Print

Hena Baapositolo Bakali Kulangila Kristu Kuboola Kufumbwa Ciindi Na?

Eeci cibalo tacili ca WLC. Eelyo notubelesya zilembedwe aabalembi balaanze lya nkamu, tusimba buyo zyeezyo zyeendelana 100% a Bbaibbele a lusyomo lwesu cino ciindi munkamu ya WLC. Aboobo eezyo zibalo inga zyalanganyigwa kuti nzya nkamu ya WLC. Twakalelekwa kapati amulimo wabalanda ba Yahuwah banjaanji. Pele tatukulwaizyi ndinywe nobeenzuma kutalika kubala zyaalembwa abantu aabo. Eezyo nzibaalemba, twakazigwisya mumalembe eesu nkaambo kanjaanji zililubide akubaa tumpenda. Cintu cuusisya ncakuti tucilangaula mbungano yamilimo iitakwe kampenda. Ikuti konyandidwe nkaambo ka [zibalo/milumbe] iitali ya WLC, kobikkila maanu ku Tusimpi 4:18. Kuteelela kwesu nkwakuti kasimpe Kakwe kalazyokoloka, eelyo mumuni nuuyaa kumwesya munzila yesu. Tulakayandisya kasimpe kwiinda buumi, nkanko tulavwuntauzya kufumbwa nkokakonzya kujanwa.

hena-baapositolo-bakali-kulangila-Kristu-kuboola-kufumbwa-ciindi

Zyuulunzuma zya basicikolo baiya Bbaibbele munyika yoonse inga bavwuwa mpeenyaawo kuti, “Inzya we, mbubakali kulangila oobo” mukwiingula mubuzyo ooyu, akuti basyomi bamazubaano abalo mbobalangila oobo. Ooku kuboola kwa Kristu “kufumbwa ciindi”, ndolusyomo lwini lwakusanduluzya makani mu Lusyomo lwa kweengelelwa alimwi lujatene aa kusyoma “kutola cikombelo kujulu kaataninga sika mapenzi”, eeco ncobasendekezya kuyoocitika kaataninga sika Mapenzi Aatanabwenwe a Simukazya-Kristu nataninga libonya.

Kunyina ciindi cakumaninizya kuvwuntauzya makani aaya. Pele Ime nceyanda kucita aawa nkulanga Mangwalo ongaye buyo aamvwika kuti agwasyilila muzeezo wa kuboola kufumbwa ciindi akutondezya kuti kunyina pe akataa tumpango ooto kanga kazuminwa kwaambwa kuti, “Inzya, Baapositolo bakali kusyoma ncobeni kuti Kristu ulakonzya kuboola kufumbwa ciindi.” Aboobo mukukosozya makani, Ime ndiyanda kutondezya kuti kuli mundando wa zintu zyeelede kucitika kataninga boola Messiah, akuti ooyo mundando ulakonzya kubonwa kabotu-kabotu mu Mangwalo.

“Swebo notucipona tobasyaalizi...”

Makani mataanzi ayeeme mukubelesya mabala aamba muntu mutumpango tumwi tujatikizya kuboola kwa Kristu. Paulu waambila ba Tesalonika kuti, “Swebo notucipona katuceede kusikila akuboola Kwa Mwami...” (1 Batesalonika 4:15). Aaka nkakampango kasolwede kugwasyilila muzeezo wa kuboola kufumbwa ciindi. Paulu umvwikaanga ulalisanganya lwakwe munkamu yabaabo bacinoopona akuboola kwa Mwami, alimwi kulangila atala, aaka kampango kamvwika aanga kalateeleleka.

1 Johane 3:2 awalo ubelesya mulaka uukonzyene: “Nobayandwa, lino swebo tuli bana ba Yahuwah, alimwi tacininga yubununwa mbotuyooba, Pele tulizyi kuti eelyo Walo aakuyubununwa, swebo tuyooba mbuli nguwe, nkaambo tuyoomubona walo mbuli mbwabede.” Johane aawa umvwikaanga waamba kuti ambweni walo ucinoopona akuboola kwa Kristu.

Mukubelesya mabala aakwaamba muntu munzila eeyi takutondezyi kaambo bwinibwini, nkaambo eeyi njenzila njobakali kuvwuzya kubelesya balembi ba Bbaibbele nibakali kwaamba buleya ooko nkobakali kuzulilwa. “Iswe notucipona, notuceede kuyoosikila lya Parousia,” ncintu citaindilizyi pele kwaamba biyo “baabo Banakristu bacinoopona aciindi ca Parousia.”1 Bumboni bwaceeci bujanwa mutumpango tutobela ootu.

Mu Myeelwe 14 bana Isilayeli batasyomi bakatandilwa munkanda kuyaa kwiingaila kwamyaka makumi one, alimwi bakasalazyilwa kuti kunyina naba omwe akati bbala kabo uyoonjila munyika ya cisyomyo. Pele mu Myeelwe 15:2, tubala kuti “Eelyo inywe mwaakupompa munyika...” Ibbala lyakuti “inywe” aawa talikonzyi kwiiminina bantu bakasinganyigwa kuyoofwida munkanda, nokuba kuti majwi aayo akaambidwe kuli mbabo. Cilisalede kuti aabo baambwa mba lunyungu lwabo, aabo bayoonjila munyika. Iswe inga twaamba kuti kubelesya bbala eeli munzila eeyi nkwaamba “mubunji,” nkokuti, liiminina mbunga pele talyaambi kusanganya bantu baambilwa majwi aayo aciindi eeco.

Ciibalusyo 11:7: “Pele meso eenu abona kufumbwa maleele mapati Mwami ngaakacita.” Eeco cakaambwa munsaa ciindi cakwiingaila munkanda, alimwi tumpango tusolwede kulembwa aawa tutondezya kuti eeci caambilizya maleele aakacitika munsaa lya ciindi ca Kulonga. Pele bunji bwa bantu bacisi tiibakazibona tongola meso zintu eezi pe. Aawa alimwi kwaambwa nkamu yabantu, mukaambo aaka aabo baambwa mbabaabo balunyungu lwabo.

Babetesi 2:1: Mungele wa Mwami wakati, “Ime ndakamweenzya kuzwa ku Ejipita akumweeta munyika eeyo njeekakonkezya kupa bamawuso...” Alimwi, ibbala aawa lyaamba basikale babo kutali mbabo lwabo.

Daniyele mushinshimi wakalibalilizya muzinyonyoono zya bantu bokwabo muli Daniyele 9:5-6, nokuba kuti walo wakapona buumi butakwe kampenda. Mwaapositolo Paulu awalo muli Tito 3:3 waamba kuti, “swebo lwesu cimwi ciindi twakali bafubafuba, bantu banyansya, bakeenwa, balutide kutobela zisusi zya mubili akulikkomanisya...” Langa muli 2 Timoteo 1:3, Milimo 23:1 amu BaFilipo 3:6 muli makanaa Paulu aa buumi bwakwe mbwaakali kupona bwinibwini.

Bikkila maanu mu 2 Bakolinto 4:14 oomo Paulu mwaamba kuti Yahuwah “uyootubusya swebo antoomwe a Yahushua, alimwi uyootuleta antoomwe andinywe.” Aawa kumvwikaanga walo wakali kulangila kufwa akubusyigwa kuzwa kubafu akuboola kwa Messiah. Hena ono wakacinca mizeezo yakwe kuzwa naakalemba 1 Batesalonika na? Bamayi bayiisya buleza basyoma kuti wakacinca, Pele ino caambilizya nzi eeco kujatikizya lusyomo lwakayoyelwa moza? Nkali kaambo kayoyedwe moza alimwi nkali kalubide? Toonse tobile tulaa moza. Paulu wakali tonkomene kubelesya mulaka wa Mangwalo mbuubede akwaamba nkamu eeyo walo ambabo mubaali kuzulilwa boonse.

Ooku kubelesya mabala munzila eeyi kulizumenene mu Mangwalo woonse alimwi kulangilwa kuti ngo “mulaka weelede,” aboobo eeco caambilizya kuti kufumbwa notuswaanganya mabala kaabelesyedwe munzila eeyi, eeco caambwa ciguminizya bantu boonse. Aabo balombozya kubelesya mulaka wa Mangwalo munzila yiimpene kuzwa kuli yeeyi beelede kweeta bumboni buzukide ncobeni kutegwa bamvwugwe.

Mulaka wa Kuboola Kwabili

kuboola-kwabili-kwa-kristu

Mukweelanya cakutasalauzya tweelede kukosozya kuti aabo Basyoma Lweengelelo bakali kusyoma mu kuboola kwabili. Eeci citobela kwiinduluka kwaambwa cakazyila mumalembe aaba Alexander Reese, mutwe wa makani ngwakuti ‘Kuboola kwa Kristu Kuzyaa Kuswena' (Approaching Advent of Christ), alimwi akabunganyigwa kuzwa muzinjaanji nzyaakabala kuzwa mumalembe aaba Basyoma Lweengelelo banjaanji. Eeci cibalo cizuunyene kusumpauzya mabala ongaye aayo aalaa mulimo kutegwa tumvwisyisye ciiyo, mbuli ba Basyoma Lweengelelo mpubaacibwenene:

“Kuboola Kwabili kwa Kristu kuyoocitika muziga zyobile zyaanzeene; mucitaanzi, eeco cijatikizya Cikombelo cilikke buyo, ciyoocitika kumatalikilo, alimwi munsaa Mvwiki yamamanino yokwa Daniyele ya Kuboola Kwabili; cabili, cijatikizya Isilayeli a nyika, ciyootola busena kumamanino aa Mvwiki eeyo. Akataa kuboola kwa Messiah kweendelanya a Cikombelo, a Kuboola Kwakwe kweendelanya aa nyika, kuli ciindi akati cilaa myaka iitandila ciloba — ciindi ca Mvwiki ya mamanino aanyika, eelyo Simukazya-Kristu nayoolibonya. Mu cibeela citaanzi ca Kuboola Kwabili bafwide boonse muli Kristu, antoomwe abaluleme bamu Cizuminano Cakale, bayoobusyigwa mucinkonzya cabulemu ca Messiah; aaba, antoomwe abaabo Banakristu bacinoopona kusikila bakabone Mwami kaboola, bayookwempulwa kuyoocingauzya Mwami muluwo. Ooku nko Kuboola kwa Mwami, alimwi mbobulangizi bwamasimpe bwa Cikombelo.

“Mucibeela cabili, kakwiindide myaka iili ciloba nokuba kuyungizya waawo, Simukazya-kristu uyoonyonyoonwa, Isilayeil uyoosandulwa akubukulusyigwa, alimwi bulelo bwa cuulu camyaka buyoosimpwa. Oobu mbo Buzuba, Kulibonya, nokuba Ciyubunuzyo ca Messiah, alimwi kuliimpene cinicini kuzwa ku Kuboola Kwakwe, nkaambo kujatikizya Cikombelo cilikke kucigama. Cibeela cabili ca Kuboola cijisi ceeci, alimwi eeci cilikke, ciguminizya Cikombelo, kuti eeco ciyooba ciindi calubeta akupa basaante bakujulu bulumbu nkaambo kamilimo yabo anyika. Bamwi, nokuba boobo, baamba kupa bulumbu kuyooba aciindi ca Kuboola Kwabili, nokuba Kutolwa kujulu kakwiina kufwa, kuti nceciindi eeco mbociitwa” (p. 19-20).

Aaka kampango kayumya kwaamba mabala ongaye aayo aalaa mulimo mukuteelela kwesu ciiyo eeci. Kutolwa kujulu kakwiina kufwa, Kuboola, Kulibonya a Ciyubunuzyo aayo woonse mabala aa mulimo wa Kusyoma Lweengelelo, alimwi tweelede kwaasanyangula aasyoonto kuti tubone naa ayiminina ncobeni eeco ncaatamininwa kwaamba aba Basyoma Lweengelelo.

Kutolwa kujulu kakwiina kufwa ndibbala lyakazyila mumulaka waci Latini kubbala lyakuti rapere, eelyo lyeelene abbala lyaci Giliki lyakuti harpazo libelesyedwe mu 1 Batesalonika 4:17 kupandulula kukwempula basyomi antoomwe kuyoocingauzya Mwami muluwo. Mbuli mbocibede boobo, kunyina penzi mukubelesya bbala eelyo kupandulula ciyootola busena eeco. Pele nkaambo kakuti eeco ciyootola busena cisanduludwe aba Basyoma Lweengelelo munzila iilubide akusendekezya bbala eelyo kwaamba kuti kuboola kwabili kuyootola busena kaataninga sika mapenzi aatanabwenwe, eeyo nzila mbotulibelesya yeelede kusandulula ncotwaamba mu bbala eelyo. Ambweni inga cainda kubota kuleka kulibelesya kutegwa tutanyonganyi mizeezo.

kutolwa-kujulu-kakwiina-kufwa

Parousia ndibbala lyaci Giliki liiminina kuboola. Palu nalibelesya mu 1 Batesalonika 4 lyalo nce ciiyo camubandi. “Nkaambo eeci twamwaambila inywe kwiinda mujwi lya Mwami, kuti iswe notucipona alimwi notuceede kusikila akuboola (parousia) kwa Mwami tatukabasaangunini aabo boona. Nkaambo Mwami Lwakwe uyooseluka kuzwa kujulu akoompolola, ajwi lya mupati wabangele, akusiba mweembo ookwa Yahuwah. Nkabela bafwide muli Messiah bayootaanguna kubuka. Mpoonya swebo notucipona alimwi notuceede tuyookwempwidwa mumakumbi antoomwe ambabo kuyoocingauzya Mwami muluwo. Alimwi munzila eeyi lyoonse tunooli aa Mwami. Mbube amuumbulizyanye amajwi aaya” (1 Batesalonika 4:15-18).

Nciyumuyumu kujana cintu camaseseke cili coonse mukampango aaka. Ciindi ca parousia nciindi eelyo Messiah nayooboola abasaante bakwe: “Aciindi ca parousia kwa Mwami Yahushua abasaante bakwe boonse” (1 Batesalonika 3:13). Eeci ciliimpene acijuzyo cimwi ncibaalipangila aabo Basyoma mu Lweengelelo. Ciindi ca Parousia, balo mbobaamba, ndileelyo Messiah nayooboolela basaante. Walo uyooboola abasaante biyo, mbobaamba, aciindi ca kuyubununwa, nanka ca kulibonya.

Nokuba boobo, 2 Batesalonika 2:8 batondezya kuti mpaaciindi eeco ca parousia Messiah nayoonyonyoona Muntu wa Cibi: “Alimwi mpoonya ooyo uutakwe mulawo uyooyubununwa, ooyo Mwami Yahushua ngwayooyaya amuya uuzwa mukanwa lyakwe, akumusisya mpamanina kwiinda mu kulibonya kwakwe aciindi ca kuboola (parousia) kwakwe.” Aaka kampango kaliimpene abweende bwa zintu mbobasandulula aaba Basyoma mu Lweengelelo. Kweendelanya mbobaamba balo, ciindi ca Parousia ceelede kucitika kataninga libonya Muntu wa Cibi (Simukazya-kristu), pele aawa tujana kacicitika eeco aciindi ca kunyonyoona Simukazya-kristu.

Ciindi ca Parousia ciyooba ciindi cilaa bulemu kapati, cilibonya munyika yoonse alimwi ciyoocitika kumamanino aa cishinshimi ca Olivet. “Nkaambo mbuli lulabo mbolulaba kuzwa kujwe akukwisula kusikila kumbo, mbweenya akwalo kuboola (parousia) kwa Mwanaa Muntu” (Mateyo 24:27).

Aciindi eeci, Basyoma mu Lweengelelo balakazya kuti Parousia ciiminina “kuba” alimwi aboobo cijatikizya ciindi coonse, kusanganya a kutolwa kujulu kakwiina kufwa nokuba kuyubununwa kumamanino aa myaka iili ciloba. Parousia inga caambilizya “kuba” alimwi mbombuboobu mbolisanduludwe muli BaFilipo 2:12, pele cintu cini ncoliiminina kanjaanji nca “kusika.” Eelyo bbala lya Parousia nolibelesyegwa mukwaamba Yahushua, lyoonse liiminina kusika kwakwe, Kuboola Kwabili. Eezyo nzibaavwuntauzya basicikolo kwamyaka yainda 150 zyakayungizya kusalazya ncoliiminina eeli bbala nolibelesyedwe kwaamba Messiah. Nceeci ncajisi kwaamba Alexander Reese: “Ncintu ciyungizya kapati ku lwiiyo lwa mazubaano oolo ndotuteelela kuti mbombubo Banakristu bataanzi mbubakalimvwide eelyo nibakali kubala magwalo ookwa Paulu aa kuboola (Parousia) kwa Mwami Yahushua Messiah. Basicikolo abaabo bafumbulula mayake aansiku bakali kudibaula mumilwi musowelwa tombe ku Ejipita akujana eeli bbala kalibesyedwe mumalembe manjaanji aansiku ngubaavwukkula, kalyaambilizya kusika kwa bami abaleli, nokuba kuswaya kuciboola.” Walo ulazumanana kwiinduluka kwaamba cakaambide sicikolo mupati umwi Adolph Deismann ooyo wakaamba kuti, “Kuzwa kuciindi ca Ptolemu kusikila ku Musela Wabili kayindide Messiah, twakatobelezya mukondo wa bbala eeli kucooko ca Kujwe nkolyaali kubelesyegwa mbuli bbala lyaamba kusika nokuba kuswaya kwa mwami nokuba muleli.” Ono kulibelesya boobo mukwaamba kuboola kwa Messiah ncintu cisalede.

Ciyubunuzyo ndibbala lyakasandululwa kuzwa kuli lyaci Giliki lya mamanino aanyika (apokalupsis). Kweendelanya aba Basyoma mu Lweengelelo, ciyubunuzyo ceelede kutola busena kaayindide mapenzi eelyo naboola kuzyoobeteka nyika akusimpa Bulelo bwakwe. Lino cikombelo, kacitoledwe kujulu, mbuli mbobataminina, kaataninga sika mapenzi, taceelede kunoolindila ciyubunuzyo pele “kutolwa kujulu kakwiina kufwa.” Pele eeci tacisyi ncotujana. Swebo “tulindila kuyubununwa (apokalupsis) kwa Simalelo wesu Yahushua Messiah” (1 Bakolinto 1:7). Kuyubununwa nceciindi aawo basaante nobayootambula kulyookezya akulemununwa mukuli wa kupenzyegwa kaindi kasyoonto: “Ncintu cabululami kuli Yahuwah kujokezya mapenzi kuli baabo bamupenzya, akupa ndinywe nomupenzyedwe kulyookezya andiswe aciindi ca kuyubununa Mwami Yahushua kuzwa kujulu abangele bakwe balaanguzu mumulilo wamabangabanga, kujokezya ali baabo batamuzyi Yahuwah, abaabo batateeleli mulumbe wa Simalelo wesu Yahushua Messiah” (2 Batesalonika 1:6-8). Pele alimwi, kweendelanya aaba Basyoma Lweengelelo, basaante banoolyookezya kale kutalikila aciindi nibaatolwa kujulu kakwiina kufwa. Petulo awalo waamba ciindi cakupenzyegwa eeco kuti ciyoogolela a ciyubunuzyo. “Pele amukkomane nkaambo mwakatola cibeela mukupenzyegwa kwa Messiah, kutegwa eelyo aakuyubununwa mu bulemu bwakwe inywe mukakonzye kukkomana ca kusekela kapati” (1 Petulo 4:13).

Aboobo ciyubunuzyo mbobulangizi bwa Banakristu antoomwe a Parousia, alimwi nceenya eeco cili masimpe kujatikizya epiphaneia, eelyo ndibbala lyaci Giliki liiminina “kulitondezya,” ndibbala lyatatu lyaanzeene libelesyedwe mukwaamba kuboola kwa Messiah. Eeli bbala lilibelesyedwe antoomwe alya Parousia mu 2 Batesalonika 2:8 oomo molyaamba Messiah kanyonyoona Muntu wa Cibi aciindi ca “kulibonya (epiphaneia) kwa kuboola (parousia) kwakwe.” Paulu ukulwaizya Timoteo kuti “kobamba mulawo ooyu kubule cibata, kakwiina kampenda kusikila Mwami wesu Yahushua Messiah akalibonye (epiphaneia),” alimwi aawa kulitondezya kuti ncecintu cilangilwa eeco. Paulu wakali kulangila cintu eeco: “Mumazuba aazya kumbele kuli musyini wa bululami uuyobwedwe ndime, ooyo Mwami, mubetesi wabululami, ngwayoondipa buzuba oobo; alimwi kutali biyo ndime pele abaabo boonse bakali kuyandisya kuboola (epiphaneia) kwakwe” (2 Timoteo 4:8).

Tulakonzya kukosozya kaambo mukubelesya mabala aaya mu mangwalo kuti aamba cintu comwe nceenya kacitola busena, kuzyokela kwa Messiah mubulemu kuzyoonyonyoona makunga aa Simukazya-kristu akupa bantu bakwe kulyookezya mu Bulelo bwa Yahuwah. Cilakatazya kweezyeezya muntu umwi mbwanga wayeeyela muzeezo uumbi. Kunyina naaceya oobu bumboni mpobweendelana amuzeezo wa Kuboola kufumbwa ciindi kaataninga sika mapenzi.

Bulangizi bwa Petulo

Lino atulange nzyaakabaambila kulangila basikwiiya bakwe Mwami kataninga tanta kuya kujulu. Aawa tujana kuti bumboni tabweendelani akuboola kwa Mwami kufumbwa ciindi. Cimwi ciinda kukondelezya cakali ncaakaambilizya kujatikizya Petulo, cijanwa muli Johane 21:18-19. “‘Ndikwaambila camasimpe Ime yebo kuti, eelyo nookacili mubukubusi, wakalisamika akweendeenda kufumbwa nkookalombozya; Pele eelyo yebo waakucembaala, iyootambika umwi maanza aako kuti akusamike, akukutola ooko webo nkotalombozyi kuunka.’ Eeci wakacaamba, kutondezya musyobo wa lufu ndwaakali kuyoolemekezya Yahuwah.” Iswe inga tweezyeezya kuti Petulo wakalaa myaka yakuzyalwa yeelene a Messiah aciindi eeco. Aboobo Petulo wakali kulangila kupona myaka makumi otatwe nokuba one kataninga jayigwa. Myaka makumi otatwe niyaayinda Petulo lwakwe wakalemba kuti, “Ime ndiyeeya kuti cili kabotu, kufumbwa biyo necili mucivwuka eeci, kumusinsina nywe kuti mwiibaluke, kamuzyi kuti mukaindi kasyoonto Ime ndiyokwaanzula civwuka cangu, mbweenya mbuli Simalelo wesu Yahushua mbwaakanditondezya. Kuyungizya waawo Ime ndabambilila ca kabotu-kabotu kulomya kuti lyoonse kamujisi ciibalusyo ca zintu eezi ndaakufwa” (2 Petulo 1:13-15).

Ooyu musalo kulibonyaanga wakali zyibidwe kale mu Cikombelo coonse, alimwi inga tiicakazya kuyeeyela muntu umwi mbwaakali kunga wayeeya muzeezo wakuti, Mwami ulakonzya kuboola kufumbwa ciindi. Kufumbwa biyo kuti Petulo kaciliko alimwi akuti naatakajayigwa, eeco nicataacitika pe.

Bweende bwa Mulumbe mubotu

Malailile aa Mwami aayo aajatikizya kukambauka Mulumbe mubotu aalo taazumini Kuboola kwabili kufumbwa ciindi. Kuli makani ongaye ali ceeci, pele tulabelesya yaayo aali mu Milimo: “Pele inywe muyootambula nguzu eelyo Muya Uusalala waakuboola ali ndinywe; alimwi inywe muyooba bakamboni bangu mu Jelusalema, aku Judiya aku Samaliya, akumagolelo aanyika” (Milimo 1:8). Oobu mbo bweende bwa Cikombelo, alimwi ntaamu yomwe-yomwe ilisalazyidwe mubbuku lya Milimo. Bumboni bwaacitilwa mu Jelusalema butola zyaandaano zyongaye kusikila mu caandaano 7 oomo mwaakajayigwa Stephen. Lufu lwa Stephen lwaaletelezya matalikilo aakuzuzika cibeela cabili acatatu, cibeela ca kupa bumboni mu Judiya amu Samaliya. Kukambauka mu Samaliya kutalikila mu caandaano 8 kusikila ku mulimo wa Filipo alimwi kunooli waatola busena kakwiindide myaka kuzwa naakawunkide kujulu.

Kunyina noliba lyomwe Mwami naakali kunga wazyokela kusikila eezi zibeela zyotatwe zyacitika. Pele kutumwa kuyookambauka ku “magolelo aanyika” tiikwakali kukonzya kuba kusikila Mulumbe watolwa kubantu Bamasi alimwi eeci cilembedwe mu caandaano 10 a 11. Aabo basansaula makani tabali masimpe kuti ninzi cini caambwa mumajwi aakuti “kumagolelo aanyika”, pele eeco ceelede kusanganya cibeela cicaalizya mubbuku lya Milimo. Bikkila maanu kuti Paulu wakainduluka majwi ookwa Izaya 49:6 kubantu Bamasi mu Milimo 13:47. Mulimo uuli muli Izaya 49 upedwe ku Mulanda, ooyo ngu Messiah lwakwe, alimwi caambilizya mumuni uutaaluka kuya kubantu Bamasi eelyo bantu bacisi ca Isilayeil kabataninga yobololwa. (Langa tumpango 4, 5 oomo muli mundando waciindi.) Aaka kampango nkakasolweda malailile aa Mwami aa kuyookambauka, alimwi Mateyo 24:14 uyeeme ali nkako. Cilisalede alimwi kuti cisiila limwi kulaale muzeezo wa kuboola kwa Mwami kufumbwa ciindi.

Mundando wazintu ziyootola busena

Cintu cipati ncobakazya mu Lusyomo lwa kweengelelwa ncakuti, cikombelo tacikaindi mu bukali bwa Yahuwah. “Nkaambo Yahuwah taakatusalila kwiinda mu bukali pele kuti tujane lufutuko kwiinda mu Mwami wesu Yahushua Messiah” (1 Batesalonika 5:9). Alimwi eeci inzya cili masimpe, pele mukunyonganya kweelanya ciindi ca mapenzi kuti nceciindi ca Buzuba bwa Mwami, nkaambo cilibonya kuti mapenzi mapati nceciindi cakupenzya bantu ba Yahuwah, nkako aabo basyomi ba Lweengelelo bakosozya makani kuti cikombelo cakakwempulwa akutolwa kujulu mu Kuboola kwabili kaataninga sika manyongwe akuti aabo bantu bayoonjila mumapenzi tabali bantu ba cikombelo pele mbaa maJuuda basanduka muciindi ca mapenzi.

Cilimasimpe kuti Yahuwah takalekeli bantu Bakwe kupenga mu bukali Bwakwe, pele taakwe nakanzide kubatola kujulu kuti abavwune ku mapenzi aayo pe. Mu Ciyubunuzyo 7 tulabona kuganta cidinto a bantu bali 144,000 bamaJuuda banoosanduka. Cilisalede kuzwa mu Ciyubunuzyo 9:4 kuti aabo bacili munyika cino ciindi nkaambo mapenzi aa cikwikwi taazumizyidwe kubapenzya nokuba aasyoonto. Intembauzyo 91 atupa cifwanikiso cilibotela ca nzila eeyo Yahuwah mbwayookwabilila bantu Bakwe muciindi eeco.

kupaila-kusyoma-kulindila

Ino ndilili Messiah nayooboola? Ciyubunuzyo 16:15 cijisi kucenjezya ooku kutobela waawa: “Amulange, Ime ndaboola mbuli mubbi. Walelekwa ooyo uucisinsimukide akusunga zikobela zyakwe, kutegwa walo atakeendi mantaanda akuti batakamweeneni.” Eeci cinooli ciindi cili munsaa penzi lya ciloba, licaalizya mumundando woonse, alimwi Messiah tanoojokede ciindi eeco. Cilikke ciceede aciindi eeco ninkondo ya Armageddoni, kuzungaanya nyika kupati, a penzi lya civwula mabwe. Eeci cilipanduludwe mubukkwene mucaandaano 19, muli Ezekiya 38-39 amutumpango tumwi tunjaanji. Tatukonzyi kusendekezya kuti eezi zintu ziyootola busena mumazuba masyoonto buyo. Impi zyalumamba zifumpa ziyoobungana ku Armageddoni alimwi taakwe kudonaika kuti eeco ciyootola ciindi. Kufumpa takucitiki busiku bomwe buyo mbuli mbonga waibaluka kufumpa cisi ca Iraq ziindi zyobile mbukwaacitika mu makumi aamyaka yainda. Aciindi cimwi muciindi eeco, Messiah uyoozyokela kubusya bantu bakwe (1 Bakolinto 15:23; Daniyele 12:2), alimwi akunyonyoona impi zya Simukazya-kristu. Inga tiitwasindinganya kwiinda waawa kwaamba cintu eeci pele tulakonzya kucilangila kumbelaa mazuba.

Kuboola kwa Messiah mu Buzuba bwa Simalelo mumagwalo obile aaba Tesalonika aaya, kulisinizyidwe kwaambwa. Pele cintu cisesya ncakuti, aaya magwalo obile akabelesyegwa kuyumbyayumbya muzeezo wa kuboola kwabili kaataninga sika mapenzi, Pele aaya obile mbaakamboni bakazya muzeezo ooyo munzila yeebeka.

1 Batesalonika 5:1: “Pele kujatikizya ziindi aziindi zyamwaka, nobasazima anobacizyi, kunyina inywe ncomubulide ncenga ndamulembela. Nkaambo inywe lwenu mulizyi cakumaninizya kuti buzuba bwa Mwami buyoosika mbuli mubbi akataa masiku.” Kupandaula caandaano eeci kulazumanana kusikila kujatanya aceeco cilembedwe mu caandaano 4. Eeco cisolweda “ziindi aziindi zyamwaka” inga caambilizya buyo ciindi ca Parousia eeco caambidwe mucaandaano cili musyule. Buzuba bwa Mwami aboobo tacili ciiyo cipya pele nkuzumanana mulumbe ngweenya.

Lugwalo alwalo lujatanya antoomwe ciindi ca Parousia, kubunganyigwa kwesu a Messiah, a Buzuba bwa Messiah akubacenjezya kuleka kweezyeezya kuti oobo buzuba bwa Mwami bwakatalika kale. Eeco tacikonzyi kutola busena “kusikila kuzangila lusyomo aakuyubununwa kwa Muntu wa Cibi kwataanguna kutola busena” (2 Batesalonika 2:3).

Mu 1 Bakolinto 15:50-58 kunyina mundando waciindi, alimwi takukwe ncobeni muli nkako eeco ciyandika kuti kuboola kwa Messiah kukatole busena kaataninga sika mapenzi mapati. Pele, nokuba boobo, kulaambidwe mweembo wamamanino (15:52) akuujatanya ku 1 Batesalonika 4:13-18 alimwi amu mweembo wa ciloba wa Bbuku lya Ciyubunuzyo (11:15; 20:1-4).


Eeci cipa kweendelana kapati.

Cintu cipati cakumvwisyisya bululeme bweende bwa zintu zya cishinshimi, alimwi kapati kuboola kwa Messiah, cilitondezyedwe munzila eeyo Paulu njalanganya Batesalonika. Walo wakaswaya biyo Kwa mvwiki zyotatwe mu dolopo lyabo, pele cilisalede mu 2 Batesalonika 2 kuti walo wakabalailila cabukkwene makani aa kuboola kwa Muntu wa Cibi, kuzangila lusyomo, Buzuba bwa Mwami a kuboola (Parousia) kwa Messiah. Kuyungizya waawo, walo taakalanganya mizeezo iilubide, amizeezo mipya kuti ilazuminika akubula mulimo mbuli bunjaanji bwa Banakristu bamazubaano mbobayeeyela. Eeci cibalo citali ca-WLC cakalembwa aaba John Cunnigham.