Kailangan Mo Bang Maniwala Sa Trinidad Upang Maligtas?
Ito ay isang hindi-WLC na artikulo. Kapag gumagamit ng mga pinagkukunan mula sa mga labas na may-akda, kami’y naglalathala lamang ng nilalaman na may 100% pagkakatugma sa Bibliya at sa mga kasalukuyang paniniwalang biblikal ng WLC. Kaya ang ganitong mga artikulo ay maaaring ituring na parang direktang galing sa WLC. Kami’y lubos na pinagpala sa paglilingkod ng maraming tagapaglingkod ni Yahuwah. Ngunit hindi namin inaabiso ang aming mga kasapi na galugarin ang iba pang gawa ng mga may-akda na ito. Ang mga gawang iyon ay hindi na namin isinama mula sa paglalathala dahil ang mga iyon ay naglalaman ng mga kamalian. Nakalulungkot, wala pa kaming nahahanap na paglilingkod na walang dungis. Kung ikaw ay nagulantang sa ilang hindi-WLC na inilathalang nilalaman [artikulo/episodyo], tandaan ang Kawikaan 4:18. Ang aming pagkakaunawa ng Kanyang patotoo ay umuusbong, sapagkat mas maraming liwanag sa ating landas. Mas itinatangi namin ang katotohanan nang higit sa buhay, at hangad ito saanman ito matatagpuan. |
Ano ang dapat nating paniwalaan upang maligtas? Ayon sa ikalimang siglo na Kredong Athanasian, dapat tayong sumampalataya sa doktrina ng Trinidad upang maligtas at sa nauugnay na doktrina ng pagkakatawang-tao ni Yahushua. Ang kredo ay nagpapahayag sa bahagi:
Ayon sa ikalimang siglo na Kredong Athanasian, dapat tayong sumampalataya sa doktrina ng Trinidad upang maligtas at sa nauugnay na doktrina ng pagkakatawang-tao ni Yahushua.
|
Kaya sa lahat ng bagay…dapat tayong sumamba sa [Ama, Anak, Espiritu Santo] kanilang trinidad sa kanilang pagkakaisa at sa kanilang pagkakaisa sa kanilang trinidad. Sinuman dahil dito na nagnanais na maligtas ay dapat mag-isip nang ganito tungkol sa trinidad. Ngunit kinakailangan para sa walang hanggang kaligtasan na ang isa ay sumasampalataya rin sa pagkakatawang-tao ng ating Panginoong Kristo Yahushua nang matapat…Ito ay ang katolikong pananampalataya: isa’y hindi maaaring maligtas nang walang pananampataya nito nang matatag at matapat.1
Bagama’t ang mga simbahan ngayon ay maaaring hindi binibigkas ang mahabang kredo, marami ang naninindigan sa mga paniniwala nito. Halimbawa, tungkol sa mga kahalagahan ng kaligtasan, isinusulat ng pastor at may-akda na si John Piper, “Kailangan mong sumampalataya sa pagkadiyos ni Yahushua.”2 At ang ebanghelista na si Chris Mikkelson ay sinasabi:
Subalit kung ang mga tao ay makaligtaan ang realidad na si Yahushua ay higit pa sa isang propeta—na siya ay aktwal na bahagi ng Trinidad, at dahil dito’y Diyos—pagkatapos sila’y mga hindi tunay na Kristyano.3
Ngunit bago isinulat ang mga kredong gawa ng tao, gaya ng isang isinangguni sa ibabaw, ang Iglesya ay hindi nangangailangan ng isang paniniwala sa Trinidad para sa kaligtasan. Si Kerry McRoberts, propesor ng teolohiya, ay naghahatid ng isang kaparehong pananaw:
Sa pagmuni-muni, ang isa ay maaaring magtanong kung kinakailangan na maniwala sa doktrina ng Trinidad upang maligtas. Bilang tugon, sa kasaysayan at sa teolohikal, ang Iglesya ay hindi karaniwang nangailangan ng isang tahasang pagpapahayag ng pananampalataya sa doktrina ng Trinidad para sa kaligtasan.”4
Mismo, iyon ay dahil ang doktrina ay hindi matatagpuan sa Kasulatan.
Ang Bibliya Ba Ay Nagtuturo Ng Doktrina Ng Trinidad?
Sapagkat ang mga Biblikal na iskolar ang magpapatotoo, isang pagsisiyasat ng mga sagradong teksto ay ipinapakita na ang Trinidad ay hindi itinuro sa salita ni Yahuwah. Halimbawa, nagsusulat si A.W. Argyle:
Ang ganap na pinaunlad na Kristyanong Doktrina na ang Diyos ay tatlong katauhan sa isang Pagkadiyos ay hindi makikita saanman na tahasang ipinahayag sa Bagong Tipan.5
Bukod dito, nagsusulat ang teologong Baptista na si William N. Clarke:
Sa panahon ng mga apostol, ang doktrina ng Trinidad ay hindi pa nilikha…
|
Ang salitang Trinidad ay hindi kailanman ginamit, at walang indikasyon na ang ideya ng Trinidad ay nagkaroon ng anyo. Naging matagal ang karaniwang kasanayan na basahin ang Bagong Tipan na parang ang mga ideya ng isang huling panahon sa paksang ito ay nakapaloob rito, ngunit hindi ganito. Sa panahon ng mga apostol, ang doktrina ng Trinidad ay hindi pa nilikha…matapos ang tatlo o apat na siglo, mayroong nilabra na isang doktrina ng Trinidad…Ang makasaysayang doktrina na ito ay malawak ang pagkakaiba mula sa kaliwanagan ng maagang pananampalataya.6
Maraming iskolar ang sumang-ayon kay Clarke na ang Trinidad ay isang matapos ang Biblikal na paglalahad. Sinasabi ng teologo na si A.T. Hanson:
Walang responsableng iskolar ng Bagong Tipan ang mag-aangkin na ang doktrina ng Trinidad ay itinuro ni Yahushua, o ipinangaral ng mga pinakamaagang Kristyano, o may kamalayang ginanap ng sinumang manunulat ng Bagong Tipan. Sa katunayan, ito’y mabagal na pinagtrabahuan sa kurso ng mga unang ilang siglo sa isang tangka na magbigay ng isang mauunawaang doktrina ng Diyos.7
Sumang-ayon ang Katolikong iskolar na si John McKenzie sa kanyang Dictionary of the Bible:
Ang Trinidad ng Diyos ay tinukoy ng Simbahan sapagkat ang paniniwala na sa Diyos ay tatlong katauhan na namamalagi sa isang kalikasan. Ang paniniwala na lubos na tinukoy ay umabot lamang sa ikaapat at ikalimang siglo AD at kaya hindi tahasan at pormal na isang biblikal na paniniwala.8
Ang Bibliya Ba Ay Nagtuturo Ng Doktrina Ng Pagkakatawang-Tao?
Ngunit ano naman ang pagkakatawang-tao, iyon ay, ang pagkadiyos ni Yahushua? Ang unang siglong Iglesya ba ay pinaniwalaan ito na isang realidad? Sa madaling salita, ang respetadong iskolar ng Bagong Tipan na si James Dunn ay ibinubuod ang ebidensya:
Sa loob ng maagang sapin ng tradisyong Yahushua, mayroong matibay na ebidensya na si Yahushua ay nagbaba ng angkin na magsalita nang may banal na pagkapukaw at awtorisasyon tulad ng sa ilang diwa ang kinatawan ng Diyos. Ngunit walang kahihinatnan upang itaguyod ang sanaysay na si Yahushua ay nakita ang mismong sarili sa ilang diwa bilang Diyos, bilang ang pagkakatawang-tao ng diyos… Ito’y malabo, dahil dito, na ang kaisipan ng pagkakatawang-tao ay bahagi ng pinakamaagang Kristyanong pananampalataya.9
Katulad ng doktrina ng tatluhang diyos, ang doktrina ng pagkakatawang-tao ay umunlad sa mahabang panahon. Ipinapaliwanag ng Harper Collins Bible Dictionary:
Ito lamang ay sa mga ama ng simbahan noong ikatlo at ikaapat na siglo na ang isang ganap na teorya ng pagkakatawang-tao ay umunlad.10
Paano, pagkatapos, maaari ang isang paniniwala sa Trinidad at ang pagkakatawang-tao ni Yahushua ay isang pangangailangan para sa kaligtasan kung ang mga ito’y hindi itinuro sa Kasulatan?
|
Paano, pagkatapos, maaari ang isang paniniwala sa Trinidad at ang pagkakatawang-tao ni Yahushua ay isang pangangailangan para sa kaligtasan kung ang mga ito’y hindi itinuro sa Kasulatan? Nakakagulat na marinig ang mga iskolar gaya ni Millard Erickson, na nagsasabi na ang Trinidad ay “hindi maaaring wala sa Kristyanong pananampalataya” subalit inaamin na ang doktrina ay “hindi malinaw o tahasang itinuro saanman sa Kasulatan.”11 Hindi ba dapat hanapin natin ang ganap na pagpapahayag ng ating teolohiya at Kristolohiya sa salita ni Yahuwah? Si Judas, ang kapatid ni Yahushua, ay naiisip ito. Siya’y napukaw na magsulat na ang pananalig ay “minsanan at magpakailanman na ipinagkatiwala sa mga banal.” At isinulat ni Pablo na siya ay “hindi ko ipinagkait na ihayag ang anumang bagay na kapaki-pakinabang…ang buong kapasyahan ni Yahuwah.”12 At subalit, wala kay Judas o kay Pablo o sa sinumang may-akda ng Bagong Tipan ang nagsulat tungkol sa Trinidad. Sumasalungat ba tayo sa mga haliging ito ng Iglesya sa pagsasabi na ang Kasulatan ay hindi sapat upang ganap na magtuturo sa atin ng tungkol sa mga ganoong bagay?
Ano Ang Sinasabi Ng Kasulatan?
Kung ang Kasulatan ay hindi nagtuturo na ang isa ay dapat maniwala sa Trinidad o sa pagkakatawang-tao ni Yahushua upang maligtas, ano ang itinuturo nito? Ang puwang ay hindi magpapahintulot sa atin na siyasatin ang lahat ng mga Biblikal na sanggunian sa kaligtasan sa artikulong ito. Gayunman, ang pagsisiyasat ng mga pangunahing sipi ay matatagpuan sa mga kasulatan ni Juan, ang aklat ng Mga Gawa ng mga Apostol, at ang tanyag na pagtuturo ni Pablo sa Roma 10 ay magbibigay sa atin ng mga kapani-paniwalang kasagutan na kailangan natin.
Sa kabanata 3 ng Juan, ipinapaliwanag ni Yahushua kay Nicodemo na ang isa ay dapat ipanganak mula sa itaas (sa Griyego ay anôthen), o isilang muli, na madalas isalin, upang magkaroon ng walang hanggang buhay.13 Tatlong beses sinasabi ni Yahushua na ang buhay na ito ay pinag-uukulan sa pamamagitan ng isang pananampalataya sa kanya:
Juan 3:15 upang ang sinumang sumampalataya sa kanya [ang Anak ng Tao] ay magkaroon ng buhay na walang hanggan.
Juan 3:16 upang ang sinumang sumampalataya sa kanya [ang tanging bugtong na Anak] ay huwag mapahamak kundi magkaroon ng buhay na walang hanggan.
Juan 3:18 Ang sumasampalataya sa kanya ay hindi hinahatulan, ngunit ang hindi sumasampalataya ay nahatulan na, sapagkat hindi siya sumasampalataya sa pangalan ng tanging Anak ni Yahuwah.
Pagkatapos ang apostol ay nagtatala ng pagtuturo ng kalinawan ni Juan Bautista na ang pananalig na ito kay Yahushua ay dapat isinasama ang pagtalima sa kanya:
Juan 3:36 “Ang sumasampalataya sa Anak ay may buhay na walang hanggan; subalit ang sumusuway sa Anak ay hindi makalalasap ng buhay. Sa halip, ang poot ni Yahuwah ang mananatili sa kanya.”
Ang isang pangkaisipan na pagsang-ayon sa pagkakakilanlan ni Yahushua bilang Anak ni Yahuwah ay hindi sapat. Ang isang lehitimong paniniwala ay nagreresulta sa pagtalima kay Yahushua bilang isang tao na itinaas ni Yahuwah sa posisyon ng Panginoon.
|
Sa ibang salita, ang isang pangkaisipan na pagsang-ayon sa pagkakakilanlan ni Yahushua bilang Anak ni Yahuwah ay hindi sapat. Ang isang lehitimong paniniwala ay nagreresulta sa pagtalima kay Yahushua bilang isang tao na itinaas ni Yahuwah sa posisyon ng Panginoon.
Ngunit ano ang ibig sabihin nito na sumampalataya na si Yahushua ay ang Anak? Ang pagtatagpo nina Yahushua at Marta ay nag-aalok ng isang ganap na kahulugan. Noong sinabi ni Marta kay Yahushua na ang kanyang kapatid, si Lazaro, ay mabubuhay kung si Yahushua ay dumating sa Betania kapag tinawagan, binigyan siya ng kaluwagan ni Yahushua sa pamamagitan ng mga salitang ito:
Juan 11:25-27 Sinabi ni Yahushua sa kanya, “Ako ang muling pagkabuhay at ang buhay. Ang mga sumasampalataya sa akin ay mabubuhay kahit na siya ay mamatay, 26 at sinumang nabubuhay at sumasampalataya sa akin ay hindi mamamatay kailanman. Naniniwala ka ba rito?” 27 Sinabi niya kay Yahushua, “Opo, Panginoon, naniniwala ako na ikaw ang Kristo, ang Anak ni Yahuwah, na siyang dumarating sa sanlibutan.”
Kaya dahil dito, upang sumampalataya kay Yahushua ay nangangahulugan na ang isa ay naniniwala na siya ang Kristo, ang Anak ni Yahuwah. Ang ilan ay mali ang pagpapaliwanag sa pariralang “Anak ni Yahuwah” na katumbas sa “Diyos Anak.” Gayunman, ang konteksto rito at saanman ay nagsasabi sa atin na ang Anak ni Yahuwah ay isang pagtatalaga para sa Kristo (Mesias), ang isang itinalaga ni Yahuwah na pinahirang hari. Ang mga titulong ito ay madalas ginamit sa Kasulatan sa isang literaryong kasangkapan na nalalaman bilang kasingkahulugan na parelelismo, kung saan ang isang salita o parirala ay inulit gamit ang isang pagkakaiba ng mga kasingkahulugan.14 Ang tanyag na pilosopo na si John Locke, nagsisipi ng maraming sipi sa Mabuting Balita ni Juan na nagpupunto sa kasingkahulugan na parelelismo na ito, ay tinatanong kung sinuman ang “maaaring magduda na ang Mesias at Anak ni Yahuwah, ay magkasingkahulugang termino sa panahong iyon sa mga Hudyo.”15 Ang paniniwalang ito—na si Yahushua ay ang ipinangakong Mesias—ay nangangako ng kaligtasan, hindi isang paniniwala na si Yahushua ay si Yahuwah ang Mesias o Diyos Anak, isang bagay na hindi kailanman sinasabi ng Kasulatan.
Ang apostol na si Juan ay tinatapos ang kanyang talaan ng Mabuting Balita sa pagpapahayag ng layunin kung para saan ito’y isinulat at sa pagbibigay-diin kung paano natin makakamit ang walang hanggang buhay:
Juan 20:30-31 Marami pang ibang himala na ginawa si Yahushua sa harap ng kanyang mga alagad na hindi naisulat sa aklat na ito. 31 Subalit ang mga ito ay isinulat upang kayo ay sumampalataya na si Yahushua ang Kristo, ang Anak ni Yahuwah, at sa inyong pagsampalataya, kayo ay magkaroon ng buhay sa pamamagitan ng kanyang pangalan.
Muli, nakikita natin ang kasingkahulugan na kaagapay sa pagitan ni Kristo at ang Anak ni Yahuwah. Nakikita rin natin na ang buhay na walang hanggan ay ipinagkaloob sa mga sumasampalataya sa ngalan ni Yahushua. Hindi ito nakakagulat, dahil dito, na uulitin ni Juan ang pagtuturong ito sa kanyang unang sulat:
1 Juan 5:1 Ang sinumang sumasampalataya na si Yahushua ang Kristo ay anak ni Yahuwah. At ang sinumang umiibig sa Ama ay umiibig din sa kanyang anak.
Hindi kailanman nagpapahiwatig si Juan sa kanyang mga kasulatan na ang isa ay dapat na sumampalataya sa isang Trinidad o ang pagkadiyos ni Yahushua upang maligtas. Ang napukaw na manunulat at ang patuloy na pagpapahayag na ang isa ay dapat na sumampalataya na si Yahushua ay ang ipinangakong Kristo o Mesias na Anak ni Yahuwah.
|
Hindi kailanman nagpapahiwatig si Juan sa kanyang mga kasulatan na ang isa ay dapat na sumampalataya sa isang Trinidad o ang pagkadiyos ni Yahushua upang maligtas. Ang napukaw na manunulat at ang patuloy na pagpapahayag na ang isa ay dapat na sumampalataya na si Yahushua ay ang ipinangakong Kristo o Mesias na Anak ni Yahuwah. Ang isa ay dapat pumasok sa “pintuan” na ito upang maligtas.
Ilan ay maaaring ialok na ang pag-amin ni Tomas nang makita ang muling nabuhay na Yahushua bilang patunay na ang isa ay dapat maniwala sa pagkadiyos ni Kristo:
Juan 20:28-29 Sumagot si Tomas, “Panginoon ko at Diyos ko!” 29 Sinabi ni Yahushua sa kanya, “Naniwala ka ba dahil nakita mo ako? Mapapalad ang mga hindi nakakita subalit sumasampalataya.”
Ang naunang konteksto ay nagpapakita na si Tomas ay tumutugon sa pagtuturo ni Yahushua na para “makita” o “makilala” si Yahushua ay para “makita” o “makilala” ang Ama dahil si Yahushua ang kumakatawan sa Kanya. Dagdag pa, tatlong berso lamang ang lumipas, nagpapahayag na ang layunin para sa pagsusulat ng kanyang Mabuting Balita ay maaari tayong sumampalataya na si Yahushua ay ang Kristo, ang Anak ni Yahuwah. Alin ang mas dakilang rebelasyon na si Yahushua ay si Yahuwah, gaya ng pagpapaliwanag ng iba sa pahayag ni Tomas upang mangahulugan? O si Yahushua ay ang Kristo? Kung si Tomas ay tunay na ipinahayag na si Yahushua ay si Yahuwah, pagkatapos ay tiyakan, bilang mas dakilang rebelasyon, sisipiin ni Juan na ito ang layunin para sa pagsusulat ng kanyang Mabuting Balita. Ngunit si Juan ay walang ginagawang banggit nito. Sa halip, malinaw niyang ipinapahayag na isinulat niya ang kanyang ebanghelyong talaan kaya maaari nating makilala na si Yahushua ay ang Kristo, iyon ay, ang isang pinahirang Anak ni Yahuwah.
Kaligtasan Sa Aklat Ng Mga Gawa
Subalit ano naman ang tungkol sa maagang Iglesya? Kung ang isang paniniwala sa Trinidad at pagkakatawang-tao ni Yahushua ay kinakailangan para sa kaligtasan, pagkatapos ay walang duda nating matatagpuan ang pagtuturo na iyon sa Aklat ng Mga Gawa. Ngunit ang makasaysayang talaan ni Lucas ng kapanganakan at pagpapalawak ng Iglesya ay hindi kailanman nagbabanggit, ang pagtuturo pa kaya, ng tungkol sa isang isinateorya na pagkakatawang-tao o isang tatluhang diyos sa anumang konteksto ano pa man. Kabaligtaran, sa Mga Gawa 14:14-18, madamdaming ipinapahayag ni Pablo sa bayan ng Listra na ang kanilang paniniwala sa isang diyos na naging isang tao ay walang kabuluhan o isang walang halagang bagay. Kaya ano ang itinuturo ng Mga Gawa tungkol sa kaligtasan?
Sa Araw ng Pentecostes, mayroong isang makapangyarihang pagbubuhos ng Banal na Espiritu. Sinabi ni Pedro na tinupad nito ang propesiya ni Joel na ibubuhos ni Yahuwah ang Kanyang Espiritu sa lahat ng sangkatauhan. Tinatapos ni Pedro ang kanyang pagpapaliwanag sa isang panghuling sipi mula kay Joel:
Mga Gawa 2:21 At mangyayari na sinumang tumawag sa pangalan ng PANGINOON ay maliligtas.
Susunod, nagsisimula si Pedro sa kanyang sermon sa pagkilala kay “Yahushua na taga-Nazaret ay isang lalaking pinagtibay ni Yahuwah sa inyo sa pamamagitan ng mga himala at mga kamangha-manghang gawa at mga tanda.” Ang taong ito na ginawang Panginoon at Kristo ni Yahuwah at ang isa na mamamagitan kay Yahuwah upang magkaloob ng kapatawaran sa mga kasalanan:
Mga Gawa 2:36-38 “Kaya’t dapat malaman ng buong sambahayan ng Israel, na itong si Yahushua na inyong ipinako sa krus ay itinalaga ni Yahuwah na Panginoon at Kristo.” 37 Nabagabag ang kanilang kalooban nang marinig nila ang sinabi ni Pedro, kaya’t nagtanong sila kay Pedro at sa ibang mga apostol, “Mga kapatid, ano ang dapat naming gawin?” 38 Sumagot si Pedro, “Talikuran ninyo ang inyong kasalanan at magpabautismo kayo sa pangalan ni Kristo Yahushua upang patawarin kayo, at tatanggapin ninyo ang kaloob ng Banal na Espiritu.
Kung mayroon man na isang panahon upang ipakita na si Yahushua ay isang Diyos, ang kapanganakan ng Iglesya ay ganito sana! Sa halip, tinutukoy ni Pedro si Yahushua bilang isang lalaki (tao) na itinaas ni Yahuwah sa Kanyang kanang kamay at ginawang parehong Panginoon at Kristo.
|
Kung mayroon man na isang panahon upang ipakita na si Yahushua ay isang Diyos, ang kapanganakan ng Iglesya ay ganito sana! Sa halip, tinutukoy ni Pedro si Yahushua bilang isang lalaki (tao) na itinaas ni Yahuwah sa Kanyang kanang kamay at ginawang parehong Panginoon at Kristo.
Ngunit ang ilan ay sasabihin na dahil sinisipi ni Pedro si Joel sa berso 21—ang lahat ng tumatawag sa pangalan ng PANGINOON ay maliligtas—ito’y nangangahulugan na si Yahushua ay si Yahuwah dahil tayo ngayon ay “tumatawag” kay Yahushua para sa kaligtasan. Ang iba pa nga ay inaangkin na si Yahushua ay si Yahuwah o siya ay nagbabahagi ng banal na pagkakakilanlan ni Yahuwah dahil parehong tinawag na Panginoon at Tagapagligtas. Gayunman, si Yahushua ay hindi kailanman tinukoy bilang PANGINOON, na lumilitaw sa lahat ay malalaking titik sapagkat isang panghalili ng tagapagsalin para sa pangalang Yahuwah. Sa halip, sa Griyego, tinawag si Yahushua na Panginoon o kurios, na nangangahulugang panginoon, maestro, at ginoo. Dagdag pa, si Yahushua ay ang Panginoon at Tagapagligtas dahil lamang si Yahuwah ang Ama ay itinaas siya sa posisyong iyon. Sa halip na pagsasama kay Yahushua sa banal na pagkakakilanlan ni Yahuwah, mariing itinatangi ni Pedro ang mga ito sa nakalipas lamang na dalawang kabanata. Si Pedro, nananalangin kay Yahuwah ang Ama, ay sinisipi ang Awit 2:
Mga Gawa 4:26-27 ‘NAGHANDA ANG MGA HARI SA LUPA UPANG LUMABAN, AT ANG MGA PINUNO AY NAGTIPON LABAN SA PANGINOON [Yahuwah], AT LABAN SA KANYANG HINIRANG [Kristo Yahushua].’ 27 Sapagkat totoo ngang sa lungsod na ito nagkaisa sina Herodes at Poncio Pilato, kasama ng mga Hentil at ng mga mamamayan ng Israel laban sa Iyong banal na lingkod na si Yahushua, na Iyong hinirang.
Hindi itinalaga si Yahushua bilang si Yahuwah kundi bilang isa na nabibilang kay Yahuwah. Siya ang hinirang na Kristo ni Yahuwah at Kanyang banal na lingkod. Ano, naman, ang ibig sabihin nito na ginamit ni Pedro ang sipi ni Joel sa Mga Gawa 2:21 kay Yahushua—na sinumang tumawag sa pangalan ng PANGINOON ay maliligtas?
Sinumang Tumawag Sa Pangalan Ng PANGINOON
Kapag nagsisiyasat ng mga Biblikal na teksto, mahalaga na tandaan na ang Bibliya ay isang aklat ng mga Hudyo na isinulat sa loob ng isang Hebreong balangkas. Para kay Pedro na gamitin ang isang sipi kay Yahushua na orihinal na tumukoy kay Yahuwah ay hindi, sa tradisyonal na Hebreong kultura, nangangahulugan na si Yahushua ay si Yahuwah. Kabaligtaran, ito’y nagpapahiwatig na si Yahushua ay isang ahente ni Yahuwah.
Ang Biblikal na iskolar na si Marianne Meye Thompson ay ipinapaliwanag ang tuntunin ng pagka-ahente:
Sa mga rabinikong kasulatan ay mayroong sanggunian sa anyo ng saliah [shaliah], na literal na nangangahulugan na “isa na isinugo”… Ang isang saliah ay isang kahalili na ipinadala sa isang tungkulin o isang misyon na may mga tiyak na pagtuturo at kapangyarihan upang isagawa ito. Ayon sa Talmud, ang isang saliah ay maaari, bukod sa iba pang bagay, magsagawa ng mga transaksyon sa pangangalakal, gumawa ng mga nagbubuklod na kasunduan at magsaayos ng mga pag-aasawa. Isang karaniwang kasabihan sa mga rabi ay “ang isang isinugo ay tulad ng isa na nagsugo sa kanya” o “ang ahente ng isang tao ay katumbas sa sarili niya.” Sapagkat ang saliah ay maaaring kumilos sa ngalan ng isa na nagsugo sa kanya, kapag ang isa ay nakikitungo sa saliah, ito ay katulad ng pakikitungo sa isa na nagsugo ng taong iyon.16
Ang Encyclopedia of Jewish Religion ay binigyang-kahulugan ang pagka-ahente sa paraang ito:
Ang pangunahing punto ng kautusan ng ahensya ng mga Hudyo ay ipinahayag sa salawikain, “ang isang ahente ng tao ay itinuturing bilang ang tao mismo.”
|
Ang pangunahing punto ng kautusan ng ahensya ng mga Hudyo ay ipinahayag sa salawikain, “ang isang ahente ng tao ay itinuturing bilang ang tao mismo.” Dahil dito, anumang kilos na ginawa ng isang nararapat na itinalagang ahente ay itinuturing bilang ginawa ng pangunahin…17
Nakikita natin ang isang halimbawa ng pagka-ahente sa Exodo 23:20-21, kung saan si Yahuwah ay hinikayat ang mga Israelita na sundin ang Kanyang isinugong anghel dahil “ang Aking pangalan ay nasa kanya.” Bilang ahente ni Yahuwah, ang anghel ay namuhunan sa pangalan ni Yahuwah, Kanyang awtoridad, kapangyarihan, atbp. Kaya dahil dito, ang mga Israelita ay kailangan na sumunod sa kanya gaya ng pagsunod nila kay Yahuwah. Tunay nga, walang magtatalo doon dahil ang anghel ay taglay ang pangalan ni Yahuwah, ibig sabihin nito ay siya si Yahuwah. Katulad nito, si Yahushua, bilang ahente ni Yahuwah, ay binigyan ng pangalan ni Yahuwah:
Juan 17:11-12 “Wala na ako sa sanlibutan, ngunit sila ay nasa sanlibutan, at ako ay papunta na sa Iyo. Banal na Ama, ingatan mo sila sa pamamagitan ng Iyong pangalan na ibinigay mo sa akin, upang sila ay maging isa, kung paanong Tayo ay iisa. 12 “Habang ako ay kasama pa nila, iningatan ko sila sa pamamagitan ng Iyong pangalan na ibinigay mo sa akin. Binantayan ko sila, at wala akong naiwala ni isa man sa kanila maliban sa isa na anak ng kapahamakan, upang ang Kasulatan ay matupad.
Kaya dahil dito, ang paggamit ng pangalan ng PANGINOON sa isa, ito man ay anghel o si Yahushua, ay hindi tumutumbas sa kanila na pagiging Yahuwah. Para kay Pedro na sumisipi kay Joel—“sinumang tumawag sa pangalan ng PANGINOON ay maliligtas”—sa kaparehong teksto kung saan ipinapahayag niya na si Yahushua ay ang behikulo para sa kaligtasan ay nangangahulugan na upang tumawag sa pangalan ni Yahushua ay upang tumawag sa pangalan ni Yahuwah na nagtalaga sa kanya. Makikita natin ang ideyang ito na malakas na itinaguyod ng Kasulatan kapag tinitingnan natin ang Mga Gawa 16 sa isang sandali.
Ikalawa At Ikatlong Sermon Ni Pedro
Samantala, daglian nating tingnan ang ikalawang sermon ni Pedro, sa panahong ito ay naihatid sa mga Hudyong pinuno, matatanda, at iskriba, at anong itinuturo nito sa atin tungkol sa kaligtasan:
Mga Gawa 4:10-13 Dapat malaman ninyong lahat at ng buong sambayanang Israel, na nakatayo ang taong ito sa inyong harapan nang walang sakit sa pamamagitan ng pangalan ni Kristo Yahushua na taga-Nazaret, na inyong ipinako sa krus ngunit ibinangon ni Yahuwah mula sa kamatayan. 11 Siya, ‘ang BATONG ITINAKWIL ninyong MGA TAGAPAGTAYO NG BAHAY ang SIYANG NAGING BATONG PANULUKAN.’ 12 “Sa iba ay walang kaligtasan, sapagkat walang ibang pangalan sa ilalim ng langit na ibinigay ng Diyos sa mga tao na sa ati’y makapagliligtas.”
Nakikipag-usap si Pedro na ang kaligtasan ay makukuha lamang sa pamamagitan ni Kristo Yahushua na taga-Nazaret, na ibinangon ni Yahuwah mula sa kamatayan. Hindi sinabi ni Pedro na si Yahushua ay si Yahuwah na ibinangon ni Yahuwah mula sa kamatayan.
|
Nakikipag-usap si Pedro na ang kaligtasan ay makukuha lamang sa pamamagitan ni Kristo Yahushua na taga-Nazaret, na ibinangon ni Yahuwah mula sa kamatayan. Hindi sinabi ni Pedro na si Yahushua ay si Yahuwah na ibinangon ni Yahuwah mula sa kamatayan. Kabaligtaran, matulis na tinutukoy ni Pedro ang taga-Nazaret bilang ang Kristo.
Sa isa pang sermon na ibinigay ni Pedro, sa panahong ito ay sa harap ng punong saserdote at kanyang mga kasama, ang apostol ay ipinapaliwanag na si Yahushua ay ang isa na itinaas ni Yahuwah sa Kanyang kanang kamay bilang Tagapanguna at Tagapagligtas:
Mga Gawa 5:30-32 “Ang Diyos ng ating mga ninuno ang nagbangon kay Yahushua, na inyong pinatay nang bitayin ninyo siya sa punongkahoy. 31 “Itinaas siya ni Yahuwah sa Kanyang kanang kamay bilang Tagapanguna at Tagapagligtas, upang bigyan ng pagkakataong magsisi ang Israel, at mapatawad ang mga kasalanan. 32 Saksi kami sa mga sinasabi naming ito, gayundin ang Banal na Espiritu na ipinagkaloob ni Yahuwah sa mga sumusunod sa kanya.”
Sa ibang salita, si Yahushua ay hindi likas na Panginoon, Tagapanguna, o Tagapagligtas, kundi siya ay itinaas ni Yahuwah at ibinigay ang kapangyarihang ito. Ang kapatawaran sa mga kasalanan at ang Banal na Espiritu ay ipinagkaloob sa mga sumampalataya at sumunod.
Ano Ang Tungkol Sa Tagapagbilanggo Sa Filipos?
Ang ilan ay maaaring ipakita ang tagpuan ni Pablo sa tagapagbilanggo ng Filipos bilang ebidensya na ang isa ay dapat na maniwala na si Yahushua ay si Yahuwah para maligtas. Sa Mga Gawa 16, natutunan natin na sina Pablo at Silas ay hinampas at ibinilanggo para sa pagpapalaya sa isang batang babae mula sa demonikong pagsapi. Matapos ang mga pintuan ng silid-piitan ay mahimalang nabuksan, ang bantay ay bumagsak sa harap ng kanyang mga bihag at nagtanong, “Mga ginoo, ano ang dapat kong gawin upang maligtas?” Sumagot sina Pablo at Silas, “Sumampalataya ka sa Panginoong Yahushua at maliligtas ka, ikaw at ang iyong sambahayan.” Sinasabi ng teksto na ang bantay at kanyang sambahayan ay binautismuhan kaagad. Isinasabuod ni Lucas ang tagpuan sa pagsasabi na “Siya at ang kanyang buong sambahayan ay nagalak na sumampalataya kay Yahuwah.”18 Ang ilan ay ipinapaliwanag ang sipi upang mangahulugan na dahil siya’y sumampalataya kay “Panginoong Yahushua” (berso 31) at “sumampalataya kay Yahuwah” (berso 34) kaya si Yahushua ay si Yahuwah. Gayunman, ang isa ay maaaring sumampalataya kay Yahushua, ang taong Mesias, at kay Yahuwah, na nagtaas sa kanya nang hindi pinagsama ang dalawa. Mismo, sinabi ni Yahushua na sumampalataya sa kanya ay para sumampalataya kay Yahuwah, na nagsugo sa kanya:
Juan 5:24 “Katotohanang sinasabi ko sa inyo, ang nakikinig sa salita ko at sumasampalataya sa Kanya na nagsugo sa akin ay may buhay na walang hanggan; hindi na siya daranas ng paghatol, sapagkat nailipat na siya mula sa kamatayan patungo sa buhay.”
Juan 12:44 At pagkatapos, sumigaw si Yahushua, “Ang sinumang sumasampalataya sa akin ay hindi sa akin sumasampalataya kundi sa Kanya na nagsugo sa akin.
Ganoon ang tuntunin ng pagka-ahente. Upang sumampalataya sa ahente ay upang sumampalataya sa isa na nagsugo sa kanya.
Kailangan Mo Bang Maniwala Sa Trinidad Upang Maligtas?
Si Roger E. Olson, propesor ng teolohiya, sinipi ang isa sa mga pinaka maimpluwensyang Ama ng Simbahan tungkol sa kaligtasan at isang paniniwala sa Trinidad:
Sinabi ni Augustine na sinumang tumatanggi sa Trinidad ay mawawalan ng kanyang kaligtasan ngunit ang sinuman na sinusubukan na maunawaan ito ay nawawala sa kanyang kaisipan.19
Sa halip na gumagawa ng kaligtasan na nakasalalay sa isang nakakabaliw, hindi madalumat na doktrina, ginawa itong simple ni Yahuwah kaya maging ang isang bata ay mauunawaan ito.
|
Sa halip na gumagawa ng kaligtasan na nakasalalay sa isang nakakabaliw, hindi madalumat na doktrina, ginawa itong simple ni Yahuwah kaya maging ang isang bata ay mauunawaan ito. Sa kasamaang-palad, nagturo si Augustine ng isang matapos ang Biblikal na pananaw na naimpluwensyahan ng Griyegong pilosopiya. Ang katanungan na dapat nating sagutin lahat ay kung ang isang bagay na pangunahin na anong kailangan para sa kaligtasan ay nananahan nang lubos sa Kasulatan o mga kredong gawa ng tao na pinaunlad sa loob ng ilang daang taon? Sapat ba ang pagtuturo ng Kasulatan o hindi?
2 Timoteo 3:13-17 Samantalang ang masasama at mandaraya ay lalong magpapakasama; sila’y manlilinlang at malilinlang. 14 Ngunit ikaw, magpatuloy ka sa mga bagay na natutuhan mo at matibay mong pinaniwalaan, yamang kilala mo ang mga nagturo nito sa iyo. 15 Mula pa sa iyong pagkabata ay alam mo na ang Banal na Kasulatan, na nagbigay sa iyo ng karunungan upang matutuhan ang kaligtasang makakamit sa pamamagitan ng pananampalataya kay Kristo Yahushua. 16 Ang lahat ng mga kasulatan ay ihininga ni Yahuwah at mapapakinabangan sa pagtuturo, sa pagsaway, pagtutuwid, at pagsasanay sa katuwiran, 17 upang ang lingkod ni Yahuwah ay maging karapat-dapat at lubusang maihanda sa lahat ng mabubuting gawa.
Si Pablo, na sumasampalataya kay Yahuwah na Ama, ay isinasaalang-alang ang Kasulatan na nakapupukaw at mapapakinabangan sa pagtuturo na ang kaligtasan ang dumarating sa pamamagitan ni Yahushua na ang Kristo.
Mabuti na lang, maraming Trinitaryan ay hindi nagpapatupad ng kanilang paniniwala sa isang tatluhang-bahaging katauhan sa iba. Inuulat ni Olson na maging ang ilang orthodox na Kristyanong teologo ay naniniwala na ang doktrina ay hindi sentro para sa isang “tamang pagkakaunawa ng Diyos.” Halimbawa, sinasabi ni Olson na si Emil Brunner ay “nagtalo na ang doktrina ng Trinidad ay hindi ang Ebanghelyo at hindi isang bagay na ituturo” sapagkat ito ay isang “ikalawang wika ng pananampalataya, hindi pangunahin.”20 Itinatala rin ni Olson:
Ano ang dapat paniwalaan upang maligtas? Ayon sa Kasulatan, ang isa ay dapat na sumampalataya na si Yahushua na taga-nazaret ay ang Kristo, ang Anak ni Yahuwah, na ibinangon ni Yahuwah mula sa kamatayan at itinaas sa Kanyang kanang kamay bilang Panginoon at Tagapagligtas.
|
Malakas na naniwala si John Wesley sa doktrina ng Trinidad, ngunit hindi niya iginigiit ang paniniwala nito para sa pagkilala sa isa bilang isang Kristyano.21
Tungkol sa kanyang sariling posisyon, nagsusulat si Olsen:
…Marami sa ilan marahil ay sa sama ng loob ng mas konserbatibo na mga tao, [kasama] si Wesley, hindi ko iginigiit ang paninindigan ng doktrina ng Trinidad para sa lehitimong Kristyanismo.22
Ano ang dapat paniwalaan upang maligtas? Ayon sa Kasulatan, ang isa ay dapat na sumampalataya na si Yahushua na taga-nazaret ay ang Kristo, ang Anak ni Yahuwah, na ibinangon ni Yahuwah mula sa kamatayan at itinaas sa Kanyang kanang kamay bilang Panginoon at Tagapagligtas. Ang tanyag na payo ni Pablo para sa kaligtasan ay sumasalamin dito nang napakaganda:
Roma 10:9-10 Sapagkat kung ipahahayag mo sa pamamagitan ng iyong bibig na si Yahushua ay Panginoon, at sasampalataya ka nang buong puso na binuhay siyang muli ni Yahuwah mula sa kamatayan ay maliligtas ka. 10 Sapagkat sumasampalataya ang tao sa pamamagitan ng puso tungo sa pagiging matuwid at nagpapahayag sa pamamagitan ng bibig tungo sa kaligtasan.
Katulad nina Yahushua, Juan, at Pedro, ang apostol na si Pablo ay hindi itinuturo na ang isa ay dapat na maniwala sa pagkadiyos ni Kristo o sa isang tatluhang Yahuwah upang maligtas. Dapat tayong mag-ingat at baka magdagdag tayo ng anong kailangan ni Yahuwah para sa kaligtasan.
1 https://www.crcna.org/welcome/beliefs/creeds/athanasian-creed
2 John Piper, “What Must I Do to Be Saved?” Desiring God, 4-22-14, nakuha noong 5-01-20, https://www.desiringGod.org/interviews/what-must-i-believe-to-be-saved
3 Kendra Semmen, “Evangelist: You Can’t Say You’re Christian If You Don’t Worship Yahushua,” Charisma News, 12-13-19, nakuha noong 4-21-20, https://www.charismanews.com/culture/79193-evangelist-you-can-t-say-you-re-christian-if-you-don-t-worship-Yahushua
4 Kerry D. McRoberts, Chapter 5: “The Holy Trinity” sa Systematic Theology: A Pentecostal Perspective, ed. Stanley M. Horton (Springfield, MO: Logion Press, 1994), p. 168.
5 A.W. Agyles, God in the New Testament, (New York: Lippincott, 1966), p. 173.
6 William Newton Clarke, The Christian Doctrine of God, (Edinburgh: T&T Clark, 1909), p. 230-231.
7 A.T. Hanson, The Image of the Invisible God, (London: SCM Press, 1982), p.87.
8 John L. McKenzie, Dictionary of the Bible, (New York, NY: Macmillan Publishing Company, 1995), p. 899-900.
9 James Dunn, Christ and the Spirit, Vol. 1, p. 38, 40.
10 Harper Collins Bible Dictionary, Paul J. Achtemeier, ed., 1996 ed., p 452-453.
11 Millard J. Erickson, God in Three Persons: A Contemporary Interpretation of the Trinity (Grand Rapids: Baker Publishing Group, 1995), p. 11-12.
12 Mga Gawa 20:20, 27, FSV.
13 Juan 3:3, 7, ipanganak mula sa itaas sa Griyego, ay madalas isinalin bilang isinilang muli; https://biblehub.com/interlinear/john/3-3.htm
14 “Synonymous Parallelism,” Encyclopedia Britannica, nakuha noong 5-9-20, https://www.britannica.com/topic/synonymous-parallelism Para sa marami pang halimbawa ng kasingkahulugan na parallelismo, tingnan ang Mateo 16:16; 26:63; Juan 1:49; 20:31; Lucas 4:41, atbp.
15 John Locke, The Reasonableness of Christianity as Delivered in the Scriptures, p.46, https://archive.org/details/reasonablenessof00lockuoft/page/46/mode/2up/search/tell+me+whether+he+can+doubt
16 Marianne Meye Thompson, “Gospel of John,” sa Dictionary of Jesus and the Gospels, Joel B. Green, ed. 1992 (Downers Grove, IL: Intervarsity Press, 1992), p. 377.
17 “Ahente” (Heb. Shaliah), The Encyclopedia of Jewish Religion, R.J.Z. Werblowsky, G. Wigoder, (New York: Adama Books, 1986), p. 15.
18 Mga Gawa 16:33-34, FSV.
19 Roger E. Olson at Christopher A. Hall, The Trinity (Guides to Theology), (Wm. B. Eerdmans: Grand Rapids, MI, 2002), p.1.
20 Roger E. Olson, How Important is the Doctrine of the Trinity? 4-29-13, nakuha noong 5-8-20 https://www.patheos.com/blogs/rogereolson/2013/04/1807/
21 Ibid.
22 Ibid.
Ito ay isang hindi WLC na artikulo. Pinagkunan: https://oneGodworship.com/do-you-have-to-believe-in-the-trinity-to-be-saved/
Tinanggal namin mula sa orihinal na artikulo ang lahat ng mga paganong pangalan at titulo ng Ama at Anak, at pinalitan ang mga ito ng mga orihinal na pangalan. Dagdag pa, ibinalik namin sa mga siniping Kasulatan ang pangalan ng Ama at Anak, sapagkat ang mga ito ay orihinal na isinulat ng mga napukaw na may-akda ng Bibliya. –Pangkat ng WLC