Print

Mulongo wa Tumpango twa Bbaibbele ooto tutondezya Nyika iipapalele a Mulengalenga

Eeci cibalo tacili ca WLC. Eelyo notubelesya zilembedwe aabalembi balaanze lya nkamu, tusimba buyo zyeezyo zyeendelana 100% a Bbaibbele a lusyomo lwesu cino ciindi munkamu ya WLC. Aboobo eezyo zibalo inga zyalanganyigwa kuti nzya nkamu ya WLC. Twakalelekwa kapati amulimo wabalanda ba Yahuwah banjaanji. Pele tatukulwaizyi ndinywe nobeenzuma kutalika kubala zyaalembwa abantu aabo. Eezyo nzibaalemba, twakazigwisya mumalembe eesu nkaambo kanjaanji zililubide akubaa tumpenda. Cintu cuusisya ncakuti tucilangaula mbungano yamilimo iitakwe kampenda. Ikuti konyandidwe nkaambo ka [zibalo/milumbe] iitali ya WLC, kobikkila maanu ku Tusimpi 4:18. Kuteelela kwesu nkwakuti kasimpe Kakwe kalazyokoloka, eelyo mumuni nuuyaa kumwesya munzila yesu. Tulakayandisya kasimpe kwiinda buumi, nkanko tulavwuntauzya kufumbwa nkokakonzya kujanwa.

Mulongo wa Tumpango twa Bbaibbele ooto tutondezya Nyika iipapalele a Mulengalenga

Tumpango twa Bbaibbele tutondezya kuti Nyika ilipapalele akwiima nji.

“Sa ncobeni, Leza wakaamba kuti —?” (majwi aakazyila kuli Saatani mu Matalikilo. 3:1)

Ikuti katusyomeka muli lwesu tobeni, iBbaibbele litupa masimpe anyika iipapalele, alimwi kunyina mubuzyo kujatikizya ceeco. Aaka kaambo kalizuzikidwe kuti twalangalanga Bbuku lya Enoki. Eeci tacitondezyi bumboni bwakuti Nyika ilipapalele, pele citupa bumboni bwa makani aaya. Aboobo, tacili cinyonyoono kusyoma kuti Nyika ili akataa malengelo ookwa Yahuwah, nkokuti tiikonzyi kuzungaanyigwa, iliimvwi atalaa misemo yone, ikonzya kambwalakasa ka malyatililo, alimwi ilaa mulengalenga atalaa njiyo uujisi nyenyezi, amwezi, akataa zintu zimwi.

Hena malyatililo kunsaa matende ookwa Yahuwah naa ndi BBOLA likunkulika lyoonse na?

Tumwi tumpango ansi aawa tumvwikaanga ntwa kuyabila, pele eeci tacaambilizyi kuti swebo inga tupeekezya kuti tatukwe ncotwiiminina akubula makani kuli ndiswe. Tulakonzya kutweetela bwinibwini munzila ya maambila mbali. Mu Bbaibbele, tuswaanganya tuyabilo, zilengaano, ziloto, twaano twa maambila mbali, ooto tutakonzyi kuzubulula bwinibwini, kubelesya mulaka wa mikonzyanyo, zishinshimi, twaano twiindilizya atalaa kwaamba masimpe, azimwi zinjaanji; aboobo, swebo tweelede kubala cibalo katuteelede muzeezo ooyu. Balembi balakonzya kuzubulula muzeezo wakubelesyela cibalo eeci, eeco kanjaanji citondezya zintu zya bwinibwini. Cintu ciyandika ncakuti tiitwasala akubweza tumpango tumwi kutali mbotweelede kwiiminina akubalwa (ngooyu mukonzyanyo, “ndakazyalwa mumilandu,. Amuzibi bama mobakandiminta.. Undisalazye amusamu wahisopo, kuti nsalale; Undisanzye, nkatube buu kwiinda nyengenge,” mwami Davida mu Intembauzyo. 51:7) mpoonya akuuntuluzyila tumpango tumwi mu bbuku ndyeenya kumwi katutaminina kuti, “ntwaano buyo twakuyabila aboobo kunyina ncociiminina!” eelyo mulumbe nuuteendelani a makanze amwi.

Ngooyu mukonzyanyo awumwi, iBbaibbele lyaamba kuti inyika ili mbuli kambwalakasa kakulyatila ku matende ookwa Yahuwah, eeco cibeleka mbuli maambila mbali kuti swebo tulangisye. Mwati inga twayeeyela Yahuwah kakkede a cuuno Cakwe mpoonya kakuli cibumbidwe mbuli bbola kacikunkulika akuzinguluka lyoonse kunsaa maulu aakwe, naa tulamubona kalyookezya atalaa cintu cimwi cikonzyanya a malyatililo, mbuli citondezyedwe atala aawa? Malyatililo aakoya kambwalakasa ngangawo eeni aapa mukonzyanyo uugaminide wa nyika iipapalele. Kuyungizya waawo, malyatililo ncintu cikondelezya nkaambo tacili cintu ciyandika kapati. Icuuno (naa, mu mukani aajatikizya Yahuwah, cuuno ca buleli) ncintu cilaa bulemu kwiinda malyatililo alimwi takulangilwi kuti naa muntu uukkede acuuno inga walipenzya buya kubikka maulu aakwe atalaa malyatililo. Kubelesya malyatililo mbuli mukonzyanyo wa Nyika takutondezyi kuti Yahuwah muleli uuliyanda uudyakaizya ndiswe pe; kunze lyaboobo, citupa kubona cilongwe akataa Mulengi a zilengwe Zyakwe. Kweezyekanya cintu eeci ku majwi ookwa Jobu, oomo kuli nguzu ziteeli zyokwa Yahuwah mozisindinganyidwe kwaambwa, akutondezya kuti Jobu abalongwenyina tabalibambide kupa malailile nokuba kufubaazya Mulengi.

Kunze lya mulongo uulaansi aawa, Banakristu ibasyoma kuti nyika ilipapalele bakazya kuti kamwi kaambo kayumu kakusyomena kuti nyika njiili akataa mulengalenga nka kubulila tumpango mu Bbiaibbele ooto tutondezya kuti Nyika ibambwidwe mbuli bbola, kiiyendeenda lyoonse nokuba kupilauka, kiikunkulika kuzinguluka zuba, alimwi kiili abusena bwa mweenya mupati loko antoomwe a nyenyeezi alimwi kiili myeelwe ya zyuulunzuma zya mamaile kulaale, azimwi zintu.

Bantu banjaanji basyoma mu malengelo, bakazya kuti inga nicakali cuubauba kuli Yahuwah kutondezya kuti “buzuba” (muci Hebulayo bwiitwa kuti [Yom]) mumakani aa malengelo, butondezya cintu ciimpene kuzwa kuli ceeco ncotumvwide kuti mbuzuba (akulombozya kuti buzuba inga kabunoolampa myaka iili zyuulunzuma atalaa zyuulunzuma); nokuba boobo, Yahuwah kwiina naamba boobu. Eeci cilalangilwa kuba boobu nkaambo buzuba bwakali alimwi bucilaa mawoola aali 24, nanka kuti Yahuwah naakatusalazyila cintu eeci. Mbweenya buyo aabo basyomede kuti Nyika ilipapalele, bakazya kuti naa Yahuwah wakakanzide kuyubununa muzeezo wa nyika iili akatikati ka mulengalenga, walo naakatupandulwida buyo kwiinda kuti tunyongane mizeezo, pele taakacita oobo pe. Kunze lya boobo twaambilwa ciimpene cinicini kuli ceeco. Aboobo, swebo tweelede kulemekezya Banakristu aabo basyoma mu muzeezo wakuti nyika ilaakatikati kamulengalenga, mbwaanga bakali masimpe kuti ooyu muzeezo bakaujana cigaminina kuzwa mu Bbaibbele.

TUMPANGO TWA BBAIBBELE (KJV) mumundando wa ciindi (nkokuti mundando wamu Bbaibbele)

1) Matalikilo. 1:2 Lino nyika yakalipilingene akubula zintu, nkabela kauli mudima atala lyamaanzi malamfu. Alakwe Muuya wa-Leza wakali kukumba-kumba atala lyamaanzi. 3Lino Leza wakaamba kuti, Akube mumuni. Mpoonya awo mumuni wakaba. 4Nkabela Leza wakabona mumuni kuti mubotu, alimwi Leza wakaanzaanya mumuni amudima. 5Lino mumuni Leza wakauulika kuti ndisikati, awalo mudima wakauulika kuti masiku. Aboobo kwakaba igoko, alimwi kwakaba cifumo, buzuba bomwe. 6 Lino Leza wakaamba kuti, Akube mulengalenga akatikati kamaanzi, uanzaanye maanzi amaanzinyina. 7Elyo Leza wakacita mulengalenga oyo, waanzaanya maanzi aali ansi lyamulengalenga amaanzi aali kujulu lyamulengalenga. Mbuboobo mbukwakaba. 8Lino oyo mulengalenga Leza wakauulika kuti ndijulu. Aboobo kwakaba igoko alimwi kwakaba cifumo, buzuba bwabili. 9 Lino Leza wakaamba kuti, Maanzi oonse aali ansi lyajulu ayoboloke antoomwe, kuti intundubwi iboneke, Nkabela kwakaba obo. 10Lino intundubwi Leza wakaiulika kuti ninyika, aalo maanzi mpaakayobolokela wakaaulika kuti ndwizi. Nkabela Leza wakabona kuti ncintu cibotu. 11Lino Leza wakaamba kuti, nyika isyusye mweemvwe, azisyu zizyala imbuto, amisamu iizyala micelo, umwi aumwi mbuli musyobo wawo, iijisi imbuto mukati, atala anyika, Nkabela kwakaba obo. 12Nyika yakasyusya mweemvwe, azisyu zizyala imbuto cimwi acimwi mbuli musyobo waco, amisamu iizyala micelo iijisi imbuto mukati, umwi aumwi mbuli musyobo wawo. Nkabela Leza wakabona kuti ncintu cibotu. 13Aboobo kwakaba igoko, alimwi kwakaba cifumo, buzuba bwatatu. 14 Lino Leza wakamba kuti, Akube mimuni mumwenya wakujulu, kuti ianzaanye isikati amasiku, alimwi ibe zitondezyo akubamba ziindi zyeelede zyamazuba azyamyaka. 15Ibe malampi mumwenya wakujulu aakumunisya ansi. Nkabela kwakaba obo. 16Leza wakacita mimuni yobile mipati, mumuni mupati wakweendelezya isikati amumuni muniini wakweendelezya masiku; azyalo inyenyeezi wakazicita. 17Nkabela Leza wakazibika mumweenya wakujulu, kuti zimunike ansi, 18ziendelezye isikati amasiku akwaanzaanya mumuni amudima, Nkabela Leza wakabona kuti ncintu ncibotu.

Cizubuluzyo: Kweendelanya ku makani aamalengelo aamu Bbaibbele, swebo twiiya kuti Nyika yakataangunina zuba kulengwa. Kwakali mulengalenga wa meenda ansi amujulu lyayo, alimwi izuba, mwezi, anyenyezi zyakabikkidwe mu mulengalenga (kutali atala lyawo), kazimwesyela kutozya kubbazu lya Nyika. Zyakalengelwa kutondezya ziindi zya mwaka, mazuba, a myaka (eezyo zibonwa amu kubaya kwa zuba akubaya kwa mwezi). Cintu cikondelezya ncakuti, eelyo notuswenya afwaafwi kulanga nyenyeezi mumuncini wakulangila kulaale, zilibonya aanga zili kunzaa meenda. Izuba a mwezi zitondezyegwa aanga zyoonse zilamwesya mumuni, kakwiina kutondezya kuti cimwi ncimbonimboni ca mumuni wa ceenzinyina. Mumuni mupati wakabambilwa kweendelezya buzuba, kakuli mumuni musyoonto wakalengelwa kweendelezya busiku.

2) Matalikilo.7:11 Mumwaka wamyanda iili musanu aumwi wabuumi bwa-Nowa, mumwezi wabili, mubuzuba bwakumi amusanu aabili bwamumwezi, tusensa toonse twamatoolo twakasinkuka, azyalo zipulo zyakujulu zyakajalulwa 12 Nkabela mucobocobo wakali kuwa ansi mazuba aali makumi one, isikati amasiku.

Matalikilo. 8:2 Tusensa toonse twamatoolo azipulo zyakujulu zyoonse zyakasinkwa, awalo mucobocobo wakalesegwa.

Cizubuluzyo: Mbuli mbokulangilwa, swebo tatweelede kuyeeyela kuti ni mpulungwido ncobeni zyakali kujulu, pele kuli cintu cimwi cakajulwa kujulu, mpoonya muyoba wa mvwula wakawa atalaa Nyika. Kanjaanji, imvwula tiiwi ciindi cilamfu kapati, aboobo ino nkukuli nkwaakazyila woonse meenda aakazwa kujulu? Zisena zili mumulengalenga inga zyapandulula makani aayo.

3) Matalikilo. 11:4 Alimwi bakati, “Amuboole, tuliyakile munzi aŋanda indamfu jisika akujulu, Atulicitile impuwo, kuti tutapalanganisigwi koonse koonse ansi”. 5Nkabela Jehova wakaseluka kuzoobona munzi aŋanda indamfu bana ba-Adamu njibaali kuyaka. 6 Lino Jehova wakati, Bona! Bantu mbamusyobo omwe biyo, alimwi boonse balaamba mwaambo omwe biyo, Batalika kucita cintu eci, lino taakwe cikonzya kubakasya muzintu zyoonse nzebayeeya. 7Atweende, tuseluke, tupilinganye mwaambo wabo, kuti batateelezyanyi nekuba kumvwa mwaambo umwi aumwi wamweenzinyina. 8Elyo Jehova wakabamwaisya nkukonya oko, koonse koonse ansi, aboobo bakaleka kuyaka munzi.

Cizubuluzyo: Ikaano katakonzyi kucitikila anyika iibambidwe mbuli bbola pele kakonzya kucitika atalaa Nyika iipapalele kiijisi mulengalenga uugozya kuya mujulu, kapati kuti ba duundumuntule mbuli bwa Goliyati nibakali tolede cibeela mu mayake aansiku. Nokuba boobo, kuyaka ngazi iisika munsaa mulengalenga (tiibakasika kwinikwini ku mulengalenga), eeco inga caambilizya kuti eeyo ngazi niyakali ndamfu kusikila kooko nkucakali ciyumuyumu kweendeenda akuyoya. Yahuwah wakabalesya kuya kumbele kuyaka, pele walo wakali kuyeeyela kuti inga nibakasika ambaakani imwi kuti nibakazumanana: “Taakwe cikonzya kubakasya mu zintu zyoonse nzebayeeya.“

4) Joshuwa 10:11 Nkabela nibakali mukucija bana ba-Israyeli, nibakacili mukuseluka kuzwa ku-Betoroni, Yahuwah wakabalosezya mabwe mapati aazwa kujulu mane kusikila ku-Azeka, aboobo bakafwa, Abo ibakajayigwa kucivulamabwe eco kabali banji loko kwiinda abo bana ba-Israyeli mbubakajazya ipanga, 12 Elyo Joshua wakaambila Jehova mubuzuba obo Jehova naakaaba baAmori mumaanza aabana ba-Israyeli, Wakaamba mumeso aaba-Israyeli kuti, o zuba, imikila a-Gibeoni, Ayebo O mwezi, imikila mumumpata wa-Ajalo. 13 Elyo izuba lyakaimikila, awalo mwezi wakaleka kweenda, mane bantu bakamane kutema mulandu wabasinkondonyina, Sa takulembedwe obo mubbuku lya-Jasari? Izuba lyakaimikila akati kajulu, teelyakafwambaana kubbila ciindi cilamfu mbuli buzuba boonse. 14 Mpawo bantu bakalabila bulilu bwabo, kabatabuzizye makani kuli Yahuwah.


Inzila zya mimuni eeyo iletelezya bweende bwa ziindi zya mwaka kwiinda mukuboola akatikati akutantamuka alimwi.

Cizubuluzyo: Mulembi ooyu naakaubyaubya kwaamba buyo kuti Nyika yakaima nji kuti nicakali boobo, pele ulaambilizya kuti zuba amwezi zyakaima nji, izuba lyakamuka kubbila (izuba lilabbila mumizeezo yoonse yobile ya nyika iibambidwe mbuli bbola amumuzeezo wa nyika iipapalele). Ikuti Nyika niyali kunga yaima kupilauka akuzinguluka mumbalaa zuba, bantu bali a Nyika nibali kunga baloba. Joshuwa ulangikaanga wakalibwene kuti zuba a mwezi zyakali zintu zyeendela antoomwe zyobile izyakali kuyandika kulelema antoomwe kutegwa mulimo uzwidilile. Kweendelanya ku Bbuku lya Enoki, mwezi ulalelema aasyoonto kwiinda zuba, alimwi kubikkila maanu, kampango kali muli Joshuwa kagwasyilila kaambo aaka mumabala obile aakuti: “izuba lyakaimikila awalo mwezi wakaleka kweenda,” eeci citondezya kuti izuba lyakaima ncobeni. Mukwiimpanya, mwezi wakatiisike ambaakani njeenya ikuti niwakalelema cinicini. Aayo mabwe ngaakafusa Yahuwah alangika kuti ayumya kutondezya kuti cuuno cakwe cisimpidwe munsimunsi atala lya mulengalenga, eelyo nkaambo mabwe akali kufuswa kutunginizya kapati cakugaminina. Ikuti cuuno cokwa Yahuwah nicakali zyuulunzuma atalaa zyuulunzuma zya myaka kulaale, imabwe naakawida kufumbwa busena kunze lya kuwida cigaminina mu musena waa Nyika. Yahuwah ulijisi nguzu zyoonse alimwi ulakonzya kucita kufumbwa maleele ngayanda. Ncobeni, kulangila mumuzeezo ooyo, mubusena butaanzi Yahuwah tabulide mabwe; walo ulakonzya kutola maumi aabantu kufumbwa nkwayanda. (Ibbuku lya Jasher lilaambwa ziindi zyobile mu Bbaibbele, aboobo talikonzyi kutonkelwa kumbali munzila ngubauba boobo.) Bamwi inga bakazya kuti Yahuwah (kwiinda muli Mozesi) wakaambilizya mulumbe wakwe munzila eeyo bantu njibakali kunga bamvwisyisya nkaambo Bbaibbele lyakalembelwa kuteelela kwabo. Nokuba boobo, mbubuti mbucakali kunga cayuma kwaamba kuti, “Nyika yakaima nji”? Balo bakalimvwisyide bwini majwi aakuti "Nyika” akuti “nji” ncaayimiminina, alimwi aaya makani aa misela yakacitika ncobeni, kutali aa kuyabila. Hena inga twasyoma Yahuwah ncaamba, naa tweelede kubambulula zintu zimwi? Kweendelanya ku makani aaya (aayumizyidwe mu Bbuku lya Jasher alya Habakuku. 3: 11), izuba amwezi zyakeenda. Ikuti katutakonzyi kusyoma kuti Yahuwah ulakonzya kulyaambilila cakusindinganya lwakwe mwini mu makani aaya (pele kayiminina cintu ciimpene kulaale), ntwaano nzi atumwi ntotweelede kuwentuzya nkaambo kakutasyomeka kwato? Ino mbuti kaano ka ciciingano? Hena Yahuwah nguutalisya lupyopyongano na? Hena walo taakakubwene kuti Banakristu basyomeka kubala Bbaibbele nibakamusyoma kumajwi aakwe akusyoma ncaakabaambila na?

5) Babetesi 5:20 Bana bajulu bakali kulwana, Inyenyeezi munzila zyazyo zyakali kulwanisya Sisera.

Cizubuluzyo: Inyenyeezi zilanganyigwa mbuli zintu zipona.

6) 1 Samuele. 2:8 Ulabusya mutengwaana kuzwa kulusuko, Ulagwisya mucete kuzwa kuzitantaala, Kuti amukalike antoomwe abami Akumukonya cuuno cabulemu. Nkaambo misemu yansi njiya-Yahuwah.

Cizubuluzyo: Imisemo yaambwa kale itabilide nyika, mbwaanga nyika ibikkidwe atalaa misemo eeyi. Lino mbokwaambidwe akuti Nyika ilaa zyooko zyone, kubikka musemo omweomwe ku goko lyomwelyomwe ncintu cilaa maanu. Kubikka antoomwe a mulengalenga, cintu citobela ncakuti eeco cilakonzyanya a kambwalakasa ka kulyatila maulu.

7) 2 Samuele. 22:8 Mpawo nyika yakatenkana akuzungaana. Misemu yakujulu yakazangaama, Yakatenkana nkaambo kabukali bwakwe —Elyo kutako lyalwizi kwakaboneka, Antalisyo zyanyika zyakayubununwa, Nkaambo kakutapatila kwa-Yahuwah, Akuyooya kwamuuwo wamumpemu zyakwe.

Cizubuluzyo: Inyika kanjaanji ipandululwa kuti iliimvwi nji, eeco ncintu ca lyoonse, pele Mwami Davida upandulula bukali bwa Yahuwah cakuti misemo ya julu iyokweendeenda akuzungaana. Eeci cimvwika mbuli cintu cimwi cicitika lyoonse, pele ikuti Nyika kiili yakali kweendeenda akuzungaana nkaambo ka kupilauka kwa Nyika akufuuma kapati, ncinzi cinga caimpana aawo?

8) 1 Makani. 16:30 Amukankame kunembo lyakwe nonyika yoonse, Luwa luliimvwi nji, talukonzyi kusosoloka

Cizubuluzyo: Muzeezo wiinda kubota ulangikaanga ngwa nyika iitazungaani. Mumuzeezo wa nyika iili akatikati ka mulengalenga, inyika (alimwi/naa Nyika) ileendeenda lyoonse kakwiina kwiima.

9) Jobu 9:6 Ulayuunya nyika, Mane intalisyo zyayo zizungaane; 7Ulakasya zuba kuti litabali, Akujalila nyenyeezi; 8Kali alike ulayala julu, Akutabalika ajulu lyamaiwe aalwizi

Cizubuluzyo: Kulangila kwa lyoonse nkwakuti Nyika iliimvwi nji (mu muzeezo wa Nyika iipapalele), pele aawa, tulakonzya kubala busanduluzi bwa nguzu zyokwa Yahuwah eezyo zikonzya kuzungaanya Nyika kuti “ikukkuke kuzwa abusena bwayo,” cakuti misemo iili kunsaa njiyo inga ya zyangama. Ikuti Nyika kiipilamuka akuzuumuka kufwambaana kwiinda musyonga wa ntobolo niizunguluka zuba, inga caba cintu camaanu kuyeeyela kuti misemo iili kunsaa njiyo ilakonzya kuzyangama alimwi akuti Nyika inga yakukkuka kuzwa waawo mpoyisimpidwe. Tulakonzya akubala aawo zuba nilyaalaililwa kuti litapasuki, eeco citondezya kuti zuba lileenda kutegwa liboneke kuyaa kukomena (muciindi cakuti Nyika ibe njiyo yendeenda). Ibbuku lilaa mutwe wakuti Sealing up the stars inga lyapandulula nyenyeezi mbuzyakanamatikwa mu mulengalenga.

10) Jobu 22:14 Uleenda atala amubalo wakujulu, nkaambo kamayoba. (“mwaako wa julu” – ASV)

Cizubuluzyo: Yahuwah ukkede atalaa mubalo wanyika; mbwaanga makumbi ali kunsaa mulengalenga, aalo “alamuvwumba” .

11) Jobu 26:7. Ulayala julu lyakunyika kubusena butakwe cintu, Akwaanzika nyika kutakwe ciliko.8 Ulavunga maanzi mumayoba aakwe, Alimwi taadeluki angao. 9Ulisitilide kunembo mpakala, Kayalide mayoba aakwe akati. 10 Wakaconcomeka migaano yakujulu atala amaanzi manji, Kaandaanya mudima kuzwa kumumuni. 11 Minsemu yakujulu yakazungana, Kiiyoosegwa kukukalala kwakwe

Cizubuluzyo: “Ulayala julu lyakunyika”, eeco kunooli caambilizya bbazu lya nyenyeezi lili kunyika lyoonse a mulengalenga woonse uuli mumbali lyalyo. “Hena nkwaanzika Nyika kutakwe cintu ciliko”? Hena oobu mbusanduluzi bweelela bwa Nyika iitabilidwe aa misumpo yiimvwi nji? Pe ma, pele bubambe bwa Nyika iipapalele bulasola kutondezya bubambe bwa Nyika kwiinda cili mu makanaa Nyika iipilimuka lyoonse alimwi iifuuma ca lubilo kapati kuzinguluka zuba. Eelyo yebo noanzika cintu cimwi, mbuli cifwanikiso ku bwaanda, yebo ulangila kuti cinookkede mpeenya abusena bomwe. Yebo tolangili kuti cinikuzumbaana kuzinguluka bwaanda. Muzeezo wa nyika iipapalele, iibambidwe mbuli kambwalakasa kakulyatila maulu, ulakonzya kupandululwa kuti “kwaanzika aatakwe cintu ciliko. "Manjeleela aayo aakobelela meenda (mbuli meenda aamu mulwaanje) aawo mpaatakonzyi kusotoka, nkwaamba mbuli nsumbu ya Antarctica mbwiili njeleela ya Nyika iipapalele. Misemo ya julu ilazyangama, kunooli eeco caambilizya misemo iili mubbazu lyanyika lyomwe-lyomwe alimwi iigumene a mulengalenga.

12) Jobu 28:24 Nkaambo ulalanga kumamanino aanyika; Ulabona zyoonse zili ansi lyajulu

Cizubuluzyo: Inyika yagola, eeco cilabeleka kabotu antoomwe amuzeezo wa nyika iipapalele pele kutali mumuzeezo mwiili mbuli bbola. Yahuwah ulakonzya kubona ansi lya julu lyoonse, alimwi eeco cili masimpe kakwiina makani naa Nyika ilipapalele nokuba iibambidwe mbuli bbola. Iikuti umwi kali atala kapati, walo ulakonzya kubona Nyika yoonse (zyoonse) zili ansi lyakwe, aayo kunooli nga makani aambwa aawa –kupandulula bwami bwa Yahuwah.

13) Jobu 37:3 Ulaguluma mujulu lyoonse; Lulabo lwakwe lulaya kumasimpilo aanyika — 18 Ulakonzya sena mbuli mbwacita walo, Kuyala talabalanga lyakujulu kalili liyumu Mbuli cimboniboni calubulo. Kuyala talabalanga lyakujulu kalili liyumu Mbuli cimboniboni calubulo

Cizubuluzyo: Inyika ilaa “magolelo,” alimwi mu Bbaibbele, ijulu lilakonzya kupandululwa kuti “mwaako,” mbuli Bbaibbele lya YLT, oomo muciindi ca kwaamba kuti “cimbonimboni,” tukonzya kubala kuti “cimbonimboni ca lubulo.” Isanduludwe mbuli “cimbonimboni ca lubulo” mu Bbaibbele lya NKJV. Eeci kunooli cakali kwaambilizya mulengalenga wa kujulu, uulaa nguzu alimwi muyumu aasyoonto nokuba kapati.

14) Jobu 38:4 Nindakaimika nyika wakali kuli yebo?Undivuwe kuti kozi. 5 Ngwani wakeeleka migaano yayo, ulizi sa? Ngwani wakoololola lukole kulinjiyo?. 6 Zisiko zyanyika zikala alinzi? Ngwani wakabika bbwe lyacooko, 7 Nizyakaimba nyenyeezi zyabucedo, Abaangelo nebakoompolola mukusekelela kwabo 8 Ngwani wakajalila lwizi Nolwakatuluka kuzwa kuda lyamatalikilo, 9 Nendakaluvumba asikunku Akuluvunga mumayoba aasia mbi, 10 Nendakalwiimikila migaano, Akulupingila, 11 Kanamba kuti, Mpaawa mpoyoosika akutainda; Mayuwe aako aalisumpula ayooima awa?

Cizubuluzyo: Musemo uusimpidwe nji abbwe lya musemo inga zyabeleka kabotu kupandulula Nyika iipapalele, kapati kuti kacikonzyeka kulandabika mweengwe atalaa nguwo. Cilainda kuba cintu cilemu kulandabika mweengwe kuzinguluka bbola, kapati ikuti Mulundu wa Everest aamwi malundu kaayelede kuba kunsaa mweengwe ooyo. Ikuti kwayeeyelwa kuyaa kubembeleka mumbalaa Mulundu wa Everest a mumbalaa malundu atalaa cintu cibumbidwe mbuli mbumbulu (kakuli busena bweelene akataa mweengwe ooyu atalaa nyika), kupima musinzo atalaa bbola inga tiikwalulama pe. Nokuba boobo, ikuti mweengwe walandabikwa atalaa cibuye cipapalele, kupima cibuye eeco inga kakululeme nokuba kuti ooyo mweengwe kuubikkidwe aasyoonto atalaa cibuye.

Inyenyezi alimwi aawa zipandululwa kubee nzintu zilaa buumi, mbweenya mbuli bana ba Yahuwah (bangele), mbwaanga balaimba. Lwizi (lwaanje) lupandululwa kuti lulijedwe amilyango (micinjili a milyango). Mumaanu aazilengwa leza, eeyi tiili milyango bwinibwini, pele kunooli nkupandulula nsumbu ya Antarctica. Kapati nkaambo tulakonzya kubala kuti: “Mpaawa mpoyoosika akutainda; Mayuwe aako aalisumpula ayooima awa? " Aawa kuli kweezyekanya aa da (kweezyekanya ku kaano ka Jonah naakali mwida lya nswi mubbuku lya Jonah. 2:6), eelyo lilaa manjeleela mumbalaa ndilyo. Tacili cintu ceenzu kuti mato amayuwe alasinkilwa amilwi ya nyika a tusumbu twa nyika tusyoonto (nyika mpati a nsumbu zisyoonto), pele tubala njeleela yiiminina magolelo eeni.

Eeci caandaano atala aawa azimwi zili mu Bbaibbele zipandulula kuti Nyika ilaa magolelo, milyango, micinjili, azimwi. Mu muzeezo wa NASA wakuti zuba ndelili akataa mulengalenga, i Nyika tiikwe magolelo nkaambo yebo ulakonzya kweendeenda kutozya kufumbwa bbazu atalaa meenda anyika kakwiina cikusinkilila kufumbwa nkoogama (kufumbwa biyo kuti koyendeenda azibelesyo zyeelede). Eeco tacili boobo atalaa nyika iipapalele, aawo nsumbu ya Antarctica mpiisinkilila kweenda kutozya kumbele atalaa nyika, alimwi mulengalenga mpuusinkilila kweenda kutozya mujulu. Kweendelanya ku muzeezo wa Nyika iipapalele, kunyina mbwanga muntu naba ni, wakonzya kuti ajane busena bwa kupula mu manjeleela/micinjili eeyi. Kweendelanya ku nkamu ya NASA, niiba Nyika lwayo yini tiikonzyi kupandululwa kuti ilaa magolelo mbwaanga ileendeenda lyoonse kuzinguluka zuba mu mweenya. Nobaba bantu tabasinkilidwe kweendeenda kuzwa atalaa nyika iibambidwe mbuli mbumbulu nkaambo muntu ulakonzya kweenda kuya ku mwezi alimwi kweendelanya ku majwi aa baambilizi ba NASA, inga cakonzyeka kweenda kuya kunyenyezi ya Mars aku masena amwi.

15) Jobu 38:12 Sena mbowakazyalwa wakabusya buzuba, Na kulaya bucedo 13 Kuti bujate nyika azyooko, Akusansamuna babi kuzwa kulinjiyo? 14 Elyo inyika ilalibonya mbuli BULONGO BUSIMBWA; ilijisi mibala-mibala mbuli cisani -18 Wamvwisisisya bwanza bwanyika mbobubede sena? Buli biyeni? Kondaambila kuti kokonzya. 19 Ninzilanzi iiya nkuukala mumuni, Amudima ukala kuli, 20 Kuti ukakonzye kwiitola kumulimowayo Akwiileta alimwi nkwiikala?

Cizubuluzyo: Alimwi, tulakonzya kubala makanaa magolelo aa Nyika. Tulajana a cifwanikiso ca Yahuwah kajisi manjeleela aanyika akutikaanya basofweede kuzwa muli njiyo. Ncuubauba kuyeeyela kuti ipayi naa mulembo ncecintu cibelesyedwe, alimwi zilaa mabazu. Mbweenya mbuli mukampango aaka: “Milimo 10: 11 Wakabona ijulu lyaba bukwazi, ecintu cilaseluka iciba anga ndisila pati, calengelezegwa ansi ezyooko zyone + Milimo 11:5. Kusandamuna nyika “mbuli cidinto ca bulongo,” ncintu cikatazya kuyeeyela cintu kucitikila atalaa bbola, pele cilakonzya kubeleka kabotu atalaa cibuye cipapalele. Ikuti twabumba cidinto ca bulongo, inga calibonya mbuli cili atala aawa, eeco ncifwanikiso cibotu ca Nyika iipapalele iitakwe manjeleela.

16) Intembauzyo 18:15. Elyo kutako lyalwizi kwakaboneka, Antalisyo zyanyika zyakayubununwa, Nkaambo kakutapatila kwako, O Yahuwah, Akuyooya kwampemu zyako

17) Intembauzyo 19:1. Kujulu kulaamba bulemu bwa-Yahuwah, Mweenya uukwazeme ulatondezya milimo yamaanza aakwe, 2 Buzuba bulaambila buzubanyina, Masiku alazibya masikunyina. 3 Taakwe mwaambo, taakwe majwi; Ijwi lyazyo talimvwigwi; 4 Nekubaboobo mulazyo wazyo ulasika muluwa loonse, Amajwi aazyo alasika kumagolelo aanyika, Mulinzizyo mwabikide cilao cazuba. 5 Lyalo lili mbuli sibwiinga uuzwa muŋanda yakwe, Lilakondwa mbuli SINGUZU UUSIYANA. 6 Mazwido aalyo njempela yajulu, AMUSINZO walyo ulasika kumabbililo aalyo. Taakwe cisisidwe kukupya kwalyo

Cizubuluzyo: Ikuti mulengalenga niwali buyo muwo nokuba mweenya, ncintu cikatazya kubona bwinibwini ooyu muwo mbuunga waba cilengwa leza ceebeka ca maanza ookwa Yahuwah. Atweezyeezye kuti mulengalenga muyumu, ulabekema alimwi waanzikidwe atalaa Nyika. Mukaambo kaako, ncuubauba kumvwisyisya cintu eeci ncocibelesyedwe mbuli mukonzyanyo wa malengelo ookwa Yahuwah aayebeka. Tulabala kujatikizya magolelo aa Nyika, alimwi (mbweenya mbuli bbuku lya Enoch) tulakonzya kubona kuti zuba lilaa cikkalilo alimwi lyeelekwa sibwiinga. Eeli zuba libalika musinzo uuzwa ku magolelo aa julu alimwi nzila yalyo (mubalo) uya kugolelo aalyo. Eeci ciiminina kuti izuba ndelibeleka mumbalaa nyika, kunze lyakuti Nyika njeyeendeenda mumbalaa zuba pe.

18) Intembauzyo 74:17 Nduwe wakabika migaano yanyika; Mainza amapeyo, nduwe wakazilenga zyoonse.

Cizubuluzyo: Ino minyinza iili buti eeyo Yahuwah njaakabikka a Nyika? Kweendelanya ku Bbaibbele,”minyinza” ibelesyegwa kusandulula magolelo aa masi aanyika (nokuba magolelo aazintu zibonwa), alimwi eeyo kanjaanji ibambwa aa bantu akukonzya kucincululwa mukuya kwa ciindi. (Mukonzyanyo: Izaya 60:18, Jelemiya 15:13, Ezekiya. 27:4, Ezekiya. 45:1, Mika. 5:6, Mateyo. 4:13). Eelyo Yahuwah “naakatapaula” bantu kuya kulaale kuzwa naakainda aaku Bbabeli, walo taakaanza minyinza iimbi yakuti bakkalile mukati kayo. Balo bakaanza cintu eeco lwabo beni kweendelanya kufumbwa mpubakakkala. Ibbola nokuba mbumbulu tiikwe minzyinza (kunze lyayeeyo yakabambwa aabantu mbuli mbukwapandululwa) mbwaanga muntu weendeenda atalaa nyika a lwizi, alimwi nokuba kutanta Dundu lya Everest, kwiinda mu Nkanda ya Sahara, akuuluka kugama kumwezi akulaale. Kweendelanya aa Jobu 38, eeyi minyinza ibeleka mbuli micinjili amilyango alimwi isinkilila muntu uuyanda kuya kulaale. Kanjaanji, bantu balasotoka minyinza abuzuba, aboobo ino njiili minyinza yaambwa mu Ntembauzyo? Mumuzeezo wa Nyika Iipapalele, insumbu ya Antarctica izingulukide Nyika mbuli munyinza uuli mumbali ooyo muntu ngwatakonzyi kusotoka, alimwi mulengalenga iinga wasinkila muntu kuya mujulu kulaale. Intembauzyo ikanana ciindi ca mainza a mupeyo, eezyo Yahuwah nzyaakabamba, akuyungizya kugwasyilizya kuti mulembi ulanganya minyinza eeyo mbuli cintu eeco Yahuwah ncaakabamba alimwi citakonzyi kusotokwa. (Jobu 38).

19) Intembauzyo 75:3. Na nyika yadadalika abantu bayo, Ndime ndabamba ziimikilo zyayo. Selah.

Cizubuluzyo: Bantu bakkala a Nyika mbantu ncobeni, aboobo kunooli misemo iitabilide nyika ayalo nja masimpe.

20) Intembauzyo 78:23 Nekubaboobo wakalailila mayoba, Wajula milyango yakujulu.

Cizubuluzyo: Impulungwido a milyango zilanganyigwa mbuli cintu cimwi cikonzya kujulwa – alimwi ambweni awalo mulengalenga muyumu nta alimwi ulakonzya kubaa zipulo eezyo Yahuwah nzyanga wakonzya kujula.

21) Intembauzyo 93:1 Yahuwah mweendelezi, ulisamide bulemu; Yahuwah ulisamide, walisamika inguzu. Aboobo luwa lulijisi, taluzungaani.

Cizubuluzyo: Kaambyo kavwuzya kwaambwa kuti “tiikonzyi kuzwisyigwa” takabeleki kabotu casika ku muzeezo wa Nyika iili akatikati ka mulengalenga aawo nyika iibambidwe mbuli mbumbulu mpiicenguluka lubilo kusikila munsaa 1675 makilomita/mu woola lyomwe (munsaa. 1,000 mamaile/muwoola lyomwe) antoomwe akuzinguluka mumbalaa zuba kwa 28,000 makilomita/muwoola lyomwe. Kaambo keelela kwiinduluka kwaambwa nkakuti: “Mu kanzumina kali koonse, yebo uleenda kusikila munsaa cisela ca kilomita lyomwe mumulengalenga, alimwi yebo kunyina ncomvwide ciindi coonse .” Mumajwi amwi, mumuzeezo wakuti zuba lili akataa mulengalenga alimwi nyika ileenda ciindi coonse uliimpene kuzwa kuli wakuti tiiyendeendi.

22) Intembauzyo 96:10 Amwaambe akati kabamasi kuti Yahuwah ngu-Mwami; Luwa lulijisi, TALUZUNGAANI ; Ulabeteka bantu cakululama

Cizubuluzyo: ltabi niizungaana. Eeci ciliindulukide kwaamba kanjaanji, kubee makani mapati aayandika.

23) Intembauzyo 102:25.

Kalekale wakatalika nyika, Amajulu njemilimo yamaanza aako.

Cizubuluzyo: Ikuti “ijulu” kakwiina acimbi pele muwo biyo nokuba mweenya, nkokuti talili mukonzyanyo mubotu wakweeleka zintu eezyo Yahuwah nzyaakalenga amaanza aakwe.

Ino lili kuli zuba?

24) Intembauzyo 104:1 O muuya wangu, kolumba Yahuwah. O Yahuwah Leza wangu, uli mupati loko, Ulisakatide bulemu abwami. 2 Ulalivumbya mumuni mbuli ingubo, Ulatandabika majulu mbuli cisitilizyo. 3 Ulasimpa ZIYAKO zyamaanda aakwe MUMAANZI aakujulu, Ulacita kuti mayoba abe inkalaki yakwe, Uleendeenda amababa aamuuwo. 4 Ulabika myuuwo kuba batumwa bakwe, Amulilo wamabangabanga ube similimo wakwe. 5 Ngonguwe wakabika nyika antalisyo zyayo, Kuti itabi niizungaana. 6 Wakaivumbya maanzi mbuli cikobela. Maanzi akaliimvwi akuvumba zilundu, 7 Pele kukutapata kwako akacija, Kujwi lyakuzuma kwako akafwamba kuunguluka, 8 Zilundu zyakasumpuka, makuti akayosa, Kuya kubusena mbowakazibikila. 9 Nduwe wakabikila maanzi mugaano ngwaatakonzyi kusotoka, Kuti atabooli limbi kuvumba nyika. (NASB: 2:— Kwaanzika majulu mbuli mulembo wa civwuka.)

Cizubuluzyo: Mulembo uuvwungaidwe kuzinguluka bbola tacili cintu cimvwika mbuli mulembo waanzikidwe. Mumuzeezo wa Nyika iipapalele, nokuba boobo, ooyo mukonzyanyo uleelela kapati. Swebo tulakonzya kubala makanaa misemo ya makkalilo aakwe iili mu meenda. (Ikuti yebo wacenka cifwanikiso cili atala aawa, nkukuli zuba nkolilibonya kuti nkolibede? Kunze lya kkumbi eliya, kalimwesya mumuni atalaa meenda kuli yooyo uulangilizya, naa lili zyuulunzuma zili zyuulunzuma zya myaka kulaale na?). Yahuwah wakalazyika musemo wa Nyika kuti utanoozungaanyigwi kukabe kutamani. Tumpango. 5-9 tupandulula malengelo alimwi akwaandaanya akataa nyika a meenda. Alimwi tulakonzya kubala makanaa manjeleela aa lwaanje eeco cinga caambilizya nsumbu ya Antarctica. “Nduwe wakabikila maanzi mugaano ngwaatakonzyi kusotoka, Kuti atabooli limbi kuvumba nyika”. Cimvwika mbuli kuti meenda aciindi cimwi akali atalaa Nyika yoonse, kusanganya amalundu, mbwaanga tulakonzya kubala kuti kuli cizuminano cakuti atakavwumbili Nyika lwabili.

25) Intembauzyo 136:6. Oyo iwakatandabika nyika atala amaanzi, Nkaambo luzyalo lwakwe talumani; 7 Oyo iwakalenga mimuni mipati, Nkaambo luzyalo lwakwe talumani; 8 Izuba lyakweendelezya isikati, Nkaambo luzyalo lwakwe talumani; 9 Mwezi anyenyeezi, ziendelezye masiku, Nkaambo luzyalo lwakwe talumani.

Cizubuluzyo: Lyoonse meenda alakkala kaalandabele alimwi taakonzyi kubumbilila atalaa cibumbwa mbuli bbola. Kumatalikilo, Yahuwah wakayala Nyika (insumbu zya nyika) atalaa meenda. Izuba lyeendelezya buzuba, mpoonya mwezi a nyenyeezi zyeendelezya busiku. Eeci cizumina ceeco cilembedwe mu Matalikilo 1 kuti eezi zilengwa leza zyakalengelwa kumwesyela nyika. Mumuzeezo wa Nyika iibulungene mbuli bbola, akubeleka mulimo wazyo kweendelanya aa Nyika wakuti izuba ndelili akataa mulengalenga, inyika ili kulaale kuzwa akatikati, alimwi tiikwe mulimo ku zilengwa leza zimbi zili mumulengalenga.

26) Intembauzyo 147:4 Ulabala mweelwe wanyenyeezi; Ulaziita zyoonse kumazina aazyo.

Cizubuluzyo: Inyenyeezi tazili zintu zifwide, pele zilaa buumi alimwi zilaa mazina.

27) Intembauzyo 148:3 Amumutembaule, nozuba amwezi! Amumutembaule, nyoonse nonyenyeezi zimweka! 4 Amumutembaule nomajulu aatuntukide, Anywebo nomaanzi nomukede amajulu!

Cizubuluzyo: Eelyo intembauzyo eeyi niyakalembwa (kaindi loko kuzwa lya muyoba), kwakalibonyaanga kwakacili meenda atalaa majulu.

28) Tusimpi. 8:27 Naakasimpika ijulu ndakaliwo, Naakacita mubalo atala lyamaanzi malamfu: (ESV —Eelyo Walo naakeenga mubalo atala lya meenda malamfu.)

Cizubuluzyo: Ikuti ijulu nilyataliko pele buyo muwo naa mweenya, nilyatali kuyandika zinjaanji ku “kubambilila.” Kweenga mwaako atalaa cibumbidwe mbuli bbola ncintu cimvwika kupilingana akubula maanu, pele kweenga mwaako atalaa musena uupapalele ncintu cuubauba kuyeeyela.

29) Mukambausi. 1:5 Izuba lilazwa, izuba lilabbila, lilafwambaana kupiluka OKO nkulyazwida NKULYAZWIDA.

Cizubuluzyo: Izuba ndendilyo libeleka mulimo wa “kubbilila” a “kupasuka” kutali Nyika. Izuba (liitwa kuti LYALO) lilabweeda nkolipasukila. Oobu busanduluzi tabweeleli muzeezo wakuti nyika iibumbidwe mbuli mbumbulu.

30) Izaya 11:12. Uyoobusizya bamasi citondezyo, uyoobunganya ba-Israyeli bamwaikide akuyobolola ba-Juda batandidwe kuzwa kumabazu oonse one aanyika.

Cizubuluzyo: Ikuti Nyika kiilaa magoko one alimwi kiilaa manjeleela, ncibotu kubbejela kuti eeyo misemo iili kunsaa njiyo ayalo ili yone.

31) Izaya 13:10 Nkaambo inyenyeezi zyakujulu abandakutema zilaleka kumunika. Izuba liyoosizigwa ciindi cakupasula; awalo mwezi uyookasya mumuni wawo. 13Nkaambo kako njoozungaanya ijulu, ayalo nyika iyootenkana mpiibede, mubukali bwa-Jehova wamakamu amubuzuba bwalunyemo lwakwe lupati.

Cizubuluzyo: Kumamanino aabuzuba, zintu ziyoocinca lya NKJV ntwakuti ”Naa kasimpika ijulu ndakaliwo, Naakacita mubalo atala lyamaanzi malamfu”. Nciyumuyumu (naa tacikonzyeki) kweenga atalaa mbumbulu nokuba bbola cintu cimwi, pele ncintu cikonzyeka kweenga /kulandabika mubalo. Nokuba kuti bbala lya [chug] talili busanduluzi bwa bbola, nokuba boobo, kuli bbala liiminina ”bbola” eelyo Izaya ndyaakali kukonzya kubelesya ikuti eeco nicakali cintu ncaakali kuyanda kwaamba, pele walo taakabelesya bbala eelyo mukampango kali atala. Walo, nokuba boobo, wakabelesya bbala eelyo muli Izaya. 22:18, oomo bbola molisanduludwe kuzwa kubbala lyakuti dur (mubbuku lya Strong 1754). Maambila mbali alibelesyedwe kunze lya kugaminina kwaamba kuti majulu alaanzikidwe mbuli mulembo akuyanikwa mbuli CIVWUKA cakukkalila – nkaambo bantu bayo balibonya mbuli mpaso. Ncintu cili munsaa kutakonzyeka kweezyeezya cifwanikiso ca civwuka cibikkidwe atala bbola oomo bantu boonse mobakkalila mukati. Pele muzeezo uulondokede kweezyeezya kuti twayeeyela Nyika iipapalele kiijisi a mulengalenga atalaa njiyo, alimwi kapati kuti tweezyeezya Civwuka cakupailila muciindi ca Kulonga.

32) Izaya 38:8 Bona ndapilusya cenzule intaamu ezyo nzicatola kunembo mucipimyo ca-Ahazi, Izuba lilapiluka intaamu zili ikumi, Nkabela izuba LYAKAPILUKA ncobeni intaamu zili ikumi, nzenzizyo nzyaakatolede kunembo.

Cizubuluzyo: Eeci tacibeleki atalaa nyika iibulungene mbuli bbola pe. Tulakonzya kubala kuti izuba lyakapiluka ncobeni intaamu zili ikumi Ikuti Inyika niyakazyamya kudilika musyule, bantu baanyika nibakafwa. Izubaa lizyamya nokuba kudilika musyule ntaamu zyongaye tacili cintu cinga caleta ntenda atalaa Nyika iipapalele.

33) Izaya 40:22 Ngonguwe uukede atala lyamubalo wanyika, nkabela bantu bayo bali mbuli cisozi. Ngonguwe uuyala ijulu mbuli cisitilizyo akuliyanika mbuli itente lyakukala mumo:

Cizubuluzyo: "Mubalo” mu kampango kali atala aawa nkusandulula kwakazyila ku bbala lyacintu muci Hebulayo lyakuti [chug] (mubbuku lya Strong 2329), eelyo liiminina mubalo, ciluli, naa, igoko.(Bikkila maanu kuti talisanduludwe kuti bbola naa cinkuli.) Kunze lya kapango kali atala, lilajanwa ziindi zyobile mu Bbaibbele. Muli Jobu 22:14, tubala Yahuwah kayendeenda atalaa mubalo/ciluli ca julu (keendeenda atalaa mulengalenga wa julu), alimwi mu Tusimpi 8:27, tulakonzya kubala kutj ooyu mubalo wakaleengedwe atalaa meenda malamfu. Busanduluzi bwa NKJV bulembedwe kuti” Eelyo naakeenga mubalo atalaa meenda malamfu”. Ncintu ciyumu (nokuba citakonzyeki) kweenga atalaa cinkuli nokuba mbumbulu atalaa cintu cimwi, pele cilakonzyeka kweenga/kulemba mubalo. Eelyo bbala lya chug nokuba kuti talisandululi bbola, nokuba boobo kuli bbala liiminina ”bbola” eelyo Izaya ndyaakali kukonzya kubelesya kuti eeci nicakali ncaakali kuyanda kwaamba, pele taakalibelesya mukampango atala aawa. Walo, nokuba boobo, wakalibelesya muli Izaya. 22:18, oomo bbola molisanduludwe kuzwa ku bbala lya [dur] (Strong’s 1754). Kaambyo kabelesyedwe kwaambaa majulu aanzikidwe mbuli mulembo akwaanzikwa mbuli CIVWUKA cakukkalila – nkaambo bantu bayo bali mbuli nsozi. Ncintu cili munsaa kutakonzyeka kuyeeyela cifwanikiso ca civwuka ciinzikidwe atalaa mbumbulu aawo bantu boonse mpobakkala. Ooyo mukonzyanyo uulondokede kuti twayeeyela Nyika ilipapalele kiijisi a mulengalenga atalaa njiyo, alimwi kuyi twayeeyela a Civwuka cakupailila muciindi ca Kulonga.

34) Izaya 43:6 Njooambila kunyika kuti, Leka, Akwalo kumusanza njookwaambila kuti, Utakasyi, Leta bana bangu kuzwa kule abana bangu basimbi kuzwa kumagolelo aanyika

35) Izaya 44:24 Mbombuboobu mbwaamba Yahuwah Mununuzi wako, ngonguwe iwakakubumba mwida. Ndime Yahuwah iwakalenga zintu zyoonse. Ndime endike ndakatandabika ijulu. Ndime ndakabambasika nyika. Nguni ngutwakali awe?

Cizubuluzyo: Ikuti julu nilyali muwo biyo nokuba mweenya uutakwe cintu, kunyina cikondelezya mu kwaanzika muwo ooyu, omwini nokuba kuti kakuli uukugwasya.

36) Izaya 45:12 Ndime ndakaanza nyika akulenga muntu alinjiyo. Maanza aangu ngaakatandabika ijulu, alimwi ndime ndakalailila makamu makamu aalyo Ndime ndakaanza nyika akulenga muntu alinjiyo. Maanza aangu ngaakatandabika ijulu, alimwi ndime ndakalailila makamu makamu aalyo

37) Izaya 48:13 Maanza aangu ngaakabika intalisyo yanyika, alyalo ijanza lyangu lyalulyo ndelyakakwazamika ijulu. Zyoonse buyo, na ndaziita, zilalibonya antoomwe:

Cizubuluzyo: Alimwi, aawa kuli kukwelanakwelana kujatikizya kwaanzika majulu kubelesya janza lyomwe. Ikuti julu nilyali buyo muya nokuba mweenya, inga tiicaba cinttu cikankamusya. Ikuti tusanganye mulengalenga/mwaako woomse nokuba boobo, ncintu cikondelezya akwaankamanya.

38) Izaya 60:19 Izuba talikooyooba limbi mumuni wako ciindi casikati, amwezi tuukooyookumunikila masiku, pele Yahuwah nguuyookubeda mumuni uutamani, a-Leza wako uyooba bweebesi bwako. 20Izuba lyako talikooyoobbila limbi, amwezi wako tuukooyoogwisigwa, nkaambo Yahuwah uyookubeda mumuni uutamani, amazuba aakulila kwako ayoomaninina.

Cizubuluzyo: Aawa alimwi, imwezi waambwa kuti ulapa mumuni, alimwi izuba lyaambwa kuti ndelipa kweendeenda kwa Nyika – aawa kubbila ansi kumabbililo.

39) Izaya 66:1 Mbombuboobu mbwaamba Yahuwah. Ijulu ncecuuno cabwami bwangu, ANYIKA NCECILYATILILO CAMAULU AANGU. Ino ili kuli iŋanda njimuti ndiyakile? Nkukuli nkunkonzya kujana cilyokezezyo?

Cizubuluzyo: Inyika nga malyatililo ookwa Yahuwah. Hena ilangika kuba mbuli kambwalakasa kaimvwi nji atalaa maulu one, naa ilangika mbuli bbola lipilauka akufuumuka ciindi coonse na?

40) Ezekiya. 1:22 Ajulu amitwe yabanyama akali mwenya uutandabede, wakali kubalangala mbuli krustalo, wakalitandabede ajulu amitwe yabo. 23Lino kunsi lyamwenya oyo, mababa aabo akalitandabede cakululama, limwi alimwi lyakaliswaneene abbabanyina, alimwi umwi aumwi kajisi mababa obile aakulivumbya mubili wakwe. 24Nkabela nibakali kweenda, ndakamvwa cikwala camababa aabo mbuli cikwala camaanzi aavuuma, mbuli ijwi lya­-Cilenga, cikwala calupyopyongano mbuli cikwala camakamu makamu aabasilumamba. Lino baime buyo, bakavunga mababa aabo. 25Mpawo kwakamvwigwa ijwi lizwa kumwenya uuli atala lyamitwe yabo, nibakaimvwi akuvunga mababa aabo. 26 Alimwi kujulu lyamwenya oyo iwakali atala lyamitwe yabo kwakaboneka cili mbuli cuuno cabwami, cakali mbuli ibbwe lya-Safiro, nkabela atala acintu eco cakali mbuli cuuno akakede mbuli muntu. 27Lino ndakabona mbuli mundalila uusalalisya ambuli mulilo uuli mukati kansaka. Kuzwa mbuli kucikungu cakwe akujulu, alimwi kuzwa mbuli cikungu cakwe kuya ansi, ndakabona mbuli mulilo. Alimwi kakuli mumuni uumuzyungulukide. 28Mbubonya mbuli fulicongo uuboneka mujoba ciindi camvula, mbuwakabede mumuni wakazyungulukide. Mbuboobo mbucakabede cilengano cabulemu bwa-Jehova. Lino nindakacibona, ndakavundama ansi, nkabela ndakamvwa ijwi lyasikwaamba

Cizubuluzyo: Mulengalenga wakalibonya mbuli bbwe lya kulusitalo, alimwi zibumbwa zyaankamika eezyo kampango nzyokazubulula, zyakali ansi lyanguwo. Ezekiya wakali kukonzya kuzimvwa akuzibona mu cilengaano cakwe. Atalaa mulengalenga, Ezekiya wakali kukonzya kubona cuuno a yooyo uukoya mwaalumi wakakkede ali ncico.

41) Ezekiya. 32:7. Nenjookuzimya, njoovumba ijulu akusizya inyenyeezi zyalyo, Njoovumba izuba amayoba, awalo mwezi tuukooyoomunika. Mimuni yoonse iimweka mujulu, njooisizya amutwe wako, akukubika mumudima munyika yako, mbwaamba Mwami Yahuwah.

Cizubuluzyo: Alimwi, tulakonzya kubala kuti mwezi wakalaa mumuni wawo.

42) Daniele. 4:10. Zilengano zyamumoyo wangu abulo bwangu nzeezi. Ndakabona musamu akati kanyika, Bwiime bwawo bwakali bulamfu. 11Oyu musamu wakamena akujata inguzu, mane lumwi mutwe wawo wakasika kujulu, alimwi wakaboneka koonse koonse akusikila kumagolelo aanyika. 20Musamu nguwakabona, iwakakula akujata inguzu mane bwiime bwawo bwakasika akujulu, alimwi wakaboneka koonse koonse kunyika yoonse, 21iwakali amatu mabotu amicelo mmu, alimwi mulinguwo mwakali zilyo zyakusanizya boonse, musamu banyama bamusokwe ngubakajana cenzule kunsi lyawo, abayuni bakujulu bakali kukala mumitabi yawo— 22nduwe, O mwami ookulide akujata inguzu. Bupati bwako bwakomena, bwasika akujulu, abwami bwako bwasika akumagolelo aanyika

Cizubuluzyo: Mbuti makanaa cisamu atalaa Nyika, cilamfu cakuti cilasika kujulu alimwi cilalibonya ku Nyika yoonse? Muntu umwi inga wasendekezya kuti cakali ciloto biyo, alimwi tulakonzya kubala mu kampango 22 kuti cisamu eeco cakali Mwami Belteshazzar, pele ziloto taziyandiki kumvwika kubaa maanu nkaambo biyo kakuti nziloto. Inga camvwika kuba ca maanu kuti ciloto ca bulemu bwa kujulu kuti cabeleka kweelanya aa mwami. Daniele wakalaa maloto a zilengaano azimwi, pele nokuba boobo kunyina akataa nzizyo cakacitika “cancobeni,” pele zyakali kumvwika kuba zya maanu kapati.

45) Joweli 3:15 Izuba amwezi zyoonse zyasizigwa, anyenyeezi zyaleka kumwekakumweka.

Cizubuluzyo: Imwezi alimwi waambwa kuti ulaa mumuni wawo cigaminina [nokuba kuti mikonzyanyo nja cishinshimi].

46) Amosi 5:26. Ncobeni mwakabweza itente lya-Moloki, akakombelo kazikozyano zyanu, anyenyeezi yamuzimu wanu ngumwakalicitila nubeni.

Cizubuluzyo: Inyenyezi zikonzya kuba mituni, kubee mbantu.

Kazilangide mujulu na?

47) Amosi 9:6 (NASB) Nguuyaka maanda aakwe kujulu, azyalo intalisyo zyalululi lwakwe wazijatya ansi. Nguuita maanzi aamulwizi akwaatila ansi. Izina lyakwe ngu-Yahuwah.

Cizubuluzyo: “Busyu bwa Nyika” inga caambilizya kuti limwi bbazu lyabusyu kalisukeme kulanzya mujulu, alimwi kuli tumpango tunjaanji ooto tubandika makanaa atala lya Nyika.

Civwunisyo naa mulengalenga atala lya Nyika.

Mozesi waambwa kuti wakakanana antoomwe a Mwami busyu abusyu (Kulonga. 33:11). Ibbala lyakuti panty (mubbuku lya Strong 6440), aawa lisanduludwe kuti “busyu,” lilakonzya akusandululwa kuti “kuba munsimunsi” naa “kuba kunembo lya umwi,” azimwi zinjaanji. Pele mu kampango 11, Mozesi ulomya kwaamba kuti walo waabandika a Yahuwah “kubusyu abusyu mbubonya mbuli muntu mbwaambaula amweenzinyina. Balongwenyina aabo babandika antoomwe (kugwisyila misyobo ya kwaambaula ya mazubaano) beelede kuba abusena bomwe alimwi tabaambauli kuli umwi awumwi kabadukwide masyule. Kababambene kukkala, balakonzya kucenkana masyu nobabandika, kumwi kabasoleka munzila imwi kuba “kunembo” lya muntunyina ooyo ngobabambene limwi. Nokuba kuti Yahuwah a Mozesi bakabandika busyu abusyu, tulakonzya kubala mukampango 20 kuti tacikonzyeki kubona busyu bwa Yahuwah mpoonya akuzumanana kupona. Yahuwah wakati: Tokonzyi kubona busyu bwangu pe, nkaambo taakwe muntu uukonzya kubona busyu bwangu akupona.” Yahuwah taakwe nalizambaila pe, pele kunooli cilakonzyeka kuti busyu bwa Yahuwah bwakali sinkilidwe munzila imwi kuzwa kuli Mozesi eelyo nibakali kubandika kunembo lya umwi awumwi ccita biyo kuti nicakali cilengaano ca Mungelo wa Mwami. Ziimo zyabo bakaimvwi “kunembo” lya umwi awumwi nibakali kubandika busyu abusyu (eeco inga kacinooli kwiimvwi kabalangene). Mu kampango 23, ipenzi eeli lilibambuludwe eelyo Yahuwah naakalekela Mozesi kuti abone kusyule lya (Yahuwah), kwiinda kuti abone busyu bwakwe. “Ndamana kwiinda ndagwisya ijanza lyangu, aboobo ulabona isule lyangu, pele busyu bwangu tokoobubona pe. “Cilisalazyidwe kuti Yahuwah ulipandulula (mukulibonya mu cilengaano eeci) kuti ulaa kusyule a kunembo kajisi a busyu.

Aboobo, eelyo notubala kutibusyu bwa Nyika,’ limwi bbazu lya Nyika lilangikaanga ndelipandululwa. Ino inga lyaba kuli bbazu eelyo atalaa bbola? Kunyina mabazu atalaa bbola. Aawa alimwi, aabo basyoma kuti Nyika ilipapalele tabakonzyi kucinca ncolyaamba Bbaibbele.

48) Jona 2:6 Ndakaseluka kuntalisyo zyazilundu, Ziyako zyanyika zyakandisinkilizya. Pele wavuna buumi bwangu kulufu, O Yahuwah Leza wangu.

Cizubuluzyo: Jonah weezyekanya bweende mpaakabede naakali mwida lya nswi (mwida), ku misemo ya Nyika – eeco kunooli caambilizya cisinkilizyo ca mwaako waatala lya Nyika amagolelo aa mubalo wayo.

49) Habakuku. 3:11 Izuba amwezi, zyoonse zyakaima nkuzikede, Nizyakabona mumuni wamivwi yako ileenda, Akumweka kwasumo lyako libeka-beka.

Cizubuluzyo: Izuba a mwezi zyakaima nji. Hena inga twasala kutasyoma makani aaya nkaambo biyo taayeleli muzeezo umwi na?

50) Mateyo 4:8 Alimwi Diabolosi wakamutola kucilundu cilamfu loko, wakamutondezya zisi zyoonse zyanyika abulemu bwazyo, 9elyo wakamwaambila kuti, Ezi zyoonse ndakupa, kuti wafugama akundikomba.

Cizubuluzyo: Nkaambo nzi ncikwakali kuyandika kutola Yahushua atalaa mulundu ikuti walo taakali kukonzya kubona kulaale pele buyo busena busyoonto atalaa nyika? Mumuzeezo wa Nyika iipapalele, ikuti walo naakatolwa munsaa mulengalenga, walo naakakonzya kubona Nyika yoonse mbwiibede.

51) 1 Bakolinto.15:41 Nkubuli bulemu bwazuba, abulemu bwamweezi, abulemu bwanyenyeezi, nkaambo inyenyeezi imwi ilipambukene kunyenyeezinyina kubulemu.

Cizubuluzyo: Alimwi aawa kwaambidwe kuti mwezi ulaa mumuni lwawo wini.

52) Juda 1:13 Mayuwe aalwizi aafutu Luka, alakovola bweeme bwao. NTUNYENYEEZI TUENDEENDA buyo, twakayobwedwa mudinla uusia mbi uutamani.

Cizubuluzyo: Manyika aambi taambidwe mu Bbaibbele, pele nyenyezi zilaambidwe – kusanganya a nyenyezi zyeendeenda mbuli Intanda.

58) Ciyubunuzyo. 20:8 Eelyo uyooinka kuyooena masi oonse aali muzyooko zyone zyanyika, Gogo a-Magogo, akwaabunganya antoomwe kunkondo. Mweelwe wabantu uli mbuli musee wakulwizi.9 Nkabela bakeendeenda MUBULAMFU boonse bwanyika akuzingulula inkambe yabasalali amunzi uuyandika. Mpoonya awo kwakaseluka mulilo kuzwa kujulu, wakabaumpa.

Cizubuluzyo: “Masi woonse aali muzyooko zyone zya Nyika” inga kiinooli ninzila ya kwaamba “masi, woonse” pele eeci tacisiyi kumbali kukonzyeka kuti cili masimpe ncobeni kuti masi aanyika ali mukataa magoko one aa Nyika – kapati ikuti twasanganya a makani aakuti kuyooba bangele bone mumagoko aayo kabajatilide myuwo ya Nyika. Ibbala lyakuti “bwaamba” atala aawa lisandulula musena wa Nyika alimwi kutali zibeela zya Nyika. Ibbala eeli lyakasndululwa kuzwa kubbala liitwa cintu lyakuti πλάτος/platos ( mubbuku lya Strong 4114) alimwi lilakonzya kusandululwa kuti bufwaafwi naa musena uukwazeme. Ibbala ndyolyeendelana limwi lipandulula cintu ndyakuti πλατύς/platus (mubbuku lya Strong 4116), lilakonzya kubelesyegwa mbuli busanduluzi bwa mugwagwa, mbuli muli Mateyo. 7:13 (cipapalele alimwi ciyanikidwe). Ibbala lya kucita cintu lyakuti πλάσσω/plassó (mubbuku lya Strong 4111), eelyo likonzya kusandululwa kuti ciimo/cikombole. Ibbala lyaci Frenchi lyakuti [”plateau”] liiminina cibuye cipapalele (nokuba cili munsaa kupapalala) ca busyu bwa Nyika. Eelyo bbala lyaci Frenchi lizyila kubbala lyakuti [platel], eelyo lisandulula cintu cipapalele, mbuli mutiba. Mu musyobo waci Swedish, ibbala lyakuti” kupapalala” ndyakuti”platt” (lilikonzyene alya milaka yaku German).

Kweezyekanya a BaEfeso. 3:18, “Ino ninzi bufwaafwi, a bulamfu, a kulampa kuyaansi, a kulampa kuya mujulu?” zyoonse eezyo zijatikizya misyobo yoonse ya kupima ikonzya kucitika, oomo “bufwaafwi” mobutobelwa mpeenya aawo a “bulamfu,” eeco kaciiminina kwiimpanya akataa mabala a kupima.

Yebo kweezyekanya a Ciyubunuzyo. 21:16, oomo mokuli makani aakupima munzi wa Jelusalema. Alimwi aawa bufwaafwi buliimpanyidwe ku bulamfu, alimwi inga tiicakonzyeka kupima milyango a bwaanda munzila eeyi pele buyo kuti kazipapalele. Langisya kuti “bulamfu buleelene a bufwaafwi” alimwi “ibulamfu, bufwaafwi, a kulampa kwawo kuya mujulu zileelene.

Ciyubunuzyo. 21:15 Lino oyo iwakali kundaambauzya wakalijisi ceelesyo catete lyangolida cakweelesya munzi amilyango yawo abwaanda bwawo. 16Munzi uliyakidwe azyooko zyone, zyoonse zileelene, bulamfu buleelene abwaamba. Nkabela wakeeleka munzi atete, wajana kuti mamaile aali myaanda iili ikumi aisanu. Bulamfu abwaamba abwiime bwawo, zyoonse zileelene. 17Lino wakeeleka bwaanda bwawo, wajana kuti buli azikokola zili mwaanda amakumi one azine, mbuli kweeleka kwamuntu, nkukuti kwaangelo.

***

Kuyungizya waawo, kusikila munsaa tumpango tuli 35 komwekomwe kaambilizya mamanino/magolelo aa Nyika. Mubwini, ncitu citakonzyeki kujana “manjeleela” atalaa bbola, alimwi ncintu citakonzyeki kuzyiba bbazu lya bbola eelyo lyaambwa kuti “mbusyu” (naa kunembo lya cintu cimwi). Kuba kwa magolelo a busyu bwa Nyika cintu ceelela bwinibwini atalaa Nyika iipapalele.

Saatani ukanzide kusinkilila malengelo ookwa Yahuwah kuzwa kuli ndiswe (kuti atusinkile Yahuwah), alimwi ulikkomene ku lwiiyo lwa Kulibeda kwa zilengwa leza kusanganyidwe a zyuulunzuma zili zyuulunzuma zya myaka mukataa muzeezo wakuti zuba ndelili akataa mulengalenga – eeco ncintu cicesya Yahuwah abupati bwesu ncotuyandika cinicini mu malengelo Aakwe:

Johane 3:12 Kuti ndamwaambila zyaansi tamusyomi, iniinga mulasyoma buti ndamwaambila zyakujulu?

BaLoma. 1:19 Nkaambo kuzibwa kwa-Yahuwah kulaboneka kulimbabo, ikuti Leza nguwababonya. 20Nkaambo kuzwa kumalengelo aanyika makani aakwe aatabonwi alaboneka kukumvwigwa kuncito zyakwe, nkukuti inguzu zyakwe abu-Leza bwakwe zitamani. Nkaambo kaako tabakwe bwiinsyo


Eeci ncibalo citali ca-WLC cakalembwa aaba Annika Björk. Eeci cibalo cakafwiinsyigwa kuzwa ku makani aatobela: https://bjorkbloggen.com/2018/10/20/list-of-bible-verses-that-show-a-flat-Earth-with-a-firmament/

Twakagwisya mucibalo citaanzi woonse mazina aa mituni ngobaita Taata a Mwana, kubikka mucibaka cangawo mazina mataanzi ngubaapedwe. Kuyungizya waawo, swebo twakajokolosya muMangwalo mazina ookwa Taata a Mwana mbuli mbwaakalembedwe kutaanguna abalembi ba Bbaibbele bakayoyelwa moza. Nkamu ya -WLC