Kusulaika mumuni wa Bulemu mu Cikombelo ca SDA: Bweende buciyungizya kucitika bwakacisinganya. [Cibeela Citaanzi]

Muzeezo wakuti Cikombelo ca Balangila-Kuboola Mubuzuba bwa Ciloba baasulaika mumuni wa bulemu bwa kujulu, ncintu ciciyaa kwiinduluka kucitika eeco "cakasinganya bweende bwaco" nkaambo kapati mu lwiiyo lwa buleza amukulizeeza kwa bupaizi. Ooyu muzeezo usendekezya kuti Cikombelo ca Balangila Kuboola Mubuzuba bwa Ciloba, muziindi zinjaanji mumusela waco, bakaalilwa nokuba kutambula ziyubunuzyo zya bulemu atusimpe ooto twakapedwe kuli ncico, ooto twakali kunga twaleta lusumpuko loongola mu kukomena kwaco, kusalilwa lusyomo lwaco, a mpuwo yaco munyika.

Lino kuzubulula bwinibwini makani, ncintu ciyandika kudibaula bweende bwa zintu zyobile oomo cikombelo mucaakakila mumuni ookwa Yahuwah akufwaamina ku kuyandwa akataa Bunakaristu amu ‘lwiilyo lwa zilengwa leza.’ Ooku kukaka ziindi zyobile kujatikizya mumuni wa nyika iipapalele a Nsabata iitobezya mwezi azuba ooko kwakatola busena mu musela wa kkumi afuka wansiku.

Tatukonzyi kuzubulula kusulaika mumuni ooku kakwiina kuyumya kwaamba mutumwa wabuntu ooyo Taata Yahuwah ngwaakabelesya kuyubununa kasimpe ka nyika iipapalele ku cikombelo abasololi baco.

Syaazyibwene bwa Mincini Alexander Gleason.

Umwi sicikombelo wa SDA, Alexander Gleason (1827–1909) wakali syaazyibwene wa mincini, uululamika cooko ca kuyakila, alimwi simincini wa kuyaka maanda, walo wakazyila ku Buffalo, New York. Walo wakayandide kweendelanya lusyomo lwakwe ku kusyoma kuti Nyika ilipapalele. Mubbuku lyakwe lyamu 1890, lyamutwe wakuti ‘Is the Bible from Heaven? Is the Earth a Globe?’, walo wakazubulula kuti tumpango twa Bbaibbele twakali kutabilila makani aa nyika iipapalele akutondezya kubandalala kwa Nyika. Ngooyu mukonzyanyo, walo wakapa nzyaakabona naakali kulangila atalaa Lwizi lwa Erie; eezyo zyakakazya muzeezo wa kuvwukumana kwa Nyika iili mbuli bbola.

Alexander Gleason wakasangila zinjaanji nzyaakalangilizya lwakwe kuti zigwasyilila mbungano ya Nyika ilipapalele ku USA, kapati mumusela wa kkumi afuka wakainda. Mizeezo amalembe aakwe zyakagwasyilila kapati makani aa Nyika iipapalele aciindi cimwi. Zimwi nzyaakasanganya ziguminizya:

-"Gleason Map"(Cifwanikiso): Cimwi ciinda kubaa mulimo kapati ncaakasangila Gleason ku mbungano ya Nyika iipapalele, cakali kupunga kweenga cifwanikiso ca nyika eeco cakali kutondezya kuti Nyika ilipapalele. Eeci cifwanikiso, kanjaanji ciitwa kuti "Gleason Map, " cakayeeme a lusyomo lwakwe lwakuti Nyika yakali papalele, yakali zingulukide akubumba mbuli mutiba uupapalele. Walo wakalombozya kuti nyika nkwiili ku manjeelela aa Kunyika, aawo mpaakatikati ka nyika, kiizingulukidwe zyooko zya nyika a lwaanje, mpoonya a nsumbu ya Antarctica kiibumbidwe aa bwaanda bwa caanda akukobelela muma manjeleela aa Nyika yoonse kwiizinguluka. Eeci cifwanikiso cakaba ciinda koongola akataa mbungano ya Nyika iipapalele.

-Ibbuku: Hena Bbaibbele lyakazyila Kujulu? Hena Nyika ibumbidwe mbuli Mbumbulu? (1890): Gleason wakasimba makani aakwe, kayumya kuzeka kuti Nyika ilipapalele alimwi akuti Bbaibbele lyakali kutabilila mizeezo yakwe. Walo wakajuzya makani aakwe aakuti masimpe aa Nyika ilipapalele ayimvwi atalaa mizeezo yamu Bbaibbele aya lwiiyo lwa zilengwa leza. Kuzeka kwa Gleason kwakasanganya lusyomo lwakwe lwakuti kuvwukumana kwa Nyika kweelede kulibonya ntongola meso alimwi akuti inyika iipapalele ileendelana kapati amalembe aamu mangwalo.

-Milumbe Akukulwaizyigwa mu Buleya: Alexander Gleason taakali mulembi buyo pele wakali mwaambilizi wa buleya. Walo wakaambilizya milumbe iikazya Nyika iibambidwe muciimo ca mbumbulu. Kukutauka kwakwe akataa buleya kwakagwasyilila kuyumbyayumbya kasimpe ka nyika iipapalele ku buleya bunjaanji.

-Kusunka Lwiiyo lwa Zilengwa leza lwaansi: Gleason wakapingilila muzeezo wakazuminidwe mu mbungano iiyiisya zilengwa leza uujatikizya ciimo ca Nyika. Walo wakali kusyoma kuti oobo bumboni bugwasyilila nyika iibumbidwe mbuli mbumbulu kuti bwakalilubide. Walo wakacita misunko yongaye iikazya kuti Nyika yakali mbuli bbola. Ngooyu mukonzyanyo, walo wakatondeka ku kasimpe kakuti muntu ulakonzya kubona ntongola meso misinzo milamfu loko atalaa meenda kuti oobo mbumboni bwakuti Nyika yakali papalele, akuzeka kuti, ikuti manjeleela anyika naali vwukumene inga asinkilila zintu kuti zileke kulibonya.

- Kuswaanganya antoomwe Zisyomwa mu Bupaizi: Mbuli sikombelo ca [Seventh-day Adventisti], Gleason wakasanganya nzyaakali kusyoma antoomwe amizeezo ya nyika iipapalele. Walo wakazeka kuti inyika iipapalele ileendelana kapati a tumpango twmua Bbaibbele tumwi kutugaminina. Mulimo wakwe mu bupaizi wakapa mizeezo ya nyika iipapalele akukonkezya kwaandeene ku mbungano zya bupaizi zya ku ciindi ca misela eeyo.

-Kukwelelezya Mbungano zya Nyika Iipapalele izyakatobela musyule: Mulimo ookwa Gleason wakabamba musemo wa baabo basyoma kuti nyika ilipapalele ibakacili kuboola kumbelaa mazuba. Malembe aakwe a Cifwanikiso ca Gleason akazumanana kukwelelezya mbungano ya nyika iipapalele, kapati akataa baabo baakakide mizeezo ya zilengwa leza. Mu misela ya 20 a 21, milimo yakwe yakabbukizyigwa alimwi akutambulwa abasyoma mizeezo ya nyika iipapalele munyika yoonse.

Mbubuti Ellen White a basololi mbwaakalimvwa kujatikizya bbuku a mulimo ookwa Gleason?

Ellen G. White a Cikombelo baakazya muzeezo ookwa Alexander Gleason wa nyika iipapalele nkaambo kakuti mizeezo yakwe tiiyakali kweendelana a kusumpuka kwa cikombelo kuti ciyaamine ku bumboni bwa lwiiyo lwa zilengwa leza. Nokuba kuti bumboni bwa Bbaibbele bwakali kutabilila akuzumina muzeezo ookwa Gleason, Ellen G. White, mushinshimi alimwi umwi wabaabo baatalisya Cikombelo ca SDA, wakalanganya ciiyo ca nyika iipapelele kuti nciiyo ca manjezyeezya. Walo wakacenjezya cikombelo kuti citalikumbatizyi ku mizeezo ya nyika iipapalele nkaambo inga kaciyooleya kuzwa mu lusyomo lwa musemo waco. Walo wakaligwitide kuti kukwelelezyegwa mu mibandi ya ciimo ca Nyika inga kwainganya mizeezo ya cikombelo akucilesya kutobela mulimo waco mutaanzi wa kukambauka mulumbe akubambila bantu ku kuboola kwa Kristu.

Mumalembe aakwe, White wakalombozya kuti mazwanga aanyika iipapalele taakajisi ncito mumulimo wa cikombelo. Walo wakalembululwa kaamba kuti: “Kulanganya ziiyo mbuli bwa muzeezo wa nyika iipapalele, Leza waambila muntu uuli woonse kuti, ‘Ino aayo makani aako na? Ndiccilile buyo yebo.’”

Kuyungizya waawo, mbuli mbungano zyoonse zya Bunakristu, Cikombelo ca SDA cakatobela ‘bumboni bwa lwiiyo lwa zilengwa leza’ lwakuti Nyika ibambidwe mbuli bbola. Aboobo, muzeezo wa Gleason wa nyika iipapalele wakali kulwana kuyandisisya kwa cikombelo kweendelana aa lwiiyo lwa zilengwa leza a Bunakristu bwa buleya. Cikombelo ca SDA cakakanzide kuya kumbele kacili Cikombelo cikonzyene azikombelonyina zimwi kwiinda mukukaka kutobela ciiyo eeco, nokuba kuti cakali ca mu Bbaibbele, kuyoowa kulanganyigwa kuba cabuzangi mu Bunakristu boonse. Basololi ba Cikombelo ca SDA bakali kuyanda kutambulwa akataa buleya kwiinda kuti bakumbatile kasimpe ka bulemu.

Cintu cinyandya, eelyo bana SDA nibakali kuyaamina ku busanduluzi bwa Bbaibbele bwinibwini, pele kumwi bakali zuunyene akusumpauzya kupa twaambo a ‘kubuzyilila kwa lwiiyo lwa zilengwa leza’ mu kumvwisyisya bubambe bwa nyika. Ziiyo zya Gleason zyakalanganyigwa kuti zilaa twaambo tuleta penzi kuli mbabo nkaambo twakali kukazyanya aa bumboni bwa lwiiyo lwa zilengwa leza oobo bwakaliko kwa misela minjaanji.’

Ellen White wakazuunyana kulesya Cikombelo kutambula lwiiyo lwa nyika iipapalele. Walo wakacenjezya kuti "Mizeezo iijatikizya bubambe bwa nyika, antoomwe amibuzyo imwi, tayeelede kuba kumbele nokuba kubikkilwa maanu. Eezi ziiyo tazikonzyi kwiindizya kutupa busongo nokuba kwiindila kululama kabotu. Leza tatubuzyi kuti tupandulule mbwaakabamba majulu anyika. Walo utukombelezya kuti tulange bubotu bwa zilengwa leza akuzumina nguzu Zyakwe."
(Ellen G. White, Counsels to Parents, Teachers, and Students)

Kukosozya makani: Ellen G. White acikombelo ca SDA bakakazya ziiyo zyokwa Alexander Gleason zya nyika iipapalele nkaambo zyakali kwiinganya cikombelo kuleka kutobela zintu zyakali mu lusyomo lwaco. Cikombelo cakazuunyana bupati bwa ‘bumboni bwa lwiiyo lwa zilengwa leza bwa maanu,’ oobo mbubakakazya kuti bwakaliko mu ziiyo amicito yokwa Gleason. Kuyungizya waawo, mizeezo yokwa Gleason tiiyakali kulanganyigwa yakali kuzelauka, tiiyakali ya lwiiyo lwa zielngwa leza, alimwi tiiyakajisi mulimo, yakaalilwa kweendelana aa mulimo wa cikombelo wa kukamantanya lwiiyo lwa zilengwa leza ku Bunakristu.

Mwati cakalaa mpindu ku Cikombelo ca SDA kusulaika mumuni wabulemu kutegwa kulimvwanye ku zikombelo zya Bakomba baleza botatwe kutegwa batacaambi buzangi?