Twaambo 14 Ncetalangilizyi Cipekupeku Ca ‘The Chosen’
Eeci cibalo tacili ca WLC. Eelyo notubelesya zilembedwe aabalembi balaanze lya nkamu, tusimba buyo zyeezyo zyeendelana 100% a Bbaibbele a lusyomo lwesu cino ciindi munkamu ya WLC. Aboobo eezyo zibalo inga zyalanganyigwa kuti nzya nkamu ya WLC. Twakalelekwa kapati amulimo wabalanda ba Yahuwah banjaanji. Pele tatukulwaizyi ndinywe nobeenzuma kutalika kubala zyaalembwa abantu aabo. Eezyo nzibaalemba, twakazigwisya mumalembe eesu nkaambo kanjaanji zililubide akubaa tumpenda. Cintu cuusisya ncakuti tucilangaula mbungano yamilimo iitakwe kampenda. Ikuti konyandidwe nkaambo ka [zibalo/milumbe] iitali ya WLC, kobikkila maanu ku Tusimpi 4:18. Kuteelela kwesu nkwakuti kasimpe Kakwe kalazyokoloka, eelyo mumuni nuuyaa kumwesya munzila yesu. Tulakayandisya kasimpe kwiinda buumi, nkanko tulavwuntauzya kufumbwa nkokakonzya kujanwa. |
Tupona mumazuba aali munsaa kuboola kwa Yahushua Messiah mubuzuba bwaandeene bwa lumvwano. Ikuti buumi bwa Bunakristu kiili nkondo a kweenda musinzo, tatucijisi ciindi cilamfu cakusowaila, nokuba kulangilizya zisobano zya baabo bamvwene aanguzu zya SimukazyaKristu aziiyo zyokwa Ignatius zya kunjilwa masabe a mizimo.
Kuli zintu zinjaanji zijatikizya cipekupeku ca The Chosen eezyo zyeelede kukopa mizeezo ya Banakristu batonkomene. Eeci cipekupeku civwelenganya antoomwe kufumbwa musyobo wa bupaizi mumupika omwe: masendekezya, kusyoma kuti zilengwa leza ngo Leza kakwiina umbi, kuswaanganya zikombelo azisyomwa zyoonse antoomwe, kweelanya bamakaintu abanalumi, ba Jesuiti, a moombe wa golide waba Mormoni. Ncintu cimvwika kulweela kucimvwida mpocili atala kujatikizya antoomwe atumpango twamu Bbaibbele, kacikoyaanga cakazubululwa kuzwa mu Bbaibbele kubee ndi Bbuku lya kusobanina buyo: mpoonya cizimaanya kwiimpana akataa mbungano yokwa Yahuwah yamacaalizyo acikombelo cizangide.
Atulange mikonzyanyo ya cipekupeku eeci mbocipindulula Mangwalo akusebaanya Messiah.
#1 – “Tobela cili kumoyo wako” — Pele kutali kuya kuli Kristu
Yahushua naswaanganya Nicodemusi mu zipekupeku zya The Chosen, bunji bwa mibandi yabo imvwikaanga nja mangwalo. Kuli majwi aacincidwe cabumpelenge, nokuba boobo, mbuli aasanganyidwe kuti, "Ninzi cikwaambila moyo wako?"—aaya majwi aalaa mpuwo mumbunga ya Disney iibamba zipekupeku. (Koibaluka kuti Bbaibbele lyaamba kuti, "moyo wamuntu ulaa lucengo cakusofwaala kapati.") Aakale mucipekupeku cimwi, Yahushua waamba kuti, "Linolino zyoonse zinoojatikizya cili kumoyo.” Mbobubede bumpelenge mbuli boobu bujanwa muziiyo zya maseseke zyamusyobo ooyu.
Cilayandika kubikkila maanu kuti aciindi mpeenya aawo, Nicodemusi wakafugama kumatende ookwa Yahushua, pele mucipekupeku ca The Chosen Yahushua ulamulesya, kaambila Nicodemusi kuti walo tayelede kumukomba. Cikombelo ca Katolika cilacimwa kukomba Yahushua, aboobo cipekupeku ca The Chosen citobela mu mukondo ooyo.
#2 – Imulumbe wa Maamvwaamvwa
Muzipekupeku zyoonse, basikwiiya mbuli Mateyo a Johane bayaa kubuzyilila twaambo akataa bantu, kabadwantauka ooku akooku kumwi kabayaa bulemba maambaamba kufumbwa muntu ngubamvwa ncaamba kutegwa aayo abe majwi aatikabungikwe antoomwe kubamba mabbuku aamu Bbaibbele. Aciindi cimwi, umwi mukaintu uyaa butiyaana kumwi kalilauka kuti, "Wandiponya mebo wandiponya!" Mateyo kajatide maanka, ulamwiita, kumwi kamubuzya kuti, "Wakuponya anzi yebo?" Eeci cisobano cisola kupyopyonganya bulemu bwa Mangwalo, akulitondezya kubaanga ndi bbuku lya maambaamba.
IBbaibbale lyaamba kuti, “Banalumi basetekene bokwa Yahuwah baakanana mbuli mbuwaa beendelezya Muya Uusalala”. 1 Johane 1:1-3 waamba mulumbe mubotu kuti milumbe yabakamboni, akuti 2 Petulo 1:16 awalo ulayinduluka kwaamba masimpe aaya. Pele kweendelanya aacipekupeku ca The Chosen, mulumbe wa Johane 21:25 wakazyila kuli Maliya Magadalena kuleka kuli Johane. Mu Mulumbe wabo uulembuludwe, mu cipekupeku ca The Chosen, Maliya Magadalena usobana cibeela ca mukaintu kwa ciindi eeco alimwi kali sikwiiya, kabeendeenda antoomwe a Yahushua. Ooku nkupelengusya kubambulula zintu zyakayoyelwa Moza, kusandulula Bbaibbele kuti libaange ndi bbuku lya maambaamba atwaano twakulengelezya kwiinda kuba bbuku lya masimpe.
#3 – Musololi Uulitukumuna
Mucipekupeku ca The Chosen, Johane mu Bbizyi ulalitukumuna, talilemeki, alimwi ziindi zinjaanji uvwuzya kubuzyilila Yahushua. Ambaakani imwi, Yahushua waamba kuti talibambide kwaamba makani manjaanji, mpoonya mujwi lya kunonga naa lyakudyakaizya Johane Mubbbizyi wiingula kuti, “Yebo ulangikaanga tolibambide kumvwa zintu zinjaanji.” Mumubandi umwi wakainda, Yahushua waambila Johane Mubbbizyi makani aajatikizya kulyana nkwela mu bwanabokwabo a mamambe, kaamba kuti, "Ime ndateelela kuti eeco tacili mumulawo ookwa Mozesi, pele Ime eendi waano ndangaula zintu zilaa mulimo mupati kutali zyeezyo zya kusotoka biyo tulawolawo." Eeci cikoyaanga citondezya kuti ooyu “Yahushua” waambila Johane ooyo wakalaafwi kutapatila Herodi, kuti tasongwaalide alimwi mubaya— ikuti “Yahushua” takombeleli kubamba Milawo iili Kkumi.
Lino kakoyaanga uyanda kubonwa, Johane waambila Yahushua kuti ukanza kubweza ntaamo kuya mumunzi wa Herodi kuti akamusampaule mpoonya ulayungizya akuti, "Batobeli bangu bayoociyandisya eeco." Eeci tacili caatola busena pe! Mu Bbaibbele, Johane wakati, "Ime ndeelede kuceya," aboobo nkaambo nzi mucipekupeku ca The Chosen ncatondezyegwa aanga wakalaa ncinko?
#4 – Kunyonyoona Mangwalo kuyandisya Masesya
Nokuba kuti Johane Mubbbizyi unyansya Messiah, Petulo awalo udyakaizya Johane Mubbbizyi, kamwiita kuti "Johane Uunyanyaazya masusu." Mucipekupeku eeci, Petulo a mukwabonyina bapandulula Johane Mubbizyi, kabaamba kuti, “Amubone Mwanaa mbelele ookwa Yahuwah uugwisya zibi zya nyika”—alimwi bacita boobo munzila iinyonyoona bulemu bubotu bwaali ciindi eeco. Mukwabonyina Petulo utalisya makani kuti, “Walo wakati ‘amulange’...” mpoonya Petulo wakapozomoka kuti, “Ime ndilya cuuka.” Ooku kunonga boobu, kusozya kwaamba masesya munzila ya kufubaazya Johane mbwaakazyiba Yahushua kuti ngu Messiah alimwi ooku nkusampauzya mulumbe wakwe woonse.
Mucisobano eeci, Petulo uboola kuli Yahushua kuzyoomwaambila kuti bweende limwi anguwe kusikila kumamanino aanyika, eeci kasendekezya caambwa muli Luuka 22:33. Kwaamba masimpe cili mu Bbaibbele, eeci cakali ciindi ciindene mukusanduka kwa Petulo. Pele mucipekupeku ca The Chosen, eeci ciindi cilinyongene eelyo “Yahushua” naingula kuti, “Ndasyoma kuti cibe boobo, Simoni, pele Ime ndaibaluka kuti kuli penzi... kuli cintu cimwi cijatikizya mavwapa ookwa Andrew.” Eeci ncintu cisesemya. Petulo wakalaa moyo uutasandikide, eeco ncicaali kunga camulesya kusunga cisyomyo cakwe kuli Kristu, pele bantu balangilizya cipekupeku ca The Chosen tabakonzyi kuzyiba Yahushua mbwayubununa masimpe aayo kuli nguwe.
#5 – Kusumpauzya… Maliya
Kukomba Maliya kwakaletwa mu cipekupeku eeci ampuwo ya Bukatolika bwaku Loma. Mubu Katolika, Maliya uli atalaa Kristu. Mucisobano eeci Maliya ugwasyilizya kapati kulimvwa kwa mumoyo. Yahushua waamba zintu mbuli zyakuti, "Ninzi ncenga ndacita kuti neetajisi nduwe?” muciindi cakuti Kristu ayaamine kuli Wisi, mbuli Mangwalo mbwaasalazya kwaamba. Balembi ba basekkelela lwiiyo lwa buleza oolo lutajanwi mu Bbaibbele pele biyo luzwa mu tunsiyansiya twa Bukatolika.
#6 – Kucincanya Lusyomo
Uupanga cisobano Dallas Jenkins wakaamba kuti mumubandi, "Makanze eesu aliimpene ku makanze aa Bbaibbele."
|
Uubamba cipekupeku Dallas Jenkins wakaamba kuti mumubandi, "Makanze eesu aliimpene ku makanze aa Bbaibbele." Makanze aa Bbaibbele akali aakusumpula Kristu, ino walo aakwe ngakuti nzi? Walo waamba kuti eeci cipekupeku citondezya “Ceeco bantu balangilizya ncobayandisya kubona naa ncobeelede kubona.” Eeci cipekupeku, cakabambwa kabotu-kabotu cabumpelenge kuti cikwelelezye mbolimvwa mumoyo wako, tacikulwaizyi bantu balangilizya kulekezya zinyonyoono nzyobayandisya. Cicinculula Mangwalo aaluleme akubikka lusyomo lwa Bukatolika lwa maseseke a zintu zya masesya. Kuyungizya waawo, eeci cipekupeku citondezya Tyler Thompson kataminina kuti iBbaibbele ndibbuku lilaa "malembe mabotu" pele lilaa kampenda.
Mumubandi akataa ba Mormon ankamu ya mwini wa cipekupeku, naamba zintu zisesya kuti bbuku lya Ciyubunuzyo litulailila kuti tatweelede kuyungizya ku Bbaibbele. Ooyo mweendelezi wa cipekupeku, Dallas Jenkins ulabandika ambabo kuti cili kabotu kuuntuluzyila ncaakamba Johane mu Ciyubunuzyo akuyungizya ku twaano twamu Bbaibbele (tuli mu cipekupeku). Aakale ulaamba, kumwi kamwetamweta kuti—alimwi ndakomba mutayimpyi cintu eeci—“...aabo bantu bayandisya kubala biyo Bbaibbele tabakalangilizyi mulongo wa ziipekupeku eezi.”
Nobeenzuma, ikuti aabo babamba cipekupeku eeci kabataminina kuti aabo bayeeme ku Bbaibbele luzutu tabakalangilizyi cipekupeku cabo, swebo tweelede kulundukila kulaale kapati mbuli mbotukonzya. Swebo tuli basalali ba Bbaibbele!
#7 – Mbaasikwiiya naa mbaacakolwa?
Mucipekupeku, kuli banjaanji batondezyedwe mbuli bacakolwa. Mucipekupeku, notutaanguna kuyaana aa Nathanaeli, walo utondezyedwe aanga muyaki sibukoko wakaalilwa kuyaka maanda (Nathanaeli ngumwi biyo wa baabo bamu Bbaibbele balubizyidwe kutondezyegwa). Bweende bwa zintu bwakamukopa cakuti limwi wakacaazya biyo kulikuna makoko mumaanda mobanywida makoko kuti alyuumbulizye mukwaalilwa kwakwe, cinywido ca bukoko cilalibonya munsimunsi ziindi zinjaanji mucipekupeku. Nkaambo nzi Nathanaeli ncatondezyedwe boobu mucipekupeku eeco kakuli Yahushua wakaambilizya kuti, “Amubone muna Isilayeli ncobeni, ooyo muli nguwe kunyina cilubide”? Eeci cipekupeku inga catusungilizya kuyeeyela kusyoma kuti eezi zintu zileendelana a Bunakristu.
#8 – Kweempwa Takuyandiki
Nokuba kuti Yahushua wamasimpe wakakambauka Milumbe ya kweempwa, muzibeela zyotatwe zitaanzi zya cipekupeku ca The Chosen yebo unoomvwa kuli jwi lyaambwa ziindi zyotatwe nanka zyone antoomwe—alimwi munzila iitali yakusinizya, kakwiina kukonkezya. Eeci bacicitila caali. Eelyo mucipekupeku ca The Chosen Yahushua nainduluka kwaamba cilembedwe muli Luuka 5:32, walo usiya kumbali makanaa kweempwa mpoonya waamba biyo kuti walo “wiita babisyi.” Wiita babisyi kuti batyani? Eeci cipekupeku ciita babisyi ku mulumbe walweeno oomo kweempwa mokutayandiki.
#9 – Kwaangwa Kacitana Sika Ciindi
Basikalumamba Baku Loma baanga Yahushua kataninga wunka ku Mulundu wa ma Olifa, aako kaano kunyina mpokakajanwa mu Bbaibbele pe. Eeci cakayungizyilwa kulesya kusyoma mu kuyoyelwa moza, nkaambo Yahushua wakaambide ncobeni kuti tiicakaninga sika ciindi Cakwe.
#10 – Kufubaazya Kristu
Kudyakaizya Yahuwah cakuti wabaanga musaama ngotweelene limwi, icipekupeku ca The Chosen cisanganya cibeela oomo Yahushua mwalibambila kupa mulumbe kumwi kayaa kwiinduluka kubandauka tumpango tuzyibidwe kapati, akutubamba kuti tumvwike aanga ntwa bantu batewu kuleka kuti twakayoyelwa moza wa Taata Wakwe. Banyina balamunyonganya aciindi cimwi nayaa kwiinduluka kubandauka akuswata tumpango, mbube ulitondezyedwe kafutide mumeso aakwe. Muciindi nceenya nobakatazyanya Yahushua a Maliya, Maliya waamba kuti, "Ime ndikondedwe mukaambo kanduwe," kuli ceeco ooyu Yahushua wakusobanya wiingula kuti, “Ambweni kolindila aasyoonto kundaambila ceeco kusikila ndimanizye, inga nkeyoolubizya kumbelaa nkamu yabantu mpati boobu.” ...NGO YAHUSHUA OOYU! Eeci cisobano cikulwaizya moyo uusofweede kwiinda mukusampauzya Mwami, Mufutuli wesu.
#11 – Majwi aalembedwe Aatali mu Mangwalo
Zintu ziyungizyidwe zitali zya Mangwalo zilibbataikidwe mucipekupeku ca The Chosen. Zimwi zilangika kubula kampenda, zimwi zigaminide kumvwika Bukatolika, alimwi zimwi zilaa masesya kakuli zimwi zipa kudonaika. Eelyo Maliya a Josefa nobasweeka mwanaabo mukubusi Yahushua, balamujana kali mu tempele, mpoonya ooyu Yahushua wamu cipekupeku ca The Chosen ubuzya mbabo kuti, "Hena tiimwazyi kuti mebo ndeelede kuba muŋanda ya Taata"? Wati nzi? IBbaibbele lyaamba kuti, “Kuba aali mpindu mu mulimo wa Taata.” Eeci nciyanza ca zisobano zilaa mpuwo ya Bukatolika ca kusumpauzya ŋanda ya cikombelo muciindi ca kuteelela Taata uuli kujulu.
Awumwi mukonzyanyo ulacitika aawo mpokweezyekwa mubandi waacitika akataa sikwiiya umwi a Maliya Magadalena, aawo Maliya mpabuzyigwa ciindi citaanzi naakabonana a Yahushua. Kwiingula kwakwe ati: “Mu Ganda munywidwa bukoko.” Walo alimwi ulati, "walo wakabikka janza lyakwe ali lyangu," akuyungizya kuti, "pesi tabusyi mbocimvwika mbucaacitika bwini oobo." Walo usungilizya kuti Johane acisiye anze cibeela eeco kuzwa mu bbuku kutegwa bantu batakanyongani maanu... eeyo ninzila biyo imwi cipekupeku ca The Chosen mbocilengelezya mibuzyo akudonaika.
Izibeela zya cipekupeku eeci zileta ntenda mpati nkaambo cilibonyaanga "citobela Bbaibbele cakusindinganya" anukuti cisolweda banjaanji ku lweeno. Mu mubandi wakwiingula mibuzyo, cisobano eeci cipanduludwe kuti "mugwagwa mupati ulipandaudwe tuzila tunjaanji twa kubaa zilongwe a Yahushua” (akaambo kaako, eeci cisobano cisanganya basankwa boonana abasankwanyina, bantu batazyi leza, Bakatolika, abasimaseseke ba balembi babo, bantu batola lubazu mucisobano, a babelesi babo.) IBbaibbele lyaamba kuti, kalisyaankene kazila kasolweda ku buumi, alimwi ilikwazeme kapati nzila iitozya ku kunyonyoonwa. Kunyina mugwagwa mupati uupandaudwe tuzila tunjaanji uutozya kuli Kristu.
#12 – Mipailo kuli Maliya Yakusisikizya Kunzaa Cuulu
Mu cipekupeku ca The Chosen ooyo uusobana cibeela ca Yahushua, Jonathan Roumie ulaa mbungano ya bantu banji bamutobelezya, aboobo ncintu cilaa kaambo mbwabelesya mpuwo yakwe. Roumie ulaa cisobano ca “losali” cituminwa
muli sikapepele akukwelelezya bantu banji bamulangilizya. Mucipekupeku ca sikapepele, walo uyiisya bantu balangilizya losali lya Bukatolika, kupailila ku basaante bafwide, kupailila kuli Maliya, akulombwa kulekelelwa zinyonyoono kuli nguwe. Ambweni yebo inga toolangilizya cisobano cakwe ca losali, pele ooyo musyobo uutali wa Bbaibbele mbwatondezya Kristu inga wakukkomanisya. Ncibeela nzi ncuujisi mumuni a musinze? Ede swebo tweelede nkoompolwesya kapati kwiitila bantu kuti bazwe mu Bbabbuloni, kutali kulangilizya zisobano zya masesya zyabo.
#13 – Kristu wa Bukatolika?
Kubandika aa yooyo uusobana mbuli Yahushua mu cipekupeku ca The Chosen Jonathan Roumie, kuyubununa zinjaanji eezyo zyeelede kukatazya Basikukazya naa ba Protestanti.
"Inzila eeyo mbotondezya Yahushua yaatujatila maanu kapati mu Bukatolika munzila mpati,” mbwaakaambilwa oobo Roumie mumubandi umwi. (Walo ulazumina ooko kusendekezya nkwacita munzila njatondezya Yahushua iilaa mpuwo iizyila kuli Poopo, ooyo ngwaakaswayide akutambula cileleko cizwa kuli nguwe.)
Jonathan Roumie awalo uzubulula ncaakaamba ku mukaintu wakafwidwa mwanaakwe musankwa. Ooyo mukaintu wakasyomede ncobeni kuti ikuti naa agume buyo moombe wa cikobela Jonathan Roumie ncaakasamide, inga waswaangana alimwi a muzimo wa mwanaakwe. Oolu ndusyomo lwa madaimona. Ooyu Yahushua wa lweeno taakasola kululamika mukaintu ooyo akumutondezya kuli Kristu pele kunze lyaboobo wakalisumpula kuti abe nguwe uupegwa bulemu lwakwe. Tacigambyi kuti mwaalumi wa cinyonyoono ulamuyandisya muntu ooyu!
#14 – Mutwe wa Ciiyo Uunyonganya a Nyimbo zya Masabe
Atalaa zyoonse, inyimbo zya cipekupeku ca The Chosen zyakabambwa aabantu mbuli Dan Haseltine, ooyo uuluulwa kuyiisya mizimo, ooyo wakaamba kuti kubamba nyimbo zili mu cipekupeku walo “wakali kuyanda kuti kube kupyopyongana aasyoonto biyo.” Eelyo naakali kubambilila nyimbo, Dallas Jenkins wakaambila baabo bakali kubunganya twaambo kuti, “Kwiina zya kulaigwa muli ceeci pe.” Ooyu muzeezo ulizwide mu twiimbo twa cipekupeku, mbwaanga kufumbwa lyoonse kwatalika cibeela citobelanya, ciletela mizeezo iimbi ya mulumbe wakuti Yahuwah, “Tajisi penzi anduwe nokuba kuti yebo wakalinjombede mu cinyonyoono cili buti.” Alimwi nokuba kuti tabaambi caantangalala majwi aayo, twiimbo tumvwika tusendekezya boobo mu cibeela comwe-comwe
Majwi Aaamanino aa Kucenjezya
Cipekupeku ca The Chosen cisampauzya Kristu munzila itaambiki akumusampuzya mucipekupeku coonse. Ikuti nikwanyina kaambo kambi, eeci cilikke inga cakkwanya kaambo ka kuceeleba kuti ncintu cilubide cilaa ntenda kapati. Pele kuli twaambo tunjaanji tuli boobo. Eelyo Bbaibbele nolitusolweda ku lufutuko, icipekupeku ca The Chosen citusungilizya kuubyaubya kasimpe, kuleka kweempwa, acituuzyo ca Messiah kuli ndiswe. Zibeela zya Mangwalo ziyandika akuyubununa kusanduka zilipilinganyidwe cakuti zitalika kusesya akukkomanisya bantu.
Kunyina mumuni mu cipekupeku cabu saatani a bugwebenga bwa muntu uunyongene eeci pe. Aabo bakombelela kulibambila ku kuboola kwa Yahushua beelede kusulaika milimo ya musinze.
Eeci cibalo citali ca-WLC cakalembwa aaba Randal LaCelle.
Twakagwisya mucibalo citaanzi mazina aabakomba mituni ngobayita Taata a Mwana, akubikka mucibaka cangawo mazina mataanzi ngubaapedwe. Kuyungizya waawo twakajokolosya mutumpango ntotulembulude akubikka mazina aa Taata a Mwana, mbuli mbwaakalembedwe kutaanguna abalembi bamu Bbaibbele bakayoyelwa moza. Nkamu ya-WLC