Kamuzwa Muli Nguwe, Nobantu Bangu! | Cibeela Cabili
![]() |
Solomon Asch wakali musilisi wamizeezo yabantu alimwi wakali sikuvwuntauzya. |
Nkabela wakacita misunko oomo mwalo mwaakasunka nguzu zyabantu kuyandisya kutobela bamwi. Walo wakabikka muntu ngwaakali kuyanda kusunka mukati kambunga “yakweezyekanya” amuntu ooyo mbwavwiila. Kumatalikilo, boonse bakali kwiingula buluzi. Pele nikwakaba kaindi, eeyi mbunga (njaakalailila nzila yakwiingula Asch) yakatalika kupa kwiingula kutaluleme. Ooyo muntu wakali akati kambunga eeyi ngwaakali kusunka taakazyi pe kuti bamwi boonse mumbunga eeyi baambilwa kuti bape kwiingula mibuzyo kutaluleme. Kusikila bantu bali makumi ciloba abosanwe mu mwaanda wabantu aaba, bakaingula kutobela bwiingula bantu banji nokuba ciindi comwe.
Bakalizyi kwiingula kululeme. Ooyu wakali “musunko uubonwaa meso” nkaambo bakalikukonzya kubona ameso aabo! Pele bakasala kwiingula kutaluleme eelyo nibaabona kuti bali balikke bazumanana kupa kwiingula ooko nkubaazyi kuti nkokululeme, nkaambo tiibaalimvwa kabotu kuba balikke mukwiingula bululeme oobo.
Kunyina muntu uuyanda kwiima alikke- kapati liya bamwi boonse nobazumanana kuti webo ulilubide. Tacili cintu cipa kulimwa kabotu. Kulidonaika kwamuntu kwasika, ooyo muntu wiimvwi alikke utalika kulibuzya kuti ninzi ncaimvwi alikke akwiiminina ncasyoma kuti cililuleme. Bantu boonse balayanda kuba akataa “mbunga yakukwabililwa” yabantu bamizeezo iikonzyana anzyobasyoma.
Asch wakabbukizya kuti naba muntu omwe kuti kavwiila kwiingula kwiindene akati kabantu bamwi mumbunga, ooyo uusunkwa taakali kuzungaana pe mulusyomo lwakwe. Eeci cakabeleka alyalo muntu umwi waali kukazyana ambunga naakapa kwiingula kwiindene amuntu ngwaakali kusunka Asch! Kuli kulimvwa kabotu kuti kozingulukidwe abantu basyoma mbuli mbosyoma ayebo- naa bantu bayanda kuba baandeene, abalo.
Mangwalo atondezya kabunga kabantu baandeene aabo batambula kulemekezyegwa kujulu: “ Aaba mbabatobela Mwanaambelele kufumbwa nkwagama.” (Ciyubunuzyo 14:4) Cintu cakulangisya aawa ncakuti nokuba kuti batambula kulemekezyegwa kapati kujulu, nibakacili anyika bakaliimvwi balikke. Mufutuli wakatucenjezya muulo wakutobela Nguwe kufumbwa nkwasolweda:
“Ooyo uuyanda bausyi naa banyina kwiinda Ndime teelede kuba Wangu, ayooyo uuyanda mwanaakwe musankwa naa musimbi kwiinda Ndime teelede kuba Wangu. Alimwi kufwumbwa uutazumini kunyamuna ciciingano cakwe akunditobela Ime, teelede kuba Wangu Ime”. (Matayo 10:37, 38, NKJV)
Ooyu ngomusunko
uulanganwa amusela wamamanino. Hena ulamuyanda Mufutuli webo kwiinda mulimo
wako na? Hena ulamuyanda Mufutuli kwiinda munzi wako nokuba ciimo cako akataa
bantu? Hena ulamuyanda Mufutuli webo kwiinda mukaako . . .hena ulamuyanda Walo
kwiinda bana bako? Boonse bateelela lwiito lwakusiya Bbabbuloni bavwiila
kuti 'inzya' kumibuzyo eeyi.
Eelyo muntu nataanguna kuteelela kucenjezyegwa kuti atije kuzwa mu Bbabbuloni, utaanguna kulizeeza kuti: “Ncili cikombelo Ime nkwetigame? Hena kuli umwi uli munsi lyangu uusyoma mbuli ndime? Hena inga twapailila antoomwe?” Muntu ooyo wakatola myaka minji kakomba akataa basyomi bamuzeezo omwe inga walibona aanga uyaakwiibauka kuya kulaale, kuti watalika kupaila alikke. Ncintu citamvwiki kabotu. Muziindi zimwi walo ulazumanana kuya kucikombelo ncazyibide kale nokuba mubuzuba bulubide kutegwa buyo atabi alikke.
Ooku kulimvwa boobu nkaambo kakupaila olikke ncintu, cilacitika lyoonse. Bantu boonse mbobalimvwa oobo kumatalikilo. Nokuba boobo, eeci tacili cintu cili mu Bbaibbele. Kuli ziindi zili makumi lusele ibbala lyakuti 'cikombelo' nolibelesyegwa mu Bbaibbele, alimwi ziindi makumi otatwe azyosanwe ibbala lya 'zikombelo' nolibelesyegwa. Zyoonse ziindi eezii zili mu Cizuminano Cipya. Cuusisya ncakuti, 'ibbala lya 'cikombelo' ndibbala litasanduludwe kabotu kuzwa mbulyaalembedwe kutaanguna. Ibbuku lisandulula mabala lyaamba boobu kusandulula bbala lya 'cikombelo' kuti:
[I] ciyakidwe
akulongezyegwa kuti cibe cakupailila amakamu . . .bana Kristu boonse
antoomwe, bali muzibeela zyotatwe, ba Katolika ba Loma, Basikukazya, abaabo
Bazyila kubukatolika ba Kujwe. . . .imbunga iini yabana Kristu baswaangene
mu. . . lusyomo lomwe, akubelesya zilengwa zyabupaizi zyomwe . .
.kufumbwa nkamu yabakombi; kufumbwa mbunga yabana Kristu
baswaanganina muciyake comwe cabupaizi.1
Amulangisye aawa kuti
caambwa nimbunga. Kupandulula “cikombelo” nkuti nimbunga yabantu
baswaangene antoomwe kujatikizya nzyobasyoma antoomwe. Eeci ncintu ciindene
aceeco caambwa mubbala lili Mucizuminano Cipya. Ibbala lini ndyakuti Ekklesia,
alimwi eeli bbala lyaamba kuti “kwiitilwa anze . . . Ekklesia,
lizyila kubbala lya ek, lyalo lyaamba kuti 'kuzwa mukati,' alimwi klesis,
caamba 'kwiita.' . . . .”2
Ekkelesia ndibbala libelesyegwa Mucizuminano Cipya coonse alimwi lyaamba Baabo Baitilwa Anze. Ibbala lya cikombelo, eelyo lizumanana kwaamba kuti nkamu, nkusoleka kusandulula kutaluleme ooko kwatakeelede kubelesyegwa pe. Bana Kristu, mba Baabo Baitilwa Anze. Eelyo lwiito lwakuzwa mu Bbabbuloni nolumvwugwa, taakwe naba omwe uceelede kupilukila akuyanzana aBbabbuloni, nokuba kutobela bukombi bwamu Bbabbuloni nkaambo buyo kakuti tacimumvwisyi kabotu kwiima alikke.
Webo tokonzyi kuvwuna bantu bali mu Bbabbuloni kuti wapiluka mu Bbabbuloni pe. Pele webo, kwiinda mumukonzyanyo weelede kubatondezya nzila mbotu akubaita kuti bakusangane anze lya Bbabbuloni! Kuli bantu bayanda kasimpe bacili mu Bbabbuloni aabo balangila mumuni mupati. Nokuba boobo, eeci tacaambi kuti ooyo uujisi mumuni kuti abagwasyilizye aabo bali mu Bbabbuloni kwiinda mukukomba ambabo mu Bbabbuloni pe!
Liya bana ba Isilayeli nibaazanga ku Bbaali-Peor, tiikwakali kuzanga caantangalala. Bamakaintu baku Mowabu bakayanzana abamakaintu bana Isilayeli. Bakaabana zinjaanji mbuli nzila zyakujika cakulya, kuyooma makani aabana abamalumi babo, zyoonse eezi tiizyali cinyonyoono pe. Nokuba boobu, ooku kumvwana kwakayaka nzila eeyo yakabatola kucinyonyoono. Eelyo baku Mowabu nibaacengelela bana ba Isilayeli kuti bacite cinyonyoono, bakabatamba buyo kuti bacite pobwe! “Mwatambulwa nobeenzuma! Atusekele.” Eeco cilongwe cakatalikila mubweenzyina bululeme cakatozya bana ba Isilayeli kuya mubuzangi.
Ooku kusanganya kasimpe akulubila, basyoma kukombela antoomwe abaabo batasyomi (nokuba batakubwene), ncintu cakali kukasyigwa kapati mu Mangwalo.
(Ciibalusyo 13:6-10.)
Bunji bwabakomba mituni bakazingulukide Isilayeli bakali kukomba baleza basofweede nkaambo tiibakakubwene. Nokuba boobu, eeci ticaapa bana ba Isilayeli kulilekelela mukusangana ambabo mukukomba nkaambo buyo “kakuyanda kuya kumbele mucilongwe.”
“Nkaambo baamba majwi aakulitukumuna aabuyo. Alimwi kwiinda mukukwelelezya bamwi azisusi zyanyama alimwi amicito yabo iisesemya boongelezya bantu ibatija baabo bacita zyintu zitaluleme. Masimpe, ikuti naa musyule lyakutija busofwaazi bwamunyika kwiinda muluzyibo lwini-lwini lwa [Eloah, Mufutuli wesu Yahushua], kuti naa balinjizya alimwi muzyintu nzimunya eezyi akuzundwa, ibukkale bwabo bwamamanino bulaindila kubija kwiinda bwakusaanguna. Nkaambo nicakainda kubota nobatakaizyiba bwini-bwini nzila yabululami kwiinda kuti musyule lyakwiizyiba bafwutatile mulawo uusalala ngobakatambwide. Cabacitikila icaamba kaambyo kamasimpe kakuti: “Imubwa wapilukila kumalusi aakwe mwini, alimwi angulube yasanzyidwe yapilukila kukwaalabana muntimba.” ( 2 Petulo 2:18, 20-22, KJV)
Kufumbwa kuti wakabona
kale kasimpe ciindi comwe, kakuti “Bbabbuloni Mupati” walo waacita kuti “masi
oonse anywe waini wabumambi bwakwe”3 , ncecibumbwa calweeno, bubejiazyakulikkomanisya zyanyika, kuti wazyiba kuti Bbabbuloni nkusanganya bupaizi
boonse azikombelo zyoonse zikomba mubuzuba butaluleme oobo bujanwa akkalenda
linyongene, webo tokonzyi kujokela akusangana abali mu Bbabbuloni nkaambo buyo
ka “cilongwe cako ambabo” nokuba kuyoobapa bumboni.
Ooku nkucinca kupati loko. Kutola ciindi kuti ukonzye kucengulula zyoonse. Pele buyo kwiinda mulusyomo, webo nolisalila kuti uteelele akutobela ncobeni, ndendilyo eelyo mbolimvwa nokuyoocinca alimwi kwiitilwa anze nokuyoomvwika kabotu kuli nduwe. Kuya kumpelaa ciindi, kuyaamuka cili coonse citaluleme, ciyooba cintu cili muli nduwe kuleka kulinyika mu Bbabbuloni, alimwi kunyina nonga kociyanda kujokela!
Koimikila munguzu zya Yooyo ulaanguzu zyakuvwuna. Walo kunyina nayookusiya olikke. Kucenjezya kwakutija Bbabbuloni kupedwa antoomwe akutambwa; kutambwa kusangene cilongwe ciindene alimwi ceebeka. Cilongwe cabaabo Baitilwa Anze. Eeci ncintu cipati alimwi cilisetekene. Ncecilongwe eeci Yahuwah ncatambila baabo bali mumusela wamamanino aabo balemekezya Nguwe alimwi bayaamukide Bbabbuloni kuti bakombe mubuzuba Bwakwe bubikkidwe ambali.
Mangwalo ayita cilongwe eeci caandeene ca Baitilwa Anze kuti: Mbana ba Zadok.
Liya bana ba Isilayeli nibaazanga kumoombe wa golide, umwi mukowa wabo wakaya kumbele kusyomeka akukazyanya abuzangi (abulwani) oobo bwakali kuya kumbele. Nkaambo kabusungu bwakwiimikila mukasimpe akusyomeka, mukowa waba Levi wakaba waandeene kuli Yahuwah alimwi wakaupa mulimo wabupaizi. Ooku kwakali kulemekwa kupati. Akataa mikowa yoonse, balo bakaimikila munsi lya Yahuwah alimwi mbibakataanguna kuzyiba luyando Lwakwe, nkabela akwaambila bantu bamwi.
Mumisela yakatobela, nokuba boobo, kuyuma myoyo kwakanjila mukowa wabapaizi ooyu. Zintu zyakasikila mpoziyumina eelyo Mupaizi Mupati Eli naakakaka kulesya bana bakwe basankwa, Hophni a Phineas, kuti baleke mulimo wabupaizi, nkaambo kakusampuzya Julu.
Eli wakali wisi uuyandisya zintu zibotu. Wakali kuyandisya luumuno akulilekaleka, taakabalesya bana bakwe kucita zilengwa zibyaabi . . .[Cakatobela] nokuba kuti tibakeelede kunjila mulimo wabupaizi, bakanjila mulimo ooyu mucivwuka mupaililwa akupa zipaizyo kunembo lya . . .[Yahuwah].
. . . Aaba bapaizi batasyomeki bakatyola . . .mulawo wa [Yahuwah] akusofwaazya bupaizi mukucita zintu zibyaabi zitola ciimo ansi; pele bakaya kumbele kusofwaazya civwuka ca . . .[Yahuwah]. Bunji bwabantu baakalala akaambo kanzila eeyo Hophni a Phineas njibaali kucita zintu. Bakaleka kuboola kuzyoopaizya akukombela ku civwuka eeci. Aboobo mulimo ooyo . . .[Yahuwah] ngwaakapede ba Levi wakatalika kuleka kucitwa nkaambo bantu bakaulanga kuti ujatikizya zinyonyoono zyabantu basofweede, alimwi aabo bakalaa myoyo iyeeme kucibi bakatonkomana kucita cinyonyoono. [Busofwaazi] . . . , kutalilemeka, akukomba mituni zyakaya kumbele cakuyoosya.4
Nkaambo kakutalaya bana bakwe, Eli, akubakomezya muluyando, akulemeka akuteelela Yahuwah, mulumbe wakamuboolela kuzwa kujulu wakali wakuti:
“Lino kwakasika muntu wa Yahuwah kuli Eli, amakani aaya kuzwa kuli Yahuwah Eloah wa Isilayeli wakati, “Ciindi sikale wanu Aloni amukwasyi wakwe nibakali bazike ba Falo munyika ya Ijipiti, ndakaliyubununa lwangu kulinguwe. Kuzwa kumisyobo yoonse ya Isilayeli ndakasala sikale wanu kuti abe mupaizi wangu, uundibelekela kucipaililo, kuti katenta tununkilizyo, akusama kaefodi muŋanda yangu. Alimwi ndakapa mukwasyi wakwe kutola caabilo cazipaizyo zitentwa a Baisilayeli acipaililo. Ino nkaambo nzi nomuubaula zituuzyo azipaizyo nzendakalailila kuti zipegwe kulindime? Ino nkaambo nzi yebo Eli ncoyandisya bana bako kwiinda ndime nobalekela kulineneesya lwabo azituli eezyo zyoonse zibotu zyazipaizyo zindipa bantu bangu? Mebo, nde Yahuwah Eloah wa Isilayeli, ndakasyomezya muciindi cakale kuti, mukwasyi amikowa yanu iyoondibelekela kuba bapaizi muciindi coonse. Pele lino ndaamba kuti, peepe, tacikonzyeki pe. Nkaako ndiyoolemeka baabo bandilemeka, pele aabo bandisampaula ambebo ndiyoobaubaula. Masimpe, mazuba aazoosika ciindi nendiyoojaya bana balombe boonse mumukwasyi amumukowa wako, kutegwa kutakabi muntu naba omwe mumukwasyi wako uutikoongole. Lino mumapenzi aako uyoonyomenenwa zyoonse nzyenjoopa ku Baisilayelinyoko, pele ncobeni taakwe naba omwe wamumukwasyi wako uyakoongola pe. . .Ooyo uuyoosyaala kandibelekela kucipaililo uyoobaya akuusa mumoyo wakwe, nkabela bana boonse baluzubo lwako bayoofwa lufu lwakujaigwa kabacili acijatilo canzoka. Ziyoocitika ku bana bako, Hofuni, a Fineyasi ciyooba citondezyo kulinduwe, boonse bayoofwa buzuba bomwe. Njoolisalila mupaizi ooyo uusyomeka kuli Ndime akucita zyoonse eezyo zili mumuzeezo Wangu amu moyo Wangu. Ndiyoomupa mukwasyi uyoondibelekela lyoonse kumbele lya munanike Wangu. Bana boonse baluzubo lwako banoocipona, banooyooinka kulinguwe akumukumbila katuli nikaba kakulya, akumukumbila kuti, 'ndizumizye kugwasilizya bapaizi kuti ndijanine kakulya.' ” (Amulange 1 Samuyele 2 : 27-36.)
Mubuzuba bomwe buyo, bana basankwa ba Eli awisi wabo ucembeede, bakafwa. Yahuwah wakapa umbi ciindi cibotu cakweendela munsi Lyakwe. Cintu cikondelezya ncakuti, mulongo wabupaizi bwa Eli wakaya kumbele. Kwakaba milongo yobile! Bana ba Eli bakaba citondezyo cabupaizi busofweede, batajisi moza anguzu zya Yahuwah.
Zadok, ooyo wakali kwiiminina Yahuwh muciindi cisi nicakali muntenda 5, wakaba ngo mupaizi walunyungu lwiindene lwamoza, oolo luboolela mumoyo uusalala, akweendela antoomwe a Yahuwah.
Bana ba Eli abana ba Zadok balaa milimo yiimpene yobile. Bana ba Eli babelekela bantu.
“Alimwi ba Levi bakatantamuka kuzwa kuli Ndime, eelyo Isilayeli nakazanga, kuzangila Ndime kuya kuzibumbwa zyabo, bayoovwiila busofwaazi bwabo. Pele bayooba batumwa mu Cipaililo Cangu, mbuli bagatela milyango yaŋanda, ababelesi bamuŋanda; bayoojaya zipazyo zyakuumpilila akuumpila bantu, alimwi bayooima kunembo lyabantu akubabelekela.
Nkaambo bakabelekela bantu kunembo lya zibumbwa akucita kuti ŋanda ya Isilayeli isofwaale, aboobo Ime ndaimika janza Lyangu akukonkezya kuti . . .bayootambuli kutobezya busofwaazi bwabo. Alimwi tabacikabooli kuzyoobeleka kunembo Lyangu mbuli mupaizi, nokuba kuboola munsaa zintu Zyangu zisetekene, nokuba kuboola munsaa Busena Busalalisya; . . . Nokuba boobo Ime njoobapa kuti kabasumbuzya tempele, mulimo walyo woonse, azyeezyo zyoonse ziyandika kucitika mukati kalyo.” (Ezekiya 44:10-14, NKJV)
Bana ba Eli bacaala kabacili babelesi
mucipaililo, pele bakali kubelekela bantu buyo. Myoyo yabo isofweede
yakaleendelene ayabantu bamyoyo miyumu, aboobo bantu bakayandisya mbabo.
Nguni uyoozikka bafwide, kukwasya bakubusi, kunanika bana bavwanda, kuswaya baciswa, kuumbulizya bakatazyidwe mumyoyo, kubambilila batakwe aakukkala, kupa mali aamilalilo yacikombelo? Nguni uyookambauka mu Nsondo naa Mujibelo nokuba kufumbwa buzuba busalidwe kuti mbobusetekene? Nguni uyoosala civwuka ceelede kuyakwa amicito yeelede kutobelwa? Nguni uyoolemba bbuku lya cikombelo lizwide twaambo? Nguni uyoosala “babelesi bakakotoka mulimo” aabo beelede kuswaya mbunga akwiipa cakutobela cipya? . . .Nguni uyoolibambila kuswaanganya banalumi amilalilo yakulya nswi? Amubaleke bana ba Eli banyongene bacite milimo eeyi....6
Mbuli mbucaali kubapaizi, akubantu akwalo mbweenya. Bantu bamyoyo miyumu mbuli bbwe bakabelekelwa abapaizi bamyoyo miyumu mbuli bbwe abalo. Bana ba Eli babelekela bantu, pele tababelekeli Yahuwah pe. Balikke aabo balaa myoyo iisalala mbabakonzya kubelekela Eloah uusalala nkaambo bana ba Eli tabakonzyi kucita eeci pe. Ooyu mulimo uulemekwa boobu usiidwe kubana ba Zadok.
Bupaizi bwa Eli ninzila iibikkidwe buyo kwakaindi kasyoonto. Ikonzya buyo kuya kumbele kuti kakuli muntu uuyanda kuzumanana kwiitola kumbele. . . .mulumbe wa [Yahuwah] kubana ba Zadok, munguzu Zyakwe, bayooletwa kunembo akuunsya nzila iibikkidwe kwakaindi kasyoonto. . . .[Yahuwah] uyooleta zintu mumusela wanyika eezyo ziyoopa kuti bana ba Zadok balibonye. Bana ba Zadok bayoodadaula zyoonse zitaluleme mubupaizi bwa Eli.7
Bana ba Zadok balapona kabayanzana a Sikabumba wabo. Balapona nkaambo kakukakatila kuyaama ali Yahuwah. Mpobasikila taaboneki kuti mpali, nokuba mpobagolela, mbweenya aWalo. Yahuwah abana ba Zadok bali bomwe. “Eeco bana ncobaleta mumipailo, akumukombelela, ncecimujata maanu. Walo mbwalimvwa, ncayanda, amakanze aakwe ncecibatolela maanu.”8 Mbabantu aaba balikke babelekela Yahuwah.
“Pele bapaizi, ba Levi, bana ba Zadok, aabo bakabamba cipaililo Cangu liya bana ba Isilayeli nokazangila Ndime, aabo mbabayooswena munsi Lyangu akundibelekela Ime; alimwi balo bayooyima kunembo Lyangu akunduumpila mafuta abulowa . . . Balo bayoonjila mucipaililo Cangu akuboola munsi lya tebule Lyangu kuti bandibelekele Ime, alimwi akubamba milazyo Yangu.
. . . Mubwaandeene, bayakwiima mbuli babetesi, akubeteka kutobezya mbeta Zyangu. Bayoobamba milawo aMilazyo Yangu mumiswaangano Yangu njegantide, alimwi bayoolemeka Nsabata Zyangu.” (Ezekiya 44:15, 16, 24, NKJV)
Bana ba Zadok balaa mulimo mupati kapati.
Balikke bana ba Zadok (balulami) mbibaali kukonzya kusika kunembo lya . . .[Yahuwah] akubelekela Nguwe. Aabo beenda mukusetekana, kabatanyonauki Mujwi nokuba mubweende bwabo, akuyiisya bantu kuti basetekane, mbabeelede kuba bana ba Zadok. Kubelekela . . .[ Yahuwah] kutalikila amaanza aasalala amoyo uusalala. Bulumbu bwabo buliindene; kuleka [kutembaulwa] ooko kuzwa kubantu, bana ba Zadok batambula kulemekwa kuzwa kuli . . .[Yahuwah]. Mpabede, kuli mbabo mpaali luumuno alimwi “cintu cili coonse cibikkidwe ambali mucisi ca Isilayeli, ciyooba cintu cabo” (Ezekiya 44:29). Luumuno luyoosikila baabo bali mumaanda oomo mobaswaanganina akupa bumboni bwa bulemu bwa . . .[Yahuwah]. 9
Balikke bana ba Zadok mbabakonzya kubelekela Yahuwah. Alimwi nkaambo kakusyomeka kwabo, nkaambo kakumutobela aluyando kuli Nguwe, bulumbu bwiindene, bulumbu bwakujulu bupegwa mbabo:
“Kuyakuba kuti, kujatikizya lukono lwabo, Ime Ndime kukona kwabo! Webo uyoobapa ncobeelede mu Isilayeli, nkaambo Ime Ndime lukono lwabo.” (Ezekiya 44:28, NKJV)
Yahuwah ngo lukono lwabana ba Zadok! Kukomena lukono lwamoza ooko nkobapegwa!
Bana ba Zadok tabeelede kujatikana muzintu zyaanyika. Tabeelede kulikulaika musingo zintu zisamwa abapaizi banyika, kujanwa muzikombelo zyeebeeka bubambe, kubaa myootokala iidula nokuba ziiyo zikatazya kwiiya. Balaiya Mucikolo ca Kujulu alimwi coonse cibeela cabuumi bwabo cilajatikizyigwa.
Zintu zicitwa
mukuumpilila zituuzyo tiizyakali kucitwa abana ba Zadok; balo bakali kunjila
mwabede . . . [Yahuwah akucita milimo yabo. (Kwiima kunembo lya Ulaatala
Kampatila, nkokucinca nzila zyamuntu zyakucita mulimo ambwalanganya mulimo
ooyo.) Bana ba Zadok, Bakayiisya bantu kwaandaanya akataa zisetekene azisofweede. Balo tiibakali
kusama zikobela zisetekene zyaali kubelesyegwa eelyo nibaali kweendeenda
mumigwagwa pe. Tiibakali kuyanda kuluulwa [nokuba kuzyibwa kapati] mbuli
mbobaali bapaizi kumbele lya abantu. Bantu bakabona bweende bwabo kuti
bwakalaandeene. Bakali banalumi basetekene, bacita zintu zisetekene, alimwi . .
.[Yahuwah] wakabaleleka. Balo bakeenda bwiindene, bakali kwaambaula bwiindene;
alimwi maumi aabo akali kutondezya bulemu bwa . . .[Yahuwah]. Balo bakabikkila
ncobeni maanu kukulaililwa kuti, “Amusetekane inywe mbuli mbwesetekene Ime (1
Petulo 1:16).” Bakajata ciindi cibotu cili coonse kuti bayiisye bantu
“kwaandaanya zisofweede azisalala (Ezekiya 44:23).” . . . Bantu bakabona kuti
bana ba Zadok bakaliindene. 10
“Tabali baabo “bakaitwa kucita mulimo” balikke kuti mbabaaitilwa mulimo wakubelekela Yahuwah pe. Tabali banalumi balikke, nokuba bapati bakaitwa kumulimo mupati ooyu. Ijulu lilangaula bantu boonse bayanda kubikka Yahuwah kunembo lyabo amumaumi aabo kuti babe Bana basankwa a Basimbi bokwa Zadok.
Bantu bamusyobo ooyu, mbantu baandeene. Bamwi bantu balanga bana ba Zadok akubona Yahuwah muli mbabo, bayoo “bazyiba kuti balo . . . [bakali] a Yahushua.” (Ncito 4:13, KJV)
Nkuli nkotuyoojana umwi, nkamu imwi, bamwi . . . banalumi abanakazi [basyomeka] aabo bayooimikila akupona buumi bwa Zadok? Alikke . . .[Yahuwah] nguukonzya kucileta kuti cicitike eeci . . . .[Yahushua] uluujisi kukomezya nkamu eeyo lino. Eeyi nkamu ulizyi kabotu bweende “bwabupaizi bwaanyika” alimwi yaakaka bupaizi oobo kuzwa mumiyanda kusikila kumitabi yabo. Bana ba Zadok basika, alimwi balizyi muulo wakukaka “nzila yabupaizi “eeyi. Aabo baliita kuti mbasaante bayooyima kukwabilila nzila yakaindi kusikila kulufu; Isilayeli awalo wakacita mbweenya acalo cikombelo ciyoocita mbweenya. Boonse aabo bali mubusololi bayookambauka kuti bana ba Zadok tabaluleme, alimwi mbashinshimi batakwe kasimpe, basimaseseke batasyomeki, alimwi beelede kuyaamukwa kufumbwa ciindi cibotu. Bamwi bayootalika kubapenzya. Bamwi baya kubaitila basunga basondokede kuti babatole kulaale, alimwi bamwi bayootolwa kubapati bazikombelo kuti bakalaililwe mu Buna Kristu. Oobu “Bupaizi” tabunooliko buyo kakwiina kuba nkondo pele buyooloba antoomwe acintu kufumbwa caayakwa amuntu atalaa museenga wamusela ooyu. 11
Yahuwah takwiitili kuzwa mubuzike bwa Bbabbuloni kakunyina ncakupa eeco ciinda kuyandika akulibotela. Ijulu liluujisi kukomezya musela wabapaizi, Bana basankwa a Basimbi ba Zadok, aabo baya kweenda mubululami kunembo Lyakwe.
“Aaba bantu balamuyanda Yahuwah. Bayandisya kuzyiba kuyanda Kwakwe alimwi eelyo nobazyiba kuyanda Kwakwe, balatobela kuyanda ooko mpeenya aawo. Kunyina buunyu nokuba busofwaazya mumulimo wabo wa Luyando. Bakabona bulemu bwa Buleza alimwi kunyina ncobalangila pele buyo kubelekela Nguwe ooyo ngobayanda. Antoomwe a Davida, inga balombozya buyo kugatela mulyango wamunzi wa Yahuwah, kwiinda kukkala mumaanda aadula aazinyonyoono.” (Intembauzyo 84:10)
Bupaizi bwabana ba Eli kunyina ncobujisi eeco ncobanga bayandisya bana Basankwa abasimbi bokwa Zadok. Kubelekela Yahuwah mbulumbu bunji kuli mbabo bwakwiima balikke, kufumbwa muulo uukonzya kuba
Walo nkokukona kwabo, alimwi kunyina cimbi ncobayanda.
Nguli mulimo ngosala webo? Hena ulayanda kuti bana ba Eli bakubelekele abupaizi bwabo? Ulakonzya kukombela mucikombelo ceebeka, koswiilila nyimbo zikondelezya zyiimbwa ambunga yabaimbi, akulya milalilo yakuyanzana. Ulakonzya kuba musololi uulemekwa mucikombelo cako, koyendelezya mbwaayelede bwakubelesya mali aanjila mucikombelo. Ulakonzya kubamba kuti ube mulimo wako ooyu, wakukulwaizya lwiiyo lutola myaka akuya kulwiiyo lukatazya kuzyiba akulemekwa kupati. Ulakonzya kubelekela bantu akubelekelwa abantu bamwi, kobikkila maanu zintu “nzyabulide” omwe omwe. Webo ulakonzya kutambula kutembaulwa akulumbwa abantu . . . PELE tokonzyi kubelekela Yahuwah.
Hena ulayanda kwiitwa
kuzwa mu Bbabbuloni? Hena ulayanda kusiya zyoonse mbunga zyabantu azintu
zyoonse zikwabilika mbunga eezi, kuti
ubbataule matende , koli olikke, akuba mubelesi wa Yahuwah? Webo ulakonzya kupenzyegwa
akukazyigwa.Takweelede kuba kulekelela zyanyika. Webo weelede kuyandisya kusiya
zyoonse kufumbwa cilaakati kanduwe a Sikabumba wako. Kubelekela Yahuwah
kutalikila amaanza aasalala amoyo uusalala, nkaambo balikke bantu bayanzene a
Elohimu mbabakonzya kumubelekela Walo.
Bulumbu buliindene kapati. Mucibaka cakutembaulwa akuyandisyigwa abantu, webo uyooba muyandwa Wajulu. Webo uyoojana nzila yakusikila kucuuno cabulemu kuli singuzuzyoonse mbuli mipailo yako mbwiiyimpuka kiiyelene a kuyanda kwa Taata wa Kujulu. Bangele abalo bayookugwasyilizya webo noimikila kuba kamboni wa Julu. Luumuno lutagumwi cizwa anze eeco cikonzya kujaya, luyoozuzya moyo wako. Webo uyoozingulukwa mulengalenga wakujulu ooyo ngobayoya boonse mboyaana limwi, nokuba kuti ulakazyigwa akupenzyegwa, webo uyooba cileleko kufumbwa nkogama. Webo uyooba jwi lya Yahuwah, maanza Aakwe, moyo Wakwe wakusikila kuli bamwi, mbokunyina kwaandaana akataa kuyanda kwako akuyanda Kwakwe.
Nguli mulimo ngoyoosala kuba cibeela canguwo? Ninzi ncoyandisya kulekela kuti Yahuwah abe lukono lwako?
Kosala buno buzuba:
Hena uyooba mubelesi wabantu balikke?
Naa uyooba mubelesi wa Yahuwah?
Bulumbu bwakuzwa mu
Bbabbuloni bweelela muulo uupedwe!
1 "Church," Webster's New Universal Unabridged Dictionary, emphasis supplied.