Print

Tacili Cinyonyoono Kuba Muntu!

Tacili cinyonyoono kuba muntu

Kuli lusyomo lutaambwi lwakuti ciimo camuntu muli lwaco cilaa cinyonyono. Inzya kunyina uupozya kwaamba mumajwi manjaanji boobu, pele muzeezo ulabbunuka kuti bantu balimvwa aanga babaa mulandu kuti balimvwa munzila imwi. Kulayeeyelwa akuti ooko kulimvwa boobo akwalo muli lwako ncinyonyoono.

Aaya masendekezya aayelede kusalazyilwa limwi nkaambo kulimvwa kubaa mulandu kuletela bweemya, mpoonya kubaa bweemya njimwi nzila yiinda kubeleka Saatani njabelesya kutanda bantu kuyaamuka Yahuwah.

mukaintu-wakakola

Bukali

Kukalala takuli kulimvwa kabotu. Mubwini, antoomwe a kuusa akutyompokelwa, eezyo zilanganyigwa kuti musyobo wakulimvwa “bubi”. Nokuba boobo, tacili cinyonyoono kunyema. Mubwini, mu bukali amwalo, inga kakucili kajwi kasyoonto kakuzyibya kuti kuli cintu calubila. Bukali inga bwaba kulimvwa bubi munzila yabulemu mukaambo ka kucitilwa cintu citaluleme.

Mangwalo apa mikonzyanyo eelyo Yahuwah naakanyemede. Ngooyu mukonzyanyo: “Mu Holebu inywe mwakamucokacoka Yahuwah kuti akalale, cakuti Yahuwah waakalala kapati cakuyanda kumujaya.” (Ciibalusyo 9:8) Ooyo mukonzyanyo omwe buyo. Nkwiili ayimwi mikonzyanyo.

muntuusiya-waku-amelika-uukalalide

Bukali mbukali biyo. Tacili cintu cibotu. Tacili cintu cibi. Ncintu biyo mbweenya oobo. Pele ncocita nolimvwide bukali ncecilaa kaambo. Cili mbuli cintu cimwi biyo. Ulakonzya kubelesya bukali kuyaka nokuba kunyonyoona. Yebo weelede biyo kusala cakucita." Jim Butcher

Bamwi bantu basyoma bawuntuluzyila tumpango ooto. Bataminina kuti bukali bwa Yahuwah bulatambulika nkaambo Walo ulisetekene alimwi takonzyi kucita cibi. Pele bantu, mbobazeka balo, tabasetekene aboobo kukalala kwesu nkwa cinyonyoono. Paulu, nokuba boobo, ulakazya kutaminina kwa boobo. “Mu bukali bwako utaciti cinyonyoono: Utalekeli zuba kubbila kocinyemede, alimwi utamupi busena bwakukunjilila dyabooli.” (BaEfeso 4:26-27) Mumajwi amwi, ooku nkwaamba kuti cilakonzyeka kunyema kakwiina kucita cinyonyoono.

Cintu ciimpene akataa bukali acinyonyoono nkuti ceelene aa ceeco ncocita aancico. Hena nolimvwa boobo usala kulyaaba kuli Yahuwah? Naa ubelesya kunyema kuti ucise muntunyoko umwi? Muleli wa BaLoma umwi, Marcus Aurelius, wakaamba cabusongo kuti, “Bulumbu bwa micito ya bukali bulainda kubaa mulandu kwiinda bukali butalisya micito eeyo.”

Buusu

Kuusa ncintu acimwi cakulimvwa “bubi” eeco citali cinyonyoono. Yahushua lwakwe, wakalizyi kabotu kuti uyoomubusya Lazalosi mutunzumina tusyoonto buyo, pele nokuba boobo wakalila naakasika kucuumbwe cakwe. Mu Getisemane, Yahushua wakapenga cinicini mu mizeezo cakuti limwi wakasikila mpaakalimvwa cintu ciimpene citabonwibonwi ca kukunka bulowa, eeco cicitika mukukwiingula mizeezo iipenzyedwe akutalimvwa kabotu, mubili utalika kusweka bulowa.

“Eno mbwaakali mumapenzi mapati wakakombesya, enkasaalo yakwe yakaba mbuli madosi aabulowa aalondaukila ansi.” (Luuka 22:44) Pele nokuba boobu, muli zyoonse eezi, Yahushua taakacita cinyonyoono. Mbube tacili cinyonyoono kuti ayebo walimvwa kubaa buumba.

mudaala-wuuside

Kuli twaambo tunjaanji bantu ncobalimvwa kuusa. Zimwi ziindi nokuli madilwe, bafundisi balasoleka kuumbulizya bakafwidwa akubaambila kuti batausi nkaambo muyandwa wabo uli “mubusena bwiinda kubota.” Kutali buyo kulubila mukwaamba boobo, aaya masendekezya aakuti balikke bantu babotu mbabaya kujulu aciindi cakufwa, pele aako kaambo takawumbulizyi nokuba asyoonto pe! Kayungizya biyo mukuli wa kulimvwa kubaa mulandu atalaa mukuli wa kumvwa buumba. Buusu, mbweenya mbuli bukali, nkulimvwa kwa buntu alimwi tacili cinyonyoono.

Mubwini, Mangwalo ajisi cisyomyo caandeene kuli baabo balaa buumba. Kwaamba nyika iilenguludwe mpya, Johane wakati, “Mpoonya [Yahuwah] uyoopukuta kufumbwa misyozi iili ku meso aabo; takucikabi lufu, nanka buumba, nokuba kulila. Takucikabi kuciswa, nkaambo zintu zyakaindi zyakamana.” (Ciyubunuzyo 21:4) Yahuwah napukuta misyozi ya baabo bakanununwa caambilizya kuti kunooli misyozi iipukutwa! Aboobo eeco tacibalwi kuti ncinyonyoono.

Buumba

Mukuya kwa ciindi, kuusa inga kwayungizya kuyaa kuba buumba. Buumba nkulimvwa kwa buntu kumwi ooko Saatani nkwasampuzya bantu. Pele, mbweenya mbuli kuusa akukalala, tacili cinyonyoono! Davida kanjaanji wakalaa buumba alimwi eeco ncecilibonya mu Ntembauzyo. “Ime ndakatala kukutongela kwangu, masiku woonse ndalopya bulo bwangu, cilyeelwedo cangu ndacitesya kulila misyozi. Meso aangu awubila kumapenzi, acembaala nkaambo ka kuusa kwangu.” (Intembauzyo 6:6-7) Mubwini, eelyo Yahushua naakalila aciciingano kuti, “Eli Wangu! Eli Wangu! Wandisiila nzi mebo?” (Maako 15:34), wakali kwiinduluka kwaamba cilembedwe mu Intembauzyo 22!

muntuusiya-waku-amelika-uutunukide-wuuside

Kuli twaambo tunjaanji bantu bamwi ncobatingaana a buumba. Kuyoowa zintu ooko kutana bambululwa a Buumba butobela waawo Kabaindide mu Manyongwe nzyezintu zisolweda kubaa buumba. Kucincauka kwa misamu iili mu bulowa bwa mubili inga kwaletelezya kubaa buumba. Kuceyaceya kwa misamu iili mu bulowa mu bongo akwalo inga kwatalisya buumba. Kwainda myaka yiinda 6,000 kuzwa mukowa wa bantu niwaali munsaa musamu wa buumi. Tulabona mibili yesu kiyaa kutolwaala, maanu eesu a buumi bwesu. Nkaambo nzi bongo bwesu ncobunga bwaandaana? Yahuwah ulizyi alimwi tabalilizyi zintu eezyo kuti ncinyonyoono.

Nkaambo nzi ncocilaa makani?

Tacili cinyonyoono kulimvwa bubotu nokuba “bubi”. Kuba muntu, nkulimvwa mbwalinvwa muntu, tacili cinyonyoono. Koibaluka kuti Yahuwah wakatulenga swebo kuti tube bantu.

Eelyo Leza wakaamba kuti, “Atupange muntu mucinkozya cesu, abe mbubonya mbuli ndiswe. Bayendelezye inswi zyamumaanzi, abayuni bakujulu, aƋombe, anyika yoonse, abauka boonse bayavwula ansi.”

Nkabela Leza wakalenga muntu mucikonzya Cakwe, mucinkonzya ca Leza wakabalenga; wakabalenga baalumi abanakazi. (Matalikilo 1:26-27)

bantu-bamisyobo-misyobo-bakkomene

Ibbala lisanduludwe kuti “bantu” lizyila kubbala lyaci Hebulayo lyakuti adamu alimwi liiminina “Muntu susu (muntu umwi naa luzubo) … Adamu caambilizya ‘muntu; mukowa wabantu; ibantu.” Bantu bakali ceeleko ciinda Zilengwa Leza zyoonse. Swebo twakalengwa kuti kakuli nzila imwi mbotulinvwide. Ikuti Yahuwah naakali kuyanda mincini iilyeendelezya, Walo naakalenga mukowa wabantu munzila eeyo. Pele walo taakacita boobo. Walo wakalenga mukowa wabantu kuti kuliimvwa munzila ziindene-yindene mpoonya akubaamba kuti “cabota kapati.”

Basyomi banjaanji balimvwa kuti, nkaambo ka zileleko zitabalwi zitamani eezyo Yahuwah nzyatutumina abuzuba, ncinyonyoono kulimvwa munzila iimbi pele kugwisyila biyo kukkomana ciindi coonse. Yahushua lwakwe mbwaakalimvwide ncintu ciyubuna kuti eeyi ninzila biyo imwi Saatani njayandaula kusungilizya bantu kuti babaa bweemya.

Tacili cinyonyoono kuba muntu alimwi tacili cinyonyoono kulimvwa misyobo-misyobo ya mbobalimvwa bantu. Yahuwah ulakuyanda yebo alimwi ulakutambula mbweenya mbobede: koli muntu susu wakalengwa mu cinkonzya Cakwe antoomwe akulimvwa azyoonse zintu ziindene zyakulimvwa mububambe bwakwe.

musimbi-uulimvwide-bwiindene