naa ndyotuletelwa. Eelyo Ime nendaamba nokuba kumvwa zina, cindiyeezya muntu woonse, icintu ncezyi cijatikizya nguwe, ambwandipa kulimvwa. Izina lya mwami lijatikizya bulemu bwakwe [mbuli mbokulembedwe bwini], nguzu zyakwe, abulelo bwakwe. Izina lyakwe ncitondezyo ca nguzu zyakwe…Ino ninzi kucita cintu muzina lya umwi? Nkuboola mu nguzu zyabweendelezi bwa umwi, mbuli mwiiminizi wakwe nokuba uuli mucibaka cakwe.2
Mangwalo atupa mikonzyanyo ya bashinshimi aabo bakaboola mbuli batumwa nokuba baiminizi bokwa Yahuwah. Ngooyu mukonzyanyo, mushinshimi Daniele wakalizyi kuti bantu ba Isilayeli bakaalilwa kuteelela baabo Yahuwah mbaakatumide mu zina Lyakwe: 3
Daniele 9:6 “Teetwakaswiilila balanda bako basinsimi ibakaamba muzina lyako, ibakaambila bami besu abasilutwe besu abamatateesu abantu boonse banyika.
Ku kasanzu kayaka mulilo, Yahuwah wakazumizya Mozesi kukanana mu zina Lyakwe ku bana Isilayelinyina akuli Pharaoh waku Egipita.4 Aakale, eelyo bana Isilayeli nibakali kulibambila kunjila mu nyika ya cisyomyo, Yahuwah wakaambilizya kuti uyootumina mushinshimi uumbi, mbuli Mozesi, ooyo uyoopegwa nguzu zya kwiiminina Nguwe:
Ciibalusyo 18:18-19 ‘Njoobabusizya musinsimi, akati kababunyina uuli mbuli nduwe, Elyo njoobika majwi aangu mumulomo wakwe, nkabela uyoobaambila makani oonse ngendamulailila. 19Lino kufumbwa muntu uutaswiilili majwi Aangu ngaamba muzina Lyangu, mebo njoomupa mulandu.
Yahushua wakali mushinsimi wakasyomezyedwe ooyo wakaboola mu zina lya Yahuwah, kakanana buyo majwi ookwa Yahuwah aayo ngaakamupede kukanana.
|
Yahushua wakali mushinshimi wakasyomezyedwe5 ooyo wakaboola muzina lya Yahuwah, kakanana majwi ookwa Yahuwah aayo ngaakamupede kukanana:6
Johane 17:6-8 “Ndakazibya zina Lyako kubantu mbookandipa abali ansi, Bakali bako, nkabela wabapa ndime, abalo babamba ijwi Lyako. 7Eno balizi kuti zyoonse nzookandipa zizwa kulinduwe, 8nkaambo majwi ngookandipa ndakaapa mbabo. Bakaatambula, bakazibisya kuti nkasimpe ndakazwa kulinduwe, bakasyoma kuti nduwe owakandituma.
Kuleka biyo kuti Yahushua wakali mushinshimi wakasyomezyedwe, walo wakali mweembezi.8 Yahuwah wakashinshima kwiinda muli Mika kuti Walo uyootuma muntu wa kweembela bantu “mu zina lya Yahuwah Leza Wakwe.” Ooyu mweembezi, mbubwini, ulelela mucibaka ca Yahuwah (kutali mbuli Yahuwah mbuli milazyo ya musela wane mbuyakasendekezya aakale).9 Imbungano yakabungana anze lya Jerusalema kucingauzya Yahushua mumunzi mubuzuba oobo mbwotiita lino kuti Nsondo ya Malala, bakateelede kuti Yahushua ooyu wakali muleli wakatumwa mu zina lyokwa Yahuwah:
Johane 12:13 bakatola mitabi yatumvuma, bakainka kuyoomucinga, bakoompolola kuti, Hosana: ULI ACOOLWE UUBOOLA MUZINA LYA YAHUWAH, Nguwenya ngo-Mwami waba-Israyeli.”
Ncobeni, Yahushua mwami uusalidwe ookwa Yahuwah (Izaya 42:1; Mateyo. 12:18) ooyo wakaboola mu zina naa mu nguzu zya MWAMI [Yahuwah]. Kwiinda mu bwiiminizi bwakwe, Yahushua wakacisalazyila limwi kuti yebo utambula Yooyo wakamutuma:
Maako 9:37 “Umwi aumwi uutambula kana nikaba komwe kali boobu muzina lyangu, ulatambula ndime, Alimwi umwi aumwi uutambula ndime, teensi ndime ngwaatambula pe, ulatambula oyo iwakandituma.”
Basicikolo Batunsiyansiya balafwamba kuzyiba kuti eelyo Yahushua naakati muli Johane 5:43 kuti wakaboola mu zina lya Wisi, cakali kwiiminina kuti walo wakaboola mbuli mwiiminizi ookwa Yahuwah.
|
Basicikolo batunsiyansiya balafwamba kuzyiba kuti eelyo Yahushua naamba muli Johane 5:43 kuti wakaboola mu zina lya Wisi, eeco ciiminina kuti walo wakaboola kaiminina Yahuwah:
Ibbuku lya Ellicott lyakuti Commentary for English Readers – Ime ndaboola mu zina lya Taata. Kulaale kuleka kulisumpula nokuba kuliyandila bulemu, Walo wakaboola mu zina lya Taata, mbuli mwiiminizi, kasolwedwa akuyanda kwakwe, kubeleka buyo mulimo Wakwe (Johane 4:34).10
Ibbuku lya Gill lyakuti Exposition of the Entire Bible – Ime ndaaboola muzina lya Taata, mu nguzu a bweendelezi; kwiinda mukuzumina kwakwe, kuyanda kwakwe, alimwi kweendelana a cizuminano anguwe: Messiah wakaboola kutali lwakwe mukamwini, cakuliyandila, pele mu nguzu zyaanzeene a kuyanda kwakwe , pele wakaitwa, akutumwa, alimwi wakaboola mukumvwana kwa nyama [mbocilembedwe bwini]; alimwi wakaletelezya zintu zyakwe anguwe, kacita milimo amaleele aayo Taata ngaakamupa kuti amanizye.11
Mubbuku lyakuti Expositor’s Greek Testament – Nkaambo kakuti ndaboola muzina lya Taata inywe ncomutanditambuli. Kabatamuyandi bwinibwini Leza, tiibakali kukonzya kukkomanina akutambula Yahushua ooyo wakaboola mu zina lya Yahuwah, nkokuti, ooyo wakali kwiiminina Leza cabwini.12
Craig S. Keener, The Gospel of John – Kuti Yahushua wakasulaikwa nokuba kuti wakaboola mu zina lya Wisi (5:43a) citondezya kuti basinkondonyina bakaka Yahuwah, nkaambo kuboola mu zina lya Taata caambilizya kuba mwiiminizi wakwe (cf. 12:13).13
Yahushua wakalyaamba kuti wakaboola mbuli mwiiminizi wa Yahuwah pele kunyina naakaamba kuti walo wakali Yahuwah. Kunze lyaboobo, walo wakaboola mbuli umwi wakatumwa kalaa nguzu zya Yahuwah Taata, “kasolwedwa aa kuyanda Kwakwe, kabeleka buyo mulimo wakwe.”14
Bamwi balalubizya kuyeeyal kuti milimo ya maleelel Yahushua njaakacita yakalzyila mu nguzu zya bulemu nzyaakajisi muli lwakwe mwini. Nokba boobo, twaambilwa kuti wakali Yahuwah wakali kubeleka kwiinda muli Yahushua Kristu:15
Johane 10:24-25 Nkaambo kaako ba-Juda bakamubunganina, bakamwaambila kuti, Ino ulaleka lili kutubikilila? Anooli nduwe Kristo, twaambile antangalala. 25Yahushua wakabavuwa kuti, “Ndakamwaambila, pele tamusyomi. Milimo njencita muzina lya-Taata, njiindilungulula.”.
Banjaanji balakaka kuti Yahushua wakali muntu wakaboola mu zina lya Leza wakwe, kabazuunyene kuti kunze lya boobo walo ngu Yahuwah wakaboola mbuli muntu. Pele ikuti Yahushua kali Leza, nkaambo nzi ncaatakaboola mu zina lyabulemu lyakwe mwini anguzu zyakwe mukamwini?
|
Milimo yokwa Yahushua yakatondezya kuti walo wakali Kristu ooyo wakaboola mu zina lya Yahuwah, pele balo tiibakamusyoma. Mukubula coolwe, umi musyobo wa kutasyoma ulacitika mazubaano. Bantu banji balakaka kusyoma kuti Yahushua muntu wakaboola mu zina lya Leza wakwe, kabadadanyana kuti walo ngu Yahuwah ooyo wakaboola mbuli muntu. Pele ikuti Yahushua kali Leza, nkaambo nzi ncaatakaboola mu zina lyakwe mwini lya bulemu anguzu zyakwe mwini? Nkaambo nzi muntu umwi akataa baleza botatwe, eeco cintu iBbaibbele ncolitaambide, ncanga waboola mbuli mwiiminizi wa umwi mutaanzi mu mutwe wa baleza botatwe? Kuyungizya waawo, nkaambo nzi walo ncaatakaboola mbuli mwiiminizi wa Muya Uusalala? Nokuba kwiiminina Baleza botatwe mubukkwene mukaambo kaako? Eeco cili nkaambo kakuti Baleza botatwe nuzeezo wakabambwa kalilembedwe kale Bbaibbele uukazya Mangwalo.16 Yahushua lwakwe wakaamba kuti Taata alikke ngo Leza wakasimpe, kakuli Kristu nguyooyo Yahuwah ngwaakatuma.17 Ncobeni, bumboni bwa Yahushua bulasyomeka.
Bamwi bataminina kuti Bafilipo 2 batondezya kuti Yahushua wakabikka ambali ciimo ca Leza, mbuli bamwi mbobasandulula kampango kuti kaiminina kusala, kunze lyaboobo, kutegwa aboole mu nguzu zya Wisi. Pele mubwini kampango aaka kalamvwika kabotu ikuti kakaiminina kuti Yahushua wakabikka ambali lwaanguluko akuyanda kwakwe nkwaakapedwe mbuli Kristu (Messiah) ookwa Yahuwah, nkokuti, mwami wakasalidwe, kuti abe mukonzyanyo wa butumwa bubombe kulitolaansi.
Mangwalo alainduluka kuyiisya kuti Yahushua taakaboola mukuliyandila kwakwe nokuba mu nguzu zyakwe; pele, mulumbe wakwe amilimo yakwe njaakacita yakali nkaambo kakuti Yahuwah wakamutuma alimwi wakali kubelekela muli nguwe. Mufundisi a sicikolo wa Bbaibbele Matthew Poole wakafwiinsya Johane 5:43 akukosozya kasimpe kabotu:
Ime ndaboola nkesamikidwe bweendelezi kuzwa kuli Taata, ndakatumwa aanguwe ku mulimo ooyu, kuti ndiyubunune kuyanda kwakwe kwa lufutuko ku bantu; Ime nendikanana, kunyina ncecita pele kwiinda munguzu zya Taata ooyo wakandituma; nsikakatili kulipa bulemu bwangu ndemwini, pele bulemu bwa yooyo wakandituma: pele nywebo tamunditeeleli majwi aangu, nokuba kunditambula, mbuli yooyo Yahuwah ngwaakatuma kuti abe Mufutuli wa muntu.18
Tunsiyansiya tulazumanana kusyaanikizya muzeezo wato uutajanwi mu Bbaibbele uujatikizya muntu waku Nazaleta nokuba bumboni bwa Yahushua bwiinduluka kwaambwa kuti mwiinizi wa Yahuwah, kutali Yahuwah lwakwe:
Johane 5:43 “Ndaboola muzina lya-Taata, pele tamunditambuli; kuti umbi wasika muzina lyakwe mwini, ngomuti tambule walo.
1 D.A. Carson, The Gospel According to John, Vol. 43, (Grand Rapids: Wm B. Eerdmans Publishing, 1991), p. 505.
2 Andrew Murray, In My Name, (Henry Altemus Company, Philadelphia, 1896), p. 4.
3 Pele kuli baabo baamba kuti bakaboola mu zina lya Yahuwah, pele tiibakatumwa Aanguwe, Yahuwah wakabacenjezya kusinganyigwa. Ciibalusyo 18:20-22.
4 Kulonga 3:10-22; 5:23.
5 Milimo 3:22-26; 7:37 a 52; Johane 6:14; 7:40; 9:17; Mateyo 21:11; 23:37-39; Luuka 7:16; 24:19.
6 Johane 7:14, 16; 8:26, 28, 38, 40; 12:49-50; 14:10, 24; 17:6-8.
8 Johane 10:11, 14.
9 Mika 5:2 a 4. Bamwi basandulula kampango kaboili kuti kayiminina kuti Yahushua wakali kupona kataninga zyalwa kujulu kali Yahuwah. Nokuba boobo, kaambo kakuti “His goings forth are from long ago, from the days of eternity,” indicates that the human leader was a part of Yahuwah’s plan from before the foundation of the world, not that Yahushua literally pre-existed. See also Acts 2:23; 1 Peter 1:20; Revelation 13:8.
10 Ellicott’s Commentary for English Readers, https://biblehub.com/commentaries/john/5-43.htm
11 Gill’s Exposition of the Entire Bible, https://biblehub.com/commentaries/john/5-43.htm
12 Expositor’s Greek Testament, https://biblehub.com/commentaries/john/5-43.htm
13 Craig S. Keener, The Gospel of John: A Commentary, Volume 1 (Grand Rapids: Baker Academic, 2012), p. 660.
14 Ellicott’s Commentary for English Readers, https://biblehub.com/commentaries/john/5-43.htm
15 Milimo 2:22; 10:38; 14:10; Johane 5:36, etc.
16 1 Bakolinto 8:6; 1 Timoteo 2:5; BaEfeso 4:6; Johane 17:1,3.
17 Johane 17:1-3.
18 Matthew Poole’s Commentary, https://biblehub.com/commentaries/john/5-43.htm
Eeci ncibalo citali ca-WLC article. Cakazyila ku: https://oneGodworship.com/in-my-fathers-name/
Twakagwisya mucibalo citaanzi mazina aamituni woonse ngobaulikide taata a Mwana, akubikka mucibaka cangawo mazina mataanzi ngubaapedwe. Kuyungizya waawo, twakojokolosya mu Mangwalo mazina aa Taata a Mwana, mbuli mbwaakalembedwe kutaanguna a balembi ba Bbaibbele bakayoyelwa moza. Nkamu ya-WLC