Ikuti kaali masimpe kuti “Zifubafuba zilabinda kuyoonjila waawo bangele mpobayoowa kulyata tende”, nkokuti nyika iino izwide zifubafuba. Ijulu liluukwete kucenjezya nyika pele, cintu cigambya ncakuti, bunji bwabantu bayeeyela kuti tabali mbabo bacenjezyegwa akuti ooku kucenjezyegwa takujatikizyi mbabo!
Ciyubunuzyo 18 cijuzya makani mumajwi malemu aakuti:
Ime ndakabona awumwi Mungele kaseluka kuzwa kujulu, kalaa nguzu zipati, cakuti nyika yoonse yakamweka nkaambo kabulemu bwakwe, alimwi walo wakati, mujwi pati, kaamba kuti, Wawa, wawa, Bbabbuloni munzi mupati … nkaambo masi woonse akoledwe waini wabukali bwa bwaamu bwakwe …
Alimwi Ime ndakamvwa alimwi jwi kalizwa kujulu kaliti, Kamuzwa muli nguwe, nobantu bangu kutegwa, mutasangani muzibi zyakwe, akuti mutanjili mumapenzi aakwe: nkaambo zibi zyakwe zyalundana kusikila kujulu, aboobo Yahuwah waibaluka zinyonyoono zyakwe.
Amumulumbule, mbweenya mbwaakamulumbula inywe, alimwi mumuyungizyile kweendelanya amilimo yakwe: munkomeki njaakapeda ndinywe, mumuyungizyile atala. (Ciyubunuzyo 18:1-6, 1599 Bbaibbele lyaku Geneva)
Ma Bbaibbele manji asandulwide kampango aaka kuti nkutambwa: “ Kamuzwa muli nguwe, nobantu Bangu.” Ipenzi liliko mubupanduluzi bwamusyobo ooyu ndyakuti kufumbwa muna Kristu uyeeyela kuti eeco cikombelo mwazulilwa, ncecikombelo “camacaalizyo”, aboobo tacisanganyidwe mulwiito oolu. Aboobo, walo nkukakatila kuyoosandula kufumbwa muntu kuti asangane kucikombelo cambungano “yakwe.”
Ooku nkulubizya. Ijulu lipa malailile aabulemu kuti: Kozwa anze! Ooku takuli kutambwa kuti kozya “Usangane ndime!”
Zikombelo zyakawa
Bbabbuloni mukonzyanyo wa bupoopo. Pele busongo bwabulemu bupandulula kuti “woonse masi akanywa waini wakwe, nkokuti, bupaizi butaluleme. Ooyu “waini” mbobumboni
bwakuti, kunyina cikombelo ciindidwe kumbali, kunyina bupaizi, butasanganyidwe mumalailile aakuzwa mu Bbabbuloni. Mumunzi wa Loma momwaatalikila kulubila kobile ooko kutambwidwe amoyo woonse mazubaano akubaa mpuwo kutali buyo akataa Bunakristu, pele munyika yoonse.
Ncenciceeci nyika yoonse mukutambula cilubide eeci nciyaliletela bukali bwa Yahuwah, akucenjezya kwabulemu.
Kulubizya #1
Lusyomo lwakuti kuli baleza botatwe, ooyo ngomusemo wa wa lwiiyo lwa Bukatolika bwaku Loma. Mupaizi wabuJesuiti, John Hardon, wakalemba kuti: “Atalaa Maseseke aa Baleza Botatwe Basetekene mpaasimpidwe lusyomo lwesu. Atalaa lusyomo oolu zyoonse mpoziyeeme alimwi zyoonse mpozitalikila.”1
Oolu lusyomo, nokuba boobo, luzyila kuciindi cansiku kapati ku bupaizi bwakubeja, kutali mu Mangwalo pe. “Kalikke kampango ka Cizuminano Cipya kamvwika aanga kaguminizya lusyomo oolu, ka (1 Johane 5:7-8) tiikakalembedwe pe kutaanguna mumalembe pele kakasanganyigwa abalembi bakaintide mu ciindi cakatobela (ooko kampango takajanwi mumalembe aaci Giliki naali buti kusikila mumusela wa 11th.)”2
Awumwi mulembi upandulula kuti:
Nokuba kuti mubupaizi bumwi, kwa zyuulu zyamyaka kataninga zyalwa Jeesu bakali kupaila baleza botatwe, aabo baleza botatwe tiibakali mu lwiiyo lwa Bunakristu nokuba mumisela yotatwe naakainda Messiah.
Kwakanyina lusyomo lwakasalidwe lwa baleza botatwe kusikila mumusela wane, aayo nga masimpe aajanwa mumalembe aamisela.3
Nokuba kuti kuli kudonaika nkulwaazyila lusyomo luli boobu, pele lwakatambulwa amaanza obile kusikila munsaa zikombelo zyoonse zya Bunakristu. Ntungaye tubungabunga, mbuli Bakamboni ba Jehovah, bakaka lusyomo lutajanwi mu Bbaibbele oolu. Zikombelo zilaa mpuwo ziide kuwentuzya akubaamba kuti mbazangi nkaambo buyo kakuti bakaka lwiiyo lwakubeja oolu!
Nokuba boobo, oolu lusyomo ncibeela ca waini wa Bbabbuloni. Boonse batola cibeela muzinyonyoonyo zyakwe kwiinda mukutambula lwiiyo oolu bayootambula zisubulo zyakwe.
Kulubizya #2
Cintu ciblubide cabili ciguminizya waini wa Bbabbuloni ciliindide kusakana kwiinda citaanzi. Eeco ndi: Kkalenda lina Gregory.
Umwi mupaizi wabu Jesuiti syaazyibwene wa nyenyezi wiitwa zina kuti Christopher Clavius wakaanza kkalenda lina Gregory. Wakalyuulika azina lya poopo ooyo wakalizumizya mumulawo: Poopo Gregory XIII. Lyakaba ndekkalenda lizumizyidwe nyika yoonse. Ipenzi liliko ndyakuti, ibuzuba naakabuka kuzwa kubafu Mufutuli, nanka buzuba bwini bwa ciloba bwa Nsabata tabujanwi kubelesya kkalenda litobezya buyo zuba eeli. Azyalo zikombelo Zyaciindi zibalila buzuba bwa Isita kubelesya kkalenda lina Juliyasi mbweenya buyo zilakomba mubuzuba bwa Nsondo buna Gregory.
Kwiinda mukulubizya kobile ooku, masi woonse akanywa ncobeni waini wa bwaamu bwamunzi Roma.
Caando ca Munyama
Kwiinda mukubelesya kkalenda lya poopo, nyika yakalibikka mubusena bwakuti bantu boonse bakacegwe mukooze akutambula caando camunyama eelyo cisi caakubikka mulawo ooyo. Eeci “caando” ncitondezyo cakutobela poopo, alimwi kwiinda muli nguwe, kutobela Saatani.
Caando camunyama ciyoobikkwa mumulawo eelyo mfulumende yaakusumpula Nsondo —buzuba bwa poopo bwa kupaila—kuti mbobuzuba bwakulyookezya nyika yoonse. Ooyu mulawo uyoopegwa mpuwo yakuti mulawo mubotu. Lino makwebo naanoojalidwe, masena aakusobanina kaajedwe, kakwiina muntu uusinikizyigwa kubeleka, kakwiina cijatya bubi kumizeezo yabantu , bantu bayoocengulikila kubweende bwa zilongwe zyabo abalongwenyina amikwasyi yabo.
Kunyina muntu uuyoosungilizyigwa kuya ku cikombelo mu Nsondo. Nokuba boobo, kutobela muswaangano waku Roma, mubwini, banookomba mu Nsondo nkaambo banoolemekezya musololi wa Nsondo: poopo.
Eelyo mfulumende zyaanyika zyaakubungana kuti zisumpule Nsondo kuba buzuba bwa kulyookezya, mpoonya kufumbwa uuuyootobela mulawo ooyo uyootambula caando ca munyama. Akaambo kaako, Saatani ulalemekezyegwa eelyo Nsondo niipegwa bulemu kakuli Nsabata yamasimpe yokwa Yahuwah niitapegwi bulemu.
Inzya mukwesu, eeci cijatikizya nduwe kukugama!
Utalicengi. Malailile aakuyaamuka munzi wa Bbabbuloni ajatikizya nduwe, ayebo. Ajatikizya cikombelo nkozulilwa, alusyomo lwa mbungano yokwenu, alwalo. Kufumbwa bupaizi atalaa nyika eeyi bulaa kampenda. Boonse bakalamatila lusyomo lwalweeno, nokuba kusulaika mumuni uuyungizya kusalazya mangwalo, nokuba zyobile eezi antoomwe.
Cilikke webo cikonzya kukuvwuna mu ntenda nkuteelela malailile aabulemu aakulongela limwi kuzwa mumisyobo yabupaizi yoonse.
Tacili cuubauba eeco. Mubwini, inga kalunooli lweendo lwa simweendaalikke. Pele tacaambilizyi kuti ulilubide pe. Yahuwah lyoonse wakasolweda bantu Bakwe kabazandwide balikke.
“Aboobo amuzwe akati kabo, amulyaandaanye, mbwaamba Yahuwah, alimwi mutajati cintu cilaa tombe; nkabela Ime njoomutambula, alimwi njooba Uso, anywebo muyooba bana bangu basankwa abasimbi, mbwaamba Yahuwah Singuzyoonse.” (2 Bakolinto 6:17-18, KJV)
Eelyo webo notobela kulaigwa ooku , Taata wakujulu uyookusanganya mumukwasyi Wakwe; webo uyooba Wakwe. Zyoonse ziyandika munguzu ziteeli uyoozumizyigwa kuzibelesya.
Bangele bayooba bakugatela, basololi bako, banikweenda aanduwe, kuzwa lino kusikila kukabe kutamani.
Utalelemi ulafwa!
Basololi babupaizi bayoosola kukoongelezya kuti kocisyite. Bayookusungilizya kuti ilikke nzila yakusanduka njakukkala mukati kutali kuzwa anze. Pele kucinyina ciindi cakusobanina lufutuko. Malailile aabulemu alisalazyide kuti: kunyina wiindidwe kumbali.
Koteelela Yahuwah. Yaamuka zikombelo ziwide zyoonse abupaizi bwa makwebo. Kobapailila beenzinyoko abamukwasyi ookwenu aabo bacili muzikombelo eezi, pele kocita eeco kozwide kale koli anze.
Bulumbu bulindila baabo bateelela bulainda cili coonse cakweezyeeka mumizeezo.
“Liso talinabwene, nokuba kutwi, takuninga mvwide, tacininga njide nokuba mumoyo wamuntu, eezyo zintu Yahuwah nzyaakabambila baabo bayanda Nguwe.” (1 Bakolinto 2:9, KJV)
Koteelela Yahuwah nokuba kuti cakuyumina buti akudula muulo uuli buti.
1 https://www.catholiceducation.org/en/culture/catholic-contributions/catholic-doctrine-on-the-holy-trinity.html
2 Bart D. Erhman, Lecture course: “From Jesus to Constantine: A History of Early Christianity.”
3 Victor Paul Wierwille, “Jesus Christ is Not God.”