Eeci cibalo tacili ca WLC. Eelyo notubelesya zilembedwe aabalembi balaanze lya nkamu, tusimba buyo zyeezyo zyeendelana 100% a Bbaibbele a lusyomo lwesu cino ciindi munkamu ya WLC. Aboobo eezyo zibalo inga zyalanganyigwa kuti nzya nkamu ya WLC. Twakalelekwa kapati amulimo wabalanda ba Yahuwah banjaanji. Pele tatukulwaizyi ndinywe nobeenzuma kutalika kubala zyaalembwa abantu aabo. Eezyo nzibaalemba, twakazigwisya mumalembe eesu nkaambo kanjaanji zililubide akubaa tumpenda. Cintu cuusisya ncakuti tucilangaula mbungano yamilimo iitakwe kampenda. Ikuti konyandidwe nkaambo ka [zibalo/milumbe] iitali ya WLC, kobikkila maanu ku Tusimpi 4:18. Kuteelela kwesu nkwakuti kasimpe Kakwe kalazyokoloka, eelyo mumuni nuuyaa kumwesya munzila yesu. Tulakayandisya kasimpe kwiinda buumi, nkanko tulavwuntauzya kufumbwa nkokakonzya kujanwa. |
Munyama wa Ciyubunuzyo wiiminina Bulelo buna Loma; wakali Caesar wakali kulela aciindi ca kulemba Ciyubunuzyo (Nero) a daimomna eelyo lyakali kumuungilila. Nokuba boobo, ikuti eeci kacili masimpe, swebo tweelede kupandulula mamanino aa Ciyubunuzyo 13, eeco caamba kuti mweelwe wa munyama ngu 666. Ikuti Nero kali ngo munyama, nkokuti weelede kweelela cupanduluzi bwa Ciyubunuzyo 13:18.
"Eeci ciyandika kubaa busongo: ooyo uumvwisyisya abalile mweelwe wa munyama, nkaambo mweelwe wa muntu, alimwi mweelwe wakwe ngu 666." (Ciyubunuzyo 13:19)
Mbwaanga Johane wakabelesya bbala lya “kubalila,” wakali kusendekezya ciyanza ca kubalila ciitwa kuti gematria, eeco cisanganya myeelewe ya mabala aa li muzina lya muntu lyomwe-lyomwe.
|
Cilayandika kubikkila maanu kuti mweelwe wa munyama mweelwe wa muntu, muntu susu. Cilayandika kubikkila maanu akuti mweelwe wa munyama myaanda cisambomwe a makumi cisambomwe acisambomwe, kutali 6-6-6. Mweelwe wa namba , kuleka buyo kwiinduluka namba 6 ziindi zyotatwe. Mbwaanga Johane wakabelesya bbala lya “kubalila,” wakali kusendekezya ciyanza ca kubalila ciitwa kuti gematria, eeco cisanganya myeelewe ya mabala aa li muzina lya muntu lyomwe-lyomwe. Zyuulu zya myaka kaindi, inyika tiiyakazyibide kubelesya ciyanza ca kubalila mu myeelwe (1, 2, 3, 4, azimwi.) mu kubalila, pele kunze lya boobo yakali kubelesya kubalila mabala. Yebo kunooli wakayiisyigwa kale umwi mukonzyanyo wa kubalila kubelesya mabala kakutaninga sika myeelwe ya BaLoma. Toonse tuliizyi nzila yakubalila iitobela aawa.
- I = 1
- V = 5
- X = 10
- C = 100
- D = 500
- M = 1,000
- MMXXI = 2,021
BaLoma tiibakali musyobo ulikke wakali kubelesya nzila yakubalila eeyi. BaHebulayo, a BaGiliki abalo bakali kwiibelesya nzila eeyi. Boonse bakali kubalila munzila ya gematria. Lino katulaa makani aaya mumizeezo (mabala aapedwe myeelwe anzila ya gematria), tulakonzya kubalila mweelwe wa munyama, ooyo Ime ngweyeeyela kuti waambilizya Nero. Eelyo notubalila mweelwe wa bbala lyakuti “Nrwn Qsr,” eelyo nde zina lya mulimo lyaamba kuti “Nero Caesar” mu CiHebulayo, tulasika a mweelwe wa 666.
- Nun = 50
- Resh = 200
- Waw = 6
- Nun = 50
- Qof = 100
- Samek = 60
- Resh = 200
- 50 + 200 + 6 + 50 + 100 + 60 + 200 = 666
Nero Caesar muci Hebulayo = 666;
|
Mpeenya aawo, umwi inga waamba kuti, “Eeyi nzila ilibonyaanga ilipyopyongene. Nkaambo nzi ncoyaamba buyo Nero alimwi kutali muntu uumbi?” Kuli ceeco, Ime njanda kupa mabala aayindene.Malembe amwi nga nsiku cinicini alimwi aamba kuti, “mweelwe wakwe ngu 616.” Lino, Ime nsesyomi malembe aayo kuti aambilizya mweelwe mutaanzi ngwaakalembede Johane, 666.Nokuba boobo, swebo tweelede kupandulula umwi muntu mbwanga walubizya kulemba mweelwe “666” mucibaka ca “616.” Eeyi myeelwe ilangika kwiimpana kapati mu ciGiliki alimwi tiiyakali kukonzya kunyongana kulembwa aamulembi. Aboobo, ooyo mulembi wakalemba mweelwe wa “616” wakasala caali kulemba mweelwe ooyo. Walo wakabalila zina lya munyama akusikila a mweelwe wa 616, kutali wa 666.
Aboobo cakatobela waawo, walo wakalemba “616” mu malembe aakwe, kutali “666.” Mbubuti mulembimbwanga wabalila kusika a 616? Izina lya mulimo lyakuti “Nero Caesar” mu ci Latini libalilwa kusikila amweelwe wa 616. Eeci cipandulula mbukwakali kunga kwalibonya kaambo keenzu muciyanza ca kulemba malembe.Bantu bakalizyi kuti Nero wakali munyama, aboobo bakali kucinca mweelwe wakwe kutegwa weendelane aa mulaka wakali kubelesyegwa mu ciyanza cakubalila ca gematria. Mu ciHebulayo, wakali 666. Mu ci Latini, wakali 616, alimwi nkakaambo aaka malemebe aajanawa mumasena aaci Latini ncaakajisi mweelwe wa 616, kutali 666. Ime ndasyoma bumboni bugama Nero kuti ngo munayama bulaa nguzu kapati. Nokuba boobo, nkokuti tweelede kubuzya Nero mbwayelela caando ca munyama mu Ciyubunuzyo 13.
Alimwi wabacitya bantu boonse, nibaba baniini nibaba bapati, nibaba bavubi nibaba bacete, nibaba bazyale nibaba bazike, kuti balembwe bulembo kumaanza aabo aalulyo nanka kunkumu zyabo, 17akuti kutabi muntu naba umwi uukonzya kuula nikuba kuuzya, cita uujisi bulembo, nkukuti izina lyacinyama nuuba mweelwe wazina lyaco. (Ciyubunuzyo 13:16-17)
Ibbala lyakuti “caando” muci Giliki ndyakuti charagma, eelyo lyakali kwiiminina zintu zyobile mumusela mutaanzi. Lyakali kukonzya kwiiminina cidinto ca Caesar cakadintidwe amakkobili aa Bulelo bwa Loma nokuba acidinto ca Caesar mumalembe aa mfulumende (Elwell, Evangelical Dictionary of Theology, 3rd ed., 462).
|
Ibbala lyakuti “caando” muci Giliki ndyakuti charagma, eelyo lyakali kwiiminina zintu zyobile mumusela mutaanzi. Lyakali kukonzya kwiiminina cidinto ca Caesar cakadintidwe amakkobili aa Bulelo bwa Loma nokuba acidinto ca Caesar mumalembe aa mfulumende (Elwell, Evangelical Dictionary of Theology, 3rd ed., 462). Eeci cimunika mumuni atalaa busanduluzi bobile bwa kusandulula Caando ca Munyama.
Kutaannguna, caando ca munyama inga kacili kubelesya makkobili aakadintwa cidinto ca Nero, eeco cakali kumwaambilizya kuba leza kwiinda mukumwiita kuti “Augustus,” “Mweendelezi,” “Tribunicia Potestate,” “Pater,” akuti “Pontifex Maximus.” Aaya mabala asanduludwe kwiiminina “Duundu-muntule Mupati Waambailizyidwe,” “Muleli,” “Mupati Kapantila,” “Wisi,” a “Silutwe Mupaizi,” lyomwe-lyomwe. Woonse mazina aa mulimo aayo alasampauzya kulanganya aa musela mutaanzi, nokuba kuti akali kupandulula mwaalumi uusetekene, kutali cigwebenga mbuli Nero. Kubelesya makkobili aaya kunooli nce caando ca munyama, ci charagma. Ikuti muntu munyenzi muna Loma naakali kuyanda kutola cibeela akataa buleya, wakali kuyandika kubelesya makkobili aasampauzya aaya, eeci cintu cimwi Banakristu ncibakali kunga bakaka, aboobo akutandwa kuzwa ku misyika. Oobu mbupanduluzi bumvwika ncobeni, pele ku mukonzyanyo umwi uujatikizya misela uuciliko.
Ibbala lyakuti charagma lilakonzya akwaamba cidinto ca bulelo eeco cigantwa atalaa mapepa aamfulumende, alimwi mukya kwa ciindi, cimwi cakalembedwe cakalaa ciganto eeco cakali kwiitwa kuti libellus. Mumusela watatu, Decius Caesar wakalailide kuti bantu boonse kabajisi cipepa ca libellus kutegwa baule nokba kuuzya mumisyika yaa buleya. Kutegwa upegwe cipepa ca libelous, aabo bakali mu Bulelo bwa Loma bakalailidwe kuti beelede kuumpilizya tununkilizyo ku cibumbwa ca Caesar akoompolola kuti, “Kaiser Kurios,” “Caesar ngo Mwami.” Banakristu tiibakali kukonzya kutobela malailile aaya, aboobo bakali kasyidwe kusika ku misyika yaa buleya nkaambo tiibakajisi cipepa ca libellus cigantidwe charagma ali ncico. Abumwi busanduluzi bwa caando ca munyama, pele kuli cintu cikatazya kuzundwa aawa. Kunyina malembe aa misela oomo Nero mwaakabelesya ciganto ca libellus. Lino, tatumvwisyide cakumaninina mbubwakabede Bulelo bwa Loma mu buleli bwa Nero. Nokuba boobo, tulijisi bumboni bwa ciganto ca libellus kuutaninga sika musela watatu. Nokuba boobo, kuti naa twabbukizya kuti Nero wakalailide bantu kuti bapegwe ciganto ca libellus kutegwa bacite makwebo ku misyika, nkokuti eeco kakwiina kudonaika inga cakali kunooli caando ca munyama. Kusikila waawo, busanduluzi bwa makkobili bumvwika kuba masimpe akataa busanduluzi bobile oobo.
Caando ca munyama tacili simasesya wa bupaizi ooyo ngo tweelede kuvwunauna kunsaa bulo kufumbwa kwasiya pe. Eelyo notuzyiba munyama kuti ngu Nero Caesar a kubalila mweelwe wa zina lyakwe kubelesya ciyanza ca gematria, tulabona kuti mweelwe wakwe ngu 666. Muci Latini, mweelwe wakwe 616 upandulula malembe masyoonto aayindene, alimwi eeci cilayungizya akugwasyilila busanduluzi bwa Nero kuya kumbele. Mbwaanga Nero ngo munyama, alimwi mweelwe wakwe ngu 666, caando ca munyama kunooli nciganto ca cibumbwa ca Nero cidintidwe atalaa makkobili aa Bulelo bwa Loma. Ndeenya kkobili eelyo lyakatondezya kuti Nero ngu “Nero Caesar” alyalo lyakamutondezya kwiinda mumazina aakusampaula ongaye.Eeci nicakabikka bBanakristu a mbaakani iikatazya, akubalesya kuula akuuzya mumisyika, mbweenya mbuli Ciyubunuzyo 13 mbocaambilizya.
Eeci cibalo citali ca-WLC cakalembwa aa Dennis Haroldson.
Twakagwisya mucibalo citaanzi mazina aamituni woonse ngobaulikide taata a Mwana, akubikka mucibaka cangawo mazina mataanzi ngubaapedwe. Kuyungizya waawo, twakojokolosya mu Mangwalo mazina aa Taata a Mwana, mbuli mbwaakalembedwe kutaanguna a balembi ba Bbaibbele bakayoyelwa moza. Nkamu ya-WLC