Patibayin ang Iyong Anak Laban sa Porno

Gamitin ang mga pamamaraang ito upang palakihin ang iyong anak na matatag laban sa pagkabighani sa pornograpiya.

Sina Jace at Haylie ay tipikal na ginintuang magkatambal. Si Jace ay malapad at kayumanggi na may puting olandes na buhok ng kanyang mga Nordikong ninuno. Naglalaro siya ng depensa sa pangkat ng football ng mataas na paaralan. Si Haylie ay matangkad at payat na may madilim na gintong buhok na kulay ng trigo sa panahon ng pag-aani. Siya ay atletiko at nasa pangkat ng track and field ng kaparehong mataas na paaralan ni Jace. Kapag magkasama, sila ay kapansin-pansing tambalan.

Madalas matapos ang oras sa paaralan, si Jace ay tatambay sa pang-inhinyerong kumpanya kung saan ako nagtatrabaho. Hihingi siya sa kanyang ama ng pera o maglalaro ng komputer games sa isang bakanteng komputer na walang gumagamit. Ang ina ni Jace ay patawang sinabi sa aking asawa na siya at ang ina ni Haylie ay nagbabaka-sakali na sa kung ano ang magiging hitsura ng kanilang mga magiging apo, sa dalawang kapansin-pansing mga magulang.

Isang araw, ang ama ni Jace ay nagtanong sa akin na subaybayan ang pinagmulan ng mga problema sa komputer na mayroon sa opisina. Ang mga komputer ay naka-network, kaya anuman sa isang komputer ay maapektuhan, maaapektuhan ang lahat. Ang patuloy na problemang virus ay tila galing sa isang komputer kung saan nagpalipas si Jace sa opisina. Noong ako ay humukay nang malalim sa komputer, natuklasan ko ang dahilan ng problema. Bagama’t binura ni Jace ang kanyang browsing history, hindi niya nalalaman ang lahat ng mga paraan na itago ang kanyang online na aktibidad at natuklasan ko na naglalaan siya ng maraming oras sa pagda-download ng pornograpiya.  

Ang porno ay negatibong tumatama sa mga relasyon dahil binabago nito kung paano itinuturing ang kabaligtarang kasarian. Ito naman ay binabago kung paano sila pakitunguhan.

Nalaman ko sa unang karanasan pa lang kung gaano nakakahumaling ang porno, kaya sa susunod na pagkakataong dumalaw si Jace, inimbitahan ko siya sa aking opisina para sa tahimik, lalaki sa lalaking usapan. Sinabi ko sa kanya kung ano ang aking nakita at nababahala ako dahil ito ay lubos na nakakahumaling. Binalaan ko siya na kapag patuloy pa siyang nanood ng porno, babaguhin nito ang pananaw niya sa mga babae at ito’y makakaapekto sa kung paano niya pakikitunguhan ang mga ito. Sinabi ko sa kanya na sa huli’y sisirain nito ang anumang relasyong sinubukan niya sa mga kababaihan. Nagpasalamat si Jace sa akin para sa babala at nangakong hindi na uulit.   

Hindi nagtagal matapos nito, nagsabi si Jace sa kanyang ama sa pagbigay sa kanya ng komputer, sapagkat hindi naman ito nagagamit sa opisina, at inilipat ito sa kanyang silid-tulugan sa kanyang tahanan. Sa mga dumating na buwan, napansin ko ang paraan kung paano makitungo si Jace kay Haylie ay nagsimulang magbago. Siya ay hindi na gaanong interesado sa paglaan ng oras kasama ang babae at siya ay hindi na mabait sa kanya hindi tulad ng dati. Madalas siyang nagsasalita sa kanya nang bagot. Hindi naunawaan ni Haylie kung bakit nagbago si Jace, ngunit sigurado na hindi niya iyon gusto. Sa kalagitnaan ng kanilang taong senior, nakipaghiwalay nang tuluyan si Haylie kay Jace. Ang kanilang mga ina, na magkaibigan, ay lubos na bigo, ngunit hindi na ako nagulat. Ang porno ay binabago ka at hindi para sa kabutihan. Binago nito kung ano ang pananaw ni Jace kay Haylie, at kabaligtaran nito, binago rin kung paano siya pakitunguhan nito. 

Ang pornograpiya ay isang patibong. Ito ay nakakaadik gaya ng nikotina o alkohol at ang mga matatalinong magulang ay gagawin ang anumang bagay at lahat ng bagay sa kanilang kapangyarihan na ihanda ang kanilang anak na labanan ang tukso kapag naipakita, dahil sa ilang punto, mangyayari ito.

Ang Problema ng Porno

Ang mga kabataan¹ ngayon ay nahaharap sa mga pagsubok na hindi dinanas ng mga nakaraang henerasyon. Ang Internet ay ginawa ang pinakamasamang pornograpiya para mapakinabangan sa pag-click lang ng buton. Ang problema ay, ang panonood ng pornograpiya ay binabago ang kimika ng utak ng sinuman na karaniwang nanonood nito.

Mayroong lumalaking problema ng pagkagumon sa pornograpiya sa mga kabataan. Ang mga negatibong epekto ng pagkagumon sa pornograpiya ay mas malaki sa mga kabataan sapagkat ang kanilang mga utak ay mas madaling kapitan ng mga epekto ng labis na karga ng kemikal na nagmumula sa patuloy na panonood. ... Ang Dopamine ay isang neurotransmitter na sentro sa ating hatid para sa personal na gantimpala. Kapag ang mga kabataan ay nakibahagi sa nakasisigla o potensyal na nakakaadik na kaugalian, gaya ng pornograpiya, mayroong pagbaha ng dopamine sa utak. Sa paulit-ulit na pagtaas ng dopamine na inilabas sa utak ng kabataan, ito ay muling ibinibigay upang manabik nang labis sa kaparehong epekto. 

Ang mga utak ng kabataan ay mga pinakasensitibo sa dopamine sa mga edad na 15 at apat na beses na mas mabisa sa mga larawan na naramdaman na kapana-panabik. Ang utak ng kabataan na nasa tuktok ng paglalabas ng dopamine at neuroplasticity, ay ginagawa nitong labis na mahina sa pagkagumon at inuulit sapagkat ang kanilang mga utak ay hindi pa tapos sa paglinang.

Ang sekswalidad ay tiyak na itinataas ang DetaFosB, isang protina na nagsisilbing tagapamagitan sa karaniwang memorya ng gantimpala. Ang pag-aaral na ito ay nakita rin na ang sobrang pagpapalabas ng DetaFosB ay naghihikayat ng isang hypersexual syndrome.²

Sa huli, ang problema ay hindi pornograpiya ano pa man na higit pa ito sa alkoholismo, droga, o nikotina. Ang tunay na problema ay pagkagumon o adiksyon. Ang matagalang paggamit ng porno sa katunayan ay humahantong sa isang mababang sekswal na lakas sapagkat ang tunay na kababaihan na may normal na pangangatawan ay hindi na umaakit pa.

Ang mga kalalakihan (at sila ay lubhang kalalakihan) na nagiging baluktot sa kalalimang ito ay madalas miserable tungkol rito. Nalalaman nila na ito’y nakakaapekto sa kanilang kapasidad na umibig at ibigin ng tunay na kababaihan. Sapagkat ipinaliwanag ng isang psychiatist, si Norman Doidge, “Ang mga pornograpo ay nangako ng malusog na kasiyahan at paglaya mula sa sekswal na tensyon, ngunit anumang madalas nilang ihatid ay isang pagkagumon, pagpapaubaya, at sa huli’y pagbaba sa kasiyahan. Makabalighuan, ang mga lalaking pasyente na nakasama ko ay madalas nananabik sa pornograpiya ngunit hindi ito nais nila.”³

Ang mga nakakagumon na kaugalian ay nagbibigay ng pagtakas mula sa mga presyon, lundo, at maging pagkainip, ng pang-araw-araw na pamumuhay. Ang pagkagumon ay nagbibigay ng pagtakas mula sa katunayan. Ito ang tunay na panganib ng anumang pagkagumon. Kapag ang mga magulang ay ibinigay sa kanilang mga anak ang kaalaman kung paano pamahalaan ang paglundo sa nakakatulong na mga paraan, ang mga kabataan ay hindi na gaanong maghahangad sa emosyonal na saklay ng eskapismo upang makitungo sa mga presyon ng normal na buhay ng pang-araw-araw.

Barikadahan ang Kaluluwa

Ang pinakamahalagang trabaho sa buong mundo ay ang pagiging isang magulang. Ang mga magulang ay responsable sa isang malawak na saklaw para sa mga katangian ng kanilang mga anak. Napakahalaga para sa mga magulang na ibigay sa anak ang mga kasangkapan upang pangasiwaan ang lundo sa nakakatulong na mga paraan. Sanayin ang iyong anak para mapansin at tumanaw ng pasasalamat para sa mga maliit na kasiyahan at mga pagpapala ng pang-araw-araw na buhay ay napakahalaga rin.

Ang mga sumusunod ay pitong kongkretong paraan upang matulungan ang anak, mula sa murang edad, bubuo ng katangian na magiging matatag sa pang-akit ng pornograpiya. Ang mga kaparehong alituntuning ito ay naaangkop rin sa ibang nakaaadik na kaugalian.

1.  Bigyan ang mga anak ng isang malusog na pananaw ng mag-asawang pag-ibig.

Ang mga anak na nakikita ang kanilang mga magulang na tinatamasa ang isang malusog, romantikong pag-aasawa ay mas malamang na lalago upang magkaroon ng malusog na relasyon ng kanilang pansarili. Kapag ang iyong anak ay nakita si Daddy na minamahal at pinapahalagahan si Mommy sa isang tunay na buhay, romantikong relasyon, isang pundasyon ay inilatag para sa malusog, makatotohanang mga inaasahan sa pansariling buhay ng iyong anak.

Isa sa pinakamahusay na paraan para sa asawang lalaki na ipakita ang tunay na kagandahan ay hangarin ang kanyang asawang babae sa tahanan. May mga kinakailangang yakapan at halikan sa pagitan ng mag-asawa. Ilabas ang Biblikal na sekswal at pagmamahalan mula sa kahiya-hiyang bilangguan at ituro sa iyong anak ang Biblikal na pananaw ng pag-ibig.

Kailangang makita ng mga anak ang marital na romantikong pagmamahal. Ang tatay ay maaaring magpadala ng malinaw na mensahe sa kanyang mga anak tungkol sa kung ano ang kagandahan at ano ang pagbaling niya rito—bagama’t hindi niya sasabihin ito sa ganitong paraan sa kanyang mga anak. Magkahawak-kamay, sumasayaw sa salas, matagal na yakapan, at halikan sa harap ng mga bata ay mga magagandang halimbawa ng sino at ano ang karapat-dapat ng pag-ibig niya.⁴

2. Isang malusog na pantahanang kapaligiran.

Lahat ng mga pagkagumon o adiksyon, kabilang ang pornograpiya, ay mga paraan para tumakas. Siguraduhin na ang iyong tahanan ay isang kanlungang tumatanggap nang malugod mula sa mundo, kung saan ang pag-ibig, sigla, tulong, at hindi kritikal na pagtanggap ay laging binibigay sa iyong mga anak. Ang pagpupuri sa anak para sa kanyang pagsisikap at tiyaga, sa halip na sa natapos na gawa, ay magpapaunlad sa kanya ng kasiyahan sa kasipagan. Sa huli, ito ang magdadala sa iyong anak nang higit pa kaysa sa simpleng pagpuri para sa huling resulta, o pagpuri sa bata dahil matalino. Ang kabataan ay madaling mainip. Kapag ang anak ay pinuri sa kasipagan at pagsisikap na inilagay sa nakamit na isang bagay, isang katangian ang nabubuo na naghahanap ng kasiyahan at pagtatamasa sa kasipagan. Pagkatapos, kapag ang lundo at mga pagsubok ng mga taon ng kabataan ay dumating, sila ay hindi na masyadong tutungo sa mga emosyonal na saklay ng pagkagumon.

Sa isang solong-magulang na tahanan na walang ama, napakahalaga para sa isang ina na maagang itatag sa isang masigla, matulunging relasyon sa kanyang anak. Dapat niyang maramdaman na maaari siyang makipag-usap nang bukas at walang kahihiyan tungkol sa anumang paksa na nagmamalasakit sa kanya. Isang tahimik, hindi mapanghusgang pagkilos ang kinakailangan kapag nais mo ang iyong anak na maramdamang ligtas na magtiwala sa iyo.

Kapag ang iyong tahanan ay hindi isang masigla, malugod na tumatanggap at nanghihikayat na lugar, ang iyong anak ay hahanap ng ibang kanlungan saanman at ang porno ay nagbibigay ng isang madaling pagtakas. Ang tahanan ay dapat isang lugar para makatakas, hindi mula rito. Sa loob ng balangkas ng tahanan bilang kanlungan, ang bata ay dapat turuan ng mga malulusog na pamamaraan para kayanin ang lundo. Ang mga saklaw na ito mula sa sapat na oras ng pagtulog, isang malusog na diyeta, at ehersisyo, sa panalangin at tiwala sa banal na kapangyarihan.

3. Turuan ang iyong bata ng kahalagahan ng pagpapaliban ng kasiyahan.

Noong ako ay labing-apat na taon, ang aking mga magulang ay isinama ako at aking kapatid sa isang pinakamahabang bakasyon sa ibang bansa. Unang beses na lakbay ko sa labas ng Hilagang Amerika at ang dagok ng kabihasnan ay napakalaki. Isa sa mga bagay na lubos na ikinagulat ng aking batang isipan ay ang karaniwang kaugalian ng mga tao sa ibang bansa sa pagtatrabaho. Noong ako ay pinalaki sa Estados Unidos, ang etikong Puritan sa paggawa ay lubos, “Trabaho muna bago laro (kapag wala nang trabahong gagawin).” Sa bansang aming binisita, gayunman, ang kaugalian ay “Laro muna, trabaho mamaya (siguro—maliban kung maaaring maglaro nang lubos mamaya).” Ito ay isang kultura ng agarang kasiyahan.

Napakahalaga para sa pagpapaunlad ng katangian ng iyong anak na itanim ang alituntunin ng pagpapaliban ng kasiyahan. Ang porno ay agad na makukuha sa Internet. Tiyak na madaling makuha ang pornograpiya kaysa sa paunlarin at panatilihin ang personal na relasyon sa tunay na mundo. Ang kabataan na nakakakuha ng kasiyahan mula sa panonood ng porno online, ay lalaki sa tao na madaling hahanap ng kasiyahan sa kanyang sarili habang nanonood ng porno, kaysa sa paglalagay ng pag-ibig at pagsisikap sa kasiyahan sa kanyang asawa, na magbibigay din sa kanya nito.

“Kapag ang mga anak sa tahanan ay madaling hikayatin ang kanilang mga magulang na bigyan sa kanila ang mga pagnanais ng kanilang puso, walang makakapigil na itigil ang bata mula sa porno kapag ang pagkakataon ay tumaas. At syempre ang pagkakataon ay tataas.” “[Isang bagong istatistika] ang sinabi na mula sa 813 tao mula edad 18-26, dalawa sa tatlo ang sumang-ayon na katanggap-tanggap ang panonood ng pornograpiya. 86% ng kalalakihan at 32% ng mga kababaihan ang gumagamit ng porno. Ang bahagdan sa mga kababaihan ay tumataas. Sa tingin ko’y sumasang-ayon tayo na ang porno ay dumarami nang mabilis at mas madaling makuha kaysa sa noong ito ay sampung taon ang nakalipas. Kapag ang bata ay naihanda na makuha ang kanyang mga pansariling nais, magiging mahirap para sa kanya na mabighani sa porno.” (Rick Thomas, may-akda at tagapayo)

Ang pagpapaliban ng kasiyahan ay isang alituntunin na itinuturo sa maagang pagkabata kapag ang bata ay tinuruan na sumunod kapag sinabing “Hindi.” ni Mommy o ni Daddy. Ang mga anak na binibigyan ng anumang bagay na hinihiling nila ay nagpapaunlad ng mga katangian na inaasahan na tutuparin ang kanilang bawat kahilingan. Napakaraming magulang ang gumagamit ng libangan o pagkagambala sa mga maagang taon ng pagkabata. Ang “paggambala” sa anak, sa halip na turuan siya na matutunan ang “Hindi,” ay isa sa pinakamapanganib na pamamaraan na maaaring gawin ng magulang sa kanyang anak. Ito ay aktibong itinuturo ang agarang kasiyahan: “Ayaw ko siyang magkaroon ng ganito, kaya hihikayatin ko siya sa isang bagay na hahanapin niya na mas kaakit-akit at kanais-nais.” Ito ay hindi nagpapaunlad ng kalakasan ng katangian sa bata! Ito lamang ay ibinabaon ang paniniwala na maaari niyang hanapin ang anumang bagay na kanais-nais. Dagdag pa, ito’y nanghihikayat ng isang maiksing atensyon na madaling mainip. 

Ang isang bata na pinahintulutan na magpakasasa sa agarang kasiyahan, naiinip sa anumang bagay na nangangailangan ng pangako at pagsisikap, ay lalaki tungo sa pansariling pagpapalayaw na matanda na maghahangad ng walang iba kundi agarang kasiyahan sa lahat ng mga lugar ng kanyang buhay.

4. Turuan ang iyong anak na ang mga aksyon ay mayroong mga kahihinatnan.

Ang isang bata na walang pananagutan sa anumang nagawa niya na mali, ay lalaki sa katandaan na nalalaman niya kung paano lumayo sa anumang bagay, kabilang ang pagsisinungaling sa kanyang asawa, at maging sisisihin siya dahil sa kanyang adiksyon. Ito ay babagsak sa bawat ibang lugar ng kanyang buhay, kabilang ang kanyang espiritwal na buhay.

Ito’y nagsisimula sa pagkabata kapag ang bata ay hindi naturuan na sumunod sa kauna-unahang pagkakataon na sinasabing gawin ni Mommy o ni Daddy. Ilan sa mga anak ay tinuruan na maaari silang hindi sumunod habang si Mommy ay patuloy na nagbibilang: “Isa ... dalawa ... dalawa’t-kalahati ... dalawa’t-tatlong-kapat ... Halos-tatlo-na-akoooo!” At sa katunayang ito, ang bata ay naturuan na maaari siyang hindi sumunod hanggang sa puntong ito. Ang ibang mga anak ay naturuan na maaari silang sumuway hanggang ang boses ni Daddy ay umabot sa tiyak na kataasan.

Ang mga anak ay dapat turuan na sumunod sa una pa lang na pagsabihan sila na gawin ang bagay na ito sa isang mabuting tono ng boses. Kung hindi man, sila ay aktibong tinuturuan ng pagsuway hanggang sisigaw na si Daddy o si Mommy ay nagbilang na ng “dalawa’t-tatlong-kapat.”

Ang mga anak na tinuruan nang malinaw, makatuwirang hangganan at nalalamang sila ay minamahal, ay masasaya, ligtas na mga anak. Ang isang laki sa layaw na anak ay walang pananagutan sa paggawa ng mali ay lalaki sa kaisipan na ang mga patakaran at mga kautusan (kabilang ang mga kautusan ni Yahuwah) ay hindi angkop sa kanya. Ang ganitong mental na kaugalian ay isang bukas na imbitasyon sa pagkagumon sa porno.

5. Aktibong itanim ang mga kahalagahan na nais mo sa iyong anak.

Ang mga Kristyanong magulang ay madalas na iniisip ang kanilang anak bilang isang hardin. Ang mga nakakapagod na pagsisikap ay inilalagay sa pagbubungkal sa bawat hindi nakikitang damo na mangahas na tumalikod sa pangit nitong ulo sa mayamang lupa ng puso ng kanilang anak. Ang problema ay kapag walang ibang gagawin kundi magbungkal, hahantong lamang sa lupang tigang ng dumi. Upang magkaroon ng maganda at produktibong hardin, ay nangangailangan ng higit pa sa pagbubunot ng damo.

Ang isang napakagandang hardin ay mayroong iba’t-ibang bulaklak at mga baging na marikit at mabango ang amoy na kaakit-akit sa mga paru-paro at mga ibon. Ang isang produktibong hardin ay may mga prutas at gulay para sa pagkain gayon din bilang gamot na maaaring gamitin sa iba’t-ibang produktibong paraan. Subalit kung higit pa ang isang lupang tigang ng dumi, ay nangangailangan ng gawa. Ito’y pinaplano, nangangailangan ng aktibong pagtatanim ng anumang nais mong gawin at pagkatapos ay aarugain ang naitanim.  

Anong uri ng binata ang nais mo sa iyong anak kapag siya ay 18 taon na? Nais mo ba siya na maging masunurin, respetado sa mga kababaihan, nagsisikap, mabait sa iba, at tagapagtanggol sa mga maliit at mahina sa kanya? Kailangan mong umpisahang magtanim ng mga bagay na iyon sa kanyang katangian mula sa maagang pagkabata at aktibong alagaan habang sila’y lumalaki.

6. Magkaroon ng isang matapat na usapan kasama ang iyong mga bata.

Huwag, kailanman, kahit minsan magsisinungaling sa iyong mga anak. Hayaan silang lumaki na nalalaman na sila ay palaging lalapit sa iyo para sa katotohanan. Kapag may isang bagay na hindi angkop sa edad, maaari mong sabihin sa kanila na sasagutin mo ang kanilang mga tanong kapag sila’y tumanda na. Ang pagtanggi na sagutin ang isang tanong ay isang bagay. Ngunit ang pagsisinungaling ay isang bagay na iba pa sa kabuuan at wawasakin nito ang kanilang tiwala sa iyo.

Magsimula sa bukas, angkop sa edad na pakikipag-usap sa iyong mga anak mula sa mababang edad. Kapag hindi nila kaya o nahihiyang lumapit sa iyo para sa impormasyon, makukuha nila ito mula sa kanilang kapantay at iyon ay tiyak na hindi isang ligtas na lugar para matutunan ang mga Kristyanong kahalagahan.

Makipag-usap nang matapat sa iyong mga anak. Nais mo silang matutunan ang kanilang mga kahalagahan mula sa iyo, hindi sa kanilang mga kapantay.

Sa pagtatatag ng bukas na komunikasyon, ipaliwanag ang mga panganib ng pornograpiya sa iyong lumalaking mga anak. Sa kasalukuyang mundo, ang mga pornograpikong larawan ay napakadali nang makuha online, kailangan mo ang pag-uusap na ito bago sila magbinata o magdalaga. Siya ay 11 taon lamang at naghahanap ng mga larawan ng maganda at hindi karaniwang hayop gaya ng kuneho na may mahabang balahibo, at ibang kaparehong larawan. Hindi inaasahan, habang nakita niya ang larawan ng pinakamalaking aso sa buong mundo, isang larawan ng pugot na ulong katawan ang biglang lumitaw. Iyon ay hindi isang uri ng larawan na hinahanap niya, ngunit ano pa man ay biglang lumitaw.

Ang lubos na maselang grapikong kalikasan ng larawan ay lubos na nakakabalisa sa kanya at nakaabala sa kanya sa loob ng ilang buwan. Ang mga tiyak na bagay ay kakalabitin ang memorya ng nakita niya, at siya ay mababalisang muli. Ang pornograpiya rin ay paulit-ulit na pinapalabas sa ganap na tila mga wala namang kinalaman sa nahanap. Ang isang bagay na inosente gaya ng nakakatuwang anyo para sa mga aso ay maaaring iugnay sa nakakadiring porno. Ang mga webmasters para sa mga pornograpikong websites ay sinasamantala ang iba’t-ibang keywords upang sipsipin ang mga tao na pumasok sa kanilang mga websites.

Sabihin sa iyong mga anak ang panganib ng pornograpiya! Huwag hayaan ang iyong pagkabalisa sa paksa na iwan ang iyong mga anak na mangmang sa mga panganib. Ipaliwanag na ang pinakamahusay na paraan para maiwasan ang pagkagumon ay huwag susubukan sa umpisa pa lang!

Maaari mong isakatuparan ang ilang pahayag ng paghatol:

Unang Paghatol: Nauunawaan ko na ang pornograpiya ay isang nakakaadik na kasalanan na maaaring sumira ng anumang pag-asa na mayroon ako para sa isang masaya, ganap na pag-aasawa sa tamang panahon.

Ikalawang Paghatol: Ako ay may pananagutan kay Yahuwah at may responsibilidad sa aking mga magulang para sa anumang ilalagay ko sa aking isipan sa pamamagitan ng mga aklat, mga pelikula, ang Internet, at anumang pinakikinggan ko.

Ikaw ang magulang. Tungkulin mo na maging tagapayo ng libangan ng iyong anak. Kung hindi, hindi mo malalaman kung saan sila nalantad. Ang pangmatagalang kahihinatnan ng pagpapabaya sa iyong papel bilang magulang kapag ang bata ay maaaring mawalan ng trabaho, mawalan ng asawa, at isang malungkot, nayayamot na buhay kapag ang iyong anak ay tumanda. Ang mga kaugaliang natutunan sa pagkabata, para sa kabutihan o para sa kasamaan, ay nananatili at iniimpluwensya ang tao sa buong buhay niya.

7. Ituro sa iyong anak ang pagpipigil sa sarili.

Sa lahat ng mga alituntuning nakalista rito, ito na ata ang pinakamahalaga. Ang anak na tinuruan ng pagpipigil sa sarili ay lalaking ilalagay ang kautusan ni Yah nang pasulong sa personal na nais at tungkulin nang higit sa personal na kasiyahan. Ang mga tao na hindi tinuruan ng pagpipigil sa sarili sa pagkabata ay ipinataw sa kanila nung sila’y matanda na ng panlabas na pwersa.

• Ang kabataan na nagkukulang ng pagpipigil sa sarili na mag-aral nang mabuti ay nakakakuha ng mababang grado at, sa huli, ay mayroon lamang kakaunting oportunidad sa merkado ng pagtatrabaho.
   
• Ang matanda na nagkukulang ng pagpipigil sa sarili upang magbigay ng matapat na araw ng paggawa para sa isang matapat na araw ng kita para pumasa sa promosyon sa paggawa ay tahasang pinatalsik.
   
• Pinakamalalang sitwasyon, ang matanda na walang pagpipigil sa sarili ay sa huli’y mapupunta sa bilangguan. Ang estado ay ipinataw ang kontrol na wala sa kanya sa pagtanggal ng kanyang kalayaang pumili at ipipiit siya.

Ang pagpipigil sa sarili ay nagsisimula sa sanggol sa kamay ng kanyang ina. Ang isang 18-buwang gulang na pinahintulutang umitsa ng pag-alboroto at sumigaw, at tumili, at sumipa, ay tinuruan ng kakulangan ng pagpipigil sa sarili sa kawalan. Ang isang 8-taong gulang na pinahintulutan na maging bastos sa kanyang mga kapatid kapag siya’y may sakit, ay tinuruan ng kakulungan ng pagpipigil sa sarili sa kawalan. Ang isang 14 na taong gulang na pinahintulutan na itaas ang kanyang boses at sumigaw kapag nagagalit ay tinuruan ng kakulangan sa pagpipigil sa sarili, muli, sa kawalan. Gayunman, nangangailangan ng dakilang pakikitungo ng pagpipigil sa sarili at isang malakas na katangian upang mapanatili ang kahinahunan at pagtitimpi kapag pumukaw.

Ang mga magulang na hindi hinihikayat ang kanilang mga anak na sanayin ang pagpipigil sa sarili ay isang dakilang kapahamakan sa bata na maniningil ng malaking kabayaran sa sa hinaharap ng buhay.

Ang kabiguan na turuan ng pagpipigil sa sarili ay isa sa pinakamalaking kapisalaan na maaaring gawin ng magulang sa kanyang anak. Ito’y nagdadala tungo sa bawat lugar ng buhay, kabilang ang espiritwal na buhay. Ang pagsuko ng kalooban kay Yahuwah, tanggihang magpasasa sa makasalanang kaugalian kapag tunay at totoo ang nais mo, ay nangangailangan ng kalakasan ng katangian na dumarating lamang mula sa pagpipigil sa sarili.

Siguro’y hindi mo pa taglay ang paghahangad na mapagtagumpayan ang tukso sa iyong sarili. Lahat tayo ay may lugar na nangangailangan ng banal na tulong para magtagumpay. Ngunit kailangang matutunan ang kaugalian ng pagpipigil sa sarili na pumili, sa puntong iyon, tumungo kay Yahushua para sa tulong kapag natukso, sa halip na magpatalo sa ninanais na tukso.

Kapag ang kasalanan ay nagsimula

Ang kasalanan ay palaging nagsisimula sa kaisipan. Ito ay nakadaong sa imahinasyon. Kaya, kapag ang pagkakataon ay mismong nagpapakita, ang tukso sa panlabas ay makakatagpo ng kasamaan sa panloob at ang tao ay nagkakasala. Ito ay maaaring direktang balikan sa kakulangan ng pagpipigil sa sarili.

Isa sa pinakamalaking trabaho mo bilang isang magulang ay itanim sa iyong bata ang mga alituntunin ng pagpipigil sa sarili. Hindi niya kailanman maaabot ang tayog ng tunay na tao kay Yahuwah habang siya ay isang alipin sa nagbabagong pagnanais ng kanyang mababang kalikasan.

Kapag ang iyong anak ay nanonood na ng porno

Maging sa pinakamakadiyos na mga tahanan, sa pinakamaingat na pagiging magulang, ang kabataan ay maaari pa ring mahulog sa patibong ng tukso ng pornograpiya. Ito ay hindi ka ginagawang masamang magulang. Si Lucifer ay naghimagsik sa Langit! Gayunman, dapat magkaroon ng kamalayan na anuman ang iyong pakikitunguhan ay isang tunay na pagkagumon.

Hinihimok ni Dr. Donald L. Hilton na:

[Kailangan natin] na ituring ang pornograpiya at sekswal na pagkagumon bilang isang ganap na adiksyon, at hindi mula sa isang pang-asal/espiritwal na pananaw lamang. . . . Ang mga indibidwal na nagpupumiglas sa pornograpiya at sekswal na pagkagumon ay dapat maunawaan na sapagkat ito ay isang tunay na adiksyon, sila’y hindi mapipigilan maliban kung hangad nila ang tulong mula sa nararapat na pagkukunan. Ang pangangatuwiran na “ito ay aking pribadong pagkakasala, at maaari ko itong malutas nang pribado kasama ang Diyos” ay maglalabas lamang ng pagtaas ng pagkagumon, at pananatilihin sila sa isang dobleng buhay. Sila dapat ay mayroong personal na pagnanais na hangarin at makamit ang pagsisisi at paggaling.⁶

Kapag natuklasan mo na ang iyong anak ay nabitag sa pornograpiya, narito ang ilan sa mga tiyak na bagay na maaari mong gawin upang tulungan silang palayain.

A) Huwag tumugon nang may galit, pagkasuya o madamdaming luha. Huwag hangarin na pahiyain ang iyong anak. Ang mga bata ay mga pinakabatang kasapi ng maharlikang pamilya ng langit at dapat na hangarin ang dignidad at respeto.

Kapag ang iyong anak ay nilalabanan na ang pagkagumon sa porno, bigyan siya ng kabutihan at pagkakaunawa na nais mo na ibigay ni Yahuwah para sa iyo kapag ika’y nabigo.

B) Maging mahinahon, mabuti at may pang-unawa. Ituring ang iyong anak gaya ng nais mo kay Yahuwah na ituring ka kapag ikaw ay nagkamali. Kung ikaw rin, ay naghirap sa pornograpiya, maaari mong ibahagi kung ano ang tumulong sa iyo na magtagumpay. Payagan ang iyong bata na siya ay hindi nag-iisa.

C) Hikayatin at palakasin ang tiwala ng iyong anak. Ngayon ay hindi ang panahon na maging magulang nang may “matigas na pag-ibig.” Ang mga magulang na namamahala sa kabataan nang may “matigas na pag-ibig” ay parurusahan kahit na siya umamin, nagsisi at humingi ng tawad. Ang pornograpiya, sa mismong kalikasan nito, ay isang nakatago, malihim na bisyo. Huwag mong bigyan ang iyong anak ng dahilan na maging mas malihim. Hinihikayat lamang ng matigas na pag-ibig ang mga kabataan na magsinungaling sa dahilan na nalalaman nila na parurusahan din sila ano pa man, kahit na sabihin nila ang katotohanan. Maging isang ligtas na kanlungan para sa iyong anak na tumungo sa iyo kapag siya ay nangangailangan ng tulong.

D) Ipaliwanag ang mga panganib at mga problema ng pornograpiya. Sabihin sa iyong anak kung paano ang panonood ng pornograpiya ay nakakaapekto sa kimika ng utak.

E) Kumuha ng isang kwalipikadong tagapayo na dalubhasa sa sekswal na pagkagumon na tutulong sa iyong anak. Tandaan, dahil sa mga pagbabago sa kimika ng utak, ikaw ay nakikitungo sa isang tunay na adiksyon.

F) Limitahan ang paglapit at paggamit ng komputer.

G) Panatilihin ang iyong anak na abala at pisikal na aktibo. Tanggalin o bawasan ang mga pagkain na nagpapasigla at gumigising ng mababang kalikasan (mga karne, itlog, sobrang asukal, caffeine, atbp.)

H) Huwag, kailanman “sulatan ang iyong anak” na natalo. Ito ay hindi ka ginagawang masamang magulang kapag natuklasan mo ang iyong anak na naging adik sa porno. Lahat ng tao ay sinigurado ang kalayaang pumili.

I) Manalangin, manalangin, manalangin para sa iyong anak. Ang panalangin para sa iyong anak ay isang banal na mandato. Noong ipinilit ng Israel ang pagkakaroon ng isang hari gaya ng ibang bansa. Ang nakapupukaw na tugon ni Samuel ay isang halimbawa para sa bawat magulang na nakikitungo sa nagpupunyaging anak: “Saka sa ganang akin, malayo nawang sa akin na ako'y magkasala laban kay Yahuwah sa paglilikat ng pananalangin dahil sa inyo: kundi ituturo ko sa inyo ang mabuti at matuwid na daan.” (1 Samuel 12:23, ADB) Kung hindi ka nananalangin para sa iyong anak, sino pa ba?

Tulungan ang iyong anak na magtagumpay

Siniyasat ng may-akda na si Rick Thomas: “Ang problema para sa marami ay hindi nauunawaan ang mapanirang pang-akit ng pornograpiya at kung paano ang ating kaugalian, bagama’t hindi sinasadya, ay maaaring humugis sa isang bata na manabik nang labis na maaaring humantong sa kanya tungo sa panghabambuhay na pagkaalipin.”⁷ Maraming kabataan ang nadapa sa pornograpiya at nagiging adik sa kawalan. Kapag sila’y hindi naturuan ng pagpipigil sa sarili, kapag sila’y walang pananagutan sa kanilang mga nagawa, kapag ang pantahanang kapaligiran ay hindi isang nagtataguyod na kanlungan mula sa mundo, ang kabataan ay mas madaling kapitan na lumapit sa pagtakas na ibinibigay ng pornograpiya. Ang sadyang pagiging magulang—nalalaman ang uri ng paglaki na ninanais mo sa iyong anak na maging at gumawa sa pangarap na iyon—ay kinakailangan kapag ang ating mga anak ay magiging mga nagtagumpay.

Ang bata na naturuan na gumawa ng kanyang mga pasya batay sa alituntunin, sa halip na damdamin, ay lalaki bilang isang kagalang-galang na tao na nabubuhay sa maprinsipyong buhay. Kahit na ang iyong anak ay halos malaki na, hindi pa huli na simulan siyang bigyan ng mga kasangkapan para mabuhay sa isang maka-Eloah, kagalang-galang na buhay sa takot kay Yahuwah.