Eeci cibalo tacili ca WLC. Eelyo notubelesya zilembedwe aabalembi balaanze lya nkamu, tusimba buyo zyeezyo zyeendelana 100% a Bbaibbele a lusyomo lwesu cino ciindi munkamu ya WLC. Aboobo eezyo zibalo inga zyalanganyigwa kuti nzya nkamu ya WLC. Twakalelekwa kapati amulimo wabalanda ba Yahuwah banjaanji. Pele tatukulwaizyi ndinywe nobeenzuma kutalika kubala zyaalembwa abantu aabo. Eezyo nzibaalemba, twakazigwisya mumalembe eesu nkaambo kanjaanji zililubide akubaa tumpenda. Cintu cuusisya ncakuti tucilangaula mbungano yamilimo iitakwe kampenda. Ikuti konyandidwe nkaambo ka [zibalo/milumbe] iitali ya WLC, kobikkila maanu ku Tusimpi 4:18. Kuteelela kwesu nkwakuti kasimpe Kakwe kalazyokoloka, eelyo mumuni nuuyaa kumwesya munzila yesu. Tulakayandisya kasimpe kwiinda buumi, nkanko tulavwuntauzya kufumbwa nkokakonzya kujanwa. |
Simalelo wesu Yahushua wakaamba kuti:
Mateyo 5:17 (NKJV) “Mutayeeyeli kuti Ime ndakaboolela kunyonyoona Mulawo nokuba Bashinshimi. Ime nsyeekaboola kumwaya pele kuzuzika. 18 “Nkaambo, Ime ndamwaambila masimpe inywe kuti, kusikila ijulu anyika zikamane, taakwe kadosi nokaba keengwe kayoogwisyigwa mu mulawo kusikila zyoonse zikazuzikwe. 19 “Aboobo kufumbwa uusotoka nuuba mulawo musyoonto akataa milawo eeyi, akuyiisya bantu kucita boobo, ooyo uyoocaalizya kwiitwa mubulelo bwa kujulu; pele kufumbwa uucita akuyiisya [milawo], ooyo uyokwiitwa kuti mupati mu bulelo bwa kujulu.
Lino tulizyi kuti julu anyika tazininga mana aboobo kucili zinjaanji ziciyoozuzikwa, Ime ndakasika ambaakani yakuti swebo tuceelede kutobela mulawo ooyu mujwi lya Yahuwah:
Myeelwe 15:37 (NKJV) Alimwi Yahuwah waakanana kuli Mozesi, kwaamba kuti, 38 “Ambila bana ba Isilayeli: Ubaambile kuti babambe mayaayila kumyoombe ya zikobela zyabo mumazyalane aabo woonse akubikka kanweba kamusyobo wa cijulujulu mu mayaayila aali kumyoombe. 39 “Alimwi webo weelede kubikka mayaayila, kutegwa wanoolanga ali ngawo koyibaluka milawo yoonse yokwa Yahuwah akwiibamba, alimwi [toyelede] kutobela mamambe aako ngoyeeyela mumoyo akubona ameso aako, 40 “kutegwa koyibaluka kubamba akwiicita milawo Yangu yoonse, akusetekana kuli Leza wako.
Kweendelanya ajwi lyokwa Yahuwah, mulimo wa mayaayila (muci Hebulayo #6734 “Tsitsit” naa mubunji “Tsit tsiyot”) nkulanga ali ngawo a kwiibaluka milawo yoonse yokwa Yahuwah akwiibamba. Ooyu ngo mulimo mutaanzi wa mayaayila.
Ino ninzi mayaayila?
Kweendelanya abbuku lya Brown-Driver-Briggs lisandulula mabala aaci Hebulayo:
06734 tsiytsith {tsee-tseeth’} lizwa kuli lya 06731; TWOT – 1912; n f AV – mazakala 3, kakama 1; 4 1) mazakala, mayaayila, cikama
Nceeci cifwanikiso ca mayaayila aajisi kanweba ka cijulujulu.
Mu mayaayila aaya, kwakali zibeela zyone zipesedwe antoomwe.
Kuzwa kululyo kuya kulumwesyi (mbocibalwa ci Hebulayo), kwakali tukole tuli kkumi mucibeela citaanzi eeco ceendelana abbala lyaci Hebulayo lyakuti Yod. Mucibeela cabili, kwakali tukole tosanwe twiiminina bbala lyakuti Heh. Mucibeela catatu, tukole tuli cisambomwe, ndebbala lya Waw. Mpoonya mucibeela cane ndibbala lyakuti Heh, kuzwa waawo alimwi, tukole tosanwe.
Eeci antoomwe citupa bbala lya Tetragrammaton, eelyo ndizina lya Yahuwah. Ime nsyezyi naa mbwaayandika kupeswa oobo, pele ndaayanda.
Kuli nzila yiimpene yakupesa maaya yiiminina “milawo ya 613” mu mulawo. Nokuba boobo, mulongo wa 613 wakaanzwa aa Mufundisi Rambam, sicikolo muJuuda ooyo wakapona mumusela wa 12 CE. Rambam wakalemba bbuku lyakuti Mishneh Torah, ibbuku lizyibidwe kapati alimwi livwuzya kubelesyegwa kwaamba zijanwa mubbuku lya Talmud. Neekamana kulangalanga mulongo wa milawo ya 613, Ime ndaa makani kuti ooyo mulongo tuululeme alimwi uyaamide kapati ku Bbuku lya Talmud.
Mu kampango akamwi katwaambila kusama mayaayila, kutondezyedwe kuti mayaayila one ayelede kusamwa:
Ciibalusyo 22:12 (NKJV) “Yebo weelede kusuma maaya kuzyooko zyone zya cikobela ncolivwumba [lwako].
Ime ndivwuzya kusama mayaayila aka jansi nkaakandibambila mukaintu wangu nokuba cikobela cilaa maboko malamfu, pele mpocili anselelo kacaandudwe, kuba zibeela zyone. Bamwi baangilila maaya mu tupolo twaangilwa muncinda nokuba kukobeka kunsaa muncinda. Bamwi basuminizya maaya ku mincinda yabo yamu cibuno
Kubaa cikobela cilaa mabazu one nceciinda kubota, pele Ime nsyedonaiki kuti Yahuwah ulakkomana kweebelezya yooyo uukakatila camasimpe kubamba milawo Yakwe.
Hena tuciyandika kubaa ziibalusyo?
Banjaanji baciyanda kwaamba kuti swebo tatuceelede kusama mayaayila nkaambo tulijisi Muya Uusalala wakutwiibalusya milawo Yakwe. Kuzeka kwabo ooku kuzyila mukampango aaka:
Johane 14:26- Pele Mugwasyi, Muya Uusalala, ooyo Taata ngwayootuma muzina lyangu, Walo uyoomuyiisya zintu zyoonse, akumwiibalusya zintu zyoonse eezyo Ime nzindakamwaambila inywe.
Nokuba kuti cili masimpe kuti Muya Uusalala ulakonzya kutwiibalusya milawo yokwa Yahuwah akuti cizuminano cipya citwaambila kuti milawo yokwa Yahuwah ililembedwe atalaa myoyo yesu, cili masimpe akuti umwi akataa milawo yokwa Yahuwah ngwa kusama mayaayila!
Masimpe ngakuti abalo baapositolo bakali kulembela babunyina kubaibalusya milawo yiindene amilazyo iili mujwi.
Paul upa Tito mulimo wa kwiibalusya bamwi:
Tito 3:1-2- Kobaibalusya kulitolaansi ku baleli amfulumende, kuteelela, kulibambila kucita kufumbwa mulimo mubotu, 2 kutasampaula naba omwe, kubaa luumuno, kutondezya bulemu kubantu boonse.
Walo wakapa Timoteo mulimo wakulailila bamwi abalo:
2 Timoteo 2:13-14- Ikuti nitwanyina lusyomo, Walo ucinoosyomeka; Walo takonzyi kulikaka Lwakwe. 14 Kobaibalusya zintu eezi, ubalaye kunembo lya Yahuwah kuti batanookazyanyi majwi aatakwe mpindu, eeco cinyonganya bantu baswiilizya.
Mbube Kepha/Petulo wakali kulanganya kuti nkutabikkila maanu kuti waalilwa kwiibalusya bantu bokwa Yahuwah:
2 Petulo 1:10-15
Nkaambo kaako, nobakwesu, amusungwaale kusimpizya, lusinizyo lwakwiitwa kwanu alwakusalwa kwanu, nkaambo na mwacita aya makani, tamukooyoolebwa limbi.11 aboobo muyoofonkwedwa bunjilo bwakunjila mu-Bwami butamani bwa-Mwanli Mufutuli wesu Jesu Kristo. 12 Nkaako nsikooleka kumuyeezya makani aya lyoonse, nomwaaziba kale, alimwi mulijisi mulusinizyo ndumuli alo. 13 Ndayeeya kuti ncibotu kumuyeezya obo nencili mucilawo ecino
14 nkaambo ndizi kuti, kaba kaindi buyo, eeci cilawo cangu cileelede kumwaigwa, mbubonya mbwaakandaambila Mwami wesu Yahushua Messiah. 15 Alimwi ndasungwaalila kuti nenoofwide, kamucinooyaa buyeeya makani aya lyoonse.
Nguni akati kesu uunga wabwentela baapositolo kuti baibalusye bamwi? Mubwini ncobeni, mangwalo azwide malailile aayo aalaa mulimo kutwiibalusya zintu zyokwa Yahuwah. Awalo Yahushua wakati:
Luuka 22:19- Mpoonya wakabweza cinkwa, wakapa kulumba, akucikomoona, akubapa, kaamba kuti, Ooyu mubili wangu wapedwa ndinywe: kamucita lyoonse oobu mukwiibaluka ndime.
Mbubuti mbotunga twamuluba Yahushua ikuti katulaa Muya Uusalala? Pele, swebo tulangilwa kulya mulalilo mbuli ciibalusyo Cakwe. Hena kuli uumwi akati kesu uunga waamba kuti tatweelede kucita ncatwaambila Walo nkaambo lino tujisi Muya Uusalala wakutwiibalusya Nguwe?
Cilisalede ncobeni kuti tuleelede kucita mulimo ooyu kuti twiibaluke Yahushua Messiah, “ijwi lyakaba mubili.” Atwaambe kuti Walo kali ngo “ijwi lyakaba mubili,” alimwi swebo tulangilwa kubamba mulazyo ooyu kutwiibalusya Yahushua. Hena inga twakaka nuuba mulawo omwe uupedwe kunze lya yooyo uutwiibalusya jwi lya Yahuwah na?
Kunze lya ceeci, hena swebo tulainda kulemekwa kwiinda basaante bamu “Cizuminano Cipya”? Pele tulizyi kuti bakali lailidwe kusama mayaayila.
Moza wa Yahuwah nuuli mu buumi bwako tuuyelede kusungilizya kukaka ijwi lili lyoonse lyokwa Yahuwah, kusanganya amulawo wakusama mayaayila. Pele, Moza utusolweda kweendela mu mbeta Zyakwe akuzibamba:
Ezekiya 36:27- Alimwi Ime ndiyoobikka Muya wangu mukati muli nduwe, akukupa kuti weendele mu mbeta zyangu, akubamba milazyo yangu, akwiicita.
Aboobo kubaa Moza wa Yahuwah mubuumi bwesu takuli kulesya mulawo wakusama mayaayila pe.
Mbwaanga, ikuti Yahuwah watwaambila kuti tusame ngawo, nkaambo nzi ncotuyandaula twaambo twakulilesyela kusama zintu eezyo? Kunooli awalo Yahuwah ulaa makani aambi ncatwaambila boobo.
Yahuwah taakapandulula kaambo keni ncaatakali kuyandila Eva kuti atalyi mucelo; Walo wakalailila biyo Adamu a Eva kuti bataulyi. Kasungilizyidwe aa simwaaba, Eva wakalijanina kaambo mumoyo wakwe Yahuwah ncaakati walo teelede kulya mpoonya wakaya kumbele akunyansya Yahuwah.
Tweelede kucenjelela mizeezo iili yoonse iinjila mubongo eeyo iitoongelezya kuti, “Hena Elohimu wakaamba kuti?” Elohimu wakasalazya kwaamba ncobeni. Coonse ncotweelede kucita nkuteelela Nguwe.
Yahushua wakasama maaya
Ikuti kakuli mubuzyo kuti naa tuleede naa pe kubamba milawo ooyu, tweelede kulanga biyo mukonzyanyo wesu uulondokede: Yahushua Messiah. Tulizyi kuti Walo wakalizwide Moza ookwa Yahuwah alimwi kuti nikwali muntu uunga wataminina kuti taciciyandiki kubaa ciibalusyo, naakali Nguwe. Aboobo hena Walo wakasama mayaayila na? Yebo inga waibaluka ciya ciindi mukaintu wakali kukunka bulowa naakaponyesyegwa kwiinda mukuguma “kumoombe” wa cikobela cokwa Yahushua:
Luuka 8:43-44– Lino kwakali mukaintu, wakali kuciswa kalobola kwa myaka iili kkumi ayibili, ooyo wakamana mali aakwe kubbadela basilisi pele taakali kukonzya kuponyesyegwa aamuntu, 44 wakaletezya kusyule mpoonya wakajata moombe wa cikobela Cakwe. Mpeenya aawo wakaleka kukunka bulowa.
Mateyo 9:20– Mpoonya aawo, ooyo mukaintu wakalaa kalobola kwamyaka kkumi ayibili wakeza kusyule lyakwe akuguma moombe wa cikobela.
Ndeenya bbala lyaci Giliki lilibelesyedwe kusandulula “njeleela” a “moombe” mu mangwalo atalaawa. Ndibbala lya #2899 mubbuku lisandulula mabala lya Strong:
2899. kraspedon kras’-ped-on ndibbala litazyibidwe nkulyaazyila; njeleela, nkokuti (kapati), mayaayila naa kakole:–njeleela, moombe.
Ibbuku lisandulula mabala lya Barkley-Newman muci Giliki Dictionary lilaa:
kraspedon, ou n mayaayila, njeleela; kakole
Ibbuku lisandulula mabala muci Giliki lya Friberg lilaa:
kraspedon ou to (1) mbuli njeleela naa magolelo aacintu cimwi.; moombe wa cikobela, magolelo, njeleela; (2) kubelesya mubuJuuda, kakole naa mayaayila aali kumyoombe yone ya cikobela cisamwa atala, cisamwa mbuli ciibalusyo ca kubamba milawo (cf. NU 15.38ff; DT 22.12).
Malembe aa DuTillet, aaci Hebulayo aacembeede myaka 450- ajisi bbuku lya Mateyo, alaa bbala lya “Tzitzi” (kakole) mucibalo eeci amutumpango tumwi ntotutiivwuntauzye.
Ooyo mukaintu wakalaa bulwazi bwa kalobola wakaponyesyegwa kwiinda mukuguma “mayaayila” aa cikobela cakwe. Aboobo kuleka biyo kuti Yahushua wakali kusama mayaayila, pele Yahuwah wakabelesya mayaayila aayo kuponya! Eeci citondezya kuti kusama maaya cilaa ncociiminina mu moza kusanganya atalaa kutwiibalusya kubamba milawo Yakwe.
Tulakonzya lyoonse kusyoma kuti Yahuwah ulizyi ncacita, alimwi swebo tatweelede kubuzyilila busongo bwa cili coonse Walo ncatulailila.
Nkaaka akamwi kampango akalo katondezya kuti Yahushua wakali kusama maaya:
Mateyo 14:34- Eelyo nibaalanduka, bakasika ku nyika ya Genesaleti. 35 Mpoonya banalumi bakubusena ooko bakamuzyiba, bakatumina mulomo mumasena woonse aakazingulukide busena oobo, akumweetela boonse bakali kuciswa, 36 mpoonya bakamukombelezya kuti bagume biyo moombe (maaya, #2899) aa cikobela cakwe. Mbube bunji bwabaabo bakaguma [ngawo] bakaponyesyegwa cakuponena lyo.
Nkaaka akamwi alimwi:
Maako 6:56- Alimwi kufumbwa naakali kunjila minzi, mumadolopo, naa mu minzi, bakali kulazyika baciswa mu misika, akumukombelezya kuti bagume moombe (maaya, #2899) aa cikobela Cakwe. Mpoonya banji bakaaguma bakaponyesyegwa.
Aboobo tulabona alimwi kuti Yahuwah wakabelesya canguzu mayaayila ookwa Yahushua ngaakasamide. Bantu bakakombelezya kuti bajate mayaayila aa cikobela cakwe kutegwa abalo baponyesyegwe.
Inga twaba masimpe kuti Yahushua wakalizwide Moza ookwa Yahuwah. Yahushua ngo mukonzyanyo wa muntu uuzwide-Moza ncayelede kucita a mulawo ooyu wakusama mayaayila: Nkubamba mulawo!
1 Johane 2:5- Pele kufumbwa uubamba jwi Lyakwe, masimpe luyando lwa Leza lulizwide muli nguwe ooyo. Kwiinda munzila eeyi tulizyi kuti tuli muli nguwe. 6 Ooyo waamba kuti ukkala muli Nguwe alakwe weelede kweenda mbuli mbwaakeenda Awalo.
Swebo tweelede kweenda mbuli Yahushua mbwaakeenda, alimwi eelyo swe notweenda mbuli mbwakeenda Walo, eeco citondezya kuti swebo tuli muli Nguwe. Ikuti Yahushua kali wakasama mayaayila mpoonya swebo katweenda mbuli mbwaakeenda walo, nkokuti ncobeni Yahuwah ulakonzya akubelesya maaya eesu munzila iilaa nguzu.
Yebo kweezyeezya kuti boonse bantu ba Yahuwah babamba mulawo kabasama mayaayila. Inga twafwambaana kuzyibana mukaindi kaniini. Mikowa iili mumbali lyesu inga yazyiba kuti tuli babunyina akuti toonse tunyonena Yahuwah.
Ime andaambe nceekalibonena lwangu kuti bamaJuuda batasyomi banoobuzya ncotusamina maaya nkaambo bunji bwabo abalo balaasama mayaa kakwiina kanweba ka cijulujulu mukataa maluke aabo angubo nzyobalivwumbya ciindi nobapaila. Eeco ncintu cijulwida mulyango kuti twaabane kasimpe ambabo aako Yahushua nkaatakamwaya mubbuku lya Milawo alimwi aako walo ncatakonzyi kutambulwa kweendelanya mbobamulanganya mu Bunakristu bwa mazubaano.
Bamwi bantu abalo nobanoobuzyilila kaambo ncotusamina maaya, mpoonya eeco ciba ciindi cibotu cakwaabanya cikonkezyo cokwa Yahushua, kasimpe kakuti Walo wakali kwaasama, akuti eeco ncakutwiibalusya milawo yokwa Yahuwah. Bunji bwa bantu bakakomenena mu Bunakristu balanyandwa kuti eeci cintu nkocicili masimpe mu Mangwalo!
Nobaba banakristu bamazubaano balibwene kuti kuli cintu ciyandika kutwiibalusya eelyo nobasama zintu zisimbidwe mabala aaya “WWJD (What would ‘Yahushua’ do? Ooko nkokwaamba kuti ‘Ninzi Yahushua’ Ncanga Wacita)”.
Tulakonzya kusama cintu kuleka biyo citwiibalusya ncaakacita Yahushua (walo wakasunga mulawo uuli woonse ookwa Yahuwah), Pele akukonzyanisya cintu cimwi ncaakacita: kusama maaya!
Hena mukaintu uleelede kusama mayaayila na?
Ime taakwe bumboni mbwebwene kuti ooyo mulawo wakali wa musyobo wabantu bomwe biyo pe. Mulawo uuli mu Myeelwe 15:38 wakali wa “B’nay Yisrael” (cisandululwa kuti “bana ba Isilayeli naa bana basankwa ba Isilayeli”), eeco ncencico cini caambwa cisolweda malailile aambi mbuli aakuti:
Mulawo uulesya kulya nyama zitasalali:
BaLevi 11:2-47 “Baambile bana ba Isilayeli, ubaambile kuti, ‘Aaba mba banyama mbomweelede kulya akataa banyama bajanwa anyika:
Malailile aalesya kuvwumbula cinswe ca siluzubonyoko:
BaLevi 18:2-26 “Baambile bana ba Isilayeli, mpoonya ukati kuli mbabo: ‘Ime Ndime Yahuwah Leza wenu…
Masimpe ncobeni kuti awalo mukaintu taakazumizyidwe kulya ngulube iiyokedwe nokuba kuvwumbula cinswe ca siluzubonyina.
Aboobo Ime taakwe mangwalo ngebwene aatondezya kuti mukaintu teelede kusama maaya. Kuli ndime cilangikaanga mbweenya buyo banalumi mbubakeelede kwiibalusyigwa milawo yokwa Yahuwah, abalo bamakaintu mbweenya.
Mutalisumpuli nokuba kubaa bweemya
Lino atulange kampango aaka:
Mateyo 23:5- “Pele milimo yabo yoonse bayicitila kuti babonwe akataa bantunyina. Balakwakwamuna mafilakateli akukomezya maaya aa (mayaayila, #2899) azikobela zyabo.”
Mumazubaa Yahushua, bubambe bwa mayaayila ngosama cakali kwiiminina bulemu mbojisi akataa bantu. Pele tacicili boobo mazubaano. Inga batalika kukunonga nkaambo ka kusama maaya mazubaano. Pele tatweelede kuusa nsoni nkaambo kakucita zintu nzyaakali kucita Yahushua. Yahushua wakati:
Luuka 9:26- “Nkaambo kufumbwa uundifwida nsoni Ime a majwi Aangu, awalo Mwanaa Muntu uyoomufwida bweemya aakuboola mu bulemu [bwakwe mwini], a [abwa] Taata [Wakwe], abwa bangele basetekene.
Aboobo mutanoofwidi bweemya kucita zintu nzyaakali kucita walo. Kunze lyaboobo, acibe citondezyo cakuti inywe mwakasalwa kulekela Yahushua kupona mukati ka mibili yenu nkaambo walo ulayandisya kucita milimo yabululami mukati ka umwi awumwi akati kesu.
Kukosozya makani
Mumazuba aa musela uuno, bantu tababuli zintu zyakutamaukila ncotuteelede kutobela milawo Yakwe. Tweelede kubweza ntaamu akwiimikila nji akwaambilizya mulimo mupati wa buumi mbotupona bwa kutobela jwi lili lyoonse lyaazwa mumulomo ookwa Yahuwah.
Koibaluka majwi ookwa Yahuwah mu bbuku lya Malakayi, “Ime nde Yahuwah, nsyesandauki pe.”
Eeci cibalo citali ca-WLC cakalembwa aaba Tom Martincic.
Cifwanikiso cipindudwe ca mukaintu uujata maaya ookwa Yahushua: https ://1.bp.blogspot.com/-hFDQwTLrMZM/Um56qnq-kyI/AAAAAAAAJDE/VXgU-K0TJbI/s1600/wings_healing.jpg
Twakagwisya mucibalo citaanzi mazina aabakomba mituni ngobayita Taata a Mwana, akubikka mucibaka cangawo mazina mataanzi ngubaapedwe. Kuyungizya waawo twakajokolosya mutumpango ntotulembulude akubikka mazina aa Taata a Mwana, mbuli mbwaakalembedwe kutaanguna abalembi bamu Bbaibbele bakayoyelwa moza. Nkamu ya-WLC