Hena Maleele Ookwa Yahushua Atondezya Kuti Ngu Leza Na?
|
Eeci cibalo tacili ca WLC. Eelyo notubelesya zilembedwe aabalembi balaanze lya nkamu, tusimba buyo zyeezyo zyeendelana 100% a Bbaibbele a lusyomo lwesu cino ciindi munkamu ya WLC. Aboobo eezyo zibalo inga zyalanganyigwa kuti nzya nkamu ya WLC. Twakalelekwa kapati amulimo wabalanda ba Yahuwah banjaanji. Pele tatukulwaizyi ndinywe nobeenzuma kutalika kubala zyaalembwa abantu aabo. Eezyo nzibaalemba, twakazigwisya mumalembe eesu nkaambo kanjaanji zililubide akubaa tumpenda. Cintu cuusisya ncakuti tucilangaula mbungano yamilimo iitakwe kampenda. Ikuti konyandidwe nkaambo ka [zibalo/milumbe] iitali ya WLC, kobikkila maanu ku Tusimpi 4:18. Kuteelela kwesu nkwakuti kasimpe Kakwe kalazyokoloka, eelyo mumuni nuuyaa kumwesya munzila yesu. Tulakayandisya kasimpe kwiinda buumi, nkanko tulavwuntauzya kufumbwa nkokakonzya kujanwa. |

Yahushua wakacita maleele. Makanaa mulumbe mubotu alembedwe maleele aali makumi otatwe amusanu ngaakacita Yahushua.1 Kuyungizya waawo, kuli milimo minjaanji yakalembwa mu malembe amwi kakwiina kuzubulula zinjaanji:2 Ngooyu mukonzyanyo:
Mateyo 14:35-36 Nkabela bantu bakucisi eco bakamuziba, batuma mucisi coonse ceengelede akumuletela balwazi boonse. 36 Lino bakali kumukumbila kuti baampe bwaya buyo bwacikobela cakwe, nkabela umwi aumwi wakaampa wakapona.
Cilanyandya kuti, kwakali masalamuzi aatabalwi aatalembedwe:
Johane 21:25 a 20: 30 Mpozili azintu zimwi zinjizinji nzyaakacita Yahushua, Kuti na zyalembwa zyoonse, ndasyoma kuti inyika neyatakonzya kwaamana mabuku aayoolembwa…30 Zitondezyo zimwi zinji Yahushua wakazicita kumeso aabasikwiiya bakwe, izitalembedwe mubbuku eeli.
Ino maleele ninzi?
Ino maleele ninzi? Ibbuku lisandulula mabala lyakuti [Dictionary of the Bible] Lipa busanduluzi oobu:
Lwiiyo lwa buleza lwa mazubaano lupandulula maleele kuti ncintu akataa zilengwa leza cicitika munzila yiinda nguzu zya zilengwa leza cakuti inga caambwa kuti ncintu cigaminina kucitwa aa Leza lwakwe.3
Lwiiyo lwa buleza lwa mazubaano lupandulula maleele kuti ncintu cicitika munzila yiinda nguzu zya zilengwanleza cakuti ceelede kwaambwa kuti ngu Yahuwah uugaminina kucicita.
|
Bamwi basyoma kuti ooku nkugaminina kwiingilila kwa Yahuwah nkaambo kakuti Yahushua lwakwe, ngu Leza. Umwi uulaa mpuwo mukusumpauzya lusyomo oolo waamba kuti aayo maleele Yahushua ngaakacita atondezya kuti ngu Leza:
Buleza bwa Jesu bulitondezyedwe amu maleele Aakwe. Maleele aakwe kanjaanji ayitwa kuti “nzitondezyo” mu Cizuminano Cakale. Lyoonse zitondezyo ziiminina cintu cimwi—mukaambo kaako, ategwa Yahushua
ngu Messiah wabulemu bwa kujulu.”4
Mulembi uuluulwa Munakristu Herbert Lockyer, mukusindinganya kuswata maleele kwakwe, wiinduluka mizeezo ya Banakristu banji eelyo nati:
Maleele aalo nintepe zya buleza bwa Kristu…5 Maleele aamu Cizuminano Cipya akali kwaambilizya buleza bwa Kristu—Leza uulibonya muciwa ca buntu–alimwi anguzu zya bulemu eezyo zyaapedwe baapositolo.6
Aa ncinzi acimwi, ngooyu mufundisi wa buleza muna Baptisti uukwabilila evangeli Bernard Ramm ooyo uzumbauzya kuti Yahushua ngu Leza akuti wakali kucita maleele kweendelanya ku bwami bwakwe:
Kukonzya kucita maleele munguzu zyakwe cakuliyandila mukamwini, eeco ncintu acimwi citondezya buleza bwa Kristu. Bashinshimi ba Cizuminano Cakale a baapositolo Bapya tiibakali kukonzya kucita maleele bamukamwini pele bakali kulibalilizya kuli Yahuwah. [Kujanza limwi,] Yahushua wakaleta Mulumbe mubotu cakuliyandila mwini lwakwe, akucita maleele mu nguzu zyakwe.7
Nokuba kuti mboziyambukide akubaa mpuwo zintu zisyomwa boobu, pele tazyeendelani a bumboni bwakwe mwini Yahushua.
Ime kunyina ncenga ndacita muli lwangu.
Umwi mutwe wa makani mu mulimo ookwa Yahushua ngwakuti walo kunyina ncaakali kukonzya kucita muli lwakwe:
Johane 5:30 “Nsikonzya kucita cintu ndemwini, mbuli mbwemvwa kuli-Leza, ndabeteka mbubonya, alimwi kubeteka kwangu nkwakululamika, Nkaambo nsiyandauli luyando lwangu, pele luyando lwayooyo uwakandituma.”
Johane 8:28 Nkaambo kaako Yahushua wakabaambila kuti, Mwaakwaanzika Mwana a-Muntu, nomuti kazibe kuti ndime yooyo, akwalo kuti nsilicitili cintu ndemwini, pele ndaamba aya mbuli mbwandiisya Taata…
Johane 8:42 Yahushua wakabaambila wakati, Kuti Leza naali uso, nomwali kundiyanda, nkaambo ndakazwa kuli-Yahuwah. Nsikalizidide ndemwini, pele [Yahuwah] wakandituma.”
Naakamanizya kuponya muntu wakalemene mu Nsabata Yahushua, walo wakalomya kwaamba mbwaakayeeme kuli Yahuwah kujatikizya milimo ya maleele yakwe.
|
Kugaminina ciindi cimwi, naakamanizya kuponya muntu wakalemene mu Nsabata Yahushua, wakalomya kwaamba mbwaakayeeme kuli Yahuwah kujatikizya milimo ya maleele yakwe:
Johane 5:19-20 Yahushua wakabavuwa wakati, Ncobeni ndamwaambila kasimpe, Mwana takonzya kucita cintu mwini, pele ncabona icicita Wisi nkaambo zintu izili buti nzyacita, awalo Mwana ulazicita mbubonya. 20 Nkaambo Wisi ulamuyanda Mwana, wamutondezya zintu zyoonse nzyacita mwini, alimwi uyoomutondezya milimo mipati kwiinda eyi, kuti mukagambwe.
Yahushua wakali kukonzya buyo kubeleka milimo eeyo Taata Yahuwah njaakamutondezya kucita. Nokuba kuti Yahushua wakalizyi kuti kwakacili milimo yiinda bupati kunembo, walo taakakubwene mbwaakeelede kuba bwini maleele aayo aakacili kuboola, nkaambo wakaamba kuti Wisi uyoomutondezya milimo eeyo (nkokuti., walo taakaninga mutondezya). Ncobeni, kwiinda mukuzumina kwakwe, Yahushua wakamaninide kuyaamina kuli Wisi.
Taata uukkalilila muli ndime nguucita milimo Yakwe
Mukubula coolwe, tunsiyansiya tulakazya kulizuminina kwa Yahushua kwiinda mukutaminina kuti walo nguwakali kwaacita maleele, kutali Wisi. Pele Yahushua ulizuunyene kwaamba kuti Wisi nguwakali kucita milimo Yakwe:
Johane 14:10 “Sena tosyomi kuti mebo ndili muli-Taata, awalo Taata uli mulindime? Majwi ngendamwaambila nsilyaambili ndemwini, pele Taata uukede mulindime nguucita milimo Yakwe mwini.
Mumajwi amwi, Yahushua wakali mwiiminizi muntususu oomo Yahuwah mwaakali kubelekela. Ibbuku lya [Oxford Companion to the Bible] lisanganya butumwa mukupandulula maleele ankwaakali kuzyila:
Maleele ncintu ciindene kucitika, cicitika cigaminina, kuzwa mumucito uukanzidwe ookwa Leza nokuba mwiininizi wa Leza.8
Mumajwi aaci Hebulayo, mwiiminizi naa “mutumwa” wiitwa kuti shaliah.
|
Mwiiminizi upandululwa kuti nguyooyo “uupedwe nguzu zya kucita mulimo nokuba kwiiminina mubusena bwa umwi.”9 Mumajwi aaci Hebulayo, mwiiminizi nokuba “yooyo wakatumwa” wiitwa kuti ngu shaliah.10 Eeli bbala lizyila ku bbala lyakucita cintu lyakuti shelach, eelyo liiminina kutuma. James McGrath, mufundisi a sicikolo wa Cizuminano Cipya upandulula kuti:
Bwiiminizi cakali cibeela ciyandika mu buumi bwaabuzuba munyika ya nsiku. Bashinshimi abangele baambidwe mu Mangwalo aa buJuuda bakali kulanganyigwa kuti ‘mbaiminizi’ ba Leza.
Cijuzyo ceelela muzeezo mupati uujatikizya bwiiminizi munyika ya nsiku, ulangikaanga ulaambidwe mubufwaafwi mu kaambo kazyila ku malembe aa bujuuda aako kainduluka kwaambwa ziindi zinjaanji mu tumpango ootu: “Ooyo uutumidwe uli mbuli yooyo iwakamutuma.” 11
Ncobeni, Mangwalo alayinduluka kwaamba kuti Yahushua alikke ngonguwe wakatumwa aa Yahuwah kuzyoocita kuyanda kwa Wisi akumanizya milimo yakwe. Maleele aakwe akapa bumboni bwa cintu eeci:
Johane 5:36 “Pele bukamboni mbwejisi mbupati kwiinda bwa-Johane, nkaambo milimo njaakandipa Taata kwiizyulizya, njenjiyo njencita, niiindilungulula kuti Taata ngowakandituma.
Ooyu mulazyo wa bwiiminizi bwa Kristu ulalibonya eelyo Yahushua naakali kukwabana aa bamaJuuda bamwi aabo bakali kumusinikizya kuti bamvwe naa wakali Kristu Yahushua wakaamba milimo yakwe kuti mbobumboni bwa bu Messiah bwakwe:
Johane 10:24-25 Nkaambo kaako ba-Juda bakamubunganina, bakamwaambila kuti, Ino ulaleka lili kutubikilila? Anooli nduwe Kristo, twaambile antangalala. 25 Yahushua wakabavuwa kuti, Ndakamwaambila, pele tamusyomi. Milimo njencita muzina lya-Taata, njiindilungulula.
Kucita cintu cimwi mu zina lya muntu umwi ciiminina kuti bakupa nguzu abweendelezi bwa kucita mulimo.
|
Kucita cintu cimwi muzina lya muntu umwi ciiminina kuti yebo bakupa nguzu a bweendelezi kucita mulimo. Mbuli bwaamba umwi mupaizi:
Kucita cintu cimwi muzina lya muntu ciiminina cintu cigaminide mumulawo cili mbweenya amuci Hebulayo, muci Giliki, amumulawo wa BaLoma…Ikuti yebo wasala muntu umwi kubeleka muzina lyako, walo ulakonzya kucita mulimo mbuli mwiiminizi wako kweendelanya amalailile ngobikkide .12
Aboobo, eelyo Yahushua naakaamba kuti wakabeleka milimo muzina lya Wisi, walo wakali kupa bulemu kuli Taata Yahuwah, kutali kuli nguwe lwakwe, kuti nguwaazumizya akupa nguzu zyakuti icitwe milimo eeyo. Imilimo njaakacita yakali kweendelana a kwaamba kuti walo wakatumidwe aa Yahuwah, nkokuti, kuba mwiiminizi ookwa Yahuwah.
BamaJuuda ba musela mutaanizi aabo bakabona ntongola meso maleele ookwa Yahushua, bakaliteelede kuti Yahushua wakali mwiiminii ookwa Yahuwah, akulanganya zitondezyo nzyaakacita kuti zyakazumizyigwa aa Yahuwah naakamutuma. Atwaambe Nicodemusi, mbuli mukonzyanyo:
Johane 3:1-2 Lino kwakali muntu waba-Farisi uutegwa Nikodemo, mweendelezi waba-Juda. 2 Walo wakeza kuli-Jesu masiku, wakamwaambila kuti, Rabi, tulizi kuti nduwe mwiiyi uuzwa kuli-Yahuwah, nkaambo takukwe muntu uukonzya kucita malele aya ngocita, Yahuwah atanooli awalo.”
Yahushua, mwaalumi ngumwakatondekelwa aa Yahuwah
Inga limwi katuyoo wuntuluzyila nzyaakabona Nicodemusi naakaamba kuti walo taakakubwene kuti naa mufundisi waku Nazaleta wakali Yahuwah, atuswiilile kuzwa kuli umwi wakananikidwe Moza kuti akanane mucibaka ca Yahuwah. Mubuzuba bwa Pentecosti, Petulo, kanjidwe Moza,13 wakatalisya mulumbe wakwe kaamba kuti:
Milimo 2:22 “Nobaalumi ba Isilayeli, amuswiilile majwi aaya: ngaa Yahushua waku Nazaleta, mwaalumi ngumwakatondekelwa aa Yahuwah amilimo mipati a maleele azitondezyo Yahuwah nzyaakacita anguwe akati kanu, mbubonya mbuli mbomuzi nobeni.
"Nobaalumi ba Isilayeli, amuswiilile majwi aaya Ngaa Yahushua muna Nazaleta, mwaalumi ngumwakatondekelwa aa Yahuwah amilimo mipati, amaleele azitondezyo Yahuwah nzyaakacita anguwe akati kanu, mbuli mbomuzi nobeni." (Milimo 2:22)
|
Ikuti naa nikwakali ciindi cakuyubununa kuti Yahushua wakali Yahuwah uuzyaluludwe, eeci nicakali ciindi eeco! Pele tacisyi ncaakakambauka Petulo, kutali buzuba oobo nokuba buzuba bumbi mukaambo kaako pe. Kunze lya boobo, Petulo wakakambauka maleele ngaakacita Yahuwah kuti atondezye kuti Walo wakabamba Yahushua waku Nazaleta, kuba Mwami a Kristu.14
Petulo, ncobeni, ulizuunyene mu mulumbe-uupegwa-aa- Yahuwah. Eelyo naakakambaukila Cornelius abaabo baamunzi wakwe makanaa Kristu, walo wakapa busanduluzi oobu:
Milimo 10:38 Ngaa “Yahushua wa-Nazareta, mbwaakamunanika Yahuwah a-Muuya Uusalala enguzu. Walo wakali kuzelengana kucita zibotu, akuponya boonse abalyatidwe Saatani, nkaambo Yahuwah wakali aanguwe.
Yahushua wakali kukonzya kucita milimo yeebeka, kutali kuti nkaambo wakali Yahuwah, pele nkaambo Yahuwah wakali aanguwe.
Bumboni buyungizya bwakuti maleele akali kubeleka kutondezya kuti Yahushua ngu Messiah, bulajanwa aawo Yahushua a Johane Mubbizyi nibakali kubandika. Mwami Herodi wakaanga mushinshimi akumubikka mu ntolongo, nkabela bweende bwa zintu nibwakaba boobu bwakapa kuti abuzye naa Yahushua wakali Mwanaa mbelele uugwisya zinyonyoono zya nyika:15
Mateyo 11:2-6 Lino Johane Akamai muntolongo mwakabede milimo ya-Kristo, wakatuma basikwiiya bakwe 3 akumubuzya kuti, Sa nduwe oyo uuza antela ngumbi ngutulangila? 4 Nkabela Yahushua mukuvuwa kwakwe wakabaambila kuti, Kamuya mukakananine Johane nzimwamvwa akubona. 5 Boofu balabonununa, zilema zileenda, basicinsenda balasalazigwa, basinkematwi balamvwa, bafu balabusigwa, abacete balakambaukilwa makani mabotu. 6Nkabela uli acoolwe umwi aumwi uutajani cilebyo mulindime.”
Aabo bakasyoma muli Yahushua bakalanganya maleele ngaakacita kuti atondezya kuti wakali Kristu, kutali Yahuwah.
|
Mukwiingula mubuzyo wa Johane Mubbizyi, Yahushua wakatondezya maleele kuti mbobumboni bwakuti walo wakali yooyo ncobeni wakali kulangilwa, Kristu (Messiah).
Acimwi ciindi citugwasya kumvwisyisya mulimo ooyo wakali kunzaa maleele cakacitika mu Pobwe lya Mavwuka eelyo baJuuda nibakali kukazyanya kuti naa Yahushua wakali Kristu:16
Johane 7:31 Pele banjibanji bankamu bakamusyoma bakati, Kristo asika, sena uzoocita malele manji aainda aya ngacita oyu muntu?”
Aabo bakasyoma muli Yahushua bakalanganya maleele ngaakali kucita kuti akali kutondezya kuti walo wakali Kristu, kutali, Yahuwah.
Kutegwa inywe mukonzye kusyoma kuti Yahushua ngu Kristu
Ooto tumpango ntutwazubulula tuliimpene cinicini a lusyoma lwa tunsiyansiya lwakatobela muswaano waku-Nicene, ooyo uulanganya maleele ookwa Yahushua kuti mbumboni bwakuti wakali leza. Mukwiimpanya, mulumbe wa Johane, ooyo banji ngobataluleme kutaminina kuti wakalembelwa ku tondezya kuti Yahushua ngu Yahuwah, wakalembelwa kuti swebo tukonzye kusyoma kuti Yahushua ngu Kristu, Mwanaa Yahuwah:
Johane 20:30-31 Zitondezyo zimwi zinji Yahushua wakazicita kumeso aabasikwiiya bakwe, izitalembedwe mubbuku eli. 31Anu ezi zyakalembwa kuti mukasyome kuti Yahushua ngu-Kristo, Mwana a-Yahuwah, akuti kukusyoma mukabe abuumi muzina lyakwe.
Hena tulasyoma kuti Taata Yahuwah wakali kubeleka kwiinda muli Yahushua kumaninizya milimo Yakwe ya maleele? Naa tulilubide kulumbaizya mubelesi wa maleele kuti ngowakalaa nguzu zyakacita maleele? Hena tusyoma kuti aayo maleele atondezya kuti Yahushua ngu Yahuwah mbuli tunsiyansiya mbotusendekezya? Naa kuti walo wakali Kristu ooyo wakatumwa aa Yahuwah mbuli bwaambilizya Mangwalo? Uyeeya buti yebo?

1 Larry Richards, Every Miracle in the Bible, (Nashville, TN: Thomas Nelson Publishers, 1998), p. 198.
2 Ngooyu mukonzywnyo, mu mulumbe wa Mateyo ulikke: Mateyo 4:23-24; 8:16; 9:35; 12:15; 14:14, 35; 19:2; 21:14.
3John L. McKenzie, Dictionary of the Bible, (New York: Macmillan Publishing Company, 1965), p. 578.
4Dr. Ron Rhodes, “Is Jesus God,” Answers In Genesis, Nalupale 5, 2014, cakazubulwa mu 10-30-19. https://answersingenesis.org/Jesus-christ/Jesus-is-God/is-Jesus-God/
5Herbert Lockyer, All the Miracles of the Bible, (Grand Rapids, MI: Zondervan, 1961) peeji 14.
6 Ibid, peeji 25.
7 Bernard L. Ramm, An Evangelical Christology, (Vancouver, B.C.: Regent College Publishing, 1999), p. 45.
8 The Oxford Companion to the Bible, Bruce M. Metzger, ed. (New York: Oxford University Press, 1993), 519.
9 “agent,” Merriam Webster Dictionary, lyakazubulwa mu 06-16-19, https://www.merriam-webster.com/dictionary/agent
10 Kuli misyobo yiimpene yongaye ya kulemba bbala lya: shaliach, saliah, salah, aamwi.
11 James F. McGrath, The Only True God: Early Christian Monotheism in its Jewish Context, (University of Illinois Press, 2009) peeji 14.
12 Ken Collins, “What does it mean to do things in Jesus’ name?” Rev. Ken Collins’ Website, cakazubulwa mu 11-01-19, https://www.kencollins.com/answers/question-34.htm
13 Milimo 2:1ff.
14 Milimo 2:36.
15 Johane 1:29-34.
16 Johane 7:3-4, 11-ff
Eeci ncibalo citali ca-WLC. Cakazyila ku: https://oneGodworship.com/did-Jesus-miracles-prove-he-was-God/
Twakagwisya mucibalo citaanzi woonse mazina aa mituni ngobaita Taata a Mwana, kubikka mucibaka cangawo mazina mataanzi ngubaapedwe. Kuyungizya waawo, swebo twakajokolosya muMangwalo mazina ookwa Taata a Mwana mbuli mbwaakalembedwe kutaanguna abalembi ba Bbaibbele bakayoyelwa moza. Nkamu ya -WLC






