Ito ay isang hindi-WLC na artikulo. Kapag gumagamit ng mga pinagkukunan mula sa mga labas na may-akda, kami'y naglalathala lamang ng nilalaman na may 100% pagkakatugma sa Bibliya at sa mga kasalukuyang paniniwalang biblikal. Kaya ang ganitong mga artikulo ay maaaring ituring na parang direktang galing sa WLC. Kami'y lubos na pinagpala sa paglilingkod ng maraming tagapaglingkod ni Yahuwah. Ngunit hindi namin inaabiso ang aming mga kasapi na galugarin ang iba pang gawa ng mga may-akda na ito. Ang mga gawang iyon ay hindi na namin isinama mula sa paglalathala dahil ang mga iyon ay naglalaman ng mga kamalian. Nakalulungkot, wala pa kaming nahahanap na paglilingkod na walang dungis. Kung ikaw ay nagulantang sa ilang hindi-WLC na inilathalang nilalaman [artikulo/episodyo], tandaan ang Kawikaan 4:18. Ang aming pagkakaunawa ng Kanyang patotoo ay umuusbong, sapagkat mas maraming liwanag sa ating landas. Mas itinatangi namin ang katotohanan nang higit sa buhay, at hangad ito saanman ito matatagpuan. |
Isang Tanda sa Juan 12:41
“Noong taon ng pagkamatay ni Haring Uzia, nakita ko ang Panginoon na nakaupo sa napakataas na trono. Ang mahabang damit niya ay tumakip sa buong templo. May mga makalangit na nilalang sa gawing ulo niya. Ang bawat isa sa kanila ay may anim na pakpak: Ang dalawang pakpak ay nakatakip sa kanilang mukha, ang dalawa ay nakatakip sa kanilang paa, at ang dalawa ay ginagamit nila sa paglipad. Sinasabi nila sa isaʼt isa: ‘Banal, Banal, Banal, si Yahuwah Sabaoth! Ang kapangyarihan niyaʼy sumasakop sa buong mundo.’ Sa lakas ng tinig nila, nayanig ang mga pundasyon ng templo at napuno ng usok ang loob ng templo. Sinabi ko, ‘Nakakaawa ako! Tiyak na mapapahamak ako, dahil akoʼy may makasalanang labi at naninirahan ako sa piling ng mga taong makasalanan din ang mga labi. At ngayon, nakita ko ang Hari, Yahuwah Sabaoth.’ Pagkatapos, lumipad ang isa sa mga makalangit na nilalang papunta sa akin, may dala siyang baga na kinuha niya sa altar. Inilapat niya ang baga sa aking bibig at sinabi, ‘Hinipo nito ang iyong bibig, at wala ka nang kasalanan dahil pinatawad ka na.’ Pagkatapos, narinig ko ang tinig ng Panginoon na nagsasabi, ‘Sino ang susuguin ko? Sino ang lalakad para sa amin?’ Sumagot ako, ‘Narito po ako! Ako ang isugo ninyo.’ Sinabi niya, ‘Umalis ka at sabihin mo sa mga mamamayan ng Israel, ‘Makinig man kayo nang makinig ay hindi rin kayo makakaunawa. Tumingin man kayo nang tumingin, hindi rin kayo makakakita!’’ Sinabi pa niya, ‘Patigasin mo ang puso ng mga taong ito. Hayaan mo silang magbingi-bingihan at magbulag-bulagan, dahil baka makarinig sila, makakita, at makaunawa. Dahil kung makaunawa sila, magbabalik-loob sila sa akin, at gagaling’” (Isaias 6:1-10).
“Sinabi ito ni Isaias dahil nakita niya ang kadakilaan ni Yahushua, at nagsalita siya tungkol sa kanya” (Juan 12:41, isinalin mula sa New Jerusalem Bible)
Si Isaias, ang pinakadakila at pinakamahusay magsalita sa mga propeta ng Hebreong Kasulatan, ay tunay bang nakita si Yahushua sa kanyang buhay habang binabasa natin ang Juan 12:41 sa New Jerusalem Bible? Ito ay isang karaniwang pananaw ng maagang Simbahan na ang theopanies (pagpapakita ni Yahuwah) ng Hebreong Bibliya ay Christophanies, iyon ay, pagpapakita ng ikalawang Katauhan ng Trinidad, si Kristo Yahushua. Maging sa kasalukuyan, kung ang isa ay magtatanong sa maraming Kristyano ng katanungang ito, ang kasagutan ay isang napakalaking oo. Halimbawa, ayon sa online katesismo na “I Believe: A Short Exposition of Orthodox Doctrine” sa ilalim ng artikulong “Yahuwah ang Ama,” ang katehumen ay tinuruan na sabihin ang sumusunod:
“Ako’y naniniwala at tinatanggap na si Yahuwah ang Ama ay hindi kailanman ang kawangis ng anumang materyal na anyo o Siya ay nagkatawang-tao. Sa theopanies ng Lumang Tipan, habang ang ating mga Banal na Ama ay nagpatotoo, ito’y hindi si Yahuwah ang Ama na nagpakita, sa halip, ito’y palaging ang Tagapagligtas, ang Ikalawang Katauhan ng Banal na Trinidad (iyon ay ang Salita o Logos, ang Anghel ng Panginoon, ang Panginoong Yahuwah ng Sabaoth, ang Anghel ng Dakilang Tagapayo, ang Sinauna ng mga Araw) na nagpakita ng sarili sa mga propeta at manghuhula ng Lumang Tipan.”
Gayunman, walang pagkakaisang kasunduan sa mga ama ng simbahan tungkol sa Juan 12:41. Sa kanilang mga komentaryo, sina Augustine at Chrysostom ay hindi sumang-ayon sa isa’t isa. Isinulat ni Augustine ang tungkol sa bersong ito: “Ipinakita Niya ang sarili, dahil dito, maging bago siya nagkatawang-tao, sa mga mata ng tao, nalugod siya, sa nilikhang anyo sa kanyang utos, ngunit hindi tulad Niya” (Tractates on John). Si Chrysostom, kabaligtaran nito, sa kanyang komentaryo sa bersong ito ay ipinahayag: “Kaninong [kaluwalhatian ang nakita ni Isaias]? Sa Ama.”
"Kaninong [kaluwalhatian ang nakita ni Isaias]? Sa Ama".- Chrysostom
|
Ano pagkatapos, ang tamang pananaw? Paano napagpasyahan ang isyu? Kung tayo’y magpapasya sa batayan ng opinyon ng madla, malinaw na ang pagpapaliwanag ni Augustine ay ang mapagpasya. Maraming komentarista, hindi pa nababanggit ang mga ama ng simbahan, na maaaring magsaayos sa pagtaguyod sa pananaw na ito. Halimbawa, si Matthew Henry sa kanyang komentaryo sa Isaias 6:1 ay ginamit ang Juan 12:41 upang ipakita na mayroong tayong “hindi matutulang patotoo ng Kabanalan ni Yahushua.” Si Adam Clarke, nagkomento sa Juan 12:41, ay isinulat:
“Berso 41. Noong nakita niya ang kanyang kaluwaltian. Isaias 6:1: ‘Nakita ko si Yahuwah,’ sinabi ng propeta, ‘nakaupo sa napakataas na trono at ang mahabang damit ay tumakip sa buong templo. Sa ibabaw nito’y nakatayo ang serapin; at sinasabi nila sa isaʼt isa: Banal, Banal, Banal, si Yahuwah; ang kapangyarihan niyaʼy sumasakop sa buong mundo.’ Lumalabas nang malinaw mula sa siping ito na ang kaluwalhatian na nakita ng propeta ay ang kapangyarihan ni Yahuwah: si Juan, dahil dito, sinasabi tungkol rito na ito ang kaluwalhatian ni Yahushua, ipinapakita na itinuring niya si Yahushua na si Yahuwah.”
Si John Gill, na nagsulat ng isang komentaryo sa Bibliya na puno ng rabinikong tradisyonal na kaalaman, sinabi na sa Juan 12:41, mayroon tayong “isang malinaw at malakas na patotoo ng Kabanalan ni Kristo.” Sina Robert Jamieson, A. R. Fausset, at David Brown ay tinawag ang Juan 12:41 na “isang susi ng napalawak na kahalagahan sa pagbubukas ng pangitain ni Isaias (Isaias 6:1-13), at lahat ng mga kaparehong representasyon ng Lumang Tipan.” Sinabi ni Albert Barnes na “ang siping ito ay pangwakas na patunay na si Kristo ay kapantay sa Ama.”
Ang pagpapaupa ng suporta sa mga pananaw sa ibabaw ng Juan 12:41 bilang “hindi matutulang patunay,” “malinaw at malakas na patotoo” at “pangwakas na patunay” ng umiral bago isilang at Kabanalan ni Yahushua ay ang 1 Corinto 10:9 at Judas 5 sa mga bersyong Vulgate at Douay-Rheims-Challoner. Ayon sa mga bersyong ito na matagal nang ginamit, kasama ng mga Israelita si Yahushua noong sila’y lumaya mula sa Egipto at lumibot sa ilang sa loob ng 40 taon: “Huwag nating susubukin si Kristo, gaya ng ginawa ng ilan sa kanila; dahil sa ginawa nila, pinuksa sila ng mga ahas” (1 Corinto 10:9; tingnan rin ang New American Bible at ang New Revised Standard Version). “Kahit na alam na ninyo ang lahat ng ito, nais ko pa ring ipaalala sa inyo na matapos iligtas ni Yahushua ang bansang Israel sa lupain ng Egipto, pinuksa niya ang mga taong hindi nanalig sa kanya” (Judas 5). Ngunit ang Judas 5 ay hindi na nababasa ang “Yahushua” sa anumang modernong bersyon ng Bagong Tipan. At ang maraming bersyon ay binabasa bilang “Panginoon” sa halip na “Kristo” sa 1 Corinto 10:9 (tingnan, halimbawa, ang New Jerusalem Bible, New American Standard Version, New International Version, Revised Standard Version, at Schonfield’s Original New Testament).
Siyasating mabuti na ang dalawang pangunahing modernong Katolikong pagsasalin ay hindi sumang-ayon sa tunay na pagbabasa ng 1 Corinto 10:9. Ang New American Bible ay binabasa na “Kristo,” ngunit ang New Jerusalem Bible ay binabasa na “Panginoon.” Ang hindi pagsang-ayon ay kapareho sa mga pangunahing Protestanteng pagsasalin. Ang New Revised Standard Version ay binabasa na “Kristo,” ngunit sa Revised Standard Version, New American Standard Version at New International Version ay binabasa na “Panginoon.”
Subalit ano naman ang tungkol sa Juan 12:41? Ito ba ay hindi ipinahayag na nakita ni Isaias si Yahushua? Iyon ay batay sa kung ano ang pananaw ng isa sa bersong ito, gaya ng mga nakita natin. Si Augustine, at maraming iba pa bago at pagkatapos niya, ay nakita rito ang patotoo na nakita ni Isaias si Yahushua, ang Anak na umiral na bago ang aktwal na pagsilang. Si Chrysostom, na isa ring tradisyonal, at ngayo’y pinarangalan bilang isa sa mga pinakadakilang guro ng Kristyanismo at pinagkalooban ng titulong santo, ay kinuha ang kabaligtarang pananaw.
“Ang mga ito’y sinabi ni Isaias dahil nakita niya ang kaluwalhatian ni Yahuwah at siya’y nagsalita tungkol sa kanya.”- Juan 12:41
|
Kami’y papanig kay Chrysostom. Ang Judas 5 at 1 Corinto 10:9 ay pinasama sa paglilipat ng teksto sa mga nakalipas na siglo na ginagawang kahina-hinala sa atin ang pagbabasa sa Juan 12:41. Sa katunayan, mayroong naiibang pagbabasa ng Juan 12:41 sa Codex D (Codex Bezae Cantabrigiensis), isang ika-anim na siglong manuskrito ng dakilang bigat: “Ang mga bagay na ito ay sinabi ni Isaias noong nakita niya ang kaluwalhatian ng kanyang Diyos at nagsalita tungkol sa Kanya.” Ilang pang manuskrito ang naging saksi sa kaparehong pagbabasa: “Ang mga bagay na ito ay sinabi ni Isaias noong nakita niya ang kaluwalhatian ni Yahuwah at nagsalita tungkol sa Kanya.”
Ang New Jerusalem Bible, sinipi sa pagsisimula ng sanaysay na ito, ay binabasa: “Sinabi ito ni Isaias dahil nakita niya ang kadakilaan ni Yahushua.” Ngunit ito ay isang hindi-literal na pagsasalin ng Griyego, at ang “Yahushua” sa huling sugnay ay isang ipinataw na pagpapaliwanag ng Katolikong tagapagsalin. Ang Griyego ay may panghalip lamang na, autou (=niya), sa orihinal na Griyegong teksto. Ang kalabuan ng personal na panghalip, na naganap nang dalawang beses sa bersong ito sa Griyego, ay kapareho sa kalabuan ng pamatlig na panghalip na outos sa 1 Juan 5:20b: “Ito [outos] ang tunay na Diyos, at ang buhay na walang hanggan.” Sa kaparehong lugar, maraming Kristyanong mambabasa ang natisod at pinili ang Trinitaryan na pagpapaliwanag, kung kailan ang isa pang interpretasyon ay kapantay na posible, mapaniniwalaan, at maaaring totoo.
Ang tanda sa Juan 12:41 sa New American Bible ay binabasa: “Nakita ni Isaias ang kaluwalhatian ni Yahuwah na nakaupo sa makalangit na templo, ngunit kay Juan ang antesedente ng kanya ay si Yahushua.” Ito ay hindi tumpak. Ang agarang antesedente ng panghalip na “kanya” sa Juan 12:41 ay ang “ako” ng naunang berso, isang sipi mula sa bersyong Septuagint ng Isaias 6:10, at tinutukoy nito si Yahuwah: “Binulag Niya ang kanilang mga mata at pinatigas ang kanilang puso. Ito ay upang hindi sila makakita sa pamamagitan ng kanilang mga mata, ni makaunawa sa pamamagitan ng kanilang puso, at manumbalik. Kung hindi gayon sila ay pagagalingin ko” (Juan 12:40). Ang ikalawang antesedente bago ang “kanya” ay ang panghalip na “siya,” na dalawang beses naganap sa bersong ito at tinutukoy si Yahuwah.
“Ang interpretasyon ni Juan sa Isaias 6:10 ay nagpumilit sa mga Ama ng Simbahan na makita sa lahat ng theopanies ng Lumang Tipan ang Anak ni Yahuwah,” sulat ni Christos Voulgaris sa The Greek Orthodox Theological Review. Ang Judas 5 sa Vulgate ay hinatulan na pinasama, at ang 1 Corinto 10:9, na nakita natin sa ibabaw, ay hindi tiyak.
Sa wakas, paano maaaring umiral si Yahushua bago siya umiral?
|
Ang Codex D at iba pa ay pinanatili ba ang tunay na pagbabasa ng Juan 12:41? Sa pinakadulo, ito ay kung paano ang itinanghal na santo at lubos na ipinagdiwang na si John Chrysostom ay binasa ito. Kasama nina Athanasius ng Alexandria, Basil ang Dakila Caesaria, at Gregory ng Nazianzus, siya ay itinuring na isa sa apat na dakilang doktor (guro) ng Griyegong Orthodox o Silanganang Simbahan. (Ang apat na dakilang doktor ng Kanluran o Romanong Simbahang Katoliko ay sina Ambrose, Pope Gregory ang Dakila, at Jerome [Hieronymus].)
Sa wakas, paano maaaring umiral si Yahushua bago siya umiral? Sinasabi ni Juan na ang mga salita ay tinukoy “siya,” at ito’y maaaring sinuman kay Yahuwah (ang malapit na antesedente, gaya ng pagkuha ni Chrysostom) o si Yahushua (ang malayong antesedente [Juan 12:36b], gaya ng pagkuha ni Augustine at ang karamihan), ngunit sa Isaias 6, ang mga salita ay sumangguni sa Israel.
Ito ay isang hindi-WLC na artikulong isinulat ni Clifford Durousseau.
Tinanggal namin mula sa orihinal na artikulo ang lahat ng mga paganong pangalan at titulo ng Ama at Anak, at pinalitan ang mga ito ng mga orihinal na pangalan. Dagdag pa, ibinalik namin sa mga siniping Kasulatan ang pangalan ng Ama at Anak, sapagkat ang mga ito ay orihinal na isinulat ng mga napukaw na may-akda ng Bibliya. -Pangkat ng WLC