Sino Ang Nagbangon Kay Yahushua Mula Sa Mga Patay?
Ito ay isang hindi-WLC na artikulo. Kapag gumagamit ng mga pinagkukunan mula sa mga labas na may-akda, kami’y naglalathala lamang ng nilalaman na may 100% pagkakatugma sa Bibliya at sa mga kasalukuyang paniniwalang biblikal ng WLC. Kaya ang ganitong mga artikulo ay maaaring ituring na parang direktang galing sa WLC. Kami’y lubos na pinagpala sa paglilingkod ng maraming tagapaglingkod ni Yahuwah. Ngunit hindi namin inaabiso ang aming mga kasapi na galugarin ang iba pang gawa ng mga may-akda na ito. Ang mga gawang iyon ay hindi na namin isinama mula sa paglalathala dahil ang mga iyon ay naglalaman ng mga kamalian. Nakalulungkot, wala pa kaming nahahanap na paglilingkod na walang dungis. Kung ikaw ay nagulantang sa ilang hindi-WLC na inilathalang nilalaman [artikulo/episodyo], tandaan ang Kawikaan 4:18. Ang aming pagkakaunawa ng Kanyang patotoo ay umuusbong, sapagkat mas maraming liwanag sa ating landas. Mas itinatangi namin ang katotohanan nang higit sa buhay, at hangad ito saanman ito matatagpuan. |
Muling bumangon si Yahushua mula sa mga patay. Lahat ng mga Kristyano ay maaaring magkasundo sa pahayag na ito. Ngunit isang hindi pagkakasundo ang agad sumunod kapag ika’y nagtanong, “Sino ang nagbangon kay Yahushua mula sa mga patay?” Ang ilan ay tiwalang ipinahayag na si Yahushua ay ibinangon ang sarili niya mula sa mga patay at inaalok ito bilang patotoo na siya ay si Yahuwah. Ang iba’y nanindigan na si Yahuwah ang Ama ay nagbangon kay Yahushua mula sa mga patay, habang ang iba ay iginigiit na ito ay ang Trinidad. Ngunit ano ang sinasabi ng Kasulatan? Ating siyasatin ang ebidensya upang tukuyin kung sino ang nagbangon kay Yahushua mula sa mga patay at matutunan kung bakit ito mahalaga na makuha natin ito nang tama.
Ang Bagong Tipan ay nagsasalita ng muling pagkabuhay ni Yahushua mula sa mga patay nang mahigit 50 beses. Sa 30 sipi kung saan ibinigay ang konsiderasyon, ang kredito ay kay Yahuwah sa pagsasagawa ng himala nang napakadakilang 28 beses.
|
Para makatiyak, ang muling pagkabuhay ni Yahushua ay sentro sa mensahe ng mabuting balita. Ang Bagong Tipan ay nagsasalita ng muling pagkabuhay ni Yahushua mula sa mga patay nang mahigit 50 beses. Sa 30 sipi kung saan ibinigay ang konsiderasyon, ang kredito ay kay Yahuwah sa pagsasagawa ng himala nang napakadakilang 28 beses. Ating pag-uusapan ang tungkol sa nalalabing dalawang sipi sa isang sandali. Ngunit sa ngayon, narito ang isang patikim ng mga sipi mula sa aklat ng Mga Gawa:
Mga Gawa 2:32 “Ngayon, kaming lahat ay mga saksi na ang Yahushua na ito ay muling binuhay ni Yahuwah.” (binigyang-diin)
Mga Gawa 3:26 “Nang muling buhayin ni Yahuwah ang Kanyang lingkod, una siyang isinugo ni Yahuwah sa inyo, upang bawat isa sa inyo’y pagpalain sa pamamagitan ng paglalayo sa inyo mula sa inyong mga kasamaan.” (binigyang-diin)
Mga Gawa 4:10 Dapat malaman ninyong lahat at ng buong sambayanang Israel, na nakatayo ang taong ito sa inyong harapan nang walang sakit sa pamamagitan ng pangalan ni Kristo Yahushua na taga-Nazareth, na inyong ipinako sa krus ngunit ibinangon ni Yahuwah mula sa kamatayan. (binigyang-diin)
Mga Gawa 17:30b-31 … Subalit ngayo’y ipinag-uutos Niya [Yahuwah] sa lahat ng tao sa lahat ng dako na magsisi. 31 Sapagkat nagtakda siya ng araw ng kanyang makatarungang paghatol sa sanlibutan sa pamamagitan ng lalaking kanyang hinirang. Pinatunayan niya ito sa lahat nang kanyang muling buhayin ang taong iyon mula sa kamatayan. (binigyang-diin)
Malinaw, may tumawag na “Diyos” [si Yahuwah] ang nagbangon o muling bumuhay kay Yahushua mula sa mga patay. Ngunit sino ang Diyos na ito? Tiyakang tinutukoy ng Kasulatan ang Isa na muling bumuhay kay Yahushua mula sa mga patay bilang si Yahuwah ang Ama:
Galacia 1:1 Mula kay Pablo, apostol na hinirang hindi ng tao, o sa pamamagitan man ng tao, kundi ni Kristo Yahushua at ng Diyos ang Ama, na siyang muling bumuhay sa kanya mula sa mga patay. (binigyang-diin)
Efeso 1:17 at 20 Idinadalangin ko sa Diyos ng ating Panginoong Kristo Yahushua, ang Ama ng kaluwalhatian...Isinagawa niya ito kay Kristo, nang siya’y Kanyang muling buhayin mula sa kamatayan, at iluklok sa kanyang kanan sa kalangitan. (binigyang-diin)
1 Tesalonica 1:9-10 …kung paano ninyo tinalikdan ang pagsamba sa mga diyus-diyosan upang maglingkod sa tunay at buháy na Diyos, 10 hintayin ang pagbabalik ng Kanyang Anak mula sa langit, si Yahushua na kanyang muling binuhay mula sa mga patay, ang ating tagapagligtas mula sa poot na darating.
Ito ay si Yahuwah ang Ama ang muling bumuhay kay Yahushua mula sa mga patay.
|
Kaya, ito ay si Yahuwah ang Ama ang muling bumuhay kay Yahushua mula sa mga patay. Ang iskolar ng Bagong Tipan at mananalaysay, si Larry Hurtado, ay siniyasat ang ebidensya ng Bagong Tipan at inaalok ang obserbasyon na ito:
Dahil dito, ipinakita ang muling pagkabuhay ni [Yahushua], hindi bilang gawa ni [Yahushua], kundi ng Diyos… Sa katunayan, isang sukatin ng lahat ng sanggunian ng Bagong Tipan sa muling pagkabuhay ni [Yahushua] ay kinukumpirma ang padron na ito, kung saan ito ay nakalagay bilang ang napakahalagang gawa ng Diyos, hindi ang gawa ni [Yahushua].3 (binigyang-diin)
Tiyak na inalis ni Hurtado ang posibilidad na si Yahushua bilang may-akda ng kanyang sariling muling pagkabuhay. Kung tutuusin, ang Bibliya ay sinasabi na ang patay ay walang nalalaman o nababatid na anuman, wala rin anumang aktibidad, pagpaplano, kaalaman o karunungan sa libingan.4 Sa ibang salita, ang patay ay walang maaaring gawin. Ano naman ang pinagmulan ng pagkakalito sa mga Kristyano na nagdudulot sa ilan na isipin na si Yahushua ay ibinangon ang mismong sarili mula sa mga patay? Tatanaw tayo sa tatlong dahilan para sa pagkakalito.
Bakit Naniniwala Ang Ilan Sa Mga Kristyano Na Si Yahushua Ay Nagbangon Ng Sarili Mula Sa Kamatayan?
Una, nagbangon si Yahushua ng tatlong tao mula sa kamatayan sa panahon ng kanyang makalupang paglilingkod: ang balo ng anak ni Nain, anak na babae ni Jairo at ang kanyang kaibigan, si Lazaro.5 Ang ilan ay isinateorya na kung muli niyang binuhay ang iba mula sa kamatayan, dapat muli niyang binuhay ang sarili mula sa libingan rin. Sila’y dagdag na nagpalagay sa pangangatuwiran na ang gawang ito ay “nagpapatunay” na siya si Yahuwah. Anong bigo nilang kunin tungo sa talaan, gayunman, ay ang Kasulatan ay nagpapatotoo na ang mga tanda, balaghan at himala na isinagawa ni Yahushua sa katunayan ay ang resulta ng Ama na gumagawa sa pamamagitan niya at hindi isang resulta ng anumang likas na kapangyarihan.6 Ibinubuod ni Hurtado nang matulis ang kanyang mga kaisipan sa bagay na ito:
Upang ilarawan ang muling pagkabuhay ni Yahushua bilang kanyang sariling gawa na nagpapakita ng kanyang namanang kabanalan ay isang malubhang hindi pagkakaunawaan ng ano ang paninindigan ng mga teksto ng Bagong Tipan.7
Ang ikalawang dahilan kung bakit ang ilan ay nalito tungkol sa kung sino ang muling bumuhay kay Yahushua mula sa kamatayan ay nagmula sa isang sipi sa mabuting balita ni Juan na ipinaliwanag upang mangahulugan na si Yahushua ay ang kapangyarihan sa likod ng kanyang sariling muling pagkabuhay. Ito ay isa sa dalawang pagkakataon ang Kasulatan ay lumilitaw na nagsasabi nang ganito. Sa ikalawang kabanata, itinaboy ni Yahushua ang mga mamamalit ng salapi mula sa templo gamit ang paghagupit na lubid dahil ginawa nila ang templo na “palengke”:
Juan 2:18-22 Dahil dito, sinabi ng mga Hudyo sa kanya, “Anong tanda ang maipapakita mo sa amin bilang dahilan para gawin mo ang mga bagay na ito?” 19 Sumagot sa kanila si Yahushua, “Gibain ninyo ang templong ito, at sa loob ng tatlong araw ay muli kong itatayo.” 20 Kaya’t sinabi ng mga Hudyo, “Itinayo ang templong ito sa loob ng apatnapu't anim na taon, at itatayo mo ito sa loob lamang ng tatlong araw?” 21 Ngunit ang tinutukoy niyang templo ay ang kanyang katawan. 22 At nang siya’y binuhay mula sa kamatayan, naalala ng kanyang mga alagad ang sinabi niyang ito. Kaya’t naniwala sila sa Kasulatan at sa salitang sinabi ni Yahushua. (binigyang-diin)
Kung si Yahushua ay binuhay ang sarili mula sa kamatayan, maaaring sabihin ito ni Juan nang napakadali at napakalinaw. Sa halip, gumamit siya ng balintiyak na tinig: siya’y binuhay mula sa kamatayan.
|
Sa mga berso 19 at 22, ang mga pandiwang “itatayo” at “binuhay” ay mula sa salitang-ugat na egeiró na nangangahulugan na para gisingin, ibangon.8 Sa berso 19, sinasabi ni Yahushua na “muli kong itatayo” ang templo, tinutukoy ang kanyang katawan. Ngunit sa berso 22–isang pahayag ang ginawa matapos ang muling pagkabuhay ni Yahushua–ginagamit ni Juan ang balintiyak na tinig noong sinasabi niya na si Yahushua ay “binuhay mula sa kamatayan.” Ang paggamit ng balintiyak na tinig rito ay nagpapahiwatig na ang gawa ay tinupad kay Yahushua. Sa ibang salita, si Yahushua ay “kumilos” sa pamamagitan ng isang panlabas na pwersa o kapangyarihan.9 Kung si Yahushua ay binuhay ang sarili mula sa kamatayan, maaaring sabihin ito ni Juan nang napakadali at napakalinaw. Sa halip, gumamit siya ng balintiyak na tinig: siya’y binuhay mula sa kamatayan.10
Walang ibang Biblikal na may-akda ang nakarating nang malapit sa pagsasabi na si Yahushua ang nagbangon sa sarili mula sa libingan. Kaya bakit ang malinaw na kontradiksyon sa pagitan ng pahayag ni Yahushua na “sa loob ng tatlong araw ay muli kong itatayo” at ang pangingibabaw ng ebidensya na nagsasabi na ginawa ito ni Yahuwah? Isang kumikilos na sipi mula sa aklat ng mga Hebreo ay nagbibigay sa atin ng ilang kabatiran.
Hebreo 5:7 Noong nabubuhay pa si Yahushua dito sa lupa, kalakip ang malakas na pagtangis at pagluha ay naghandog siya ng mga panalangin at mga pakiusap sa Diyos na may kapangyarihang magligtas sa kanya mula sa kamatayan, at siya’y pinakinggan dahil sa kanyang banal na pagpapasakop. (binigyang-diin)
Kalakip Ang Malakas Na Pagtangis At Pagluha, Nanalangin Si Yahushua Sa Isa Na May Kapangyarihang Magligtas Sa Kanya Mula Sa Kamatayan
Ang paghihirap at sakit na tiniis ni Yahushua ay makapangyarihang inilarawan sa siping ito. Kalakip ang malakas na pagtangis at paglyha, nanalangin si Yahushua kay Yahuwah dahil Siya ang Nag-Iisa na may kapangyarihang magligtas sa kanya mula sa kamatayan. Ito’y malinaw na nagpapahiwatig na si Yahushua ay hindi umaasa sa isang likas na banal na kapangyarihan na muling bubuhay sa kanya mula sa mga patay. Ang ganoong kakayahan ay gagawin ang nakakasakit ng tiyan na petisyon na walang kahulugan. Sa halip, nagtitiwala si Yahushua kay Yahuwah na panatilihin ang Kanyang pangako na hindi pahintulutan ang kanyang katawan na tumungo sa pagkabulok.11 Ito’y kung bakit si Yahushua ay sumigaw sa kanyang huling hininga, “Ama, sa Iyong mga kamay, ipinagkakatiwala ko ang aking espiritu!”12 (binigyang-diin)
Dagdag pa, sinasabi ng Hebreo 5:7 na malubhang madamdaming pagsusumamo ni Yahushua ay napakinggan dahil sa kanyang pagpapasakop sa kabanalan, iyon ay, kanyang pamimitagan o takot kay Yahuwah.13 Ang salitang “pinakinggan” sa Griyego ay eisakouó. Kahit kailan ito’y ginamit sa Kasulatan bilang pang-ugnay sa panalangin, ito’y palaging nagpapahiwatig na ang panalangin ay sinagot ni Yahuwah. Ang tao na naghahandog ng panalangin ay natanggap iyon na kanilang ipinanalangin.14 Kaya, si Yahushua ang Ama ang nakarinig ng maalab, malubhang pakiusap ni Yahushua at muli siyang binuhay mula sa kamatayan. Katulad, sa Juan 11:41-44, nananalangin si Yahushua sa Ama bago niya tinawag si Lazaro mula sa libingan. Ito ay ang kapangyarihan ni Yahuwah na naghatid sa kaibigan ni Yahushua pabalik sa buhay,15 ngunit ito’y isinagawa sa pamamagitan ni Yahushua. Posible na ito ang ibig sabihin ni Yahushua sa Juan 2:19 noong sinabi niya, “Gibain ninyo ang templong ito, at sa loob ng tatlong araw ay muli kong itatayo.” Ang kanyang mga panalangin “sa Diyos na may kapangyarihang magligtas sa kanya mula sa kamatayan” sa isang diwa ay ang katalista para sa kanyang muling pagkabuhay gaya ng nauna para kay Lazaro.16
“Sumigaw nang malakas si Yahushua, ‘Ama, sa iyong mga kamay, ipinagkakatiwala ko ang aking espiritu!’ At pagkasabi nito’y nalagutan siya ng hininga.” (Lucas 23:46)
|
Ang ikatlong dahilan kung bakit ang ilan ay mali ang paniniwala na si Yahushua ay muling binuhay ang sarili mula sa kamatayan ay matatagpuan sa Juan 10:
Juan 10:17-18 “Dahil dito, minamahal ako ng Ama, sapagkat iniaalay ko ang aking buhay upang muli ko itong kunin [lambanô]. 18“Walang kumukuha [airô] nito sa akin, subalit iniaalay ko ito nang kusang-loob. Mayroon akong kapangyarihang [exousia] ialay ito, at mayroon din akong kapangyarihang [exousia] bawiin [lambanô] ito. Tinanggap [lambanô] ko ang utos na ito mula sa aking Ama.” (binigyang-diin)
Ito lamang ang ibang berso na sa unang sulyap ay tila sinasabi ni Yahushua na muling binuhay ang kanyang sarili mula sa kamatayan. Gayunman, kung ang isa ay iginigiit iyon na “muli itong kunin” ay nangangahulugan na muling binuhay ni Yahushua ang sarili mula sa kamatayan, pagkatapos sa parehong paraan ang pariralang “iniaalay ko ang aking buhay” ay nangangahulugan na ang kanyang kamatayan ay naganap sa pamamagitan ng kanyang sariling kamay. Syempre, nalalaman natin na hindi ito ang kaso. Ano naman ang ipinapaalam rito?
Upang makatulong sa atin na mas maunawaan ang siping ito, tutulong ito na tumingin sa ilan sa mga salita sa Griyego. Ang “kunin” ay lumilitaw nang tatlong beses sa siping ito. Ang una at ikatlo ay salitang Griyego na lambanô ay para kunin, para tanggapin. Sa katunayan, ang lambanô ay isinalin bilang “tinanggap” sa berso 18 kung saan sinasabi ni Yahushua, “Tinanggap ko ang utos na ito mula sa aking Ama.” Susunod, ang salitang “kapangyarihan” ay dalawang beses ginamit sa berso 18 ay ang salitang Griyego na exousia na nangangahulugang kapangyarihan, awtoridad at karapatan. Halimbawa, ang exousia ay isinalin bilang “karapatan” sa sumusunod na sipi:
Juan 1:12 Subalit sa lahat ng tumanggap sa kanya, sa mga sumampalataya sa pangalan niya, sila’y binigyan niya ng karapatang [exousia] maging mga anak ng Diyos.17 (binigyang-diin)
Sa mga Griyegong kahulugan na ito sa kaisipan, ating basahin ang pagsasalin ni R.F. Weymouth:
Juan 10:17-18 “Mahal ako ng Ama, dahil iniaalay ko ang aking buhay para sa kanila, at pagkatapos ay muli akong mabubuhay. Walang makakakuha ng aking buhay, kundi kusa ko itong ibinibigay. May kapangyarihan akong ibigay ito, at may kapangyarihan din akong bawiin ito. Sinabi ito ng aking Ama sa akin.”18
Bilang karagdagan, naghahandog si Troy Salinger ng pagsasalin na ito:
Juan 10:17-18 “Dahil dito’y minamahal ako ng Ama, sapagkat inaalay ko ang aking buhay, upang ito’y kunin kong muli. Walang makakakuha nito sa akin; kusa ko itong ibibigay. Mayroon akong kapangyarihang ibigay ito at kunin uli. Ito ang utos na tinanggap ko sa aking Ama.”19
Ibinigay ni Yahuwah kay Yahushua ang awtoridad upang ialay ang kanyang buhay para sa mga kasalanan ng sanlibutan sa pagkakaunawa na sa paggawa nito, matatanggap niya ang kanyang buhay mula kay Yahuwah.
|
Ibinigay ni Yahuwah kay Yahushua ang awtoridad upang ialay ang kanyang buhay para sa mga kasalanan ng sanlibutan sa pagkakaunawa na sa paggawa nito, matatanggap niya ang kanyang buhay mula kay Yahuwah. Upang isalin ang Juan 10:17-18 sa paraang ito ay tinatanggal ang tunggalian na nilikha kapag ito’y ipinaliwanag upang mangahulugan na si Yahushua ay muling binuhay ang sarili mula sa mga patay, isang bagay na nasa ganap na kontradiksyon sa nalalabi ng Kasulatan.
Bakit Mahalaga Na Si Yahuwah Ang Muling Bumuhay Kay Yahushua Mula Sa Kamatayan.
Mahalaga para sa atin na malaman na si Yahuwah ang nagbangon kay Yahushua tungo sa buhay mula sa mga patay dahil ito’y nagbibigay sa atin ng pag-asa na sa kalooban ng Ama, sa kaparehong paraan, ay muli tayong bubuhayin rin.
1 Pedro 1:3 Purihin ang Diyos at Ama ng ating Panginoong Kristo Yahushua! Dahil sa laki ng kanyang dakilang kahabagan ay muli tayong ipinanganak sa isang buháy na pag-asa sa pamamagitan ng muling pagkabuhay ni Kristo Yahushua mula sa kamatayan. (binigyang-diin)
Sa isa sa mga pinakakilalang sipi sa muling pagkabuhay ng mga mananampalataya, ang apostol na si Pablo ay nagsusulat “Ngunit sa katunayan, si Kristo ay binuhay mula sa mga patay. Siya ang unang bunga ng mga namatay.”20 Ipinupunto ni Hurtado ang patotoong ito rin noong isinusulat niya:
Sa madaling salita, sa mga teksto ng Bagong Tipan, ang muling nabuhay na si [Yahushua] ay ang literal na kumakatawan, ang paunang halimbawa, ng anong katuparan ng pagtubos ang magaganap para sa mga mananampalataya. Kaya, mahalaga na ito bilang isang tao na si [Yahushua] ay muling binuhay ng Diyos.”21 (binigyang-diin)
Dagdag pa, nasa patotoong ito na si Pablo ay hinihikayat ang sarili at iba sa harap ng mga dakilang pagsubok at pag-uusig:
2 Corinto 4:14 Sapagkat alam namin na ang bumuhay sa Panginoong Yahushua ay Siya ring bubuhay sa amin na kasama ni Yahushua, at dadalhin kaming kasama ninyo sa kanyang harapan. (binigyang-diin)
“Kung naninirahan sa inyo ang Espiritu niya na muling bumuhay kay Yahushua mula sa kamatayan, Siya na muling bumuhay kay Kristo Yahushua mula sa kamatayan ay magbibigay rin ng buhay sa inyong mga katawang may kamatayan, sa pamamagitan ng Kanyang Espiritu na naninirahan sa inyo.” (Roma 8:11)
|
Muling karagdagan, hinikayat ni Pablo ang mga mananampalataya sa Roma sa kaparehong paraan:
Roma 6:4 Kung gayon, sa pamamagitan ng bautismo ay namatay na tayo at inilibing na kasama niya upang kung paanong si Kristo ay muling binuhay sa pamamagitan ng dakilang kapangyarihan ng Ama, tayo naman ay lumakad sa panibagong buhay.
Roma 8:11 Kung naninirahan sa inyo ang Espiritu niya na muling bumuhay kay Yahushua mula sa kamatayan, Siya na muling bumuhay kay Kristo Yahushua mula sa kamatayan ay magbibigay rin ng buhay sa inyong mga katawang may kamatayan, sa pamamagitan ng Kanyang Espiritu na naninirahan sa inyo. (binigyang-diin)
Ito ang ating pag-asa! Si Yahuwah, na muling bumuhay kay Yahushua mula sa mga patay, ay magkakaloob ng buhay sa ating mga mortal na katawan.
1 Corinto 6:14 Muling binuhay ni Yahuwah ang Panginoon [Kristo Yahushua] at muli rin niya tayong bubuhayin sa pamamagitan ng Kanyang kapangyarihan. (binigyang-diin)
Kung si Yahushua mismo ang muling bumuhay sa kanyang sarili mula sa kamatayan, nakakaligtaan nito ang tanda at ninanakawan tayo ng tunay na pag-asa. Hindi natin maaaring ibangon ang ating sarili mula sa kamatayan, ngunit dapat, gaya ng ating kapatid23 na si Yahushua, tunay na nananalig kay Yahuwah ay hindi tayo pababayaan sa libingan. Nasa paniniwalang ito na bumubuo ng ating pag-amin tungo sa kaligtasan:
Roma 10:9 Sapagkat kung ipahahayag mo sa pamamagitan ng iyong bibig na si Yahushua ay Panginoon, at sasampalataya ka nang buong puso na binuhay siyang muli ni Yahuwah mula sa kamatayan ay maliligtas ka. (binigyang-diin)
Bilang mga Kristyano, sumasampalataya tayo na ang Diyos at Ama ng ating Panginoong Kristo Yahushua ay papanatilihin ang Kanyang pangako sa ating lahat, gaya ng ginawa Niya sa kanya.
1 Juan 8:54.
2 Juan 6:57.
3 Larry Hurtado, “Yahushua’ Resurrection: Act of God,” Larry Hurtado’s Blog, Marso 23, 2018; nakuha noong Hunyo 16, 2019, https://larryhurtado.wordpress.com/2018/03/23/Yahushua-resurrection-act-of-god/
4 Mga Mangangaral 9:5, 10; Job 14:21.
5 Balo ng anak ni Nain: Lucas 7:11-17; anak na babae ni Jairo: Lucas 8:49-56; Lazaro: Juan 11:1-44. Ang mga tao ay hindi ipinahayag si Yahushua bilang Diyos, kundi sa halip ay isang dakilang propeta; ang Kristo (Mesias)
6 Mga Gawa 2:22; 10:38; Juan 3:2; 5:30; 14:10.
7 Hurtado, Ibid.
8 egeiró, #1453 Strong’s Exhaustive Concordance
9 “Ang balintiyak na tinig ay naghahatid ng ideya na ang paksa ay isinagawa sa pamamagitan ng isang panlabas na pwersa o kapangyarihan.” Precept Austin, nakuha noong 6-18-19, https://www.preceptaustin.org/greek_quick_reference_guide#1
10 Ginamit ni Juan ang balintiyak na tinig mula sa Juan 21:14
11 Hindi mo hahayaan sa kamatayan; o ipahihintulot man lang na ang iyong Banal ay makaranas ng kabulukan. Awit 16:10; Mga Gawa 2:27; 13:35, 37.
12 Lucas 23:46.
13 Ang kabanalan sa Griyego ay eulabeia at ito’y nangangahulugan na: pagbabanal, pagpipitagan, takot sa Diyos. #2124 Strong’s Exhaustive Concordance.
14 #1522 Strong’s Exhaustive Concordance; Tingnan ang Lucas 1:13 at Mga Gawa 10:31 kung saan ang kanilang mga panalangin ay napakinggan at sinagot.
15 Juan 14:10; Mga Gawa 2:22; 10:38, atbp.
16 Si Troy Salinger ay naghahandog ng dalawang ibang makatuwirang solusyon sa malinaw na kontradiksyon na iminungkahi ng Juan 2:19-22. Tingnan: “An Easter Myth,” Let The Truth Come Out Blog, Pebrero 6, 2018, nakuha noong Hunyo 18, 2019.
17 Tingnan rin: 1 Corinto 9:4-6.
18 R. F. Weymouth, The New Testament in Modern Speech, (London: James Clark and Company, 1908), p 237.
19 Troy Salinger, “An Easter Myth,” Let The Truth Come Out Blog, Pebrero 6, 2018, nakuha noong Hunyo 18, 2019.
20 1 Corinto 15:20.
21 Hurtado, Ibid.
22 Ang ilan ay maaaring sabihin na ang bersong ito ay nagpapatunay ng ikatlong kasapi ng isang tatluhang Diyos na gumanap ng papel sa muling pagkabuhay ni Yahushua. Ngunit pansinin na ang sanggunian ni Pablo ay hindi para sa isang ikatlong kasapi ng isang tatluhang Diyos, kundi ang “Espiritu Niya ang muling bumuhay kay Yahushua mula sa kamatayan,” iyon ay, ang Espiritu ng Diyos ang Ama. (Galacia 1:1) Tingnan rin kung saan ang Banal na Espiritu ay ang “Espiritu ng iyong Ama” sa mga kaagapay na sipi na ito: Marcos 13:11 at Mateo 10:19.
23 Hebreo 2:11, 17.
Ito ay isang hindi-WLC na artikulo. Pinagkunan: https://onegodworship.com/who-raised-Jesus-from-the-dead/
Tinanggal namin mula sa orihinal na artikulo ang lahat ng mga paganong pangalan at titulo ng Ama at Anak, at pinalitan ang mga ito ng mga orihinal na pangalan. Dagdag pa, ibinalik namin sa mga siniping Kasulatan ang pangalan ng Ama at Anak, sapagkat ang mga ito ay orihinal na isinulat ng mga napukaw na may-akda ng Bibliya. –Pangkat ng WLC