Print

Ciyanza ca Kuzyibila Kulyoomba Cinswe

nakalindu ucenguluka kulanga zuba nkolibbilaMakanze aalufutuko apede nzila yakubambulula ciimo cabulemu mumoyo wamuntu. Taata Yahuwah ulasalala. Walo ulisetekene alimwi mulondo. Aabo bayookona antoomwe a Mufutuli Yahushua mubulelo bwa mumuni, banoolitondezya ciimo ca Yahuwah mbuli cimbonimboni mumaumi aabo.

Mangwalo alisalazyide kuti balikke aabo basalala mbabayookona buumi butamani:

Cilundu ca Mwami Leza nguni uukonzya kucitanta? Nguni uukonzya kwiima mubusena bwakwe busalala? Nguyooyo uucita zisalala uunyina kampenda mumoyo, uutakombi mituni, nikuba kukonka cakubeja. Ooyo nguuyoolelekwa a Mwami Yahuwah, ooyo nguuyoolulamikwa a Leza mufutuli wakwe. (Langa mu Ntembauzyo 24:3-5.)

Mumulumbe wakwe atalaa mulundu, Yahushua wakakombelezya kuti: “Nkaako nywebo muleelede kuba bantu basalala mbubonya mbuli Uso wakujulu mbwali mulondo.” (Mateyo 5:48, KJV) Eeco cintu camusyobo ooyo, ncintu cikatazya kujana mumuntu wanyama ulaa cinyonyoono, inga caba cintu calunya kulangila muntu kuti alondoke boobo pele buyo kuti Taata Yahuwah kayandide kupa zyoonse ziyandika kuti bana bakwe banunudwe bakasike aciimo eeco.

Ncintu cikatazya kuti mubisyi abe munkutwe mukukakatila kutobela nzila eeyo.

“Nguni uukonzya kwaamba kuti, 'Ndalibamba, moyo wangu ulilondokede, ndasalala ndinyina zinyonyoono?'” (Tusimpi 20:9, NKJV) Yahuwah ulizyi kuti kunyina muntu uunga walisalazya lwakwe mwini. Walo wakakonkezya kuti uyoosangila zinjaanji kuzwa Kujulu zigwasyilila muntu kulwana nkondo yakuzunda cibi mumoyo.

Imwi nzila akataa zinjaanji Saatani mwasisikizya kusofwaazya muya akunyonyoona kusalala mumoyo, nja luunyaunya. Mamambe, kulyana nkwela, akulangilizya zifwanikiso zitondwa, nzintu zizibidwe kapati kuti zisofwaazya mizeezo akujulila masunko manjaanji ookwa Saatani. Nokuba boobo, kuli cibaka acimwi cinjizya muya wamuntu mubweendelezi bwa Saatani. Eeco tacaambaulwi antangalala nkaambo kakufwa nsoni akutalimvwa kabotu kwaambaula makani aamusyobo ooyo. Eeco ncinyonyoono ca kulyoomba zinswe.

Mumisela yakainda nsiku, kulyoomba cinswe cakali ciyanza cakazyibidwe kuti cilapoizya akuungula maanu muciimo camuntu. Cakali kwaambilwa mumbalimbali kuti “ciyanza cakusisikisya” alimwi abalo basilisi bazibbadela bakalemba ntenda zinjaanji zijatikizya cilengwa cakulyoomba. Nkaambo kaako, cakatalika kwiitwa zina kuti “kulipenzya omwini.”

mukaintu mupati uusamide magilazi waankamana kwaambaula makani aakulyoomba antangalalaLino mbokuli luunyaunya kapati caantangalala mumusela wesu, kulyoomba cakaba cilengwa citambulika kuti muntu kayanda kweeleba ntenda amalwazi aajanwa mubuvwuule: kumita kotayandide, bulwazi bwa kalileke (AIDS), malwazi mbuli kanswende, dokaloka, azimwi zinjaanji. Abamwi bana-kristu lino bakulwaizya kuti kulyoomba ninzila iigwasyilila bakubusi abapati batakwetene kuti kabazumanana kubaa buumbulu.

Nokuba boobo, busongo bwa muntu mbufubafuba ku Mwami Yahuwah. Kwiinduluka kutaminina kuti cintu cimwi cili kabotu, naa cilasalala, nanka kuti cilatambulika takuli kutondezya kuti eeco cintu cilasalala akutambulika mumeso aa Taata Yahuwah pe. Zilengwa zya misela yesu zilacincauka ziindi zinjaanji cakuti tazikonzyi kuba cipimyo ca kululama pe. Mangwalo alikke ncecintu citakwe kampenda cikonzya kutondezya ciluleme.

IBbaibbele taligaminide kubandika makani aakulyoomba pe. Bamwi bantu bayeeyela kuti Paulu wakalikwaamba kuti cili kabotu kulyoomba kwiinda “kufwida mucamba kubaa busa”, pele mubwini, kunyina Paulu naakaamba cintu camusyobo ooyo pe. Mulugwalo lwakwe lutaanzi ku Bakolinto, walo wakali kukulwaizya basyomi kuti cilainda kubota kuti muntu katakwete. Kulanga mapenzi akutundululwa nkubakanjide bana-kristu muciindi eeco, aaya akali malailile aalaa maanu. Yahuwah Lwakwe wakaambila Jelemiya kuti atakwati nkaambo uyoolibonena mukaintu wakwe abana bakwe kabafwa nzala eelyo munzi waakufumpwa baku Bbabbuloni.

Malailile ookwa Paulu akali aakuti cilainda kubota kuti muntu wakwata kwiinda “kufwida mucamba kubaa busa”, eeco ncecisendekezyegwa akuteelelwa mazubaano kuti caambilizya kulyoomba:

Nkaambo ndalombozya kuti bantu boonse bapone mbuli buumi mbwepona ambe lwangu. . . . Pele Ime nditi kuli baabo batakwete abamukabafu, ndabaambila kuti ncibotu kulimbabo kuti bakkale buyo nkungulume, mbuli ndime. Pele kuti naa tabakonzyi kulijata, baleelede kukwata. Nkaambo ncibotu kukwata kwiinda kunyomenena. (1 Bakolinto 7:8 a 9, NKJV)

Penzi liliko lya kulyoomba, alimwi ndipenzi pati, ndyakuti, eeci cilengwa cikulwaizya kusofwaazya mizeezo, mpoonya eeco ncecipoizya muya wamuntu woonse. Boonse aabo balaa ciyanza cakulyoomba lyoonse bayeeyela muntu umwi munzila iitondwa akumufwida luunyaunya kutegwa balikkomanisye kusobanya cinswe kabayeeyela muntu ooyo aanga nkwali ncobeni aawo mpobacitila boobo akulikkutya busa bwakoonana. Mizeezo yakulyana nkwela ilakwelelezya akuungula maanu mukuya kwaciindi nkaambo muntu inga kayaa kuyandisya mizeezo yiindila kutondwa kutegwa imusisye aawo mpatalika kulyoomba akugozya busa bwakwe. Ooku kubula kulyeendelezya mumizeezo ncintu cikazya mukonzyanyo ngwaakatusiila Yahushua.

“Amube aamoyo mbuli ngwaakajisi Yahushua munanike.” (Langa Bafilipo 2:5.) Muzeezo ookwa Yahushua lyoonse wakali kusalala mbuli mbwaakali kwaaba mizeezo amicito yakwe yoonse kukuyanda kwa Taata Wakwe.

Yahushua wakasalazya kuti kuyeeyela kucita zitondwa mumizeezo yamuntu cileelene acinyonyoono cakucita cintu cini eeco. Walo wakasinizya kuti:

Tee mwakamvwa kabaambilwa basikale kuti, 'Utaciti mamambe.' Mbombubo, pele mebo ndamwaambila kuti kufumbwa uulanga mukaintu akumunyomenenwa walalika kale mumoyo wakwe. (Mateyo 5:27 a 28, NKJV)

Kulyoomba kanjaanji ncintu citobela zinyonyoono zimwi, mbuli kulangilizya zipekupeku zinyomenezya akusungilizya busa bwa kulyana nkwela. Kulyoomba ncintu ceendelana akulangilizya zifwanikiso zyamantanda azitondwa, nkaambo busa bwa nkwela bulasinsimuka kwiinda mukulangilizya zifwanikiso zyamantanda azipekupeku zya cisaaza zitondwa akufwamba kulikkomanisya omwini.

Kulyoomba akataa baabo bakwetene akwalo nkubaa buunyu kapati. Inga calibonya aanga nkuyanda kulikkomanisya munzila yakufwamba kulilemununa kwiinda kuti akulemunune mukaako, kumwi kolipeekezya kukkomanisya mukaako. Aboobo, zikwati zyabaabo bazyibide kulyoomba zinjila mapenzi, akuleta kuzingwa mizeezo, akucisa bamwi bali mumbali nkaambo cileelene akwaaba mukaako.

mukwasyi uukkomene wa BamweenyeKoonana mucikwati ncipego cilibotela ncaakatupa Mulengi wesu uutuyanda. Wakatupeda kuti tweelede kucita cintu cibotu eeci mukaziziizi mucikwati. Cakali cintu citondezya luyando lwini akusyoma ngomukwetene limwi akumupa cintu cimukkomanisya. Kuti kacicitwa mulukwaka lwa cikwati cisetekene, koonana inga caba cintu ciswaanganya banabukwetene akubaleta munsimunsi umwi awumwi.

Yahuwah wakalenga banalumi abamakaintu kuti babe bantu bayanda koonana pele Walo taakayandide kuti bantu babe bazike ba luunyaunya pe. Adamu a Eva bakalengwa kabeendelezya mibili yabo mubunkutwe. Bakali bantu bakali kweendelezya busa bwa nkwela muciimo cabo cabulemu. Kulyoomba ncilengwa cimanukizya ncobeni. Muntu uuzyibide cilengwa cakulyoomba inga wabamuntu uuzunda munguzu zya Munununi nanka kuyuminina kucita ciyanza eeci mukuya kwaciindi.

Eelyo mwaalumi (naba mukaintu) nalyoomba, busa bwakulyoomba bulaindizya kumumanukizya kufumbwa ciindi nacita boobo. Mubili wakwe ulalibambila kucita cintu eeco nkaambo lino watalika kuzyibila ciyanza eeco. Muntu waatalikila muciyanza ca kulyoomba ziindi zyongaye mumwezi, mukuya kwa ciindi, busa bwakulyoomba bulaindila kumutolwaazya.

Bamwi bantu bakasika ambaakani yakugagambila kucita luunyaunya cakuti kufumbwa muzeezo uuli mumutwe ugeme kucisaaza. Bantu bamusyobo ooyo mbazike ba Saatani ncobeni, ulabasobanya akubasungilizya kucita kufumbwa citondwa. Bulikke bulangizi mbwakonzya kujana mubisyi: mbwakulyaaba kuli Yahushua kuti amwaabile nguzu.

Boonse bayanda kuti Mufutuli Yahushua akkalilile mukati muli mbabo, beelede kulyaaba maumi aabo aaluunyaunya woonse ku Mufutuli. Kulyaaba zisusi zyako abusa bwako boonse kuli Yahuwah inga tiicakupa kuti ubaange mwana uutakwe busa bwa nkwela pe. “Elohimu wakalenga muntu mucinkonzya Cakwe cini, mucinkonzya cokwa Elohimu Walo wakamulenga; mwaalumi amukaintu Walo wakabalenga.” (Langa mu Matalikilo 1:27.)

Yahuwah wakalenga bantu bobile baandeene bubambe. Aabo balyaaba busa bwa nkwela kuli Nguwe inga tiibasweekelwa ciimo cabubambe bwabo. Kunze lyaboobo, banalumi inga bazyandamana kubaa bulombwana, alimwi banakazi inga beebeka kubaa busimbi eelyo nobayaa kulyeendelezya kabotu kakwiina kulikkomanisya munzila yakulyoomba. Muntu wakali muzike wa busa bwa zitondwa ulakonzya kupiluka kuciimo cabulemu ciboola mulwaanguluko lwa kutobela mulawo wabulemu.

Mucibeela cabuumi cili coonse oomo Saatani mwakakatila koongelezya muntu, Mufutuli Yahushua mbo bwiinguzi bwamuntu ooyo. “Akaambo kaako walo ulakonzya kubafutwida limwi aabo baswena aafwiifwi kuli Yahuwah kwiinda muli Nguwe, nkaambo ulapona lyoonse kuti abakombelezezye.” (Langa BaHebulayo 7:25.) Toonse tulazyalwa katuli bazike ba Saatani kwiinda muciimo cesu cabuntu cilaa cinyonyoono. Mbuli mbotuli bazike, ncintu cikatazya kuti munguzu zyesu tobeni tulyaangulule kuzwa mukakole ka Saatani. Tulakonzya kuzyiba cibotu acibi. Tulakonzya kulombozya kucita cibotu akweeleba cibi. Pele luzyibo lulikke oolo talukonzyi kutwaangulula kuti tucite ciluleme ncotulombozya kucita pe.

Eeyi nkondo yakulwanina mukati kamoyo, nkondo akataa kuyandisya kucita ciluleme, kiilwana abusa bwakuyandisya cibi, yakapandululwa a Paulu naakalemba kuti:

Mukwasyi uugwitide waku AmelikaTulizyi kuti Mulawo ngwazintu zyamuuya. Pele mebo ndimuntunsi, ndimuzike wazinyonyoono. Nsizi ncecitila zeezyo nzyecita. Nkaambo nsiciti zeezyo nzeyanda kuti ncite pe, pele eezyo zintu nzyesulaikide nzyezumanana kucita.

Kuti naa nkepenzyegwa azinyonyoono eezyo nzyecita, caamba kuti Mulawo uliluleme. Endime eencita zibi nzyecita pe, pele zinyonyoono zili mulindime nzyezindicitya.

Ndilizi kuti mulindime ndemuntunsi munyina cibotu pe. Nikuba kuti ndiyanda kucita zibotu, pele nsiziciti pe. Zibotu nzyeyanda kuti ncite, nsiciti. Pele zibi nzyetayandi kuti ncite, nzyecita.

Naa nkecita eezyo nzyetayandi kucita, nsilindime eenzicita, pele nzinyonyoono zili mulindime zindicitya. Aboobo ndijana kuti cicitika ncakuti, neyanda kucita zibotu inga azyalo zibi zili aandime. Ndabotelwa a Mulawo wa Yahuwah amoyo uumaninide. Pele ndilizi kuti mulindime muli moyo uumbi uulwana ayooyo uubotelwa a Mulawo wa Yahuwah. Moyo umwi ooyo uutobela nzila yazinyonyoono, nguwandicitya kuti ndibe muzike wazinyonyoono.

Maawe! Nde mucaangu! Nguni uutindivune kubukkale oobu bunditola kulufu? Cili bobuya: mebo lwangu njanda kutobela Mulawo wa Leza amoyo omwe, pele amubili wangu njanda kutobela nzila yazinyonyoono. (Langa BaLoma 7:14, 15, 17-25.)

Ooku nkokulila kuli mumoyo wamuntu woonse wakatingaana munguzu zyakwe kukakatila kuzunda ziyanza zyakucita cinyonyoono. Kampango katobela waawo kajisi bwiinguzi bwakuti: “Aalumbwe Yahuwah wandivwuna muli Yahushua Munanike Simalelo wesu!” (Langa BaLoma 7:25.)

Kuli zinyonyoono zinjaanji kapati. Kufumbwa cintu ncookazyibila kucita kuzwa nookazyalwa cikubuzya nguzu, kuli sunko lilibambide kukulwana kwiinda mucintu eeco akukusungilizya kucita cinyonyoono. Nokuba boobo, kwiina makani naa ncinyonyoono cili buti, pele kuli buyo bwiinguzi bomwe: nkwali Mufutuli. Walo nkwali ciindi coonse kuti akugwasye noli mupenzi. Walo uyoopa kukoma kufumbwa muntu uumulomba kuti azunde.

Eelyo nonjilwa sunko lyakulyoomba:

  1. Mpoonya aawo kotijila ku Mufutuli, talika kupaila mumoyo wako kufumbwa nkobede.
  2. Kotantamuka kufumbwa cikuletela sunko eelyo. Kuti koli abulo, imikila. Kuti kosamba amubili, sama zyakusama akuzwa anze. Koyandaula cakucita kutegwa mizeezo yako ileke kuyeeya zitondwa.
  3. Utalekeli mizeezo yako kuti izulile zipekupeku, zifwanikiso, amanjezyeezya aayungizya busa bwakuyanda cisaaza.
  4. Kolya zyakulya zitavweledwe, zitakwe mpilibili, nkaambo eezyo nzyezyiyungizya busa bwa cisaaza. Nyama amayi azyalo zilayungizya kuyandisya kulyana nkwela.
  5. Kolomya kubona kuti cinswe casalala alimwi kunyina tombe libungene kunsaa cikanda civwumbilila, kunyina nkasaalo azimwi zinjaanji zizwa mukati, nkaambo eezyo nzyezipa kumvwa cintu cibaba akutalika kulikwezya cinswe, kulijataata akuliponyongola.

Kuzunda kulisyomezyedwe kufumbwa uutambula cipego eeco akubaa lusyomo mu Mufutuli.

mukaintu ulanga mujulu a fulicoongo kalibonya munseleloLino taakwe mulandu kulibaabo basyoma muli Kilisito Yahushua Munanike. Aabo bateendi mukutobela zisusi zyanyama, pele basololelwa a Muuya Uusalala. Nkaambo mulawo wa Muya wa Buumi muli Yahushua Munanike, wandaangununa kuzwa kumulawo wa zinyonyoono a lufu.

Ino twaambe buti amakani aaya? Naa Yahuwah kaalaa ndiswe, ino nguni uukonzya kutulwana? Yahuwah wakasanga Mwanaakwe mwini, nkabela wakamwaaba nkaambo kesu. Ino inga wakakilwa buti kutupa zintu zyoonse antoomwe a Nguwe?

Nitupenga boobo, masimpe tulizundide kale nkaambo ka Kilisito uutuyanda. Nkaambo ndisinizizye kuti taakwe cintu cikonzya kutwaandaanya kuluyando lwa Yahuwah. Niluba lufu, nibuba buumi, nibaba bangelo, nibaba basimalelo, niziba zintu zyasunu naa ziciyooboneka, niziba zyanguzu zili buti, niziba zintu zyakujulu niziba zyaansi aano, niciba cilenge cili buti coonse, taakwe cintu niciba comwe cikonzya kutwaandaanya kuluyando lwa Yahuwah ndotujisi muli Yahushua Munanike, Simalelo wesu. (Langa mu BaLoma 8:1-2, 31-32, 37-39.)