Print

Kutongela a Kufwekemba Kulilauka... nokuba Kutija!

Mulumbe uuzwa kujulu kuzyalane lyamamanino ngwa kutija bupaizi buli boonse azikombelo zyamazubaano. Nokuba boobo, basolozi bazikombelo abapaizi, balipingilide akumena mate kuti bazumanane kukwelela bantu kuzya kuzikombelo zyabo. Bazuunyene kubelesya caandaano ca Ezekiya calusele afuka kutegwa bantu bayeeye kuti bacilaa mulimo wakuzulilwa mucikombelo nokuba kuti cilisalalide antangalala kuti eeco cikombelo cakazangila julu!

Ime ndakacenka mweenzuma nkenyandidwe, moyo wandizwa kuduunta. Cynthia wakali sicikombelo uuzulilwa mu Cikombelo ca Leza Nyika Yoonse.  Walo lino wakali kundaambila kupambukana ooko kwakacitika mucikombelo cabo akuleta mause mucikombelo eelyo cikombelo cabo nicakajuzya makani aalusyomo lupya kalwiindide lufu lwa musololi mupati wacikombelo, Herbert W. Armstrong. Cikombelo eeco cakasweekelwa bantu banji kusikila kwiinda akati kamweelwe wabantu aabo bakali kuzulilwa muli ncico, eelyo cikombelo nicakaleka kusekelela mapobwe aNsabata yabuzuba bwa ciloba niyakaba mbuli zikombelo zyaanyika mboziilanganya mu vangeli lyazyo.

mwaalumi upwatwide meso kakkede kulangilizya kkompyuta“Cakali cintu cuumya busiku ncobeni akulendelezya,” mbwaakali kwaamba oobo Cynthia kumwi kafwinkila akwiibaiba misyozyi mumeso. “Swebo twakaambilwa kuti ndendiswe cikombelo cisyaalizi alimwi akuti zyoonse zikombelo zimwi zilisweekede akuwa mucibi. Swebo twakali kukomba mu Nsabata yabuzuba bwa ciloba— oobo buzuba, muciindi eeco mbutwakali kuyeeyela kuti bwakali Mujibelo. Twakali kusekelela amapobwe aaMwami Yahuwah. Swebo tiitwakali kusyoma pe muli baleza botatwe mumubili waleza omwe. Swebo twakalaa kasimpe ncobeni!  Pele basololi bacikombelo nibaasowela kumbali zyoonse nzyotwakali kusyoma, akusulaika mapobwe woonse, akutalika kukomba mu Nsondo, eeco cakali cintu cakandicumba ncobeni kumoyo wangu akataa zintu mubuumi bwangu boonse.

“Swebo twakaandaana abalongwe besu banjaanji aabo baakaka kuzumanana kuba mucikombelo eeco cakasowela kulaale lusyomo lwa Bbaibbele loonse. Swebo twakaambilwa kuti tweelede kuzumanana kuzulilwa mucikombelo akukakatila kucinca zintu zyeelela kuzwa mukati kacikombelo kuya anze. Eelyo aswebo notwakazanduka cikombelo, balongwe besu bakatusulaika nkaambo balo bakali kulilanga kuti bakacili bantu basyaalizi bacikombelo. Nkaambo kakuyaamuka cikombelo, swebo twakalitondezya kuli mbabo kuti lino twakasala kuba akataa baabo basweekede mumudima wacinyonyoono.”

Ime ndakalikubwene kupambukana kwakacitika mu Cikombelo ca Leza mumyaka ya 1990. Kumbali lyakunyandwa muntu mbwaakali kunga walekezya Nsabata akutalika kukomba mu Nsondo, eeco ncintu cakandikopa mizeezo ncobeni. Tee kayi, balo bakali mucikombelo cizangide akuwa mumudima wacibi. Ime ndakali mucikombelo ca SDA alimwi ndakalizyi kuti swebo ndendiswe notwakali basyaalizi anyika tolikke. Cikombelo ca Leza Munyika Yoonse cakali buyo cimwi cazikombelo ziwide mucinyonyoono. Cakali cintu cakandijata kumoyo eelyo neekamvwa Cynthia nkwaamba makani aayo, kakuli wakali sicikombelo uuzulilwa mucikombelo eeco mebo nceekali kulanganya kuti cakaliwide, eeco walo ncaakaambilwa kuti uli akataa bantu basyaalizi basyomeka, nkaambo buyo kakuzulilwa mucikombelo eeco!

Ngamakani aayo aayiisyigwa mubunji bwazikombelo kuti cikombelo cabo ncecikombelo camasimpe cilikke alimwi zimwi zyoonse zilisweekede nokuba “kuwida mumudima wacinyonyoono.” Citobela waawo ncakuti, kuti yebo kolombozya kuba akataa bantu aabo baambwa kuti “mbasyaalizi”, webo weelede kubbadela kwakkumi alimwi kozulilwa mucikombelo camasimpe cilikke eeco: cikombelo cabo. Oobu mbobweende bwazintu akataa beembezi bazikombelo, bapaizi abamayi bamilawo aawo mpobabikkide makanze aabo kuti bakungilile bantu banji muzikombelo zyabo akubalesya kwiingaila kuya kumbi. Tee kayi, eeyo mbungano bantu njobapa kwakkumi kwabo azituuzyo, njembungano iibabbadela mali kubasololi aabo. 

Mumakanze aabo aakukungilila bantu banjaanji kuti baboole kuzikombelo zyabo, beembezi bazikombelo balainduluka kwaamba zyaandaano zipati zyokwa Ezekiya 8-9. Nokuba boobo, inzila njobabelesya kupasandulula tumpango ootu tiiyendelani atumpango tumwi twa Mangwalo pe.

Zisesemyo zicitika mu Jelusalema

Ezekiya wakapona buumi aciindi comwe a  Daniele ooyo wakatoledwe buzike ku Bbabbuloni. Muli Ezekiya 8 kulembedwe cilengaano eeco ncaakapegwa oomo Moza wa Mwami Yahuwah mwaakamutondezya zisesemyo zyakali kucitigwa mumunzi wa Jelusalema amu tempele lyakaliko mumunzi ooyo. (Muciindi eeco, itempele tiilyakaninga dilimunwa alumamba lwa mwami Nebukadinezala watatu mukuzunda cisi ca Juda.)

Ooyu mushinshimi wakatondezyegwa zisesemyo zyone, comwe comwe cazisesemyo eezi cakali sofweede kwiinda citaanzi alimwi comwe comwe kaciswenena kunjila mukati kamunzi kusikila kutempele. Eezi zisesemyo zyakali, kukomba mutuni cakusisikizya kumwi bamakaintu kaboomoka Tammuzi—eeco ciyanza mazubaano cizyibidwe kuti ngu Lenti mu Cikombelo ca Katolika caku Loma alimwi cakaduma akusumpulwa kuti nciyanza cakulyaaba mumoza muzikombelo zinjaanji zya basikutongooka. Acalo cikombelo ca SDA cilanganya mapobwe aa “Isita” alimwi zintu zilembwa mucikombelo ca SDA zikulwaizya kusekelela Lenti abaabo basekelela mapobwe aaya muzikombelo zyaanyika kufumbwa kuti kabayanda. 

Cisesemyo cicaalizya ncaakatondezyegwa Ezekiya, cakali kwiinda kusofwaala ali zyoonse:  “---.” (Ezekiya 8:16, KJV) Kunyina acimbi cakali kucitika aawo pele ooko kwakali kukomba zuba kabalicengeezya kukomba Mwami Yahuwah!

Eeyi milandu ilaa makani malemu ncobeni ku Mwami Yahuwah. Alimwi, nokuba kuti cibi cilaatombe buti, pele basololi bazikombelo bacizumanana kwaamba kuti bantu beelede kukkalilila muzikombelo zyabo. Aabo balizandula kuzwa kuzikombelo eezyo, balo babaamba kuti balisweekede alimwi bali muntenda yakuloba. Aaka kaambo, nokuba boobo, nkaambo kapindula Jwi lya Mwami Yahuwah akusolweda banamaleya basyomeka ncobeni mumyoyo yabo kuti kabacikkede muzikombelo eezyo Mwami Yahuwah nzyaamba kuti: “Kamuzwa muli nguwe, nobantu bangu, kutegwa mutasangani mumamambe aakwe, alimwi kutegwa mutanjili mumapenzi aakusubulwa kwakwe.” (Ciyubunuzyo 18:4, 1599 Bbaibbele lyaku Geneva)

Kupindaula Jwi lya Yahuwah

caambawido cibikidwe kunembo lyabantu

Basololi bazikombelo balicenjede kubelesya majwi aawongelezya bantu basyomeka ncobeni mumyoyo yabo kuli Yahuwah kuti bazumanane kukkala mucikombelo

Mucikolo cipati, cimwi ciiyo cikopa mizeezo nceekali kwiiya kutegwa ndizwidilile akutambula digilii, cakali ciiyo ca Kukondoola aKukazyana. Cimwi cibelesyo cakuzula muntu ngomukazyana limwi, mbwaakatwaambila oobo mwiyi mupati, cakali cakwaambila muntu ooyo ngokazyana limwi cintu cini ncakukazya. Kuti yebo kulubazu lwako wazyiba zintu eezyo nzyakukazya muntu ooyo, yebo unoolaa ciindi cibotu cakumutondezya mbozilubide eezyo zintu nzyakukazya muntu ooyo. Kwiide kukaka zintu nzyakutamikizya tacili cintu cikonzya kukugwasya kapati kuti umutondezye cilubide mumizeezo yakwe. Ncintu cigwasya kapati kuzyiba cintu eeco cikukazya mpoonya yebo ulakonzya mubusongo kumutondezya ooyo muntu mbozilubide zintu nzyayeeyela. 

Eeco ncecintu cini beenbezi bazikombelo ncobainduluka kwaamba kuzwa muli Ezekiya 8 a 9. Balo balazumina kuti kuli zintu zinjaanji zyakalubila mucikombelo. Kuli kutundululana; kubba mali aacikombelo; bamayi bayiisya ziiyo zitaluleme; beembezi babelesya majwi aazingaila akoongelezya mizeezo yabantu; alimwi abasololi bazikombelo aabo bakulwaizya kukamantana amunzi wa Loma...pele, bazumanana kwaamba kuti cikombelo ciyooinda mumanyongwe aayo. Amukkalile mucikombelo.

Umwi mukonzyanyo wacintu eeci  wakalembwa a Carey Nieuwhof oomo mwaakalemba kuti:

Yebo ulamvwa kanjaanji ciindi aciindi kabaamba kuti;

Ime ndacilekela limwi kuya kuikombelo

Ime nsyekwe ncebulide pe kuti ndaleka kuya kucikombelo ...ciimo cangu a Leza ncicangu ndemwini.

Ime nsyeciyandi akaniini kuswaanganya cikombelo nociba buti pe.

Cikombelo cakabambwa munguzu zyamuntu, tiiwakali muzeezo wa mwami Leza pe.

Ime ndibwene cakumaninina kaambo keni ncokuli mweelwe wabantu aabo batantamuka cikombelo uyaakuyungizya kukomena. Abalo bamwi bakali kusolweda cikombelo kanjaanji balaleka kusika kucikombelo …

… Ime ndilizyi ncobeni. Cikombelo cili kulaale akubula kampenda. Buumi mbotukkala ansi aano bulipilingene kapati. Kuli nzila zinjaanji ziindene. Alimwi mizeezo yabantu bamazubaano tiisyomi mumbungano zyakabunganyigwa aanga nzikombelo. Pele nokuba kuti ooyu muzeezo wakuleka cikombelo ulaa mpuwo kapati, ooyu muzeezo uulubide.

Nokuba kuti kuleka cikombelo ncintu cimvwikaanga cilipilingene kapati, pele ncintu cuubauba ncobeni; mbuti ino kuti kawuli mizeezo wako?1

Kuzwa waawo, Nieuwhof wakaya kumbele kuzambaila makani aakwe kuti asungilizya bana Kristu kuti mulimo wabo ngwakukkalilila mucikombelo. Walo utaminina kuti mumukonzyanyo wakwe, “Ikuti yebo koli muna Kristu, cikombelo tabuli busena nkoyelede kuunka pe. Yebo ndonduwe cikombelo. Yebo tokonzyi kulyaandaanya acikombelo kocili Muna Kristu, mbweenya mbuli mbotakonzyi kulyaandaanya kuzwa kubuntu bwanyama kocili muntu uucilanga. Yebo tounki kucikombelo pe. Yebo ndonduwe cikombelo.”2 Kaambo kali mumizeezo eeyi yakuyeeyela boobu nkakuti, eeyi mizeezo ipesa kasimpe abusofwaazi antoomwe. Cilimasimpe kuti, “Yebo  uli cikombelo,” nkaambo “cikombelo”  ngo ekklesia, naa aabo “bakaitilwa anze.”Nokuba boobo, tacili masimpe kuti mbungano iili yoonse inga kiili ekklesia. Pele eeco ncecintu ncapeekezya kwaamba Nieuwhof.

mwaalumi ucenka mulyango uusinkidwe zitina

Basicikombelo bayiisyigwa kuti, kuti babona zintu zilubide kazicitika mucikombelo, eelyo nobamvwa milumbe iilubide yalusyomo lutasalali kiikambwaukwa muzipaililo zyabo, balo beelede “kufwekemba akulilauka” nkaambo kabusofwaazi azisesemyo zili mucikombelo, pele tabeelede akasyoonto kusola kuyaamuka cikombelo eeco. Tee kayi boonse basololi baamba kuti, eeco cikombelo mobazulilwa nce Cikombelo cilikke cisyaalizi atalaa nyika yoonse. Aboobo kufumbwa muntu uuyaamuka cikombelo eeco, tacili muntu uubalilwa akataa baabo baitwa kuti mbasyaalizi.

Walo ulamanizya mulumbe wakwe amuzeezo uutakwe maanu ncobeni, muzeezo waamba kuti: “Ikuti yebo koyanda kuleka cikombelo, yebo weelede kumuleka awalo Jeesu. Yebo tokonzyi kusala cimwi akusiila cimwi kumbali pe.” Ooku kubweka kwamusyobo ooyu, nkusoleka kutaminina kuti aabo bakailitilwa anze / ba ekklesia,  mbantu bomwe a cikombelo caansaano.

Ooyu muzeezo uulubide citaambiki ncobeni. Kubweka kwamusyobo ooyu kwakabambilwa kupa mulandu kubantu aabo bakanza kusukumina kumbali kufumbwa cikombelo caanyika eeco Moza wa Mwami Yahuwah ncabaambila kuti bacitantamuke . Basicikombelo bayiisyigwa kuti , kuti babona zintu zilubide kazicitika mucikombelo, eelyo nobamvwa milumbe iilubide yalusyomo lutasalali kiikambwaukwa muzipaililo zyabo, balo beelede “kufwekemba akulilauka” nkaambo kabusofwaazi azisesemyo zili mucikombelo, pele tabeelede akasyoonto kusola kuyaamuka cikombelo eeco. Tee kayi boonse basololi baamba kuti, eeco cikombelo mobazulilwa nce Cikombelo cilikke cisyaalizi atalaa nyika yoonse. Aboobo kufumbwa muntu uuyaamuka cikombelo eeco, tacili muntu uubalilwa akataa baabo baitwa kuti mbasyaalizi.

Milumbe minjaanji ilakambaukwa, miswaangano ilakkalwa, mabbuku azimwi zinjaanji zilalembwa, zyoonse eezyo kazilaa nzila yakukobelela bantu kuti batayaamuki cikombelo, alimwi aciindi nceenya , akuyungizya myeelwe yabantu mucikombelo. Twaambo tupedwe muzilembedwe eezyo ntwaambo tubotu. Mucisengezyo cakwe mubbuku lya mutwe wakuti, Church Transfusion: Changing Your Church Organically—from the Inside Out, Dave Ferguson upandulula ntaamu zyotatwe zyakucita mulimo ooyo “Mulimo uugwasya zikombelo kuti ziye kumbele kuba mbungano yabasimilimo.” Walo wakalemba kuti:

Mumyezi iili makumi obile ayone yakainda, Ime ndakabbukizya kuti kuli ntaamu zyotatwe eezyo cikombelo ncozyeelede kutaaluka kuti cilete kucinca mukati kaco:

Kuzumizya ziyanza eezyo zileta bantu akubanjizya munzila zya Jeesu.

Kumvwisisya akubeleka mulimo wini wa Jeesu.

Kutozya kumuzeezo wakumanizya mulimo ookwa Jeesu.3

Majwi aamvwika kabotu mumatwi aayo, pele makanze eeni ngakunyonauna akweendelezya nkamu zyabantu, kuleka cilongwe camuntu omwe omwe a Mufutuli wakwe. Lufutuko lyoonse lwakali mulimo wamuntu alike mwini. Mbuli mbwaakalemba mushinshimi Ezekiya; “Nokuba kuti aaba balumi botatwe Nowa, Daniele, a Joobo nibakali akataa mbabo, balo inga bafutula buyo maumi aabo kwiinda mubululami bwabo beni, mbwaamba oobo Mwami Leza Yahuwah.” (Ezekiya 14:14, 1599 Bbaibbele lyaku Geneva)

Basololi bazikombelo, nokuba bobo, balo babikkilide maanu aabo ali basicikombelo. Mbocibede oobo! Balo balombozya kuti kabala bantu banjaanji muzikombelo zyabo kutegwa kabavwola mali manji kuzwa kumyeelwe yabantu banji boobo, akwaamba kuti eeco ncencico ncokaiminina kampango ka Ezekiya aaka. Balo bazuunyene kuyobolola basicikombelo bacimidwe kuti kabacikkede mucikombelo, kababaambila kuti, Yahuwah ulangila mbabo kuti balete kucinca bweende bwazintu kuzwa mukati kacikombelo kuya anze.

Eelyo caandaano ca Ezekiya 8 a 9 nozyibalwa munzila iiluleme, nokuba boobo, teesyi ncolyaamba eeco Bbaibbele pe.

Kunyonyweedwa Limwi

Kwiingula kwa Mwami Yahuwah kumanyongwe aali mutempele lyaku Jelusalema, kulasalazya kapati kwaamba kuti: kunyonyweedwa limwi ncecintu ciyootobela waawo.

Mpoonya Mwami Yahuwah wakati kulindime, “Sena wacibona eeci yebo omuntu? Sena mbaleke buyo bantu bacisi ca Juuda nobacita zintu zisesemya nzyobacita muno? Sena beelede kunoopyopyonganya cisi lyoonse kabandinyemya? Bona mbuli mbobandisampaula cakulikwaya! Nkaako njoobacita mubukali, nsikabeeteleli nokuba kubaleka buyo pe. Nikuba kuti bakandililaukile, nsikabaswiilili pe. (Ezekiya 8:17-18, KJV)

Cifwanikiso ca Bbaibbele cifwalidwe ku Bildern, mu 1860.Aaka nkaambo kalemu.

Lino ndakamvwa Mwami Yahuwah kaita ajwi pati cakupozomoka kati, “Leta balindizi bamunzi kuno, umwi aumwi kajisi acilwanyo.”Mpawo ndakabona baalumi bali cisambomwe kabazwida kubbazu lyamulyango wakutala, uulangide kunyika, umwi aumwi kajisi cilwanyo cankondo. Ngubakali aawe wakali mwaalumi wakasamide zisani zyandeketela wakajisi azilembyo zyakali mucibuno cakwe. Bakanjila akuzooima kumbali aacipaililo camukuba.. (Ezekiya 9:1-2, KJV)

Eeci ncintu ciindide kukalala! Malailile aa Mwami Yahuwah ayitila bantu kuti baboole kabalaa zilwanyo zyabujayi. Pele nokuba waawa, luzyalo lwa Mwami Yahuwah lulalibonya. “Yahuwah … ulatweengelela swebo, tayandide pe kuti kukabe naba omwe uutikalobe pe, pele kuti boonse bakasike waawo mpobeempwa.” (2 Petulo 3:9, KJV)

Lino bulemu bwa Leza wa Isilayeli bwakaya mujulu kuzwa atala lyabakelebu aawo mpobwakabede, bwakasuntumukila kucikotamino caŋanda ya Mwami Yahuwah. Mpawo Mwami Yahuwah wakaita mwaalumi ooyo wakasamide zisani zyandeketela wakajisi nkomo yazilembyo mucibuno cakwe, akuti kulinguwe, “Koya mumunzi wa Jelusalemu woonse, ukabikke cizibyo ankumo zyabaabo akulila akaambo kazintu zyoonse zisesemya zicitwa mulinguwo.”

Nindakalikuswiilila, wakati kulibamwi, “Amumutobele mukati kamunzi mukabajaye, mutakabeeteleli nokuba kubeengelela. Mukajaye bamadaala, bakubusi basankwa abasimbi, bakaintu abana, pele mutakabagumi aabo boonse bajisi cizibyo.” Mukatalikile kubusena bwangu busalala. Nkaako bakatalikila abapati bakaimvwi kumbele lyaŋanda ya Mwami Leza Yahuwah. (Ezekiya 9:3-6, KJV)

Kuleka kuti boonse beelede kujayigwa pe. Aabo “batongela akufwekemba kulilauka nkaambo kazisesemyo zyakacitigwa” balivwunidwe. Eeci ncecibalo basololi bazikombelo ncobabelesya koongelezya basicikombelo kuti kabacikkede nokuba kuti Muya Uusalala ulainduluka kubaambila lyoonse kuti bayaamukile limwi. Beembezi bazikombelo, balazuminizya abalo kuti kuli cinyonyoono mucikombelo, pele balabinda akwaamba kuti aabo batambula caando calufutuko, mbabaabo batongela akufwekemba kulilauka nkaambo kazisesemyo zyakacitwa mucikombelo.  Aboobo, munzila imwi baambilizya kuti muntu weelede kukkalilila mucikombelo kutegwa katongela akufwekemba kulilila zintu zisesemya eezyo zicitika mucikombelo eeco.

Kunyina pe mucibalo eeci, nokuba boobo, eeco caambilizya kuti bantu bokwa Yahuwah beelede kukkalilila oomo muli busofwaazi butaambiki bucitika. Mubwini, Mangwalo ayiisya cintu ciimpene aceeco.

Mvwiki amvwiki, basyomi bali mucikombelo baambilwa kuti "Kocikkede mucikombelo!" Pele Muya Uusalala ubalailila kuti, "Amuzwe akati kabo, alimwi amulyaandaanye nywebo, mbwaamba Mwami Yahuwah, alimwi mutajati cintu cilaa tombe; mpoonya Ime njoomutambula nywebo." (2 Bakolinto 6:17)

Kamutija mwamana nobantu!

Ijulu lilailila zyalani lyamamanino kuti:  “Kamuzwa muli nguwe, nobantu bangu, kutegwa mutasangani muzinyonyoono zyakwe: Nkaambo zibi zyakwe zyalundana kusikila kujulu, alimwi Mwami Yahuwah waibaluka zinyonyoono zyakwe zyoonse.” (Ciyubunuzyo 18:4-5, 1599 Mu Bbaibbele lyaku Geneva) Mbuli mbokulembedwe kale mucibalo cimwi cankamu ya WLC, ooku kulailila kugeme basyomi boonse. Kunyina muntu pe uuceelede kuyeeyela kuti cikombelo cakwe, nokuba mbungano eeyo mwazulilwa, kuti tiisangene akataa zikombelo zyoonse eezyo, nkaambo eezyo zikombelo zyakazangila julu akusulaika mumuni uuyungizya kumweka atalaa nyika  yoonse.  

Pele kuli tumpango atumwi twa Mangwalo ooto tugaminide kuyiisya kulyaandanya kuzwa kumbungano eezyo zizangide. Mwami Yahuwah wakalaa nguzu zyakuvwuna Loti nokuba kuti wakalikkede mumunzi wa Sodoma. Pele Walo taakacita boobo. Kunze lyaboobo, Walo wakatumina bangele kuti bakamududumune natayandi, akumukwelela anze lyamunzi amukwasyi wakwe akubapa malailile aakubinda kuti : “Nibakamana kubagwisya, umwi wabangelo wakati kulimbabo, “Amutije, mufutule buumi bwamu! Mutacebi, alimwi mutaimi-imi mukkuti pe, amutijile kuzilundu zili kule, kutegwa mutafwidilili.” (Matalikilo 19:17, KJV)

Loti  wakavwunwa kali anze lyamunzi wa Sodoma, kutali naakacili mukati kamunzi ooyo. Nowa, alakwe, wakavwunwa kuzwa akataa bantu basofweede, aabo bakali kupona ciindi kalitanasika zambangulwe lya meenda, kuleka naakacili kukkala akati kabo. Petulo wakalaazyi kabotu makani aaya kabotu:

Nkaambo Mwami Yahuwah taakalekelela bangelo bakabisya, pele wakabawaala kucikkalilo cabafu kuli mudima uusiya mbi, nkobaangidwe kulindila lubeta. 

Alimwi Mwami Leza taakalekelela bakaindi, wakabamba buyo Nowa wakali kukambauka zyabululami abamwi bali ciloba naakatumya zambangulwe lyamaanzi kubantu bataswiilili Leza. Leza wakabeteka minzi ya Sodomu a Gomola. Wakaitenta amulilo mane kwakacaala buyo twe kuti cibe citondezyo kuli baabo bayookaka kuswiilila Leza. 

Pele wakavwuna Loti mululami walo wakali kukatazigwa abweende bwabasizibi muzisusi zyabo. Nkaambo muntu uululeme ooyo naakali kukkala akati kabo, mazuba oonse wakali kupenga mumoyo wakwe uulondekede nkaambo kamilimo yabo mibi njaakali kubona akuswiilila. 

Lino Mwami Yahuwah ulizi mbwavwuna bamukomba kuzwa kukusunkwa, alimwi ulizi mbwaakabeteka bataluleme kuti bakasubulwe mubuzuba bwalubeta. (Langa 2 Petulo 2:4-9.)

Loti wakatongooka akulilauka nkaambo kazisesemyo eezyo zyakali kucitwa muminzi iisofweede yamumisena. Kweendelanya abwaamba Bbuku lyokwa Jasher, umwi mwanaakwe musimbi wakajayigwa abantu basofweede eelyo naakafwida nkumbu akutondezya lubomba kumuntu mweenzu. Alimwi , eelyo mupailo ookwa Abramu niwaapegwa, bangele bakatuminwa kuti batole mulumbe wakuti walo weelede kulonga cakubinda mpeenya aawo. Eeci ncencico Julu ncolilangila bantu aabo basyomeka kuti bacite, batakkalilili mucikombelo, akutabilila buzangi oobo bucitika mucikombelo eeco kwiinda mukuzumanana kukkala mukati kancico.

Kwaandwa akuzwa Muntenda

Cilengaano cokwa Ezekiya cakatondezya bantu mumunzi umwi kabatongela akulilauka. Basololi bazikombelo basandulula cilengaano eeci kuti, bantu beelede kukkalila mucikombelo.  Balo bayiisya kuti mulimo wakutongela akululauka utondezya kuti balo mbabantu basyaalizi alimwi aboobo beelede kukkalila  “mucikombelo cisyaalizi.” Kufumbwa kucinca, balo baamba kuti, kweelede kuzyila mukati kacikombelo kuzwa kuli basicikombelo bazulilwa muli ncico.

Eeci ncintu cilubide! Kutongela akulilauka, kunyina ncocaambilizya pe. Bafalisi  aabo bakali kupona mumazuba ookwa Yahushua, bakali bantu basyoma kapati mu “kutongooka akulilauka,” kuliimya, amukucita milimo yaantangalala kuti eeyo iitondezya kuti balo balisetekene. Balo bakali kubbadela bantu mali kuti boomoke mucibaka cabo mumadilwe. Kutongooka akulilauka ooko kutondezya caantangalala mbuli muntu mbwayandisya cintu nokuba mbwayanda muntunyina, takukwe ncokwiiminina mubusyu bwa Mwami  Yahuwah. Mbweenya mbwaakaamba Mufutuli Yahushua kuti: “Eelyo nopaila yebo, utanikubelesyi majwi manjaanji koinduluka ciindi coonse mbuli batamuzyi leza mbobapaila. Nkaambo balo bayeeyela kuti banoomvwugwa nkaambo kamajwi manjaanji aayo ngobapaila.” (Mateyo 6:7, NKJV)

Bantu ba Laodisiya, mbweenya mbuli Bafalisi, abalo mbantu batongookesya akulilaukisya. Kwiinda mukoongolola akufwekemba kwabo kabatamauka akulilauka zibi nzyobacita beenzinyina abantu bali mumbali lyabo, balo balitondezya kuti lwabo tabali bantu ba Laodisiya. Tee kayi, balo balibwene aanga balaa moza uubatondezya kuti kuli cinyonyoono ncobeelede kutongookela akulilauka! Balo balibwene aanga tabbali boofu pe!

mukaintu uulila

Aabo batambula caando mbabaabo batongela akulilauka nkaambo kakupengana mumyoyo yabo. Ijulu, buno buzuba liita muntu omwe-omwe akati kesu kuti alizandule akulyaandanya kuzwa muzikombelo ziwide mucinyonyoono! Ninzi yebo ncociimaima kulindila?

Nokuba boobo, aabo bantu baminidwe mumyoyo yabo kumwi kabalilauka, tabali mbabo batambula caando kuzwa kuli yooyo mwaalumi uujisi cilembyo. Aabo bantu basobanina akukkomanina buzangi bucitika mucikombelo, pele balo mbabanga basala kufwida mucikombelo kwiinda kuti bayaamuke akucisiya cikombelo eeco, tabakatambuli caando pe. Saatani ubelesya basikuupaupa ameso aabo kuti batyompye bantu bamwi bayanda kwaatuka cikombelo nkaambo bajatwa mumyoyo yabo akweempwa cibi. Aabo mbantu badyaaminina jwi lya Muya Uusalala ooyo uulailila bantu kuti batantamuke ntenda iili muzikombelo zyakawa.

Aabo bakatambula caando mbabaabo batongela akulilauka zibi mumyoyo yabo. Tacili cintu cakulitondezya aanga mbafalisi antangalala nokuba bantu baku Laodisiya kuti balitondezye mbobaluleme. Aabo batambula caando balaangulukide kuyaamuka cikombelo – alimwi balakonzya kucita oobo! – kuti nibalaa ciindi cinjaanji nokuba kusalazyilwa mukuteelela kwabo kuti Mwami Yahuwah tayandide kuti kabacikkede mucikombelo.

“Takuli kuti Mwami Yahuwah wamuka kucita eezyo nzyaakasyomezya, mbobayeeya bamwi, pele ucimweetelela, nkaambo tayandi kuti bamwi bakanyonyoonwe, pele uyanda kuti boonse beempwe.” (2 Petulo 3:9, KJV) Walo takonzyi kukaka kufumbwa muntu ulaa moyo uuyandisya kutobela kasimpe kufumbwa cinga camucitikila, nokuba kuti katanabaa ciindi cakwiiya kasimpe koonse.  Kweetela kwa myoyo yabo, ncecintu cibatondezya kuti myoyo yabo yeendelezyegwa a Muya Uusalala, nkaambo kuzyiba buzangi buli mucikombelo njentaamu yakutaanguna kuya kumbele kwaatuka kuzwa mucikombelo. Balo tabaninga buyo kusika aawo mpobateelelesya kuti lino balakonzya alimwi beelede ncobeni kulongela limwi kuzwa mucikombelo. Yahuwah uubala myoyo yabo ulababikka caando cakwe nokuba boobo.

Caando lwaco cini mbobumboni bwakuti inga mukuya kwaciindi balakonzya kwaatuka kuti nibalaa ciindi cakuteelelesya akukomena mu Moza. Caando lwaco ngo Moza wa Yahuwah ooyo uubeendelezya kutozya kukasimpe. Mufutuli Yahushua wakapandulula mulimo wa Muya Uusalala kuti ngwakuzula muntu cibi akumusolweda kukasimpe! “Ndiyanda kumwaambila masimpe kuti, ncibotu kulindinywe kuti ngunke. Nkaambo kuti nsiciti boobo Mugwasyi takoosika kulindinywe pe. Pele naa ndainka ndiyoomutuma kulindinywe. Lino asika uzoobazula bamunyika kuti balilubizizye mumulandu wacinyonyoono, awabululami awalubeta.” (Johane 16:7-8, NKJV)

Eeci ncecijuzyo cakumvwisisya kaambo keni bamwi kusikila buzuba obuno, ncobacili mucikombelo, kabatongooka akulilauka, pele kabatambula caando ca lufutuko. Aabo basyomeka mumyoyo balilauka zinyonyoono zyacikombelo bacita boobo nkaambo balimvwisyide kapati mbocisofweede cinyonyoono. Eeco bakonzya buyo kucizyiba kwiinda mu Muya Uusalala.

Mangwalo lyoonse ayelanya kwaandwa caando kukuzuzyigwa Muya Uusalala: “Alimwi mutausyi nsoni Muuya Uusalala wa Mwami Yahuwah, ngonguwe cizibyo cakuti muli bakwe Leza mane kusikila kubuzuba bwalununuko.” (Baefeso  4:30, KJV)

“Nkaambo mubusongo bwakwe Yahuwah wakabambila limwi kuti bantu batamuzibi abusongo bwabo. Pele cakamubotela kuti afutule basyoma kwiindila mumajwi ngobati ngabufuba-fuba ngotukambauka. Bajuuda balayanda kubona zitondezyo, Bagiliki bayandaula zyabusongo.” (2 Bakolinto1:21-22, KJV)

“Wakayanda kuti swebo nitwakasaanguna kulangila Kilisito, tulumbaizye bulemu bwa Mwami Leza Yahuwah. Anywebo mwakamvwa Majwi aa Yahuwah aakasimpe, aali Makani Mabotu aamupa lufutuko, alimwi mwakasyoma Kilisito. Mwami Yahuwah wakatondezya kuti muli bantu bakwe mwini naakamupa Muuya Uusalala ngwaakasyomezya. Muuya Uusalala ndolusinizyo lwakuti tuyootambula zileleko zyoonse Mwami Yahuwah nzyaakatusyomezya. Mwami Yahuwah wakacita oobo kuti tulumbaizye bulemu bwakwe.”

(BaEfeso 1:12-14, KJV

Ijulu lilaita omwe omwe akati kesu kuti azanduke cikombelo. Tatwiitilwi kuti tutalike kubeteka akutamikizya baabo bacilli mucikombelo. Yahuwah ulizyi cakumaninina moyo wamuntu uuli woonse; swebo tatuzyi pe. Yahuwah ulaa busongo bwakusolweda muntu uuli woonse kalaa likke; swebo tatukonzyi kucicita eeco. Omwe omwe wesu weelede kuvwiila Moza kuti umusolwedwe mumoyo wakwe. Swebo tatukonzyi kuzyiba ciiindi ceelela muntu ooyo kumugaminina.

Kozwa anze lino. Kobapailila aabo bacinjombede mucikombelo. Pele kosyoma muli Taata Wakujulu ulaa luyando kuti, Walo uliizyi myoyo iitaninga yuminina kucita zinyonyoono akukaka Muya Wakwe.  Boonse aabo bavwiila Moza Uusalala bayootambula caando eeco cibaandaanya. Nokuba kuti swebo twacita cintu cili coonse munguzu zyesu kweendela munzila eeyo iili kunembo lyesu, swebo tulakonzya kubasiila mumaanza ookwa Taata aabo bacilli ambaakani yaandeene mukuteelela kwabo 

Nokuba kuti masimpe kuti bamwi tabaninga sika aawo mpobamvwisisya mumuni ooyo uubasolweda kuti bayaamuke akulonga kuzwa muzikombelo, eeco tacili cintu cakulilekelela kuli baabo akati kesu bakatambula mumuni kuti katucikkede muzikombelo zyakawa. Mulimo wesu ngwakulongela limwi cakutajokoloka ; Cino ciindi kutali buzuba bumbi pe.

Koteelela … akutondezya bamwi nzila.

Zikombelo zyoonse ambungano zyabupaizi mazubaano ziliwide nkaambo, zyoonse kakwiina kwiinda ambali nociba comwe pe, zyakasulaika mumuni uuyungizya kumweka kuzwa kujulu. Zimwi zilazumina cibeela camumuni cimwi nokuba cimwi, akukaka tusimpe tumwi, ooto tunga kuti twazuminwa akutambulwa muzikombelo eezyo, inga ooto tusimpe twaleta manyongwe ataambiki.

Mbweenya mbuli bangele aabo bakatuminwa kuyooduntaizya Loti kuzwa mumunzi wa Sodoma, Ijulu lyatumina mulumbe uucenjezya bantu boonse kuti batije kuzwa muzikombelo ambungano zyabupaizi eezi. Kunyina cikombelo ciindidwe ambali pe, zyoonse zinjombede muntimba yacibi. Zyoonse zyakabola “akuba cikkalilo camadaimona, citeente camuyuni uuli woonse uununka tombe, alimwi akuba citeente camuyuni uuli woonse uutasalali uusesemya.” (Ciyubunuzyo 18:2, KJV) Utani kulelemi yebo, kozwa buno buzuba, uteenkeli.

Inzya! Kotongela akulilauka zinyonyoono zicitika mucikombelo. Pele webo eeco weelede kucicita koli anze lyacikombelo. Kwiinda mumukonzyanyo wako wakuteelela, yebo utondezya bamwi bali mumbali lyako kuti kunyina ntenda mukutobela Mwanaambelele akuyaamuka zikombelo zyaanyika. Lufutuko lujanwa buyo kwiinda mukusyoma mu Mufutuli Yahushua, kutali mulukwakwa lwa cikombelo pe.

Yahuwah ucinolaa mbungano ncaalizi, nokuba kuti kakali kabunga kasyoonto ncobeni, pele balo abo tabakasofwaazyigwi azintu zyaanyika pe. Aabo mbabakaitilwa anze lyazikombelo alimwi ncecikombelo cakwe Mwami Yahuwah, balo mbabaitwa kuti nkalungu kaamoyo Wakwe.


1 http://careynieuwhof.com/a-response-to-christians-who-are-done-with-church/

2 Ibid.

3 Dave Ferguson, mubusanduluzi bwa bbuku lyamutwe wakuti Church Transfusion, lyakalembwa aba Neil Cole a Phil Helfer.