Print

Mulumbe wa Bwami bwa Yahuwah

Eeci cibalo tacili ca WLC. Eelyo notubelesya zilembedwe aabalembi balaanze lya nkamu, tusimba buyo zyeezyo zyeendelana 100% a Bbaibbele a lusyomo lwesu cino ciindi munkamu ya WLC. Aboobo eezyo zibalo inga zyalanganyigwa kuti nzya nkamu ya WLC. Twakalelekwa kapati amulimo wabalanda ba Yahuwah banjaanji. Pele tatukulwaizyi ndinywe nobeenzuma kutalika kubala zyaalembwa abantu aabo. Eezyo nzibaalemba, twakazigwisya mumalembe eesu nkaambo kanjaanji zililubide akubaa tumpenda. Cintu cuusisya ncakuti tucilangaula mbungano yamilimo iitakwe kampenda. Ikuti konyandidwe nkaambo ka [zibalo/milumbe] iitali ya WLC, kobikkila maanu ku Tusimpi 4:18. Kuteelela kwesu nkwakuti kasimpe Kakwe kalazyokoloka, eelyo mumuni nuuyaa kumwesya munzila yesu. Tulakayandisya kasimpe kwiinda buumi, nkanko tulavwuntauzya kufumbwa nkokakonzya kujanwa.

Kweendelanya a milumbe iili kumoyo wangu “njeekakambaukilwa” mubuumi bwangu (kwa makumi aamyaka), mabala aa “bulelo/mwami” aayo aajanwa mu milumbe mibotu yone akali mulumbe wakageme bana Isilayeli luzutu uutacikwe mulimo mazubaano. Nokuba boobo, taakajisi cibeela akataa Banakristu. Maccu! Ndakalilubide cinicini Ime!

Kusanduka munzila iiya ku Damasikasi-Caravaggio 1600-1“Mwami wakati kuli [Saulu waku Tarsusi], ‘Ime ndime Yahushua, ooyo ngopenzya. Pele nyamuka imikila amaulu aako! Ndalitondezya kulinduwe kuti ndikusale kuba mubelesi wangu, ukabaambile bamwi zintu eezyo nzyoobona kulindime sunu, azeezyo nzenjookutondezya kumbele. Ndiyookuvuna kuzwa ku Baisilayeli akuli bamasi, nkaambo nkonkuko nkwindakutuma. Ukabazibye akubajokolola kuzwa kumudima kubanjizya mumumuni. Ukabagwisye munguzu zya Saatani akubanjizya munguzu zya Leza kutegwa kwiindila mulusyomo lwabo mulindime bakalekelelwe zinyonyoono zyabo akujana busena akati kabantu ba Leza basalidwe.’” (Milimo 26:15b-18, OGF*).

Akataa zimwi zintu zya ncobeni (“izintu Ime nzyeyubununa kuli nduwe”) eezyo Yahushua lwakwe nzyaakaambila Saulu (naa Paulu) kwakeelede kuba Mulumbe waandeene omwe wa Bulelo bwa Yahuwah. Mbuli mbwaakalemba Paulu, “Mulumbe Ime ngweekakambauka tuuzyili ku bantu pe. Nsyeekautambula kuzwa ku bantu, nanka kuyiisyigwa buya pe, pele wakandiboolela kwiinda mu cilengaano ca Yahushua Messiah” (BaGalatiya 1:11b-12). bayandisya

Bamayi babuleza bamazubaano baandaanya “Mulumbe wa luzyalo lwa Yahuwah” kuzwa ku “Mulumbe wa Bulelo.” Nokuba boobo, Paulu wakaswaanganya antoomwe mabala aali boobu kuti atondeka ku Mulumbe wamasimpe omwe buyo mubbuku lya Milimo 20:24-25. Mulumbe wamasimpe ngumwi, alimwi kuli kusinganyigwa kwaambidwe kuli baabo banyonganya nokuba kupindulula “Mulumbe wamasimpe mbuli Messiah mbwaakaukambauka” (BaGalatiya 1:6-9).

Kunyina kudonaika mu Mangwalo kuti Paulu wakazuunyene kukambauka Mulumbe ngweenya wa Bulelo bwa Yahuwah (Milimo 14:22; 19:8; 20:24-25; 28:23, 31), ooyo Simalelo Yahushua, ooyo Uunanikidwe, ooyo wakasolwede kumbele mu kwaambilizya makani mabotu. (BaHebulayo. 2:3; Maako 1:1, 14-15). Kulekela kulaale kuba cintu cakasyaalizya kuzwa ku “bukambausi,” bwakainda bwa Mulumbe mubotu wa Bulelo bwa Yahuwah pele cakali cintu caandeene kuyandika kapati alimwi (cintu ciyandika kujata maanka kuzuzikwa: Milimo 19:8) bbuku lya Milimo lyaatola myaka iili makumi otatwe kucitika. Eeci ncecicili ceelezyo ca basyomeka mubukambausi!

Kuyungizya waawo, ooyu ngo Mulumbe wini weelede kukambaukwa kusikila kumamanino kwini kwa musela uuno: “Ooyu Mulumbe wa Bulelo uyookambaukwa kuzinguluka nyika yoonse mbuli bumboni ku masi woonse, mpoonya mamanino ayoosika” (Mateyo. 24:14). “Mamanino” inzya ncobeni ayiminina “mamanino aamusela” mbuli bwaamba mabala (kampango. 3, 6). Ikuti mizeezo iipilingene, ya kudonaika yakanjilauka mu zyooko zya nyika zyone, casika ciindi cakuyaatula akubikka mucibaka cayo Mulumbe mubotu!

Nokuba kuti cilaa mpuwo mazubaano kwaandaanya cinicini busanduluzi buna Paulu kuzwa ku ziiyo zya Yahushua, Paulu lwakwe kunyina naaceya mpaakakazya mbwateelela Mulumbe mubotu antoomwe a majwi aa busongo, aakkwene aa Simalelo wesu Yahushua Messiah: “Ikuti kakuli kufumbwa muntu uuyiisya ziteendelani azeezi ngusikulisumpula. Teendelani amajwi eeni-eni aa Mwami wesu Yahushua Kilisito anjiisyo zyakulemeka Yahuwah.” (1 Timoteo. 6:3-4a).

Ibbala lyakuti “uunanikidwe” naa “Messiah” (muci Hebulayo ndyakuti Mashiach; muci Giliki ndyakuti Christos) lilibelesyedwe mu Cizuminano Cakale kwaamba bapaizi bakananikwa akwaamba bami bakananikwa (mbuli Saulu a Davida). Muuziindi zyotatwe buyo nokubelesyedwe zina lyaandeene mu cishinshimi lya “Messiah” naa lya “Ooyo Uunanikidwe” uuboola!

Hannah wakatingaana amipailo iizwide kulyeetezya mumoyo (kusikila limwi wakamita) akutalika kukomezya Samuele, mwanaakwe musankwa mutaanzi, ooyo ngwaakaaba kuti abeleke mulimo ookwa YAHUWAH, wakapa mupailo uuzwa mumoyo wa kupa kulumbila mu 1 Samuele 2:1-10. Cifwanikiso ca bushinshimi cilalibonya kumamanino aamupailo wakwe!

“Nkabela bantu banji balede mubulongo bwaansi, bayoobuka [cp. Daniele. 12:2]; ulayimikizya babulide kuzwa acitantaala ca twe akubakkazyika antoomwe a bana babami akubapa kukona zyuuno zya bulemu. Nkaambo micinjili ya nyika njiya MWAMI, alimwi alinjiyo mpabumbide nyika. “Ulakwabilila buumi bwabantu bakwe basyomeka, pele babi balazimaana mumudima, nkaambo taakwe muntu uukonzya kuzunda munguzu zyakwe mwini. Nkabela MWAMI! Bayoonyonyoonwa basinkondonyina uyoozuma kuzwa kujulu. MWAMI [YAHUWAH] uyoobeteka nyika yoonse mbwiibede, uyoopa nguzu kumwami wakwe, akuyoosumpula nguzu zyamunanike wakwe.” Nkabela kumbelaa mazuba eelyo basinkondonyina YAHUWAH “nobayoofwanyaunwa,” “Walo uyoopa nguzu ku mwami Wakwe uunanikidwe.” (1 Samuele. 2:8-10, NRSV).

Eeci cifwanikiso cisalazyidwe cisanganya kunyonyoona basinkondonyina Yahuwah, cilazumanana kulibonya aakale mu Ntembauzyo ntaanzi kwaambilizya Messiah, Intembauzyo 2, eeyo iitondezya cifwanikiso cilibotela ca Messiah mbwaakali kuyooba:

kufunzauka

“Ani bamasi bazangila nzi? Ino bayeeyela nzi zyabuyo?Bami babamasi balibambilila kulwana, beendelezi balaambilana zyabuzangi zyakulwana Leza a Musale wakwe. “Atudunsule nketani zyabo. Tuzisowe zyaanzyo zyabo kuzwa kulindiswe.” Mwami Yahuwah uuli acuuno cabwami kujulu ulaseka, Mwami Yahuwah ulabaweela. Wamana ulabatapatila cabukali, ulabapenzya mukunyema kwakwe. Ulati, ‘Ndime ndakabikka mwami wangu acilundu cisalala ca Tsiyyon [Ziyoni] mulundu Wangu uusetekene’. Mwami ooyo ulati, “Ndakanana makani aa Yahuwah. Wandaambila kuti, ‘Nduwe mwanaangu sunu ndakuzyala. Kondikumbila, ndilakupa masi lube lukono lwako, magolelo aanyika ukaavwube. Uyoobapwayaula amusako walubulo, uyoobapwasyaula mbuli cibiya camubumbi.’” Nkaako amucenjele, nomami, amuswiilile nobabetesi baansi. Amumukombe Leza cakumuyoowa, mumufugamine cakumulemeka. Amulibombye kuti atakalali, mukuti mulaba nomunyonyooka munzila zyanu. Bukali bwakwe bulafwambaana kubuka. Balilelekedwe aabo boonse bayubila mulinguwe!” (Intembauzyo. 2:1-12).

Acimwi cifwamba kulibonya mu Intembauzyo 2 ncakuti ooyo uunanikidwe ookwa Yahuwah ngweenya nguusalidwe kuyooba Mwami wa Ziyoni, eeco kaceendelana a mwami ookwa Yahuwah kusumpulwa akunanikwa mu 1 Samuele 2:10. Kusanganya waawo, Intembauzyo 2 isalazya kuti ooyu mwami/uunanikidwe uyooba Mwanaa Yahuwah — “uyoozyazyigwa” aa Yahuwah “buno buzuba.”

Cibalo catatu (acamamanino) oomo Messiah wakashinshima naa wakananikwa (oomo mwaitwa akuti “Mwanaa Mwami”) cigaminide kulembwa boobu nca Daniele 9:24-27. Aawa cishinshimi cisanganya kupima ciindi muntaamu zya “ciloba” ziindi zili makumi ciloba (490 myaka), azintu zyakainda musyule mumyaka mitaanzi iili 69 ya “mvwiki eezyo” naa “ziloba” (483 myaka). Nicakainda ciloba ca “ziloba” kusanganya a makumi cisambomwe azibili zya “ziloba,” Messiah wakali kuuyoo “kosolwa” — matalikilo aa kubukulusya akuyakilula Jelusalema (kuzwa niwaanyonyoonwa abana Bbabbuloni). Lino kakuli bumboni bwa misela bukkwene, umwi inga wabala kuti Messiah “wakakosolwa” mu musela mutaanzi wa mwami wesu.

Inzya, zibalo zinjaanji zya cishinshimi camu Cizuminano Cakale, zileendelana acifwanikiso nceenya cini cina Messiah eeci (mbuli ca Izaya caandaano 11) kakwiina mulaka uugaminide kwaamba “uunanikidwre” nokuba “Messiah” (naa Christos [Kristu] mu malembe aa CiGiliki).

Makani masyoonto buyo aajatikizya bwa inga ayenzya kabotu zintu. Ibbala lyakuti “Kristu” lwalyo lini lyakaba bbala lijanwajanwa mumyaambaulo yaa buzuba, aboobo kusandulula bbala eeli mu mizeezo kuti Kristu, Messiah, nokuba Yooyo Uunanikidwe ncintu ceelela! Nkaambo kakuti lyaambilizya mwami uunanikidwe uuciboola, muntu ulakonzya akulisandulula kuti “Mwami”. Alimwi ibbala lyakuti, “kuzyazya” naa “kuzyazyigwa” eelyo libelesyegwa mu Ntembauzyo 2:7 lyeelede kumvwisyigwa kabotu-kabotu. Liiminina ku kuzyazyigwa naa kuletwa mu buumi kwiinda mubulowa. Muntu teelede kulekela mabala aabuyanga aakuti Yahushua “wakazyazyigwa, kuleka kubambwa”! Kuzyazyigwa nkokubambwa kwini! Nkuletwa mu buumi akutalika kupona! Mukaambo ka Yahushua, “kuzyazyigwa,” kwakacitika kwiinda mu maleele ngaakabeleka Yahuwah, kuleka muciyanza ca cisaaza.

Eelyo Yahushua lwakwe naakali kuvwuzya kwaamba makanaa “Bulelo bwa Yahuwah” (naa “Bulelo bwa Kujulu” zimwi ziindi, muli Mateyo buyo mulikke), wakali kwaamba nzi? Wakali kwaamba kuti bwakali Bulelo bwakacili kuboola, oomo kuyanda kwa Yahuwah mokuyoocitwa cabulondo anyika eeyi (mbweenya mbokucitwa cino ciindi kujulu, Mateyo 6:10). Walo wakali kutondeka ciindi eelyo babombe myoyo (naa balitola ansi) nobayookona nyika (Mateyo. 5:5, cimwi cakalembulwa kuzwa mu Intembauzyo 37:9, 11, 22, 29, 34). Walo wakaamba cigaminina kuli baabo bajayi bakamutamikizya “Mwanaa Muntu unookkede kujanza lyalulyo lya nguzu akuboola mumakumbi aakujulu” (Mateyo 26:64, kwiinduluka cili mu Intembauzyo. 110:1 amuli Daniele. 7:13, 18, 22, 27). Kuboola kwa Bulelo bwa Yahuwah kumbelaa mazuba aakuzyokela kwa “Mwanaa Muntu” mubulemu kutozya mibandi ya Bulelo yokwa Yahushua ku malembe aa mulumbe mubotu (Mateyo. 25:31; Luuka 18:8, aamwi manjaanji.). Kunooli ncintu cancobeni kuti majwi eeni ookwa Yahushua aakuti “Bulelo bwa Yahuwah” akaboolela kuzwa muli caalemba Daniele 2:44 (amuli. Obadiya. 21; Mika. 4:7-8):

“Mumazuba aabami aabo, Leza wakujulu uyoobikka bwami butakanyonyoonwi, alimwi tabukasiilwi bantu bambi. Buyoopwayaula amalelo aayo woonse akwaamanizya, pele bwalo bunooyooliko mane kukabe kutamani. Ncocaamba cilengaano cabbwe lyakakolomoka kuzwa mucilundu, tiilyakakolomonwa amuntu pe, bbwe eelyo lyakapwayaula lubulo, bulongo, nsiliva angolida. Leza mupati wanguzu wakakutondezya omwami eeco ciyoocitika kumbele. Ciloto ncakasimpe abwalo bupanduluzi bwaco bulisinizizye.” (Daniele 2:44-45).

Daniele2

Kweezyeka mbotulanganya “Mulumbe wa Bulelo bwa Yahuwah,” tulakonzya kulanga majwi aacishinshimi aa mungele Gabulieli mucaandaano citaanzi ca Luuka. Kakwiina kwiindilizya cilembedwe, muntu umwi inga waamba kuti Gabulieli wakakambaukila Maliya Mulumbe wa Bulelo bwa Yahuwah!

“Koteelela: webo Maliya uyoomita akuzyala mwana mulombe, uyoomuulika zina lya Yahushua. Uyooba mulemu, uyooitwa kuti Mwanaa Yahuwah Sijulu wamajulu. Mwami Yahuwah uyoomucita kuti abe mwami, mbuli Davida wisi mbwaakabede. Alimwi uyooba mwami wamusyobo wa Jakobo mane kukabe kutamani. Bwami bwakwe Yahuwah tabukamani pe... Mungelo wakamwiingula wati, “Muuya Uusalala uyooboola alinduwe, anguzu zya Yahuwah Sijulu wamajulu ziyookuvwumbilila. Aboobo mwana uusalala ooyo ngoyoozyala, uyooitwa kuti Mwanaa Yahuwah. (Luuka 1:31-33, 35).

Oobu buzuba butegwa “sunu” bwa kuzyazya (kuzyazyigwa) kwa Mwanaa Yahuwah (mu Intembauzyo. 2:7) aboobo kwaambwa cigaminina kuganta kuti bwakali buzuba bwini eelyo Yahuwah naakazyazya mwanaakwe ca maleele muli Maliya!

Kupenzyegwa a Bulemu (Kweendelanya a Bulelo)

“Nkaambo Ime ndizulidwe kuti aaya mapenzi ngotujisi mazuba aasunu ninzi kweelanya abulemu oobo Yahuwah mbwayootuyubunwida muli ndiswe!” (Rom. 8:18). “Swebo tulaa lubono [mumuni wa luzyibo lwa bulemu a Bwami bwa Bulelo bwa Yahuwah] oolo ndotuyobozyela mu nongo ya zyabulongo kuti cizibike kuti ninguzu zigambya eezi zizwa kuli Yahuwah, tazizwi kulindiswe tobeni pe. Tulapenzegwa munzila zinji-zinji, nikuba boobo tatupwaigwi. Tulizingidwe, nikuba boobo tatutyompwi., Tulatundululwa, pele tatubulide uutugwasya. Tulaumputwa, pele tatuzundwi. Lyoonse tuliyumwide mumibili yesu lufu lwa Yahushua, kutegwa buumi bwa Yahushua abwalo buboneke mumibili yesu. Ciindi ncotupona tulaabwa kulufu nkaambo ka Yahushua, kuti buumi bwa Yahushua abwalo buboneke mumibili yesu yabuntunsi.]” Nkankakaako ncotutatyompwi. Nikuba kuti mubili wangu uyabucembaala, pele muuya wangu uyabuyungizigwa lyoonse. Mapenzi eesu mauba-uba alimwi ngakaindi kaniini, pele ayootuletela bulemu bupati kapati, bulemu butamani, butakonzyi kweenzyanyizigwa pe. Tatulangi kuzintu zibonwa pe, pele tulanga kuzintu zitabonwi. Nkaambo zintu zibonwa nzyakaindi kaiini buyo, pele eezyo zitabonwi tazigoli pe nzya musela uuciboola.] (2 Bakolinto 4:7-11, 16-18). Cilisalazyidwe kapati kuti,aciga aawo mpotusikila kutambula Bulelo bwa kulangila bulemu mbotuyooyubunwidwa mumusela uuboola, swebo tulibambila kukula cino ciindi muciimo cesu ku mapenzi ngotunjide lino: “Tweelede kwiinda mumasunko manji-manji kuti tukanjile mu Bwami bwa Yahuwah” (Milimo 14:22).

kasimbi-kalalila

“Ncendiyanda ncakuti ndizibe Kilisito anguzu zyakamubusya. Ndimvwe mapenzi aakwe akuba mbuli nguwe mulufu lwakwe, kuti ndacita boobo nkajane buumi mububuke bwabafu.” (Filimoni. 3:10; langa amuli Luuka. 14:14; Daniele. 12:2).

Kuzyibana kwesu a Messiah Yahushua kuguminizya kupenzyegwa aanguwe cino ciindi kwa kaindi kasyoonto eelyo notucilindila cakukkazyika camba bulemu, a bulangizi buteeli bwa musela uuboola!

Aaya makani woonse aakupenzyegwa munzila iitaluleme ayeeme kukujatilila malailile ookwa Yahushua mu Mulumbe wakwe atalaa Mulundu. Zimwi ziindi inga cinoosunka muntu kulitukuuna kuti umwi wakutalika caali. Pele nokuba boobo, ikuti katuli bantu bayoowa-Yahuwah ku ziiyo amikonzyanyo yokwa Yahushua, tulapenga cabulemu akulekelela (kakwiina majwi mabi nokuba kunonga, azimwi zinjaanji.) kumwi katubikkide meso eesu akuboola kwakwe mubulemu akubuka kuzwa kubafu mubulemu mu musela uuboola!

“Balilelekedwe basikuyanzanya, nkaambo bayooitwa kuti mbana ba Yahuwah. “Balilelekedwe aabo bapenzegwa akaambo kabululami, nkaambo bwami bwakujulu mbubwabo. “Nywebo mulilelekedwe ciindi bantu nibayoomutukila, kumupenzya akumutamikizya zintu zibi zyoonse zyakumubejezya ankaambo kandime. Amutangale akusekelela nkaambo bulumbu bwanu kujulu mbupati. Mbombubo mbubonya oobo bantu mbobakabapenzya basinsimi aabo bakali kumbele lyanu.” (Mateyo. 5:9-12).²

kulumba


Eeci ncibalo citali ca-WLC cakalembwa aaba Kenneth LaPrade.

Twakagwisya mucibalo citaanzi mazina aabakomba mituni ngobayita Taata a Mwana, akubikka mucibaka cangawo mazina mataanzi ngubaapedwe. Kuyungizya waawo twakajokolosya mutumpango ntotulembulude akubikka mazina aa Taata a Mwana, mbuli mbwaakalembedwe kutaanguna abalembi bamu Bbaibbele bakayoyelwa moza. Nkamu ya-WLC