Print

Nkaambo Nzi Musyobo Wa Cijulujulu?

Eeci cibalo tacili ca WLC. Eelyo notubelesya zilembedwe aabalembi balaanze lya nkamu, tusimba buyo zyeezyo zyeendelana 100% a Bbaibbele a lusyomo lwesu cino ciindi munkamu ya WLC. Aboobo eezyo zibalo inga zyalanganyigwa kuti nzya nkamu ya WLC. Twakalelekwa kapati amulimo wabalanda ba Yahuwah banjaanji. Pele tatukulwaizyi ndinywe nobeenzuma kutalika kubala zyaalembwa abantu aabo. Eezyo nzibaalemba, twakazigwisya mumalembe eesu nkaambo kanjaanji zililubide akubaa tumpenda. Cintu cuusisya ncakuti tucilangaula mbungano yamilimo iitakwe kampenda. Ikuti konyandidwe nkaambo ka [zibalo/milumbe] iitali ya WLC, kobikkila maanu ku Tusimpi 4:18. Kuteelela kwesu nkwakuti kasimpe Kakwe kalazyokoloka, eelyo mumuni nuuyaa kumwesya munzila yesu. Tulakayandisya kasimpe kwiinda buumi, nkanko tulavwuntauzya kufumbwa nkokakonzya kujanwa.

Nkaambo Nzi Musyobo Wa Cijulujulu?

Kampango kakujuzya makani: Myeelwe 15:37-40

37 Yahuwah wakaambila Mozesi wakati,

38 Ambila bana ba-Isilayeli kuti mumazyalani aabo woonse balicitile mayaayila mumyoombe yazikobela zyabo akwaanzya mayaayila intambo ya cijulujulu.

39 Lino kufumbwa ciindi nemwabona mayaayila, munikwiibaluka malailile woonse aa Yahuwah, kuti mwaacite, mutatobeli miyeeyo yamyoyo yanu azisusi zyameso aanu zikonzya kumubuzya lusyomo.

40 Mucite obo, kuti mwiibaluke akucita milawo Yangu yoonse, musalalile Leza wanu.

Ndiiyandisya milawo yokwa Yahuwah. Inzya ncobeni. Walo nguwaabikka luyando oolo muli ndime. Kuleka biyo kuti ndiiyanda milawo... Ime ndayanda kwiiyanda milawo. Cilandikondelezya. Tuuli mukuli pe. Ime ndakkomana kutobela milawo, alimwi Ime ndakondwa nezyiba nzila ya kwiiteelela cakumaninizya. Ime ndili mbuli Davida mu Intembauzyo 119:97 - "Ma Ime nduuyanda mulawo wako; nguuli mumizeezo yangu buzuba boonse." Mulawo uululeme mubukkwene uzwa ku Mulengi uuzwide bulondo, aboobo Ime ndayanda kumulemekezya kusikila mbuli pekonzyela.

Ime nsyekalubi neekataanguna kuzyiba kampango nkitwataanguna kuvwumbula muciiyo ca sunu. Ime ndakali kkede a Mukwabo Arnold a Mucizyi Hazel (bamakwaangu) mu ŋanda mukkalilwa mangolezya amwi; kwakaindide buyo kusikila munsaa mwaka nkekwetene aa Tisha, alimwi kwakalaa mwaalumi umwi wakakkede oomo mu ŋanda antoomwe andiswe, mbube zina lyakwe wakali Orlando Smith. Mukwabo Orlando wakali mwaalumi wa myaka iikubwene kalaa cilezu cituba amasusu aatuba, malamfu, aalipesede akulengeenga mumbalaa busyu amutwe wakwe. Mukwabo Orlando wakali samide a kasoti amutwe wakwe, alimwi lyoonse wakali kulangikaanga buluke wakali kubusunsila kusikila mwida kutali mbweekazyibide Ime.

Cimwi cintu cakali ceenzu kuli ndime nceekabona ntukole twamazakala katulengeenga azikobela zya Mukwabo Orlando. Walo wakalaa tukole tone twaangidwe mutupulo twakukobekela muncinda, alimwi wakali jisi a tumwi twaangidwe kumaboko alimwi akamwi kuzinguluka munsingo yakwe. Cimvwika bweenzu kuli ndime nkaambo ndakaubamba mulawo ooyu kwa ciindi kusikila lino, pele ndayeeya neekali kumubuzya kuti, "Mukwabo, nkaambo nzi ncosamide tukole ooto?" Ooyo mubuzyo umvwika bweenzu kuzwa mukanwa lyangu cino ciindi, pele Ime ndakamubuzya mubuzyo ngweenya bantu banjaanji ngubakali kundibuzya kwa myaka iikubwene.

Walo wakanditozya ku Mangwalo, kugaminina ku Myeelwe 15:37-41. Ndilakanana kujatikizya ceeco mukaindi kasyoonto aawa akumupa zyakainda musyule.

Mu Myeelwe 15:32-36 tujana makanaa mwaalumi ooyo ngubakadinkaula mabwe nkaambo kakutosoka mulawo wa kubamba Nsabata. Bamwi bana Isilayeli bakamubona muntu ooyo katebba nkuni mubuzuba bwa Nsabata. Yahuwah naatakazumizya munzi woonse kuti bamuume mabwe mwaalumi ooyo afwe pele biyo kuti kakuli ooko kusotoka mulawo wa Nsabata kali wakacitila caali katakombeleli. Mbube, naakainda aaya, Yahuwah waakanana kuli Mozesi.

Myeelwe 15:38 38

Baambile bana Isilayeli kuti mumazyalane aabo woonse beelede kulibambila mayaayila kumyoombe ya zikobela zyabo, akubikka kanweba ka mweemvwe mu kakole kumoombe [omwe-omwe] wa cikobela.

Kunyina aambi notutonkomana kubala aawo mpocaamba MABAZU one mukampango aaka, Pele kampango kayungizya waawo aako kaambilizya mulawo ooyu nka Ciibalusyo 22:12. Aawo tubala kuti ooto tukole tweelede kubikkwa kumabazu one aazikobela zya bana ba Isilayeli. Aawa tubala kuti mu Myeelwe kanweba kamusyobo wa cijulujulu keelede kubikkwa mukakole kubbazu lyomwe-lyomwe. Aboobo ncobeni, aawa tupedwe milawo yobile yakutobela. Mulawo mutaanzi ngwakubamba tukole, mpoonya wabili eelyo notupesa tukole ooto, nkusanganya kanweba kamusyobo wa cijulujulu naa kamweemvwe.

Ikuti naa yebo wakakkala munsaa tubunga twa basyoma muli Messiah nokuba twaba Hebulayo, yebo nookali kunga wamvwa nkobayita tukole ootu kuti "tzitzit." Pe ma, ibbala lyakuti "tukole" na "mayaayila" mucaandaano ca Myeelwe 15 lyakasandulwa kuzwa kubbala lyaci Hebulayo lini eelyo:

H6734 - צִ יצִ ת צִ יצִ ת 'tseeth-tsee tsiytsith

Lyacikaintu ndya 6731; mbuli tubeela twa maluba nokuba kukoya mababa, nkokuti, kasusu kapesedwe, kakole:—mayaayila, kakole.

Eeli bbala lini lyaci Hebulayo libelesyedwe buyo ziindi zyone mubbuku lya Milawo (Tanak), 3x mu Myeelwe 15, mpoonya ciindi comwe buyo muli Ezekiya 8:3 oomo motubala kuti (KJV), "Mpoonya wakatandabika cikoya kwaanza, wakandijata Ime (Ezekiya) a cikama camasusu aamutwe wangu; mpoonya muuya wakandinyampula me nkelengeenga akataa nyika ajulu, akundeeta mu zilengaano zya Elohimu ku Jelusalema..." Ibbala lyakuti "cikama" eelyo lyaamba masusu aalipesede nde bbala lyaci Hebulayo lyakuti "tzitzit." Aawa twabona mbozyeendelana, cikama ca masusu aalipesede akonzyanya aa mazakala aa moombe wa cikobela nokuba kakole.

safilo

Katuyaa kubala lino mu Myeelwe 15.

39 Lino kufumbwa ciindi nemwabona mayaayila, munikwiibaluka malailile woonse aa Yahuwah, kuti mwaacite, mutatobeli miyeeyo yamyoyo yanu azisusi zyameso aanu zikonzya kumubuzya lusyomo.

40 Mucite obo, kuti mwiibaluke akucita milawo Yangu yoonse, musalalile Leza wanu.

Yahuwah waamba kuti ootu tukole, antoomwe a kanweba ka musyobo wa cijulujulu muli ntuto, tunooli ciibalusyo kubana ba Isilayeli kuti nobalanga tukole ooto kabaibaluka milawo yokwa Yahuwah. Aboobo Yahuwah ncacita aawa upa bana Isilayeli mulazyo uuyungizyidwe (mulawo wa tukole) kutegwa abagwasye kwiibaluka milawo Yakwe eeyo iijatikizya mbobeelede kupona maumi aabo. Tulizyi kuti naba Yahushua Messiah awalo wakatobela mulawo ooyu nkaambo mu Milumbe mibotu, aawo mpokwaambwa kuti umwi mukaintu wakaguma "moombe" wa cikobela cakwe, ibbala lyaci Giliki liiminina "moombe" lyakuti (kraspedon) ndebbala ndeenya libelesyedwe amu malembe aa Septuaginti mu bbuku lya Myeelwe 15:37-41. Aboobo ooyo mukaintu wakalaa bulwazi bwa cilowa wakaguma cibeela ca "tzitzit" eeco cakali kumoombe wa cikobela cokwa Yahushua.

Lino, Ime njanda kuti ubikkile maanu kuli ceeci: nkaambo nzi Yahuwah ncaakasala kuti tukole ooto tube musyobo wa cijulujulu? Hena wakaile kuganta biyo akusala musyobo ooyo na?

Lino, Ime njanda kuti wiibaluke cintu cimwi nceebandika kale. Yahuwah tavwuli kuyubununa "kaambo ka mulimo" wa milawo Yakwe. Zimwi ziindi tulatobela mulawo, pele tatumvwisyide kuti nkaambo nzi cini ncotuutobela. Tulazumanana kutobela mulawo nkaambo tulizyi kuti Yahuwah ngu taata waluyando alimwi walo ubambilila buumi bwesu. Tulateelela nokuba kuti tatumvwisyide kaambo keni ncatupede mulawo umwi.

Kanjaanji eelyo notutobela mulawo, kakwiindide myaka minjaanji kumbelaa mazuba, Walo ulatupa maanu aa kumvwisyisya. Zimwi ziindi nokuba boobo, Walo tatuyubunwidi ncociiminina. Eelyo nasala kutatuyubunwida mulimo wa mulawo umwi, swebo tweelede kuzumanana kuya kumbele kuteelela Nguwe nkaambo... Taata nguuzyi kabotu kwiinda boonse.

Mazubayaa aayinda ndakaswaanya makani mapya kuli ndime. Ono ndatola mvwiki yomwe nkebala, Ime ndabbukizya kuti bamwi bantu bakasika kaindi ambaakani yakuteelela boobu eeyi. Ooku nkuteelela kwa nsiku lini, alimwi Ime ndasyoma kuti ndizyi kaambo keni Yahuwah ncaakalaila kuti kanweba ka musyobo wa CIJULUJULU kasanyanyigwe mukakole ka cikobela, eeco ncintu ciyandika ncobeni. Ime njanda kwaabanya boonse bali waano kutegwa ayebo uteelele.

Busena butaanzi nkweyanda kuunka mbwa Kulonga 24. Mu Kulonga 24 kulembedwe ndiswe Pobwe lya Cizuminano akataa Yahuwah abantu ba Isilayeli. Koibaluka kuti Kulonga 20 nkupegwa milawo iili kkumi kuzwa mu mulomo wa Yahuwah, nkabela mu Kulonga 21-23 muli milazyo yiindene iijatene aa milawo iili kkumi. Ndiyanda kutalikila mu Kulonga 24, kampango 1, kutegwa ndijane aakutalikila caambwa.

Kulonga 24:1-8

1 Lino wakaambila Mozesi kuti, Amutante nkwabede Yahuwah, yebo a-Aloni a-Nadabu a-Abihu abapati ba-Isilayeli bali makumi aali musanu aabili, mukombe kulaale.

2 Mozesi alikke nguuyelede kuswena afwaafwi kuli Yahuwah. Bamwi batasweni afwiifwi pe, abalo bantu tabeelede kumusindikila."

3 Mpawo Mozesi wakaakulwiida bantu majwi woonse aa Yahuwah, ambeta zyoonse, nkabela bantu boonse bakavwuwa ajwi lyomwe, bati, “Makani oonse Yahuwah ngaamba tulaacita”

4 Lino Mozesi wakalemba majwi oonse aa Yahuwah. Nkabela nebwakaca, wakafumina kuyooyaka cipaililo munsi acilundu, amisumpululu iili ikumi aibili mbubonya mbuli mweelwe wamisyobo yabana ba-Isilayeli. 5 Lino wakatuma bamwi balombe babana ba-Isilayeli kuyoopaizya zipaizyo, nkabela bakatuulila Yahuwah iŋombe, zibe zipaizyo azituuzyo zyakutontozya.

6 Lino cisela cabulowa, Mozesi wakacibweza akucibikka mumutiba, acimwi cisela wakacisansaila acipaililo.

7 Mpawo wakabweza ibbuku lyacizuminano akulibala mumatwi aabantu, Nkabela bakaamba kuti, “Coonse Yahuwah ncaamba, tulacicita, tulaswiilila.”

8 Elyo Mozesi wakabweza bulowa, wabusansaila abantu, wati, Amubone! Mboobu bulowa bwacizuminano Yahuwah ncatangene anywebo mbuli majwi woonse aaya.

Pe twabona citola busena aawa. Yahuwah ubamba cizuminano abantu ba Mangwalo aakwe. Ibbala lya Torah liiminina ziiyo amalailile ookwa Yahuwah. Ono, atuzumanane kubala.

Kulonga 24:9-10

9 Mpawo Mozesi a-Aloni, Nadabu a-Abihu, abapati bali makumi aali musanu aabili babana ba-Isilayeli, bakatanta,

10 nkabela bakabona Leza wa-Isilayeli. Kunsi lyamaulu aakwe kwakabonwa mbuli cibuye camabwe casafiri, cisalala mbuli kujulu kwini.

Moses abaabo balaa nguwe baambwa kuti bakamubona Leza wa Isilayeli (kutali mu bulemu Bwakwe buzwide, nkaambo munzila imwi ibbala lya "kubona" [ra'ah] lilakonzya kwiiminina kuti "kuzyiba." Bumwi [busanduluzi] bwa kampango aaka mbwakuti bakabubona bulemu bwa Yahuwah).

Lino, Ime njanda kuti utonkomane a busanduluzi bwa ceeco ncibaabona kunsaa matende Aakwe. Kampango kalembedwe kuti kwakali aanga musemo wa bbwe lya safilo stone eelyo lyakali kubalangala mbuli julu. Mumangwalo aa Septuaginti kulembedwe Kulonga 24:10 kuti "Nkabela bakabona busena aawo mpaakaimvwi Leza wa-Isilayeli. Kunsi lya matende aakwe kwakabonwa mbuli cibuye camabwe ca safilo, cisalala mbuli kujulu kwini." Aboobo, Mangwalo aansiku mu Septuaginti aamba zinji kuleka biyo kubona cuuno cabulemu ca Leza kwiinda kubona Yahuwah Leza lwakwe mbwabede, muciimo ca Moza, eeci ncotubona kuti tacikonzyi kuba boobo kweezyekanya ku Mangwalo amwi.

Citobela, Ime ndijisi cifwanikiso ca bbwe lya safilo ... eeco nceekabuula a intaneti kuzwa kumuntu wuuzya zya kulisakatizya. Yebo ulabona kuti ndya musyobo wa cijulujulu mubotu, mbuli julu nokuba lwaanje lwa meenda malamfu lwa cijulujulu.

sapphire

kulema 10.47 carat, bbwe lya safili lyaku Sri Lanka, Muulo: USD $90,100

Ikuti lino twalanga tumpango tongaye mu Bbuku lya Ezekiya, tulabona kuti cuuno ca Yahuwah cibambidwe aa bbwe lya safilo eeli. Mpampawo aawa mpocitalika kukondelezya.

Ezekiya 1:25-28

25 Mpawo kwakamvwigwa ijwi lizwa ku mweenya uuli atala lyamitwe yabo, nibakaima nji bakuvwunga mababa aabo.

26 Alimwi kujulu lya mweenya ooyo wakali atala lyamitwe yabo kwakaboneka cili mbuli cuuno cabwami, cakali mbuli ibbwe lya Safilo, nkabela atala acintu eeco cakali mbuli cuuno kwakakede uukoya mbuli muntu.

27 Lino ndakabona mbuli mundalila uusalalisya ambuli mulilo uuli mukati kansaka. Kuzwa kubee mu cibuno cakwe kuya mujulu, alimwi kuzwa kubee mu cibuno cakwe kuya ansi, ndakabona mbuli mulilo. Alimwi kakuli mumuni uumuzyungulukide.

28 Mbubonya mbuli fulicoongo uuboneka mujoba ciindi camvwula, mbuwakabede mumuni wakazyungulukide. Mbuboobo mbucakabede cilengaano cabulemu bwa Yahuwah. Lino nindakacibona [eeco], ndakawa akuvwuntama ansi, nkabela ndakamvwa ijwi kalyaambaula.

Aboobo aawa mu cishinshimi ca Ezekiya, walo wakazwezya musyobo wa bulemu bwa Yahuwah, mpoonya wakabona cuuno cabulemu kacilibonya mbuli bbwe lya safilo, nceenya cini Mozesi a Aaloni ncibaabonede mu Kulonga 24:10. Bikkila mu mizeezo eeci, kuti Mozesi a Aaloni babone cuuno ca Yahuwah eeci cibambidwe aabbwe lya safilo, Yahuwah wakaletezya bbwe eelyo Anguwe kuzwa kujulu ooko nkwakkala. Walo wakaletelezya lya sapphira lini eeli kuzwa kujulu. Aawa ncotubona ncakuti cuuno cabulemu cokwa Yahuwah cibambidwe aa bbwe lya kujulu lilibotela lya safilo.

Twabona alimwi eeci muli Ezekiya 10:1, oomo motubala kuti, "Nkabela Ime ndakalanga, mpoonya atalaa mweenya ooyo wakali atalaa mitwe yama cherubimu kwakali cintu cimwi mbuli bbwe lya safilo likonzyanya bubambe a cuuno cabulemu eelyo lyakalibonya atalaa mbabo."

Lino, atupilukile ku Kulonga 24 oomo motubala makanaa musemo wa safilo kunsaa matende ookwa Yahuwah, alimwi atubale kampango (10) atwa 11-12.

10 nkabela bakabona Leza wa-Isilayeli. Kunsi lyamaulu aakwe kwakabonwa mbuli cibuye camabwe casafili, cisalala mbuli kujulu kwini.

11 Leza taakabacisa bapati bana Isilayeli; bakalya akunywa.

12 Yahuwah wakaambila Mozesi kuti, "Boola kuli Ndime atalaa mulundu akkale aawo kutegwa Ime ndikupe mabwe aapapalele aajisi mulawo amalailile aayo Ime ngeekabalembela kubalailila."

Bikkila maanu kuti mpeenya mbutwamanina kubala makanaa bbwe lya safilo lili kunsaa matende ookwa Yahuwah, Yahuwah waambila Mozesi kujatikizya mabwe aapapalele aawo milawo mpiilembedwe. Walo uyanda kupa mabwe aapapalele aaya kuli Mozesi, mpoonya wakamupa ncobeni kumamanino aamazuba aakuliimya kwa Mozesi aali makumi mu Kulonga 31:18.

Ime aawa njanda kutondeka kuti eelyo notubala "kuti Ime ndakupa mabwe aapapalele" (KJV) eeco cizyila cigaminina ku mulaka waci Hebulayo kwaamba kuti "Aboobo I me ndiyookupa mabwe aapapalele aa bbwe LINI." Ibbala lyaci Hebulayo lyakuti "bbwe" ndyakuti "eben," pele aawa muci Hebulayo kulembedwe bbala lya "ha eben" eeco ciiminina bbwe LINI. Kaambo keni aawa nkakuti EELYO bbwe ndendilyo bbwe ndibaabona kunsaa matende ookwa Yahuwah!

Tuleezyeezya mabwe mapati aaya akabambidwe aa mabwetuba nokuba bbwe lya nsiku lijanwa atalaa mulundu, pele ino kuti Yahuwah wakalemba milawo Yakwe atalaa mabwe mayandisi aa safilo, ndeenya bbwe libambidwe cuuno Cakwe cakujulu? Ino kuti naa Yahuwah wakakomona mabwe aapapalele kuzwa acuuno cakwe cini? Ime ndakajana kuti kulanganya mabwe aansiku aayo kwakali kwakuti akali tubwe tusyoonto mbuli tubbokesi twa bbwe lya safilo lizwa ku cuuno ca Yahuwah.

mulundu-wa-sinai-a-bbwe-lya-safilo

Neekali kubala ceeci, Ime ndakajana cintu ca Targum cikkomanisya caalembedwe mu mulaka waci Alamu myaka 1,500 yakainda. Ibbala Targum liiminina "kusandulula naa kusandula." Tee wabona kayi, eelyo bamaJuuda nibaazyokela ku Jelusalema kumamanino aabuzike mu Bbabbuloni, bunji bwabo bakatalikide kwaambaula mulaka waci Alamu alimwi tiibakacili kwaambaula ci Hebulayo. Aboobo bapaizi bakali kunga babala Bbuku lya milawo muci Hebulayo mpoonya akusandulula naa lupandulula mumulaka waci Alamu. Inga cabaanga ndime eebala cibeela ca Bbuku lya milawo mpoonya akusandulwida akupandulwida nduwe bbuku eelyo mu Cikuwa.

Mukuya kwa ciindi Aaya malembe aaci Alamu akalembwa, alimwi zimwi ziindi akali kubalwa muma sinagogwe mumazubaa Yahushua. Ncaatucitila nkutupa malembe eeni aali mubbuku lya milawo (Cizuminano Cakale) aakamvwisyidwe akusandululwa abana Isilayeli bansiku.

Kampango nkeekabbukizya neekali kwiiya kakali malembe (Targum) aa Lwiimbo lwa Solomoni. Mulembi wa malembo aaya uusandulula Lwiimbo kuti lupandulula cilongwe akataa Yahuwah a nabwiinga wakwe wa maambila mbali - Isilayeli – mpoonya usyoma kuti eeco citwiinzya mu lweendo lwa Isilayeli munkanda.

Kampango katobela kalembedwe mubbuku lya Targumu, tulabala Lwiimbo lwa Solomoni 1:11 - "Tulapesa zyoosedwe zya golide zinyembedwe aa nsiliva." Mpoonya bbuku lya makani lyaamba kuti:

"Mbube jwi lyakeza kuli Mozesi: Tanta kuya ku mulengalenga, nkabela Ime njookupa mabwe aapapalele obile, aakabezwa kuzwa kubbwe lya safilo lya cuuno Cangu cabulemu, aamwekamweka mbuli golide iitavweledwe, aabikkidwe mumilongo, aalembedwe amunwe wangu, aawo aali Mabala aali Kkumi, aasalazyidwe kwiinda nsiliva ziindi ciloba zili ciloba... mpoonya Ime njoopa mabwe aayo kwiinda mu janza lyako kubantu ba Ŋanda ya Isilayeli." Maccu...

Aawa tujana malembe aamulaka waci Alamu, aacembeede myaka 1,500, akwaamba kuti mabwe aakalembedwe milawo iili kkumi akabezwa kubbwe lya safilo lya cuuno cabulemu cokwa Yahuwah. Cabotesya eeco kuti naa wandibuzya Ime.

Cili kabotu, Ime ndakaswaanya cakalembwa ciguminizya cibeela ca Kulonga (34:1) eeco caamba kuti milawo yakalembedwe atalaa mabwe aapapalele aa safilo. Eeci cakalembwa kaindi myaka 900 yainda, cakalembwa aamwaalumi waazyibidwe kuti Rashi. Walo wakali kusyomwa kuti wakali wa lunyungu lwa mwami Davida, aboobo wakali mu Juuda. Wakazyalilwa mu dolopo lya Troyes ku France, mpoonya aakale mu buumi bwakwe, wakaba sicikolo mupati wa Bbuku lya milawo/Tanak, akulemba zinjaanji zigumikizya tumpango tunji twa Mangwalo Aasetekene.

Katutaninga bala ncaakaamba Rashi kujatikizya Kulonga 34:1, atubale kampango lwako keni:

Kulonga 34:1

Yahuwah wakati kuli Mozesi, "Lino Yahuwah wakaambila Mozesi kuti, Beza mabwe obile aapapalete mbubonya mbuli mataanzi, ndikalembe mpoonya amabwe aayo majwi woonse aakalembedwe amabwe mataanzi ngowakapwayaula."

Inzya, eeci ciletela mizeezo kasimpe kakuti eelyo Mozesi naakaseluka kuzwa amulundu (Kulonga 32) naakamana kutambula mabwe aapapalele mataanzi, waakalala kapati akaambo ka bantu bakali kukomba moombe wa golide, mbube wakaapwayaula a mabwe aayo anselelo lya mulundu ooyo, akwaafunzaula muzibeela-beela. Ncenciceeci Yahuwah ncalailila Mozesi kuti abeze mabwe aambi mbuli aakutaanguna.

Rashi waamba kuti aaka kampango katobela: "Walo wakamutondezya mugonti wamabwe aa safilo wakali mu civwuka cakwe, mpoonya wakati kuli nguwe, ‘Makomwe aa safilo alaba aako,' mpoonya kuzwa waawo Mozesi wakavwuba cinicini." Rashi usyoma kuti aaya mabwe aapapalele aabili akabambidwe aabbwe lya safilo. Kutali bbwe lya safilo lyakakomwedwe kuzwa acuuno ca Yahuwah, pele kalili bbwe lya safilo nokuba boobo. Ikuti Rashi naakalemba makanaaya, mbwaakacita ncobeni, eeci caambilizya kuti, kulanga zintu zyoonse mbozibede, ooku nkokwakali kuteelela kwakalaa mpuwo mazubaayo nkaambo walo wakali kulanganyigwa kuba Mufundisi uululwa mulusyomo lwa buJuuda. Ikuti aaya mabwe naakali mbuli "aakutaanguna," nkokuti aalya mataanzi aakababwidwe aabbwe lya safilo, amu Kulonga 24:10-12 lino alalibonya kulibotela antangalala.

Eeci ncecipandulula Yahuwah ncaakalaila bana Isilayeli kuti babikke kanweba ka CIJULUJULU (kutali ka nyanzabili, kasubila, ayimwi misyobo pe) mutukole twa zikobela zyabo. Kanweba ka cijulujulu kakali kubaibalusya milawo nkaambo yakalembedwe atalaa bbwe lya safilo. Koibaluka kuti oobo buzuba bana Isilayeli bakali kwaabona mabwe aamilawo aapapalele, kutali mbuli ndiswe, notutaninga kwaabwene. Bakali kunoonga babona musyobo wamabwe aa safilo mpoonya bazyiba musyobo wamabwe aapapalele aayo, nkabela nobalanga kanweba ka cijulujulu kakali kuzikobela zyabo, cakali kubaibalusya musyobo wa cijulujulu wa mabwe aapapalele aawo aakalembedwe milawo. Eeco ncintu nsini tee kayi.

Alimwi kuli mizeezo imwi njejisi iijatikizya ciiyo eeci kuzwa mukubala. Ngooyu mukonzyanyo, eelyo mulengalenga nuubonena musyobo wa cijulujulu mubuzuba nokwiina cisinkilide, inga kolimvwide kabotu. Kuli nzila zya kusikila mu zilengwa leza zya Yahuwah. Eeci cileendelana a kusilika kujanwa mu Bbuku Lyakwe lya Milawo, eelyo lyakalembelwa atalaa bbwe lya safilo eelyo ndyotwiibaluka kubelesya bunweba bwa cijulujulu.

Acimwi cintu. Izina lyakuti "milawo ya cijulujulu" kunooli milawo yaabambwa kuzwa ku milawo mitaanzi iili kkumi. Mucisi ca Amerika, milawo iigamina imwi yakali kupa milandu iiminya kapati yakali kwiitwa kuti "milawo ya cijulujulu." Eeco cakali masimpe kusikila ku kuzintu zyaakasyidwe kucitwa mu Nsabata (kuli mbabo, mwakali mu Nsondo). Ime nsyaambi kuti eelyo zina lya milawo lyakazyila ku bbwe lya milawo iili kkumi, pele cimvwika kuba cintu ca maanu kuli ndime.

Nceeci acimwi cakuyeeyela. Nkaambo nzi citondezyo ca mulawo ca bakapokola naa bamasilikani ncocili "mimuni ya musyobo wa cijulujulu?" Hena ooyo musyobo wa cijulujulu mubwini, uzyila kuziyanza zya ba Hebulayo na?

Nokuba kuti zyaba buti, Ime ndasyoma Yahuwah wakaganta biyo kusala musyobo wa cijulujulu wa tukole. Ime nsyoma kuti wakasala caali musyobo ooyo nkaambo milawo iili kkumi yakasimbwa aa Nguwe atalaa bbwe lya safilo, ndeenya bbwe libambide cuuno Cakwe cabulemu.


Eeci cibalo citali ca-WLC cakalembwa aaba Matthew Janzen.

Twakagwisya mucibalo citaanzi mazina aabakomba mituni ngobayita Taata a Mwana, akubikka mucibaka cangawo mazina mataanzi ngubaapedwe. Kuyungizya waawo twakajokolosya mutumpango ntotulembulude akubikka mazina aa Taata a Mwana, mbuli mbwaakalembedwe kutaanguna abalembi bamu Bbaibbele bakayoyelwa moza. Nkamu ya-WLC