YAHUWAH NGUMWI
Kuli Mulengi waluyando omwe buyo (Ciibalusyo 6:4; Maako 12:29; uugaminide muntu omwe-omwe, uuli muciimo ca muuya, ngu singuzuzyoonse, ulakonzya kusika koonse, uuteeli, uutacinci (Malaki 3:6) alimwi uujanika kufumbwa busena muciimo ca Muya Uusalala Wakwe (Intembauzyo 139:7).
Mulengi wesu ngu "IME" mupati ("IME nde NDIME" – Kulonga 3:14). Izina Lyakwe, mbolyaambwa mumulaka waci Hebulayo (יהוה), ndyakuti Yahuwah, ndezina eelyo bantu Bakwe ndyobeelede kwaambilizya ku masi woonse, akulemekezya, akupa bulemu kuli ndilyo munzila njobakkala maumi aabo, amumisalo yabo, nobakomba, alimwi nobatobela malailile.
MUZEKI OMWE
Kuli muzeki omwe buyo akataa Yahuwah a bantu, mwaalumi Yahushua (1 Timoteo 2:5) walo ngo simuzyalwaalikke mutaanzi, muntu susu, taakali kupona kataninga zyalwa, mwanaa Yahuwah wakazyalwa ku mooye muumbulu (Luuka 1:26-35). Walo wakaboola kuzyoozuzika zisyomyo azizuminano akataa Yahuwah amukowa wabantu. Walo tali “Leza Mwana” mbuli leza wamalweza aabudyabooli uujanwa “akataa mutwe wabaleza botatwe.” Walo wakazyalwa mulunyungu lwa Abulahamu alwa Davida (BaLoma 1:3). Walo wakasolwa akutempaulwa mbubonya mbuli ndiswe (baHebulayo 4:15), wakeeleba cinyonyoono kusikila ku lufu (BaFilipo 2:8) mucibaka ca muntu uuli woonse (BaHebulayo 2:9) akuumbuluzyila zibi zyesu (BaHebulayo 2:17). Kwiinda muli nguwe wakaleta kubusya bafwide kuzwa ku lufu (1 Bakolinto 15:21) alimwi Walo kali mbuli mucelo mutaanzi/ mutaanzi kuzyalwa ( 1 Bakolinto 15:20), walo nguukona bulelo alimwi uyootambula bulelo kuzwa kuli Yahuwah kuti akalele kusikila basinkondonyina boonse antoomwe a lufu bakamaninine kunyonyoonwa ( 1 Bakolinto 15:25-26). Mpoonya kumamanino aa Myaka iili cuulu, walo uyoolekela zyoonse mumaanza ookwa Yahuwah. (1 Bakolinto 15:28).
MULUMBE MUBOTU (MAKANI MABOTU)
Mulumbe mubotu, naa Makani Mabotu ngakuti, twakayanzana a Taata kwiinda mu lufu lwa Yahushua, mu kuzikkwa Kwakwe, akubuka kuzwa kulufu (1 Bakolinto 15:1-4), akwaabilwa bulumbu bwa kuzulilwa kubulelo butamani bwa Yahuwah oobo buyooyakwa atalaa nyika mbuli busena Bwakwe bwakukkalila akataa bantu. Ooyu ngo mulumbe wini ookwa Yahushua mumusinzo ngwaakeenda atalaa nyika (Maako 1:1, 14, 15; Mateyo 6:33) alimwi makanze Aakwe alikke akali aakuyiisya, kusisya lukono, akugwasyilila bantunyina kuti bakone, bakanjile (Maako 10:15), akukkalilila mubulelo oobu. Masimpilo aamusinzo wa basalali, takuli kuya kujulu – pele nkukona nyika (Intembauzyo 37:9, Intembauzyo 37:11, Johane 3:13, Milimo 2:34, Mateyo 5:5), mubulelo bwa Yahuwah, oobo buyoobambwa anyika (Mateyo 6:10, Luka 11:2). Langa amuli: Daniele 2:34-35, 44-45; 7:13-14, 27
BANTU BAZULILWA MU MUNZI OOKWA YAHUWAH
Boonse bantu bakabisya aboobo bayeeme kuli Yahushua kuti balulamikwe (BaLoma 3:23-24), bapegwe luzyalo akuteelela Mulawo (Johane 15:5, Tito 3:5), basetekane ( 1 Bakolinto 1:30), akubaa bulemu (BaLoma 8:17).
Kunyina uunga wamubona nokuba kunjila mubulelo bwa Yahuwah pele buyo ooyo wazyalululwa mumeenda amu moza. Bavwunidwe bayoopegwa mubili uutafwi aakuboola Yahushua (Johane 3:3, 5; 1 Bakolinto 15:52; Luka 20:36).
KUBBIZYA: MUNZILA NZI, NKAAMBO NZI, CIINDI NZI, ALIMWI NGUNI UUBBIZYA?
Kubbizya kwiinda mukunyika kunsaa meenda, ngo mulazyo uutondezya lusyomo mu lufu lwa Yahushua, kuzikkwa, akubuka kuzwa ku lufu (BaLoma 6: 3-6; Bakolose 2:12). Kutobela lusyomo akweempwa, kubbizya munguzu amuzina lya Yahushua (Milimo 2:38) kulakonzya kucitwa kufumbwa muntu wa cikombelo ca ekklesia cokwa Yahuwah (BaHebulayo 12:8- 24). Langa amu: Milimo 8:12, Milimo 8:16, Milimo 19:5.
MANGWALO AASETEKENE ALAA MOZA
Mangwalo Aasetekene, Cizuminano Cakale a Cizuminano Cipya, akayoyelwa moza wa Yahuwah, ajisi Ciyubunuzyo cikkwene ca luyando Lwakwe ku muntu, alimwi ngaajisi mulazyo wa lusyomo abukkale (2 Timoteo 3:16).
NCOKUYANDIKA CISHINSHIMI
Cishinshimi citondezya mpotwiimvwi mumisela akutondezya milimo yesu mu Ciyubunuzyo cokwa Yahuwah (Ciibalusyo 29:29, Intembauzyo 119:105; 2 Petulo 1:19) aboobo kubala cishinshimi kuletela cileleko (Ciyubunuzyo 1:3). Bunji bwa cishinshimi cakazuzikwa kale pele buyo zintu zicaalizya kujala musela.
ZIVWUKA: ZYAANSI AZYA KUJULU
Busena busalala bwa kujulu/ncivwuka ca cizuminano cipya (BaHebulayo 8 akuya kumbele) oomo Yahushua ngo mupaizi wesu mupati, nguuzuzika mukonzyanyo wa civwuka ca Mozesi alimwi abupaizi bwaansi bwakaindi (BaHebulayo 8:1-5).
MULAWO OOKWA YAHUWAH
Milazyo yakulijata yokwa Yahuwah ilaambidwe mubufwaafwi mu milawo iili 10, iceelede kubambwa abantu boonse mumisela yoonse. Eeyi milawo yakabikkidwe mu “bbokesi lya cizuminano” lyaanyika (Myeelwe 10:33; BaHebulayo 9:4) malembo aalembuludwe mbuli yaayo aali mucivwuka ca kujulu, akabonwa mu mweembo waciloba (Ciyubunuzyo 11:19).
ZIIYO ZYA MOZESI: NZYOTUTOBELA A ZYAKAZUZIKWA
Ziiyo zya Mozesi (Milimo 15:21; Mateyo 23:1-3) zyeelede kutobelwa mubulemu, muluse, mulusyomo, aluyando (Mateyo 23:23; Luuka 11:42). Nokuba kuti zituuzyo zya bulowa azyaabilo zyakazuzikwa aciingano, (Daniele 9:27) zyoonse zibeela zya Mulawo zimwi ziceelede kuteelelwa akuyiisyigwa ku masi woonse mbuli mbwaakalailila Yahushua lwakwe. (Mateyo 23:2-3;
28:20).
CAANDO COKWA YAHUWAH
Mulawo wane ututamba kuti tuzandule buzuba bwa ciloba mu mvwiki yamu Bbaibbele yomwe-yomwe, Nsabata, akulilesya milimo yesu akumunyonena milimo ya bupaizi iisetekene. Icinoobaambwa lyoonse abasyomi kukabe kutamani. (Izaya 66:22, 23). Mabala aakuti, “Nsabata ya buJuuda” a “Nsabata ya BunaKristu,” mabala aalucengo alimwi taakonzyi kujanwa nokuba aasyoonto mu Mangwalo. Insabata yakasetekana kuzwa ku Malengelo (Matalikilo 2:2, 3) alimwi yakabambilwa bantu boonse (Maako 2:27; Izaya 56:6-7).
Nsabata zya mvwiki amvwiki [zijisi caando cokwa Yahuwah], alimwi mapobwe aaciindi comwe mumwaka ayelede kubalilwa kubelesya mwezi azuba antoomwe. Mwezi omwe-omwe amundando wa mvwiki omwe-omwe ulainduluka kutalika bupya mu Mwezi Mupya. Bweende bwa myezi buyeeme ku bweende bwa zuba, kutalika kubalila mu buzuba bweelana abusiku muciindi ca malubaluba. Ikkalenda lya masimpe ndikkalenda libelesya zuba amwezi antoomwe. Woonse makkalenda aalweeno abelesya buyo mwezi nsini nokuba zuba nsini.
Mwaalumi wa cibi, wakakanza kupindula ziindi amilawo, eelyo ndikkalenda lya Mulengi, (Daniele 7:25) Aboobo wakasweesya kusikila munsaa BunaKristu boonse kumakani aamulawo wane. Tulajana cishinshimi ca mamanino aaciindi mbociyandika kubambululwa muli (Izaya 56: 1, 2 ; 1 Petulo 1:5 ; Ciyubunuzyo 14:12). Amumilimo yaambwa mu mumilumbe yotatwe ya Ciyubunuzyo 14, Mulumbe uucaalizya wa kubambulula Nsabata, ngwakulomya kugwasyilila kuti basyomi bakasimpe bamaninizye kulibambila kuti aboole Yahushua (Izaya 58:12-14).
ZIPEGO ZYA MOZA
Muya Uusalala upa zipego kuli baabo bazulilwa kucikombelo citaanzi ca ekklesia kutegwa cikomene (1 Bakolinto 12; BaEfeso 4)
KUBANDIKA MU MILAKA / MISYOBO IMWI
“Cipego ca milaka” lyoonse cilemekezya Yahuwah alimwi cipedwa buyo mulimo wa kwaambilizya tusimpe twa bulemu kuli baabo batakonzyi kumvwisyisya mwajwi aambwa. Mukwiimpanya, aayo majwi bantu banji ngobabbabbalisya kumwi kabataminina kuti “ncipego ca kwaambaula milaka”, kunyina acimbi pele nkulabalika buyo kutakwe mulimo. Ooko kubbabbalisya tuuli mulaka wabantu uuzyibidwe alimwi kunyina malailile aali mumo aajisi kasimpe nokuba bululami. Mubwini ncobeni, eeyo mwilwi yamabala, naa “kwaambaula mu milaka,” nkobacita bantu banji mazubaano, nkugaminina kukazya malailile aapedwe mu Mangwalo aayubununa kuti naa ncamasimpe nanka kuti ncakubeja. “Pele amweelebe matusi a malabali, nkaambo ayungizya buyo kutalijata.” (Langa muli 2 Timoteo 2:16.)
CIIMO CA BAFWIDE
Cuumbwe (shelo muci Hebulayo; hadesi muci Giliki) mbusena bwa musinze oomo mokunyina mulimo, mokunyina cintu, nokuba busongo, nokuba luzyibo (Mukambausi 9:10). Eeco ciimo ncotunjila kwiinda mulufu nca kuumuna kuti zi, kakwiina cakucita, kakwiina kulimvwa bulanga (Intembauzyo 146:4; Mukambausi 9:5; Daniele 12:2).
Aakuboola Yahushua, baluleme bafwide bayoobusyigwa kuya kubuumi akupegwa mubili uutafwi; ooku nkokubuka kutaanzi. Basofweede bafwide bayoocaala muzyuumbwe zyabo kusikila akubuka kwabili kumamanino aacuulu camyaka (Ciyubunuzyo 20:4-6).
ZIINDI ZIKKOMANISYA KUMBELAA MAZUBA
Mumweembo wamamanino, baluleme bacinoopona bayoosandulwa akupegwa mibili iitafwi antoomwe abaluleme bayoobusyigwa, akutolwa mujulu kuyooswaangana a Yahushua (1 Batesalonika 4:16-17). Aaba bayoocingauzya Yahushua aakujokela anyika aawo walo, antoomwe abanunudwe, mpo bayoolela basofweede bateempedwe bacinoopona (Zekaliya 14:16 & Izaya 24:6).
Ijulu lipya anyika mpya ziyoosyuuka kuzwa mutwe lya nyika yakapya ( 2 Petulo 3:7-12) Jelusalema Mupya unooli munzi mupati. Aawa, Bantu banunudwe bayoolela a Yahushua kwamyaka iili 1,000 alimwi kuzwa waawo bayookkala mubusena mbobayookona kukabe kutamani (1 Pita 3:13; Intembauzyo 29; Mateyo 5:5).
Kumamanino aamyaka 1,000, basofweede bafwide bayoobusyigwa kubuumi alimwi bayoozinguluka Jerusalema Mupya (Ciyubunuzyo 20:9). Mililo uuzwa kujulu uyoobasyukuta “kuzwa kumuyanda kusikila kumitabi (Malakayi 4) akubanyonyweeda limwi (Obadiya 15,16). Ooku nkokunyonyoonwa kwamamaninino (2 Batesalonika 1:9) acisubulo citeeli (Mateyo 25:46); ooku nkokunyonyoonwa kwa bantu basofweede. Aawo nyika iyoomaninina kusalazyigwa cibi.
PELE—KUJOKELELELA KU MAZUBAANO...
Sunu, kunyina pe cikombelo/ naa mbungano iitobela malailile aapedwe atala aawa mubukkwene pe, aboobo ooko nkuzuzika Izaya 4:1. Bamakaintu bali "Ciloba" (7 ninamba yaambilizya kumaninina, mbuli, mazuba aali 7 aamalengelo, mapenzi aamamanino aali 7, azimwi.) “Bamakaintu” BOONSE ( kanjaanji zikombelo zitondezyegwa kuti mbaamakaintu mu Mangwalo mu Ciyubunuzyo 12:1 a Ciyubunuzyo 17:3.) “bayoolamatila mwaalumi omwe” (Zikombelo ZYOONSE lino zitaminina kuti nzya “Bunakristu.”) “kumwi kazyilyaamba kuti, Tulalya cakulya ncotuliyandawida tobeni” (Zilacimwa kulya Cinkwa camasimpe - Yahushua, Johane 6:51, mucibaka ca lusyomo lwazyo lwakubeja atunsiyansiya, Izaya 8:20.) “akusama zyakusama nzyozyiyanda” (Zilakaka cikobela cituba akusalala, ca bululami bwakwe, akuyanda milimo abululami bwazyo, Izaya 61:10; Ciyubunuzyo 3:4, 5, 18). “Kotuzumizya buyo kuti twiitwe muzina Lyako” (Nokuba buzangi bwabo, bazuunyene kuyandisya kubonwabonwa akuzyibwa kuti bazulilwa ku cikombelo ca ekklesia.) “kutegwa tutasampuki” (kutegwa balivwumbilile masampu aabo kuti NCINTAANDA CIMANINIDE ca bana ba Bbabbiloni basibwaamu! – Ciyubunuzyo 17:5).
NINZI NCOTWEELEDE KUCITA?
Aabo "batobela Mwanaambelele" (Ciyubunuzyo 14:4) akuyaamina ku Mangwalo alikke kuti ngo mulazyo uutakwe kampenda, tabakwe cakusala pele buyo kukomba Nguwe mu kasimpe a mu Moza kabali balikke mumaanda aabo, kulaale abaabo bawide, ba Zikombelo zyizangide – ba sinagogwe lya Saatani. Mubbuku lya Ciyubunuzyo, Yahuwah ulaita akwaamba kuti zyoonse nkamu zili boobu ngu "Bbabbuloni.” Walo uya kumbele kulailila bantu Bakwe kuti bayaamuke akuzwa mu nkamu zyamusyobo ooyo kataninga lekela mpenzyo mu Bbabbuloni -“nkaambo zibi zyakwe zyalundana kusikila kujulu.” (Ciyubunuzyo 18:1-5)